Giáo án môn học Ngữ văn lớp 9 - Tuần 17

TuÇn 17
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 81
A. Môc tiªu bµi d¹y:
- ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m
- Häc sinh biÕt lµm 1 bµi v¨n tù sù kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng dïng tõ, diÔn ®¹t, tr×nh bµy.
*Träng t©m:Cñng cè PP lµm bµi v¨n TS cã kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ m.t¶ néi t©m
B. ChuÈn bÞ: 
-G/v chÊm bµi vµ thèng kª mét sè lçi ®iÓn h×nh.
-HS «n l¹i PP lµm bµi v¨n TS cã kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ m.t¶ néi t©m
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* æn ®Þnh tæ chøc:
* KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp khi tr¶ bµi
*Bµi míi:
HS ®äc l¹i ®Ò bµi
?Gäi h/s x¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò
Gi¸o viªn nªu yªu cÇu chung:
- Bµi nghÞ luËn bè côc râ rµng 3 phÇn: MB, TB, KB
- Lµm ®óng kiÓu bµi v¨n tù sù (t­ëng t­îng) kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m.
- KiÕn thøc trong v¨n b¶n tù sù: nh©n vËt + sù viÖc + ý nghÜa
- Lêi v¨n râ rµng, trong s¸ng, biÓu c¶m, triÕt lÝ
- KÕt hîp yÕu tè miªu t¶ (ngo¹i h×nh, néi t©m) + NL
- Ng«i kÓ thø nhÊt
HS th¶o luËn vµ XD dµn ý chung.
I. T×m hiÓu ®Ò:
§Ò bµi
H·y t­ëng t­îng m×nh gÆp gì vµ trß chuyÖn víi ng­êi lÝnh l¸i xe trong " Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh" cña Ph¹m TiÕn DuËt. ViÕt bµi v¨n kÓ l¹i cuéc gÆp gì vµ trß chuyÖn ®ã.
1. KiÓu bµi: kÓ chuyÖn t­ëng t­îng
2. Néi dung: c©u chuyÖn víi 1 ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe trong bµi th¬ cña Ph¹m TiÕn DuËt
+ Hoµn c¶nh cuéc gÆp
+ Miªu t¶ ng­êi chiÕn sÜ
+ Néi dung cuéc trß chuyÖn
+ Chia tay
+ C¶m nghÜ cña ng­êi kÓ chuyÖn
II. X©y dùng dµn ý:
A. MB:
- Giíi thiÖu hoµn c¶nh cuéc gÆp gì
B.TB:
- Miªu t¶ ngo¹i h×nh ng­êi chiÕn sÜ, chiÕc xe
- DiÔn biÕn cuéc gÆp gì, trß chuyÖn
- Néi dung c©u chuyÖn nãi vÒ: chiÕn tranh, hi sinh, m¬ ­íc hoµ b×nh, lêi nh¾n nhñ
- Suy nghÜ, t×nh c¶m cña ng­êi viÕt ®èi víi anh chiÕn sÜ, vÒ cuéc chiÕn tranh, vÒ t­¬ng lai ®Êt n­íc.
C. KB: 
- Chia tay ng­êi chiÕn sÜ
- Bµi häc vÒ lÏ sèng, niÒm tin, t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc
4. NhËn xÐt chung:
a. ¦u ®iÓm:
- X¸c ®Þnh ®óng kiÓu bµi tù sù d¹ng kÓ chuyÖn t­ëng t­îng
- Bè côc râ rµng
- KiÕn thøc cô thÓ, sinh ®éng, ch©n thùc, c¶m xóc
- Lêi v¨n trong s¸ng, biÓu c¶m cã kÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m
- NhiÒu bµi tr×nh bµy s¹ch, ch÷ ®Ñp
b. Nh­îc ®iÓm:
- Mét sè bµi viÕt s¬ sµi, ý t­ëng lñng cñng
- Buæi gÆp gì vµ chia tay ch­a ®Ó l¹i Ên t­îng
- KÕt hîp yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m cßn g­îng
- ViÕt t¾t, viÕt sai lçi chÝnh t¶
* Bµi cña Thuú Trang (9/1) viÕt tèt: n¾m ®­îc kiÕn thøc v¨n tù sù, d¹ng kÓ chuyÖn t­ëng t­îng lêi v¨n râ rµng, l­u lo¸t, c¶m xóc cã yÕu tè nghÞ luËn, miªu t¶ n«i t©m hîp lÝ. Ch÷ viÕt s¹ch, ®Ñp, Ýt sai lçi chÝnh t¶.
