Giáo án môn học Ngữ văn lớp 9 - Tuần dạy 8

Tuần 8	
Ngày soạn : 02-10-10 Số tiết:36-37
Ngày dạy: Tiết số: 
Văn bản: Mã Giám Sinh mua Kiều
(Truyện Kiều –Nguyễn Du )
 A. Mục tiêu: -Giúp học sinh hiểu được tấm lòng nhân đạo của ND : khinh bỉ và căm phẫn sâu sắc bọn buôn người; đau đớn xót xa trước thực trạng con người bị hạ thấp bị trà đạp
 –Thấy được nghệ thuật miêu tả nhân vật của tác giả: khắc hoạ diện mạo cử chỉ
B.Chuẩn bị: 
 _Giáo viên: Nghiên cứu soạn bài
 -Học sinh: Soạn bài –tự học theo hướng dẫn của thầy
C.Tiến trình lên lớp
ổn định tổ chức
Kiểm tra bài cũ
 Đọc thuộc lòng đoạn trích:Kiều ở lầu Ngưng Bích:
 Khái quát tâm trạng của Thuý Kiều được thể hiện trong đọan trích
Bài mới:
Truyện Kiều là một tác phẩm dồ sộ. ở tiết trước chúng ta đã được cảm nhận bức tranh tâm trạng của nhân vật Thuý Kiều khi nàng bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích qua bút phát nghệ thuật tả cảnh ngụ tình của tác giả Nguyễn Du. Hôm nay chúng ta tiếp tục tìm hiểu một đoạn trích nữa của tác phẩm này để hiểu hpn về tài năng nghệ thuật của ND trong việc khắc học chân dung nhân vật
Phương pháp
? Đoạn trích thuộc phần nào của tác phẩm
-Phần 2: gia biến và lưu lạc
? Có thể tóm tắt những sự việc chính dẫn đến cảnh Mã Giám Sinh mua Kiều như thế nào?
-Gia đình bị tên bán tơ vu oan, Vương Ông và Vương Quan bị bắt giữ ,bị đánh đập ,nhà cửa bị sai nha lục soát vơ vét mọi của cải
-Thuý Kiều quyết định bán mình lấy tiền để cứu cha và em ra khỏi tai hoạ
-Được mụ mối mách bảo MGS đến mua Kiều
Yêu cầu học sinh đọc
?Nhân vật chính trong đoạn trích là ai?
-MGS- Kiều
? Nêu nội dung của đoạn trích?
Là bức hoạ chân dung nhân vật MGS và cuộc mua bán 
? Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích?
-Phương thức tự sự kết hợp với miêu tả.
?đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần?
-Đoạn trích chia làm ba phần:
+Phần 1:từ đầu đến :ghế trên ngồi tót sỗ sàng: Chân dung của nhân vật Mã Giám Sinh
+Phần hai: sáu câu thơ tiếp: Tâm trạng của nhân vật thuý Kiều trong cuộc mua bán
+Phần 3: Còn lại: Cuộc mua bán và bản chất của nhân vật Mã giám Sinh
?Đọc đoạn đầu tiên trong đoạn trích?
H đọc
Lời thơ đầu tiên tác giả giới thiệu về nhân vật MGS là lời của ai?
H: của tác giả.
? Tác giả giới thiệu nhân vật MGS là người như thế nào?
H: Là môt viễn khách được bà mối giới thiệu đến nhà Kiều.
?Em hiểu thế nào là viễn khách?
H: Là khách từ nới xa đến
G: Đúng như ở phần đầu ta đã nói, nghe tin Kiều bán mình chuộc cha, MGS đã tìm đến để mua Kiều qua lời gipí thiệu, dẫn dắt của bà mối.
H: Theo dõi tiếp đoạn thơ sau.
? Hình ảnh nhân vật Mã giám Sinh được hịên lên qua những chi tiết nào?
