Giáo án môn học Ngữ văn lớp 9 - Tiết 18 đến tiết 24

Tiết 18 ngày 15 tháng 19 năm 2008 
Xưng hô trong hội thoại
A. Mục tiêu: Giúp học sinh
- Hiểu được sự phong phú, tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm của hệ thống các từ ngữ xưng hô trong tiếng việt
- Hiểu rõ và nắm vững, sử dụng thích hợp từ ngữ xưng hô với tình huống giao tiếp
B. Lên lớp
1. Ktbc? Tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ?
 ? Nêu giá trị của văn bản?
2. Vào bài
3. Bài mới 
I. Từ ngữ xưng hô và việc sử dụng từ ngữ xưng hô
? Hãy nêu một số từ ngữ dùng để xưng hô trong tiếng việt?
? Cho biết cách dùng những từ ngữ đó?
? Thử nhớ xem trong giao tiếp đã bao giờ gặp tình huống không biết xưng hô như thế nào chưa?
? Vậy xưng hô với bố mẹ thầy cô như thế nào? xưng hô với em họ cháu họ đã nhiều tuổi như thế nào?
- Học sinh đọc hai đoạn trích
? xác định các từ ngữ xưng hô trong hai đoạn trích trên?
? Phân tích về cách xưng hô của Dế Mèn và Dế Choắt trong đoạn trích a,b 
?giải thích sự thay đổi? 
? Qua VD hãy rút ra bài học cho mình?
- Tôi, tao, tớ, mình, chúng tao, bà ấy, cô ấy...
- Ngôi thứ nhất: Tôi, tao, chúng tôi, chúng tao...
- Ngôi thứ hai : Mày mi, chúng mày...
- Ngôi thứ ba: Nó hắn, chúng nó, họ...
- Suồng sã: Mày, tao..
- Thân mật: anh, chị, em...
- Học sinh trả lời
Lưu ý: trong cuộc họp cần thể hiện sự trang trọng: quý ông, quý bà, quý vị...
đoạn a. anh-em; ta-chú mày
đoạn b. tôi-anh
-ở a là sự xưng hô bất bình đẳng. Dế Choắt thì có mặc cảm thấp hèn; Dế Mèn thì ngạo mạn, hách dịch.
- ở đoạn b cả 2 nhân vật đèu xưng hô là: tôi-anh. Đây là cách xưng hô bình đẳng. Dế Mèn thì không còn ngạo mạn, hách dịch. Vì đả nhận ra “tội ác” của mình. Còn Dế Choắt thì hết mặc cảm, hèn kém và sợ hãi
- Có sự thay đổi về xưng hô như vậy vì tình huống giao tiếp thay đổi, vị thế của 2 nhân vật không còn như đoạn trích a nữa. Dế Choắt không còn coi mình là đàn em cần nhờ vả nương tựa Dế Mèn nữa mà nói với Dế Mèn những lời trăng trối với tư cách là một người bạn.
* Ghi nhớ: SGK
Học sinh đọc
II. luyện tập:
BT1. yêu cầu:
- Nhầm chúng ta với chúng em hoặc chúng tôi
+ Chúng ta: gồm cả người nói + người nghe
+ Chúng em, chúng tôi: không bao gồm người nghe
- Người Châu Âu do không hiểu được ngôn ngữ tiếng việt mà họ dịch we sang tiếng viếng việt là chúng tôi hoặc chúng ta tuỳ thuộc tình huống.
BT2. yêu cầu:
- Xưng hô như vậy là thể hiện tính khách quan và sự khiêm tốn, tuy nhiên khi nào cần nhấn mạnh ý kiến riêng của cá nhân thì dùng tôi tỏ ra thích hợp hơn
BT3-4 HS về nhà làm
III. Dặn dò: HS làm bài tập, học bài cũ
 Chuẩn bị tiết 19 
Tiết 19 Ngày15 tháng 9 năm 2008
Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
A. Mục tiêu:
- Giúp học sinh nắm được 2cách dẫn lời nói hoặc ý nghĩ: Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
B. Lên lớp:
1. Ktbc.? Trong tiếng việt chúng ta thường gặp những từ ngữ xưng hô ntn? Cách sử dụng ra sao?
2. Vào bài.
3. Bài mới.
I. Cách dẫn trực tiếp
 - GV cho học snh đọc ví dụ-
? Cho biết phần in đậm trong ví dụ (a) và ví dụ (b) , phần in đậm nào được phát ra thành lời, phần in đậm nào là ý nghĩ ở trong đầu?