*Bµi cña V­¬ng (9/2) viÕt ch­a tèt: DiÔn ®¹t lñng cñng, ý s¬ sµi, lêi v¨n ch­a c¶m xóc, ch÷ xÊu, viÕt t¾t, m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶.
5. Gi¸o viªn tr¶ bµi, ch÷a lçi, gäi ®iÓm
- H/s tù ch÷a lçi cña m×nh. Trao ®æi trong nhãm cïng ch÷a. Gi¸o viªn ch÷a mÉu
1. C¸c anh chiÕn sÜ l¸i xe ®· kh«ng qu¶n n¾ng m­a, bom ®¹n, bÊt chÊp khã kh¨n, s½n sµng v­ît khæ lao ra tiÒn tuyÕn
- Ch÷a: Trong mµn m­a bom b·o ®¹n, c¸c anh bÊt chÊp hiÓm nguy tiÕn vÒ miÒn Nam v× môc tiªu gi¶i phãng ®Êt n­íc.
2. Chóng em kÝnh träng c¸c anh, nguyÖn noi g­¬ng c¸c anh, nguyÖn häc tËp tèt
- Ch÷a: Noi g­¬ng c¸c anh, viÕt tiÕp trang sö vµng cña d©n téc, chóng em nguyÖn häc tËp thËt tèt mai nµy x©y dùng quª h­¬ng.
*Tr¶ bµi, g/v gäi ®iÓm vµo sæ .
TiÕt 82+83+84
Ngµy so¹n: 24/12/2007
Ngµy d¹y: 26/12/2007 
«n tËp tËp lµm v¨n
A. Môc tiªu bµi d¹y:
- HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc TLV ®· häc
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp vÒ TLV
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch VB tù sù cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn
- KÕt hîp VB TV vµ c¸c VB ®· häc
B. ChuÈn bÞ: 
B¶ng phô : 4 chiÕc
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* æn ®Þnh.
* KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña h/s
* Bµi míi: 
?Nªu nh÷ng néi dung lín, träng t©m cña TLV trong NV9 T1?
?Nh¾c l¹i : ThÕ nµo lµ v¨n thuyÕt minh?
?Nªu vai trß, vÞ trÝ, t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ trong VBTM?
?H·y ph©n biÖt v¨n thuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶, tù sù gièng vµ kh¸c víi v¨n b¶n miªu t¶, tù sù?
?Nªu lªn nh÷ng néi dung vÒ VB tù sù ë SGK Nv¨n 9 T1?
?Vai trß, vÞ trÝ, t¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù nh­ thÕ nµo?
? LÊy VD 1 ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m, 1 ®o¹n sö dông yÕu tè NL, 1 ®o¹n sö dông miªu t¶ néi t©m vµ NL
?ThÕ nµo lµ ®èi tho¹i, ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m?
? Vai trß t¸c dông vµ h×nh thøc thÓ hiÖn cña c¸c yÕu tè trong VB tù sù?
? Cho VD?
?LÊy vÝ dô mét ®o¹n v¨n sö dông ng«i kÓ thø nhÊt, mét ®o¹n v¨n ng«i kÓ thø ba?
?Vai trß cña ng«i kÓ thø nhÊt vµ ng«i kÓ thø ba?
1. Nh÷ng néi dung lín, träng t©m (SGK NV9 T1)
a. V¨n b¶n thuyÕt minh
- Träng t©m lµ luyÖn tËp viÖc kÕt hîp gi÷a TM víi c¸c yÕu tè NL, gi¶i thÝch, miªu t¶.
b. V¨n b¶n tù sù
- Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m, miªu t¶ néi t©m
- KÕt hîp gi÷a tù sù víi nghÞ luËn
- Mét sè néi dung míi trong VB tù sù nh­: ®èi tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m trong tù sù; ng­êi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn trong tù sù.