-Tên, tuổi, quê quán, hình dáng diện mạo, lời nói, hành động
G:Như vậy, đén đây ta đã có sự hình dung rõ nét về nhân vật MGS, không phải qua lời giới thiệu của tác giả nữa mà qua những biểu hiện cụ thể của nhân vật.
? Em có hình dung như thế nào về nhân vật MGS?
H: Đó là một người đã đến tuổi trung niên, tên họ là MGS, có cách ăn mặc chải chuốt, lịch lãm, nhưng lại có cách ăn nói thô lỗ, có phần xấc xược
? Theo dõi phần chú giải SGK và cho biết cách hiểu của em về tên của nhân vật?
H: Đọc phần chú giải, như vậy tên của nhân vật là một cái tên không rõ ràng, rất mập mờ.
?Em có suy nghĩ gì về quê quán của nhân vật MGS sau khi đọc xong lời giới thiệu của tác giả và lời của hắn tự giới thiệu về mình?
H: Hai lời giới thiệu có sự mâu thuận nhau.Tác giả nói quê của MGS là rất xa vậy mà hân lại tự gíơi thiệu quê Lâm thanh cũng gần. Như vậy lai lich của hắn có điều gì đó mập mờ khó hiểu.
?Chú ý hai từ : nhẵn nhụi, bảnh bao.Đây là hai từ được tác giả sử dụng để tả bức chân dung ngoại hình của nhân vật MGS.Theo em sử dụng hai từ này để miêu tả về MGS có phù hợp không?
H: Không vì đây là những từ thường được ding để miêu tả về những đối tượng khác. Nhẵn nhụi thường đươch dùng để tả về đồ vật, cong bảnh bao thường được dùng để tả về cách ăn mặc của trẻ con
? Em cảm nhận gì về bức chân dung của nhân vật qua hai từ láy đó?
H: đó là một con người có cách ăn mặc chải chuốt lố lăng kệch cỡm, không phù hợp với tuổi tác, địa vị của mình MGS muốn tỏ vẻ trẻ trung ,thanh xuân khi đến nhà kiều thực hiện cuộc mua bán.
G: Rất đúng. Là người đã đến tuổi trung niên, lẽ ra MGS phải có một phong thái chững chạc, đoàng hoàng. Hơn thế nữa hắn lại còn là một học sinh- nghĩa là người có hiểu biết, có văn hoá trong xã hội.ở đây hắn lại có phong cách ăn mặc hoàn toàn kệch cỡm như đêr khoe mẽ về bản thân .
? theo em cách miêu tả của tác giả về chân dung nhân vật MGS thể hiện cảm xúc thái độ nào của tác giả?
H: đó là sự mỉa mai, giễu cợt, sự châm biếm đả kích trước lối sống lố lăng, kệch cớm của nhân vật MGS.
Bức chân dung của MGS còn được tác giả tiếp tục hoàn thiện bằng những nét vẽ về hành động và lời nói.
Đọc lại những câu nói của MGS trong đoạn trích?
H: Hỏi tên:
Hỏi quê.
? nhận xét gì về cách ăn nói của MGS?
H: Là cách ăn nói cộc lộc nhát gừng không thưa gửi
? Cách ăn nói đó thể hiện điều gì trong bản chấ của con người NGS?
H: Là con người thiếu văn hoá, thô lỗ có phần hỗn xược
G:Đó là cách ăn nói của con người hợm của cậy tiền, lậc cấc hỗn xược
?Đến nhà Thuý Kiều MGS thể hiện những hành động gì?
H: Đi đứng. Ngồi
?đọc lại câu thơ miêu tả hành động của MGS?
H: đọc
Tái hiện lại cách đi đứng và hành động ngồi của MGS khi đến nhà Kiều?
H:MGS đến nhà Kiều với một bọn người rất đông, có thầy, có tớ, có trước có sau. Nhưng đám người ấy đi không có trật tự, rất ồn ào, nhốn nháo
đến nhà kiều MGS chọn cho mình chỗ cao nhất leo tót lên ghế ngồi.