? Các phần in đậm trên tách ra khỏi phần đứng trước nó = những dấu gì?
? Có thể đảo vị trí của phần in đậm lên phía trước được không?
? Khi đảo 2 bộ phận sẽ được ngăn cách = dấu gì?
-a. Là lời nói được phát ra thành lời, vì trước đó có từ nói
-b. Là ý nghĩ ở trong đầu, vì trước đó có từ nghĩ
- Bằng dấu 2 chấm và dấu ngoặc kép
- Có thể đảo được
- Dấu ngoặc kép và dấu gạch ngang
II. Cách dẫn gián tiếp
Học sinh đọc ví dụ
? Hãy cho biết phần in đậm ở ví dụ a và ví dụ b là lời nói hay ý nghĩ?
? Các phần in đậm trên Có được tách ra khỏi phần đứng trước nó = dấu hiệu gì không?
? Có thể đặt từ “rằng” hoặc từ” là” trước phần in đậm ở ví dụ a không?
? Qua phân tích các ví dụ em thấy có mấy cách dẫn lời nói hay ý nghĩ của một người, một nhân vật?
- ở a là lời nói
- ở b là ý nghĩ
- Ví dụ a không có dấu hiệu gì.
- Ví dụ b có dấu hiệu là từ rằng
- được
* Ghi nhớ: SGK
 -Học sinh đọc
III. Luyện tập:
BT1: yc
-Cả hai tình huống đèu là cách dẫn trực tiếp
a là dẫn lời ; b là dẫn ý
BT2: yc
a.- Dẫn trực tiếp 
 Trong báo cáo chính trị.....HCT nhấn mạnh:” chúng ta phải....... anh hùng”
 - Dẫn gián tiếp
 Trong báo cáo chính trị.....HCT nhấn mạnh rằng chúng ta phải....... anh hùng
b. - Dẫn trực tiếp
 Trong cuốn sách HCT, hình ảnh của dân tộc, tinh hoa của thời đại đồng chí PVĐồng viết: “ Giản....”
 - Dẫn gián tiếp
Trong cuốn sách HCT, hình ảnh của dân tộc, tinh hoa của thời đại đồng chí PVĐồng 
Khẳng định rằng HCT là người giản dị trong đời sống..........
c. - Dẫn trực tiếp
 Trong cuốn sách tiếng việt, một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc ông Đặng Thai Mai khẳng định: “ Người VN......... của mình”
 - Dẫn gián tiếp
 Trong cuốn sách tiếng việt, một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc ông Đặng Thai Mai khẳng định rằng người VN......... của mình.
IV. Dặn dò: Học và làm bài tập
 Chuẩn bị tiết 20
Tiết 20 Ngày 16 tháng 9 năm 2008
Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự
A. Mục tiêu:
-Ôn lại mục đích và cách thức tóm tắt văn bản tự sự
-Rèn kỹ năng tóm tắt văn bản tự sự
B. Lên lớp
1Ktbc ? Thế nào là cách dẫn trực tiếp? Thế nào là cách dẫn gián tiếp? Cho VD?
2. Vào bài.
3. Bài mới.
I. Sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự
 -Học sinh quan sát tình huống và đọc 
? Trong cả 3 tình huống trên người ta đều phải tóm tắt văn bản. Hãy rút ra nhận xét về sự cần thiết phải tóm tắt văn bản tự sự?
? Hãy tìm hiểu và nêu lên các tình huống khác trong cuộc sống mà em thấy cần phải vận dụng kĩ năng tóm tắt văn bản tự sự?
- Tóm tắt văn bản giúp người đọc, người nghe dễ nắm bắt được nội dung chính của một câu chuyện. Do tước bỏ đi những chi tiết, nhân vật và các yếu tố phụ không quan trọng nên văn bản tóm tắt làm nổi bật được các sự việc và nhân vật chính. Văn bản tóm tắt thường ngắn gọn nên dễ nhớ.
- VD: Lớp trưởng báo cáo tóm tắt cho cô giáo nghe về tình hình của lớp trong tuần.
- Ngưòi đi đường kể cho nhau nghe về một vụ tai nạn giao thông.