2. Vai trß, vÞ trÝ, t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ trong VB TM
- TM lµ gióp cho ng­êi ®äc, ng­êi nghe hiÓu biÕt vÒ ®èi t­îng, do ®ã:
+ CÇn ph¶i gi¶i thÝch c¸c thuËt ng÷, c¸c kh¸i niÖm cã liªn quan ®Õn tri thøc vÒ ®èi t­îng, gióp cho ng­êi nghe, ng­êi ®äc dÔ dµng hiÓu ®­îc ®èi t­îng
+ CÇn ph¶i miªu t¶ ®Ó gióp ng­êi nghe, ng­êi ®äc cã høng thó khi t×m hiÓu vÒ ®èi t­îng tr¸nh ®­îc sù kh« khan nhµm ch¸n.
3. Ph©n biÖt v¨n TM cã yÕu tè miªu t¶, tù sù víi v¨n miªu t¶, tù sù
a. V¨n thuyÕt minh :
- Trung thµnh víi ®¾c ®iÓm cña ®èi t­îng 1 c¸ch kh¸ch quan KH.
- Cung cÊp ®Çy ®ñ tri thøc vÒ ®èi t­îng cho ng­êi nghe, ng­êi ®äc.
b. V¨n miªu t¶:
- XD h×nh t­îng, nh©n vËt, ®èi t­îng qua quan s¸t, liªn t­ëng, so s¸nh vµ c¶m xóc chñ quan cña ng­êi viÕt.
- Mang ®Õn cho ng­êi ®äc, ng­êi nghe 1 c¶m nhËn míi vÒ ®èi t­îng
c. V¨n tù sù: t×nh huèng, nh©n vËt, cèt truyÖn, ý nghÜa
4. Néi dung VB tù sù ë SGK Nv¨n 9 T1
- NhËn diÖn c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i, ng­êi kÓ chuyÖn trong VB tù sù.
- ThÊy râ vai trß, t¸c dông cña c¸c yÕu tè trªn trong VB tù sù.
- KÜ n¨ng kÕt hîp c¸c yÕu tè trªn trong 1 VB tù sù
VD:
a. §o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m 
Thùc sù mÑ kh«ng lo l¾ng ®Õn nçi kh«ng ngñ ®­îc. MÑ tin ®øa con cña mÑ lín råi. MÑ tin vµo sù chuÈn bÞ chu ®¸o cña con tr­íc ngµy khai tr­êng. Cßn ®iÒu g× lo l¾ng n÷a ®©u? MÑ kh«ng lo nh­ng vÉn kh«ng ngñ ®­îc
b. §o¹n v¨n cã sö dông yÕu tè NL
"Vua Quang Trung c­ìi voi ra doanh tr¹i an ñi qu©n lÝnh chí b¶o lµ ta kh«ng nãi tr­íc"
(Ng« Gia V¨n Ph¸i)
c. §o¹n v¨n tù sù cã sö dông c¶ miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn.
"L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy vµ t«i cµng buån l¾m, nh÷ng ng­êi nghÌo nhiÒu tù ¸i vÉn th­êng nh­ thÕ. Hä dÔ tñi th©n nªn rÊt hay ch¹nh lßng. Ta khã mµ ë cho võa ý hä"
(L·o H¹c - NC)
5. §èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m:
Vai trß, t¸c dông, h×nh thøc thÓ hiÖn trong VB tù sù
a. §èi tho¹i lµ h×nh thøc ®èi ®¸p, trß chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ng­êi.
- Trong VB tù sù ®èi tho¹i ®­îc thÓ hiÖn b»ng c¸c g¹ch ®Çu dßng ë ®Çu lêi trao vµ lêi ®¸p. (Mçi l­îc lêi lµ 1 g¹ch ®Çu dßng)
b. §éc tho¹i lµ lêi cña 1 ng­êi nµo ®ã, víi chÝnh m×nh hoÆc nãi víi 1 ai ®ã trong t­ëng t­îng
- Trong VB tù sù, khi ng­êi ®éc tho¹i nãi thµnh lêi th× phÝa tr­íc c©u nãi cã g¹ch ®Çu dßng
c. §éc tho¹i néi t©m kh«ng nãi thµnh lêi, kh«ng g¹ch ®Çu dßng
H/s lÊy VD trong LÆng lÏ SaPa, ChiÕc l­îc ngµ, lµng.