G: Cách đi đứng của tên họ Mã muốn thể hiện khoe mẽ về thân thế địa vị của mình .Hắn muốn cho mọi người biết và nể phục vì hắn cũng là người có địa vị, có người hầu kẻ hạ, có tiền của trong xã hội. Nhưng cũng cách đi đứng đó đã giúp cho mọi ngườihiểu hơn về con người của hắn. Hình như hắn không phải là người có học thức. Đám người kia chẳng qua cũng chỉ là một bọn người ô hợp mà hắn nhặt ở đấu đó về để thể hiện thân thế của mình mà thôi.
Vào nhà Kiều hắn dường như không để ý đến ai, khôngquan tâm đến gia cảnh của nàng, cũng chẳng có một lời chào hỏi, hắn cho rằng mình là người quan trọng, cầnđược vì nẻ nên đã chọn cho mình một vị trí ngồi cao nhất. Vị trí đó lẽ ra phải dành cho nhữhg bậc cha chú, những người bề trên trong lễ vấn danh của hắn . Chẳng qua hắn cũng chỉ là một người đi hỏi vợ.
? Qua tất cả những chi tiết thể hiện về chân dung nhân vật MGS, em có cảm nhận như thế nào về nhân vật này?
H: Đó là một con người vô học, giả dối, cư xử thiếu văn hoá, thô lỗ, xấc xược, hợm của cậy tiền. Bản chất của hắn cố tình được che đậy trong một vỏ bộc hào nhoáng, bóng bẩy nhưng vẫn dần dần hiện ra qua hành động, cách cư sử của hắn
***********************************
 Là tên buôn người: hắn cân nhắc tính toán, so đo: “ đắn đo... quạt thơ”; lạnh lùng vô cảm tước hoang cảnh của Kiều; keo kiệt, đê tiện, cò kè thêm bớt
? Đánh giá của em về nhân vật này
? Ngòi bút của ND khi miêu tả nhân vật MGS có nét gì khác so với khi miêu tả Thuý Vân, Thuý Kiều
-Ngôn ngữ miêu tả trực diện
-Nét bút hiện thực không có hình ảnh ước lệ tượng trưng
? Thái độ của tác giả khi khắc hoạ bản chất nhân vật
? Những câu thơ trực tiếp miêu tả hình ảnh Thuý Kiều
-Ngại ngùng....như mai
? Kiều hiện lên với tâm trạng như thế nào
? Kiều có tâm trạng đó vì sao? –Vì biết mình trở thành một món hàng cho MGS cò kè thêm bớt ,đặt giá
-Là người ý thức được nhân phẩm, Kiều đau đớn nghĩ đến cảnh đời ngang trái ,nghĩ tới nỗi mình, tình duyên còn giang dở, uất hận bởi nỗi nhà bị vu oan giá hoạ
? Bút pháp nghệ thuật
-Hình ảnh ước lệ tượng trưng ( lấy thiên nhiên để miêu tả )
? Đoạn thơ khẳng định tấm lòng của Thuý Kiều như thế nào ( vẻ đẹp tâm hồn )
-Kiều bán mình chuộc cha ,hy sinh vì hạnh phúc gia đình
-Là người con hiếu thảo
? Tấm lòng của tác giả (Tấm lòng nhân đạo )
Học sinh đọc ghi nhớ sgk
Giáo viên kết luận chung về đoạn trích
-Đoạn trích là một bức tranh hiện thực về xã hội đồng tiền, đồng thời thể hiện tấm lòng nhân đạo của ND. Tác giả phơi bày và lên án thực trạng xã hội xấu xa con người bị biến thành hàng hoá. Đồng tiền và những thế lực tàn bạo chà đạp lên tất cả. Nhà thơ thương cảm xót xa trước thực trạng con người bị hạ thấp bị trà đạp qua nét bút hiện thực đầy tài năng của ND
 Nội dung
Vị trí của đoạn trích