II. Thực hành tóm tắt một văn bản tự sự
- Học sinh quan sát các sự vật và nhân vật trong phần một – học sinh đọc.
? Các sự việc chính đã nêu đầy đủ chưa? Có thiếu sự việc nào quan trọng không?
? Tại sao đó lại là sự việc quan trọng cần phải nêu?
? Các sự việc nêu trên đã hợp lí chưa. Có cần thay đổi gì không?
? Nếu phải tóm tắt tác phẩm này một cách ngắn gọn hơn em sẽ tóm tắt ntn đẻ với số dòng ít nhất mà người đọc vẫn hiểu được nd chính của vb?
- Nhìn chung là đủ. Tuy nhiên còn thiếu một sự việc quan trọng.
+ Một đêm TS cùng con trai ngồi bên đèn , đứa con trai chỉ vào chiếc bóng của TS trên tường và nói đó chính là người hay đến với mẹ vào những đêm trước đây.
- Vì nhờ vào sự việc này mà TS hiểu ra rằng vợ mình đã bị oan, nghĩa là chàng biết sự thật từ trước khi gặp Phan Lang
-Sự việc thứ 7 chưa hợp lí cần sửa lại là: 1 đêm TS cùng con trai ngồi bên ngọn đèn, đứa con.......... Bấy giờ chàng mới tỉnh ngộ, thấu nỗi oan của vợ, nhưng việc trót đã qua rồi.
- SV8: TS nghe Phan Lang kể, bèn lập đàn giải oanbên bờ.... lúc hiện.
- em sẽ tóm tắt nd chính ( đủ các nhân vật, sự việc chính phù hợp với văn bản)
* Ghi nhớ : SGK học sinh đọc
III. luyện tập
BT1: Học sinh nên chọn một trong các tác phẩm để tóm tắt
BT2: yc Tóm tắt bằng miệng trước lớp.
IV. Dặn dò : Chuẩn bị tiết 21
Tiết 21 Ngày 16 tháng 19 năm 2008
Sự phát triển của từ vựng
A. Mục tiêu: Giúp học sinh
- Hiểu từ vựng của 1 ngôn ngữ không ngừng phát triển.
- Sự phát triển của từ vựng diễn ra trước hết theo cách phát triển nghĩa của từ thành nhiều nghĩa trên cơ sở nghĩa gốc, hai phương thức chủ yếu phát triển nghĩa là ẩn dụ và hoán dụ.
B. Lên lớp.
1. Ktbc ? Hãy nêu sự cần thiết của việc tóm tắt văn bản tự sự?
2. Vào bài.
3. Bài mới.
I. Biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ
? Trong bài thơ vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của PBC (nv8- t1) có câu: Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế. Cho biết từ kinh tế trong bài thơ có nghĩa là gì?
? Ngày nay có hiểu từ này theo nghĩa như PBC đả dùng hay không?
? Vậy hiểu theo nghĩa nào?
? Nhận xét về nghĩa của từ này?
? Qua đó em có nhận xét gì về nghĩa của từ?
- Học sinh đọc các câu phần 2-
? Trong VD (a) các từ “Xuân” có nghiã là gì? nghĩa nào là nghĩa gốc , nghĩa nào là nghĩa chuyển?
? Trong VD(b) các từ “tay” có nghĩa là gì
? Hãy xác định nghĩa chuyển trong VDa và b được hình thành theo phương thức nào?
? Qua phân tích VD em thấy sự biến đổi và phát triển nghĩa của từ ngữ ntn
- Có nghĩa là kinh bang tế thế(đâylà hình thức nói tắt) có nghĩa là trị nước cứu đời(lo việc nước, việc đời)
- Cả câu thơ ý nói tác giả ôm ấp hoài bão trông coi việc nước,cứu giúp người đời
- Không
- Hiểu theo nghĩa: Toàn bộ hoạt đông của con người trong lao động sản xuất, trao đổi, phân phối và sử dụng của cải vật chất làm ra.
- Nghĩa của từ này được chuyển từ nghĩa rộng sang nghĩa hẹp.
Nghĩa của từ không phải là bấ biến . Nó có thể thay đổi theo thời gian. Có những nghĩa cũ bị mất đi và có những nghĩa mới được hình thành
- Xuân1: Mùa chuyển tiếp sang hạ, thời tiết ấm lên, thường được coi là mở đầu trong năm.( nghĩa gốc).