6. Ng­êi kÓ chuyÖn trong VB tù sù
- Ng«i kÓ thø nhÊt: Mét ®o¹n trong v¨n b¶n “Cè h­¬ng”
- Ng«i kÓ thø ba: Chän mét ®o¹n trong v¨n b¶n “LÆng lÏ Sa Pa”.
- kÓ theo ng«i thø nhÊt: mang tÝnh chñ quan, ng­êi kÓ cã thÓ béc lé t©m t­, t×nh c¶m, suy nghÜ cña m×nh
- KÓ theo ng«i thø ba: mang tÝnh kh¸ch quan ng­êi kÓ d­êng nh­ biÕt hÕt mäi hµnh ®éng t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt
*Cñng cè
- Nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· «n tËp 
*H­íng dÉn vÒ nhµ: ChuÈn bÞ bµi «n tËp tiÕp theo
Ngµy so¹n: 24/12/2007
Ngµy d¹y: 27/12/2007
¤n tËp TËp lµm v¨n
 (TiÕp theo)
A.Môc tiªu bµi d¹y:
- HÖ thèng hãa kiÕn thøc tËp lµm v¨n ®· häc 
- TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n v¨n vµ c¸c bµi tËp TiÕng ViÖt ®· häc
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp vÒ tËp lµm v¨n.
B.TiÕn tr×nh d¹y- häc
*æn ®Þnh 
*KiÓm tra: 
- ChuÈn bÞ cña h/s
*bµi míi
7. So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau
a. Gièng nhau:
- VB tù sù ph¶i cã nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt phô, cèt truyÖn: sù vËt chÝnh, sù viÖc phô
b. Kh¸c nhau:
- ë líp 9 cã thªm
1. Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m vµ miªu t¶ néi t©m.
2. Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi c¸c yÕu tè NL
3. §èi tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m 
4. Ng­êi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn trong tù sù
8. NhËn diÖn v¨n b¶n
a. Khi gäi tªn 1 VB, ng­êi ta c¨n cø vµo ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña VB ®ã.
VD:
- Ph­¬ng thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng c¶m xóc chñ quan VB miªu t¶
- Ph­¬ng thøc lËp luËn: VBNL
- Ph­¬ng thøc t¸c ®éng vµo c¶m xóc: VB biÓu c¶m
- Ph­¬ng thøc cung cÊp tri thøc vÒ ®èi t­îng: VBTM
- Ph­¬ng thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng nh©n vËt vµ cèt truyÖn: VB tù sù
b. Trong 1 VB cã ®ñ c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn mµ vÉn gäi ®ã lµ VB tù sù v× c¸c yÕu tè Êy chØ cã ý nghÜa bæ trî cho ph­¬ng thøc chÝnh lµ "kÓ l¹i hiÖn thùc b»ng con ng­êi vµ sù viÖc"
c. Trong thùc tÕ, Ýt gÆp hoÆc kh«ng cã VB nµo duy nhÊt chØ vËn dông 1 ph­¬ng thøc
9. Kh¶ n¨ng kÕt hîp
- Tù sù + Mt¶ + NL + Bc¶m + TM
- Mt¶ + Tù sù + bc¶m + TM
- NL + Mt¶ + Bc¶m + TM
- Bc¶m + Tù sù + Mt¶ + NL
10 Gi¶i thÝch
- Bè côc 3 phÇn: MB, TB, KB lµ bè côc b¾t buéc ®èi víi h/s khi viÕt bµi TLV. Nã gióp cho h/s b­íc ®Çu lµm quen víi t­ duy cÊu tróc khi XDVB ®Ó sau nµy häc cao lªn cã thÓ viÕt luËn v¨n, luËn ¸n, viÕt s¸ch. Muèn viÕt 1 VB hoµn h¶o h/s ph¶i ®ång thêi 3 thao t¸c t­ duy: t­ duy KH, t­ duy h×nh t­îng vµ t­ duy cÊu tróc.
4. Ng­êi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn trong tù sù
8. NhËn diÖn v¨n b¶n
a. Khi gäi tªn 1 VB, ng­êi ta c¨n cø vµo ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña VB ®ã.