-Thuộc phần 2 của truyện: Gia biến và lưu lạc
II.Phân tích
1.Hình ảnh Mã Giám Sinh
a. Bức chân dung :
-Lời giới thiệu của tác giả: Là khách từ nơi xa đến
MGS tự giới thiệu:
+tên tuổ, quê quán :mập mờ, khó hiểu
+Diện mạo:chải chuốt,lố lăng, không phù hợp với tuổi tác và địa vị 
=>thể hiện cái nhìn giễu cợt, mỉa mai của tác giả
+lời nói: cộc lôc,nhát gong, không thưa gửi- là cách nói hỗn xược, lấc cấc, thiếu văn hoá của con người hợm của cậy tiền
+Hành động:nhốn nháo, lộc xộn, trơ trẽn, bất lịch sự
*Là nhân vật phản diện khái quát cho một loại người giả dối, hợm hĩnh , vô học
*****************************
*Phê phán thói hợm hĩnh, căm giận hành động bắt người vì tiền trà đspj lên nhân phẩm người phụ nữ
Hình ảnh Thuý Kiều
-Bị coi là một món hàng đem bán tội nghiệp
-Nàng buồn rầu tủi hổ ê chề đau đớn
-Kiều hy sinh vì cha và em- là người con hiếu thảo
-Nguyễn Du thương cảm sâu sắc trước hiện thực con người bị hạ thấp trà đạp. Nhà thơ như hoá thân vào nhân vật để bộc lộ tâm trạng nhân vật
Tổng kết
–Nghệ thuật
-Nội dung
D.rút kinh nghiệm
Ngày soạn: 02-10-10 Tiết số: 38-39
 Ngày dạy: Số tiết: 2
Văn bản: 
Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
 ( Truỵên Lục Vân Tiên- Nguyễn Đình Chiểu)
Mục tiêu: 
Giúp học sinh nắm được cốt truyện và những điều cơ bản về tác giả tác phẩm
Qua đoạn trích hiểu được khát vọng cứu người giúp đời của tác giả và pohẩm châtý của ha nhân vật: Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
Tìm hiểu đặc trưng phương thức khắc hoạ tính cách nhân vật của truyện
Chuẩn bị: 
Giáo viên: Nghiên cứu soạn bài
Học sinh: Học và soạn bài
Tiến trình lên lớp
1,. ổn định tổ chức
 2.Kiểm tra bài cũ: đọc thuộc lòng đoạn trích Kiều báo ân báo oánvà phân tích cảnh Kiều báo oán 
 3. Bài Mới: 
Học sinh đọc chú thích * sgk
? Nêu hiểu biết về tác giả
H/S trả lời
G/V tóm tắt vài nét chính
G/V nhấn mạnh một vài điểm về cuộc đơì tác giả
-Nghị lực sống và cống hiến
NDC là chàng trai giàu nghị lực và khát vọng 1843 đỗ tú tài, 1849 chuẩn bị thi cao hơn được tin mẹ mất, bỏ thi về chịu tang mẹ, khóc mù cả hai mắt. Bất hạnh ập đến thật khắc nghiệt, đường công danh nghẽn lối, đường tình duyên trắc trở, về quê lại gặp cảnh loạn li
-NĐC căm phẫn trước tội các của giặc .đau lòng trước cảnh khốn khó của người dân, ông không gục ngã trước số phận Ông can đảm gánh vác cả ba trọng trách: Làm thầy giáo, thầy thuốc và nhà thơ. Là thâygiáo tiếng vang khắp miền lục tỉnh. Khi ông mất cả cánh đồng ba tri rợp trắng khăn tang của các thế hệ học trò 40 năm
-Là thầy thuốc ông không tiếc sức mình cứu nhân độ thế. Là nhà thơ ông để lại cho đời bao  ... có phần câu nệ của lễ giáo ( nam nữ thu thụ bất thân )pk cứng nhắc mhừng rất đáng được nể trọng bởi đúc tính khiêm nhường của LVT> Cách cư xử mang tinh thần nghĩa hiệp của các bạc anh hùng hảo hán