- Xuân2: thuộc về tuổi trẻ(nghĩa chuyển)
- Tay1: Bộ phận của cơ thể người(nghĩa
 gốc)
- Tay2: Người chuyên hoạt động hay giỏi về một môn, nghề nào đó(câu này tay có nghĩa là kẻ buôn người) nghĩa chuyển) 
a. Tiến hành theo phương thức ẩn dụ
b. Tiến hành theo phương thức hoán dụ
* Ghi nhớ: Học sinh đọc SGK
II.luyện tập
BT1:yc
 a. Nghĩa gốc: một bộ phận của cơ thể người
 b. Nghĩa chuyển: Một vị trí trong đội tuyển(phương thức hoán dụ)
 c. Nghĩa chuyển: vị trí tiếp xúc với đất của cái kiềng
 d. Nghĩa chuyển: vị trí tiếp xúc với đất của mây
BT2: yc
 - Giống” trà”(từ điển t. việt) ở nét nghĩa đã chế biến, để pha uống
 - Khác” trà”(từ điển t. việt) ở nét nghĩa dùng để chữa bệnh
BT3: yc
 - Đồng hồ điện: dùng để đếm số đơn vị điện đã tiêu thụ để tính tiền
 - Đồng hồ nước: dùng để đếm số nước đã tiêu thụ để tính tiền
 - Đồng hồ xăng: dùng để đếm số xăng đã mua để tính tiền
BT5:
 - Từ mặt trời trong câu T2 là 1 ẩn dụ nghệ thuật
 Không phải hiện tượng 1 nghĩa gốc phát triển thành nhiều nghĩa vì:
 + Từ mặt trời( nghĩa gốc): chỉ 1 sự vật, 1 hành tinh trong vũ trụ
 + Từ mặt trời trong câu T2 được chuyển nghĩa theo 1 phương thức ẩn dụ
III. Dặn dò: - Học và làm bài tập
 - Chuẩn bị tiết 22
Tiết 22 Ngày 17 tháng 9 năm 2008
Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
A. Mục tiêu: Giúp học sinh
 - Thấy được c/s xa hoa của vua chúa, sự nhũng nhiễu của quan lại thời Lê-Trịnh và thái độ phê phán của tác giả.
 - Bước đầu nhận biết đặc trưng cơ bản của thể loại tuỳ bút đời xưa và đánh gia được nghệ thuật của những dòng ghi chép đầy tính hiện thực này.
B. Lên lớp.
1Ktbc. ? Hãy nêu cách phát triển từ vựng thông dụng nhất?
2. Vào bài.
3. Bài mới.
Bài 5 Văn bản chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
 ( trích vũ trung tuỳ bút) ( Phạm Đình Hổ)
Tác giả-Tác phẩm
Học sinh xem SGK
II. Tìm hiểu chung
Đọc văn bản
Tìm hiểu từ khó
Bố cục
? Văn bản tập trung vào mấy sự việc chính?
? Hãy xác định nội dung đó = các phần trong văn bản?
- 2 sự việc
+ Thú ăn chơi của chúa Trịnh(Từ đầu... Triệu bất tường)
+ Sự tham lam, nhũng nhiễu của quan lại trong phủ chúa(còn lại)
IIi. Phân tích
1. Thú ăn chơi của chúa Trịnh
? Trịnh Sâm thích chơi gì? 
? Cái thú thích chơi đèn đuốc của chúa Trịnh Sâm diễn ra qua chi tiết nào trong phần đầu văn bản?
? Từ đó có thể hình dung 1 cảnh tượng ăn chơi ntn?
? Bên cạnh thích chơi đèn đuốc Trịnh Sâm còn thích chơi gì nữa?
? Thú chơi cây cảnh của Trịnh Sâm được ghi bằng những sự việc nào?
? Những sự việc đó cho thấy chúa Trịnh đã thoả mãn thú chơi cây cảnh của mình = cách nào?
? Em nghĩ gì về cách hưởng thụ đó của chúa TRịnh?
? Từ thú chơi đèn đuốc và chơi cây cảnh của chúa Trịnh, em hiểu gì về cách sống của vua chúa thời phong kiến suy tàn?
? Câu văn: “ Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng...........triệu bất thường”. Em hình dung đó là 1 cảnh tượng ntn?