VD:
- Ph­¬ng thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng c¶m xóc chñ quan VB miªu t¶
- Ph­¬ng thøc lËp luËn: VBNL
- Ph­¬ng thøc t¸c ®éng vµo c¶m xóc: VB biÓu c¶m
- Ph­¬ng thøc cung cÊp tri thøc vÒ ®èi t­îng: VBTM
- Ph­¬ng thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng nh©n vËt vµ cèt truyÖn: VB tù sù
b. Trong 1 VB cã ®ñ c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn mµ vÉn gäi ®ã lµ VB tù sù v× c¸c yÕu tè Êy chØ cã ý nghÜa bæ trî cho ph­¬ng thøc chÝnh lµ "kÓ l¹i hiÖn thùc b»ng con ng­êi vµ sù viÖc"
c. Trong thùc tÕ, Ýt gÆp hoÆc kh«ng cã VB nµo duy nhÊt chØ vËn dông 1 ph­¬ng thøc
9. Kh¶ n¨ng kÕt hîp
- Tù sù + Mt¶ + NL + Bc¶m + TM
- Mt¶ + Tù sù + bc¶m + TM
- NL + Mt¶ + Bc¶m + TM
- Bc¶m + Tù sù + Mt¶ + NL
10 Gi¶i thÝch
a. Bè côc 3 phÇn: MB, TB, KB lµ bè côc b¾t buéc ®èi víi h/s khi viÕt bµi TLV. Nã gióp cho h/s b­íc ®Çu lµm quen víi t­ duy cÊu tróc khi XDVB ®Ó sau nµy häc cao lªn cã thÓ viÕt luËn v¨n, luËn ¸n, viÕt s¸ch. Muèn viÕt 1 VB hoµn h¶o h/s ph¶i ®ång thêi 3 thao t¸c t­ duy: t­ duy KH, t­ duy h×nh t­îng vµ t­ duy cÊu tróc.
b. Mét sè t¸c phÈm tù sù häc tõ líp 6 ® líp 9 kh«ng ph¶i bao giê còng ph©n biÖt râ bè côc 3 phÇn v× c¸c nhµ v¨n kh«ng bÞ Ðp buéc tÝnh qui ph¹m. §iÒu quan träng víi hä lµ vÊn ®Ò tµi n¨ng vµ c¸ tÝnh s¸ng t¹o
11. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ kiÓu VB tù sù cña phÇn TLV
®· soi s¸ng thªm rÊt nhiÒu cho viÖc ®äc - hiÓu VB - t¸c phÈm VH t­¬ng øng
VD: §o¹n trÝch "KiÒu ë lÇu NB" víi suy nghÜ néi t©m thÊm nhuÇn ®¹o hiÕu, ®øc hi sinh (nhí cha mÑ)
- §èi tho¹i gi÷a KiÒu - Ho¹nTh­
- §èi tho¹i gi÷a bµ chñ nhµ víi vî chång «ng Hai (lµng)
12. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ t¸c phÈm tù sù phÇn ®äc -hiÓu VB vµ phÇn TV t­¬ng øng ®· cung cÊp cho h/s nh÷ng tri thøc cÇn thiÕt ®Ó lµm bµi v¨n tù sù
VD (c¸c VB ®· häc)
- Häc tËp c¸ch kÓ chuyÖn ng«i thø nhÊt x­ng t«i.
- C¸ch kÕt hîp tù sù, biÓu c¶m, NL víi miªu t¶
H­íng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i lÝ thuyÕt
 - Lµm c¸c BT phÇn luyÖn tËp
 - ChuÈn bÞ kiÓm tra tæng hîp häc k× I
TiÕt 85+86
Ngµy d¹y: 29/12/2007
KiÓm tra tæng hîp häc k× I
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Nh»m ®¸nh gi¸ :
- HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n cña häc sinh vÒ c¶ ba phÇn: §äc hiÓu v¨n b¶n, TiÕng ViÖt, TËp lµm v¨n trong ch­¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 9 häc k× I
- Kh¶ n¨ng vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng Ng÷ v¨n ®· häc mét c¸ch tæng hîp, toµn diÖn theo néi dung vµ c¸ch thøc ®¸nh gi¸ kiÓm tra míi.
B.TiÕn tr×nh d¹y- häc 
*H/s chuÈn bÞ giÊy kiÓm tra
*§Ò kiÓm tra chung cho h/s khèi 9.