? Thái độ cư xử của KNN Sau khi đấnh cướp khẳnh định nét đẹp trong tâm hồn LVT là gì
G/V; Hinmhf ảnh VT đánh cướp được khắc hoạ rất tài tình củ chỉ hoạt động, ngôn ngữ và cách ứng xử của changd rất đẹp mang phong thái của người anh hùng. Tuy nhiên hình tượng này rất chân thật vì lòng thưong ngườ ý chí quả cảm tinh thần vị nghĩa của VT đậm đà màu sắc đạo lí của nhân dân ta
? Nhân vật KNN được tác giả giới thiệu là người như thế nào
-Là con gái quan tri phủ
-Nàng đã đến tuổi lấy chồng ,vượt qua đường dài nguy hiểm để thực hiện lời dạy của cha
? Được cứu giúp KNN giãi batỳ với LVT điều gì. Qua cách nói năng xưng hô ta hiểu được gì về nàng
-Hoàn cảnh gặp nạn của mình
-áy náy băn khoăn tìm cách trả ơn
G/V : NN là người chịu ơn 1 cái ơn trọng, không chỉ ơn cứu mạng mà còn cứu cả cộc đời trong trắng của nàng . Bởi thế cuối cùng nàng đã tự nguyện gắn bó cuộc đời với chàng trai khảng khái dám liều mình giữ trọn ân tình thuỷ chung với chàng. Nét đẹp tâm hồn đó làm cho hình ảnh KNN trinh phục tình cảm yêu mến của nhân dân
? Nhân vật trong đoạn trích này được miêu tả chủ yếu qua nội tâm hay hành động cử chỉ. Điều đó cho thấy truyện LVT gần với truyện nào mà em dã học
NHận xét ngôn ngữ của tác phẩm
? Đoạn trích phản ánh ước mơ khát vọng gì của tác giả và nhân dân
Đọc diễn cảm đoạn trích
? PHân biệt sắc thái trong từng lời thoại mỗi nhân vật trong đoạn trích
4. Củng cố. dặn dò
-Về học bài-soạn LVT gặp nạn
Giới thiệu tác giả tác phẩm
Tác giả: Nguyễn Dình Chiểu
-1822-1888
-Quê Phong Điền- Thừa Thiên –Huế
-Đỗ tú tài năm 21 tuổi (1843 ) 6 năm sau bị mù
-Về quê mẹ làm nghề dạy học, bốc thuốc chữa bệnh cho dân
-Tích cực tham gia chống Pháp cùng các lãnh tụ bàn bạc việc đánh giặc. Suốt đời giữ trọn lòng trung thành với Tổ quốc
-Là nhà thơ lớn của dân tộc
-Tác phẩm: Truyện Lục Vân Tiên ,Văn tế nghĩa sĩ Cần Giục, truyên thơ dài: Ngư tiều y thuật vấn đáp
Tác phẩm
-Là truyện thơ Nôm sáng tác khoảng đầu những năm 50 của thế kỉ XIX
-Đoạn trích thuộc phần đầu của truyện
Đọc hiểu văn bản
1. Đọc hiểu chú thích
2.Phân tích
Hình ảnh Lục Vân Tiên
-Giúp người bị nạn không hề do dự tính toán
-Là chàng trai dũng mãnh quả cảm dấm xả thân vì nghĩa, là chàng trai hào hiệp
-Sức mạnh của LVT là sức mạnh của chính nghĩa chống gian tà . Thấy việc nghĩa phải làm ngay
-Khát vọng hành đạo giúp đời
-Động viên an ủi họ. Chàng là người đa cảm
-Từ chối khéo không muốn nhận sự trả ơn
-Là con người chính trực hào hiệp trọng nghĩa khinh tài từ tâm nhân hậu
Hình ảnh KNN
-Là cô gái khuê các thuỳ mị nết na, có học thức
Niềm cảm kích xúc động chân thành mãnh liệt 
-Là người trọng ân nghĩa
Tổng kết
-Nghệ thuật