? Từ cảnh tượng đó, có người đã liên tưởng đến những điều gở trong phủ chúa Trịnh, đó là những điềm gì
- Thú thích chơi đèn đuốc
+ Xây nhiều li cung
+ Mỗi tháng 3-4 lần............vài khúc nhạc.
- Tốn kém xô bồ, thiếu văn hoá
- Thú chơi cây cảnh
+Ra sức vơ vét những của quý trong thiên hạ(trân cầm dị....cây cảnh)
+ Lấy cả cây đa to
+ Bày vẽ ra cảnh núi non bộ
- Dùng quyền lưc để cưỡng đoạt
- Không ngại tốn kém công sức của người khác
- Đó không phải là sự hưởng thụ cái đẹp chính đáng. Mà đó là sự chiếm đoạt.
- Chỉ lo ăn chơi xa xỉ, không lo việc nước; ăn chơi = quyền lực, thiếu văn hoá và hết sức tham lam.
-Rùng rợn, bí hiểm, ma quái.....
- Nơi đây không phải là cuộc sống bình thường, vì nó gợi sự chết chóc. Một sự sống cận kề với cái chết, với ngày tận thế.
2. Sự tham lam nhũng nhiễu của quan lại trong phủ chúa
- Phần này ghi lại việc quan lại nhờ gió bẻ măng-
? Tác giả đã thuyết minh thủ đoạn nhờ gió bẻ măng của bọn hoạn quan cung giám ntn?
? Thủ đoạn này đã gây tai hoạ ntn cho dân lành?
? Từ đó người đọc còn nhận ra sự thật nào khác trong phủ chúa Trịnh?
? Tác giả đã kết thúc bài bằng cách ghi lại 1 sự việc có thực đã từng xảy ra ngay trong nhà mình. Điều đó nhằm mục đích gì?
- Lợi dụng uy quyền của chúa để vơ vét của cải trong thiên hạ(dò xem ..... khiêng ra).
- Của cải mất, tinh thần căng thẳng( các nhà giàu bị..... tai vạ)
- Vua nào tôi nấy, tham lam, lộng hành mặc sức vơ vét của dân.
- Làm cho các sự việc được kể khách quan hơn.
- Cho thấy sự thật thối nát trong phủ chúa.
- Cho thấy cuộc sống bất an của dân lành trong thời kì vua Lê chúa Trịnh.
IV. tổng kết
? Qua văn bản em hiểu thêm sự thật nào về đời sống của vua chúa, quan lại phong kiến thời vua Lê chúa Trịnh suy tàn?
? So với các bài tuỳ bút đã học ở lớp 7 em thấy tuỳ bút cổ có gì khác với tuỳ bút hiện đại?
- Đời sống xa hoa của vua chúa và sự nhũng nhiễu của quan lại thời Lê-Trịnh.
- Tuỳ bút hiện đại chủ yếu được viết theo dòng cảm xúc của tác giả.
- Tuỳ bút cổ chủ yếu được viết theo các sự việc
Có thật xảy ra trong đời sống hiện thực khách quan.
V. Dặn dò: Học và làm bài tập
 Chuẩn bị tiết 23 – 24
Tiết 23-24 Ngày 20 tháng 9 năm 2008
Hoàng lê nhất thống chí
A. Mục tiêu: Giúp học sinh
 - Cảm nhận được vẻ đẹp hào hùng của người anh hùng dân tộcNguyễn Huệ trong công cuộc đại phá quân Thanh, Sự thảm hại của bọn xâm lược và số phận của lũ vua quan phản dân hại nước.
 - Hiểu sơ bộ về thể loại và giá trị nghệ thuật của lối văn trần thuật kết hợp miêu tả.
B. Lên lớp
1. Ktbc ? Vì sao bà cung nhân-mẹ của tác giả- phải cho chặt bỏ những cây quí đẹp trước nhà mình? Chỉ một sự việc đó nói lên điều gì về chúa Trịnh và chính quyền của ông ta?
2. Vào bài
3. Bài mới
Văn bản Hoàng Lê Nhất Thống Chí
 Hồi thứ 14 ( Ngô Gia Văn Phái)
 Nguyễn Đức Vân- Kiều Thu Hoạch dịch
I. Tác giả- tác phẩm
 Học sinh đọc và khái quát lại 1 số nét chính
tìm hiểu chung
Đọc và tìm hiểu từ khó
Bố cục
? Dựa vào phần chú thích cho biết thể chí có đặc điểm gì?