-Nhân vật thường đặt trong những tình huống xung đột bằng hành động cử chỉ, lời nói của mình, nhân vật tự bộc lộ tính cách
-NGôn ngữ bình dị mộc mạc gần với lời nói thông thường mang màu sắc địa phương Nam phù hợp ngôn ngữ nhân vật kể chuyện rất tự nhiên dễ đi vào quần chúng
-NGôn ngữ đa dạng phong phú phù hợp diễn biến tình tiết trong cuộc chiến: lời đối thoại sôi sục phẫn nộ , trong cuộc đối thoại KNN :lời lẽ mềm mỏng xúc động chân thành
-Nội dung
-Đoạn trích ca ngợi hình ảnh LVT một con người hào hiệp dám xả thân vì nghĩa,phản ánh ước vọng công lí chính nghĩa
4. Luyện tập
D. Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn: 02-10-10 Số tiết: 1
Ngày dạy: Tiết số: 40
Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Mục tiêu: 
Giúp học singh hiểu được vai trò của miêu tả nội tâm và mối quan hệ giữa nội tâm với ngoại hình khi kể chuyện
Rèn luyện kĩ năng kết hợp kể chuyện với miêu tả nội tâm nhân vật trong khi viết văn tự sự
Chuẩn bị:
Giáo viên: Nghiên cứ soạn bài
Học sinh: Học và làm bài tập
Tiến trình lên lớp:
ổn định tổ chức
Kiểm tra bài cũ:
 Vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự? Lấy một ví dụ về văn bản tự sự có chứa yéu tố miêu tả mà em đã học?
3. Bài mới: 
Phương pháp
Học sinh đọc đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích
? Tìm những câu thơ tả cảnh
H: trước lầu Ngưng.
.chia tấm lòng
Buồn trông cửa .
kêu quanh ghế ngồi
? Dấu hiệu nào cho em biết đó là những câu thơ tả cảnh?
H: Vì đoạn thơ đó đã giúp ta hình dung rõ nét cảnh vật thiên nhiên nơi lầu Ngưng Bích với những đường nét, hình khối , màu sắc của núi, mây,có thời gian, không gian.
 ? những câu thơ miêu tả tâm trạng của Thuý Kiều
Học sinh tìm
-Những câu thơ miêu tả tâm trạng:
Tưởng người.....mai chờ
Và
Xót người........Người ôm
Hay
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
? Dấu hiệu nào cho thấy đây là đoạn thơ miêu tả tâm trạng của nhân vật Thuý Kiều?
Vì đoạn thơ đã tập trung tái hiện tình cảm của Thuý Kiều khi nhớ về người thân nơi quê nhà
Theo em đối tượng nào là đối tượng của tả cảnh, đối tượng nào là đối tượng tả tâm trạng của nhân vật
-Đối tượng miêu tả hoàn cảnh ngoại hình là những cảnh vật , con ngườ với chân dung, hình dáng hành động, ngôn ngữ màu sắc- là những đièu có thể quan sát trực tiếp
-Đối tượng miêu tả của tâm trạng là những tình cảm diẽn bién tâm trạng của nhân vật...... những gì không quan sát được một cách trực tiếp từ bên ngoài nhưng có thể tự quan sát thể nghiệm
Người ta gọi những câu thơ miêu tả tâm trạng là những câu thơ miêu tả nội tâm
Theo dọi sáu câu thơ đầu và 8 câu thơ cuối đoạn trích.
Đây là những câu thơ tả cảnh thiên nhiên nơi lầu Ngưng Bích.Thế nhưng học đoạn trích này, con đã nhận tháy ẩn đằng sau bức tranh thiên nhiên đó là điều gì?
H: -Từ việc miêu tả cảnh rộng lớn vắng lặng rợn ngợp của thiên nhiên khắc hoạ nỗi cô đơn trống trải trong tâm hồn Thuý Kiều
Là hoàn cảnh tội nghiệp, cô đơn lẻ loi của Kiều.Là tâm trang của Kiều khi nghĩ về thân phận , cuộc đời của mình, là nỗi buồn của người con gái tha hương.
? Từ những câu thơ miêu tả nội tâm của nhân vật Thuý Kiều, em hình dung hình ảnh của Kiều khi nhớ về người thân nơi quê nhà như thế nào?
-Từ nỗi buồn, nhớ người thân, lo sợ ta hình dung sự đau khổ ủ dột trên khuôn mặt thiếu nữ” sắc sảo ,mặn mà”
? Giữa miêu tả hoàn cảnh, ngoại hình và nội tâm có mối quan hệ với nhau ntn
-Từ việc miêu tả hoàn cảnh ngoại hình mà người viết cho ta thấy được tâm trạng bên trong của con người
-Ngược lại từ việc miêu tả tâm trạng nhân vật ta nhận ra được hình thức bên ngoài
-Miêu tả nội tâm nhân vật là một bước tiến của nghệ thuật
? Miêu tả nội tâm có tác dụng ntn đối với việc khắc hoạ nhân vật trong văn bản tự sự
-Làm cho nhân vật sống động
? Hiểu thế nào về miêu tả nội tâm nhân vật
Học sinh đọc vd2 sgk/117
? Đoạn văn viết về ai, trong truyện nào. Nội dung của đoạn văn ấy là già
-Đoạn văn khắc hoạ hình ảnh laõ Hạc khi kể chuyện người ta đến bắt chó trong truyện lão Hạc của nhà văn Nam Cao
-Đoạn văn diễn tả tâm trạng đau khổ của lão Hạc tiếc thương ân hận vì cảm thấy mình trót lừa nó
? Tác giả miêu tả tâm trạng đó bằng cách nào
-Miêu tả ngoại hình:
Mặt co dúm, vết nhăn xô lại, ép cho nước mắt chảy ra
Đầu: ngoẹo về một bên
Miệng: móm mém mếu như con nít
Miêu tả gián tiếp không trực tiếp diễn tả ý nghĩ cảm xúc diễn biễn tâm trạng
G/V láy VD
Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai?
? Bài ca dao viết về điều gì
-Nỗi nhớ người thân của người dân lao động
? Nỗi nhớ ấy được diễn đạt như thế nào
-Bằng những từ ngữ trực tiếp miêu tả: nhớ
? Tâm trạng của nhân vật Thuý Kiều trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích được diễn đạt bằng cách nào?
Đoạn 6 câu đầu và 8 câu cuối : Mượn cảnh vật thiện nhiên để thể hiện tâm trạng của Kieùe
8 câu thơ giữa đoạn: tả trực tiếp tâm trạng của Kiều qua những từ ngữ : tưởng, xót..