? Tại sao tác phẩm được gọi là Hoàng............Chí?
? Hòi thứ 14 của tác phẩm phản ánh giai đoạn lịch sử nào của chế độ phong kiến VN?
? Phương thức biểu đạt trong văn bản là phương thức gì?
? Hãy tóm tắt ND hồi thứ 14?
? Như vậy văn bản có mấy sự việc chính? Đó là sự việc nào? Tách các đoạn văn theo mỗi sự việc trên?
- Là một thể văn vừa có tính văn học, vừa có tính lịch sử
- Đây là cuốn sách ghi chép về sự thống nhất của vương triều nhà Lê, viết theo thể chí.
- Phản ánh 1 g/đ lsử đầy biến động của xã hội phong kiến VN cuối tk XVIII Lê CHieu Thống lo sợ cái ngai vàng mọt rỗng của mình đã cầu viện nhà Thanh. Anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ đại phá quân Thanh lập nên triều đại Tây Sơn
- Phương thức tự sự
- Học sinh tóm tắt
- 3 sự việc chính
+ QT chuẩn bị tiến quân ra bắc(.......ra bắc)
+ QT đại phá quân Thanh(tiếp.......kéo vào thành)
+ Số phận của tướng lĩnh nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống(còn lại)
III.Phân tích
1. Quang Trung chuẩn bị tiến quân ra bắc
 H/S quan sát phần 1
? Bắc Bình Vương có phản ứng gì khi được tin quân Thanh đến Thăng Long và vua Lê thụ phong?
? Phản ứng đó cho thấy đặc điểm nào trong con người Bắc Bình Vương?
? Q/S đoạn phần 1 cho biết QT đã có những việc làm và hành động gì?
? Việc Bắc Bình Vương nghe lời tướng sĩ, lên ngôi lấy hiệu QT, tự mình đốc suất đại binh ra bắc cho thấy thêm điều gì ở vị vua này?
? Em đọc được những tư tưởng, cảm xúc nào của QT trong những lời chỉ dụ quân sĩ của ông?
 Từ đó em hiểu thêm điều gì ở vị vua này?
? Việc QT dùng Ngô Thì Nhậm chủ mưu rút quân khỏi Thăng Long, tha tội cho Ngô Văn Sở cho thấy năng lực nào ở vị vua này?
? ý muốn lâu dài tránh chuyện binh đao với phương bắc để phúc cho dân cho thấy thêm khả năng nào ở vị vua này?
?Việc khao quân vaò ngày 30 tháng chạp cùng lời hứa hẹn đón 5 mới ở Thăng Long vào ngày mồng 7 tết cho thấy năng lực đặc biệt nào của QT?
?Từ các sự việc trên đã nói với ta về 1 vua ntn?
- Giận lắm, liền họp các tướng sĩ định thân chinh cầm quân đi ngay
- Ngay thẳng, cương trực,căm ghét bọn xâm lược và kẻ bán nước cầu vinh.
- Nghe lơi tướng sĩ lên ngôi....
- Dùng NGô THì Nhậm chủ mưu rút quân, tha tội cho Ngô Văn Sở
- ý muốn lâu dài tránh chuyện binh đao với p. bắc
-khao quân, hứa hẹn....
- Biết nghe lẽ phải..
- ý thức cao về chủ quyền đất nước
- Hiểu rõ dã tâm của pk Phương Bắc
- Tự hào về công lao đánh đuổi giặc ngoại xâm của cha ông ta
- Tin tưởng ở chính nghĩa
Có tài khích lệ quân sĩ chiến đấu vì nghĩa lớn
- Mưu lược của người cầm quân
- Bình công, luận tội rõ ràng
- Tầm nhìn xa trông rộng của 1 nhà chính trị có tư tưởng chuộng hoà bình
- Tiên đoán của 1 nhà quân sự có tài
QT là vị vua yêu nước, sáng suốt có tài cầm quân
2. Quang Trung đại phá quân Thanh
? Theo dõi phần tiếp theo cho biết : nếu hình dung cuộc tiến công của Quang Trung vào Thăng Long = 1 sơ đồ ghi những trận thắng lớn, thì sơ đồ đó sẽ ntn?