? Miêu tả nội tâm nhân vật có những cách nào
G/V: chốt ý: Nhân vật là yếu tố quan trọng nhất của tác phẩm tự sự. Để xây dựng nhân vật nhà văn thường miêu tả ngoại hình và miêu tả nội tâm. miêu tả nội tâm nhằm khắc hoạ “ chân dung tinh thần” của nhân vật để tái hiện những trăn trở dằn vặt, những rung động tinh vỉntong tình cảm tư tưởng của nhân vật (những yếu tố này nhiều khi không thẻ tái hiện được bằng miêu tả ngoại hình ). Vì thế miêu tả nội tâm có vai trò tác dụng rất to lớn trong việc khác hoạ đặc điểm ,tính cách của nhân vật
Học sinh đọc ghi nhớ sgk/117
Yêu cầu bài tập
-Thuật lại đoạn trích MGS mua Kiều bằng văn xuôi chú ý miêu tả nội tâm nàng Kiều
Học sinh đọc lại đoạn trích
-Tìm những ý chính
+ Hoàn cảnh cả Kiều
+Giới thiệu MGS
+ Cảnh MGS cùng mụ mối đến nhà Kiều
+Thái độ ,cuộc mua bán Kiều của MGS
+ Chú ý lúc Kiều được mụ mối dắt ra tâm trạng đau khổ được thể hiện qua nét mặt, ánh mắt, dáng đi
HS viết HS trình bày
GV chữa mẫu 1 đoạn
Yêu cầu học sinh xác định
-Ngôi kể thứ mấy
-Gạch chân dưới những từ ngữ, câu miêu tả nội tâm
Yêu cầu : Đóng vai Kiều ( ngôi 1) Viết đoạn văn Kiều báo ân báo oán
Chú ý: Miêu tả tâm trạng Kiều khi gặp Hoạn Thư
Học sinh làm
Củng cố:
-Vai trò của miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
5. Dặn dò: Về học và làm tiếp bài tập 2,3
Nội dung
Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
-Đối tượng tả cảnh là thiên nhiên: vẻ non xa, trăng gần, cát vàng, cồn nọ, bụi hồng, những điều Kiều nhìn thấy
-Đối tượng miêu tả nội tâm là những suy nghĩ: nỗi nhớ, buồn ,lo
-Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự là tái hiện những ý nghĩ cảm xúc và diễn biến tâm trạng của nhân vật. Đó là biện pháp quan trọng để xây dựng nhân vật làm cho nhân vật sinh động
-Hai cách miêu tả nội tâm nhân vật
-Trực tiếp: Bằng cách diễn tả những ý nghĩ cảm xúc của nhân vật
-Gián tiếp: bằng cách miêu tả cảnh vật cử chỉ trang phục.... của nhân vật
Luyện tập:
Bài tập 1
Gia đình Kiều gặp cơn tai biến, của cải mất sạch, cha và em bị bắt và bị đánh đập rất dã man, Kiều quyết định bán mình chuộc cha. Gần đó có một mụ mối đưa MGS đến vờ hỏi Kiều làm vợ lẽ> Một chàng sinh viên trường QTG quê huyện Lâm Thanh đã ngoài 40 tuổi nhưng ăn mặc rất bảnh bao, chải chuốt. Mụ mối , MGS cùng đoàn tuỳ tùng nhốn nháo bước vào nhà Kiều. Hắn ngồi nhanh co cả hai chân lên ghế rất mất lịch sự. Bà mối nhanh nhảu bước vào buồng giục Kiều bước ra. Trước nỗi đau gia đình tan nát, mối tình đầu vừa mới chớm nở nay đã phải lìa xa Kiều tất đau khổ> Khuôn mặt nàng ủ dột, ánh mắt buồn thẳm mênh mang. Mỗi bước đi của nàng là mỗi bước rơi bao giột lệ vì đau khổ. Nàng có cảm giác sợ gió ,ngại gió, nhìn hoa mà lòng thấy hổ thẹn. Nàng tủi hổ lòng quặn đau, nỗi đau vò xé nhưng trông nàng càng đẹp hơn. TRước món hàng đó MGS ngắm nhìn ,đắn đo cân nhắc. Hắn ép Kiều phải hát đàn thử tài nghệ của nàng. Hắn bằng lòng gật gù tán thưởng trước sắc đẹp tài năng đó. MGS bẽn lẽn hỏi:
-Xin được biết đồ dẫn cưới là bao nhiêu
Mụ mối trả lời:
-Phải nghìn lạng> Nhà gặp vận đen không dám nài hơn
MGS cò kè thêm bớt trả lên trả xuống. Một hồi lâu đồ dẫn cưới mới được định liệu ngoài 400 lượng. Thật là một cuộc mua bán người thật nhẫn tâm vô nhân đạo
2. Bài tập 2