? Tóm tắt 2 trận đánh ở phú xuyên và hạ hồi 1 cách ngắn gọn nhất?
? Có gì đặc biệt trong cách đánh của vua QT ở 2 trận này?
? Các mũi tấn công của trận Ngọc Hồi ra sao? Kết quả?
? Trận đánh ấy tỏ rõ sức mạnh toàn diện của quân Tây Sơn ntn?
? Các trận thắng ấy đã khẳng định tài năng quân sự nào của vua QT?
? Về nghệ thuật đoạn văn có gì chú ý?
Phú xuyên
 Hạ Hồi
 Ngọc Hồi
 Thăng Long
- Học sinh tóm tắt
- Bí mật, bất ngờ, bảo đảm thắng lợi mà không gây thương vong.
- Mũi chính: do QT đốc thúc dùng ván ghép che trú, quân lính theo sau tiến sát địch đánh giáp lá cà.
- Mũi phụ: bao vây đường rút quân của quân Thanh, cho voi giày đạp.
- Kết quả: quân Thanh bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết. Thái thú Sầm Nghi Đống thắt cổ tự tử.
- Đánh công phu nhất
- Thắng giòn giã nhất.
- Tài mưu lược của người cầm quân(bí mật bất ngờ....)
- Tính lịch sử đan xen tính văn học
3. Số phận của tướng lĩnh nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống ở Thăng Long
? trong khi quân T.Sơn tién đánh như vũ bão thì cuộc sống của các tướng lĩnh nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống diễn ra ntn?
? Điều này như báo trước điều gì xảy ra?
? Những chi tiết kể về cuộc tháo chạy của tướng lĩnh nhà Thanh, em thấy chi tiết nào hài hước nhất, chi tiết nào bi thảm nhất?
? Nguyên nào dẫn đến thất bại mau chóng và thảm hại của quân Thanh?
? Vua tôi L.C Thống đã có hành động gì khi nghe tin Ngọc Hồi thất thủ?
? Cách rời bỏ ngai vàng của vua tôi L.C.Thống có gì đặc biệt?
? Đó là bi kịch hay hài kịch?
- Trong ngày tết mọi người chỉ chăm chú vào việc yến tiệc, vui mừng không hề lo chi đến việc bất trắc?
- Sẽ phải chịu thảm hại trước quân Tây Sơn
- Chi tiết hài hước: T.S.Nghị sợ mất mật ngựa không kịp đóng ......qua cầu.
- chi tiết nào bi thảm nhất: Quân sĩ tan tác bỏ chạy.......được nữa.
- Chủ quan khinh địch.
- Chiến đấu không vì mục đích chính nghĩa.
- Quân Tây Sơn quá hùng mạnh.
- Vội vã rời bỏ cung điện để chạy trốn.
- Gấp rút chạy, cướp thuyền đánh cá để chạy
- Cùng chạy với quân Thanh...
- Luôn mấy ngày không ăn, ai nấy đều mệt lử
- Hài kịch vì nó trái với đk bình thường.
IV. Tổng kết
? Qua văn bản mang lại cho em những hiểu biết gì về người anh hùng dt N.Huệ và số phận của quân Thanh xl cùng vua tôi L.C.Thống?
? Tại sao tác giả Ngô Gia... vốn trung thành với nhà Lê lại có thể viết thực và hay như thế về người anh hùng N.Huệ?
? Theo em có thể gọi Hoàng Lê Nhất Thống Chí là tiểu thuyết lịch sử vì lí do nào?
- VB tái hiện chân thực hình ảnh người anh hùng dân tộc N.Huệ.
- Thảm hại của quân tướng nhà Thanh và số phận bi đát của vua tôi L.C.Thống.
- Họ được sống giữa những biến động của thời đại lúc bấy giờ.
- Vì họ là những nhà sử học
- Vì truyện liên quan đến sự thật lịch sử
- Sự thật lịch sử được ghi chép dưới hình thức tiểu thuyết
- Các nhân vật lịch sử nổi lên trong tác phẩm như là những hình tương văn học sinh động.
V. Luyện tập
BT: yc
- Học sinh viết đoạnvăn ngắn miêu tả lại chiến công thần tốc đại phá quân Thanh của vua Quang Trung.....
VI. Dặn dò - Tóm tắt VB
 - Chuẩn bị tiết 25 Sự phát triển của từ vựng (Tiếp)