Giáo án môn học Ngữ văn lớp 9 - Tuần học 4

Ngµy so¹n: 6.9.08
Ngµy gi¶ng: 8.9.08
TiÕt 13+14
Bµi 4: V¨n b¶n
L·o h¹c
Nam Cao
A. môc tiªu
- Häc sinh thÊy ®­îc c¶nh khèn cïng vµ nh©n c¸ch cao quý cña nh©n vËt L·o H¹c qua ®ã hiÓu thªm vÒ sè phËn ®¸ng th­¬ng vµ vÎ ®Ñp t©m hån ®¸ng träng cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc C¸ch m¹ng th¸ng T¸m.
- ThÊy ®­îc lßng nh©n ®¹o s©u s¾c cña nhµ v¨n Nam Cao
- B­íc ®Çu hiÓu ®­îc nghÖ thuËt viÕt truyÖn ng¾n ®Æc s¾c cña t¸c gi¶ . 
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng t×m hiÓu vµ ph©n tÝch nh©n vËt qua ng«n ng÷ ®èi tho¹i , ®éc tho¹i ...
B. ChuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n, SGV, SGK, c¸c t¸c phÈm kh¸c vÒ ng­êi n«ng d©n cña Nam Cao
2. Häc sinh: Vë ghi, vë so¹n, SGk, 
c. c¸c b­íc lªn líp
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2. KiÓm tra ®Çu giê:
	? Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ cña chÞ DËu khi bän tay sai x«ng vµo nhµ?	 Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nh©n vËt chÞ DËu?
	? Trong v¨n b¶n L·o H¹c cã bao nhiªu nh©n vËt? KÓ tªn?
3. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc . 
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
TG
Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n
 Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
Nam Cao lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c , «ng chuyªn viÕt vÒ hai m¶ng ®Ò tµi : n«ng th«n vµ trÝ thøc tiÓu t­ s¶n tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m , t¸c gi¶ cña nh÷ng chuyÖn n¾gn : ChÝ PhÌo , §«i m¾t , L·o H¹c ...TruyÖn ng¾n L·o H¹c viÕt n¨m 1943 lµ t¸c phÈm tiªu biÓu xuÊt s¾c viÕt vÒ ®Ò tµi n«ng th«n ViÖt Nam . 
Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n 
GV h­íng dÉn häc sinh c¸ch ®äc 
Chó ý giäng «ng gi¸o : ®äc chËm buån , c¶m th«ng cã lóc ®au xãt ...
Giäng l·o H¹c : BiÕn ®æi kh¸ phong phó : lóc ®au ®ín ©n hËn , khi n¨n nØ gi·i bµy ...
Gv h­íng dÉn häc sinh tãm t¾t t¸c phÈm 
Gäi 1-2 häc sinh tãm t¾t 
Häc sinh chó ý vµo chó thÝch sao SGK nªu nh÷ng hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm 
Häc sinh chó ý vµ c¸c chó thÝch 18,20, 23,39...
? V¨n b¶n ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo ?
V¨n b¶n ®­îc chia lµm mÊy phÇn néi dung cña mçi phÇn ?
? Trong truyÖn cã mÊy nh©n vËt ? ai lµ nh©n vËt chÝnh ? v× sao ? 
? C©u chuyÖn ®­îc kÓ tõ nh©n vËt nµo ? thuéc ng«i kÓ nµo ? 
Theo dâi phÇn ®Çu cña v¨n b¶n :
? Hoµn c¶nh sèng cña l·o H¹c ®­îc giíi thiÖu qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? 
? Em nh©n xÐt g× vÒ hoµn c¶nh sèng cña l·o H¹c ? 
Gv b×nh : c¶ cuéc ®êi l·o lµ chuçi ngµy dai bÊt h¹nh liªn tiÕp dai d¼ng : vî chÕt , l·o sãng trong c¶nh gµ trèng nu«i con . Khi con trai tr­ëng thµnh phÉn uÊt v× kh«ng cã tiÒn lÊy vî bá ®i lµm ®ån ®iÒn ca su , bá l¹i l·o trong c¶nh giµ cïng con chã vµng mßn mái chê tin con trong truyÖt väng . Bëi vËy l·o rÊt yªu quÝ con chã nªn ®Æt cho nã c¸i tªn lµ “ c©u vµng” .
? V× sao l·o H¹c rÊt yªu th­¬ng cËu Vµng mµ l¹i ®µnh lßng b¸n nã ? 
B¸n cËu Vµng còng lµ v¹n bÊt ®¾c dÜ , lµ con ®­êng cuèi cïng . Bëi l·o H¹c nghÌo qu¸ , l¹i yÕu mÖt sau mét trËn èm nÆng , kh«ng cã viÖc lµm , hµng ngµy ph¶i ¨n vµo nh÷ng ®ång tiÒn dµnh dôm bÊy l©u , ®· vËy l¹i ph¶i nuæi thªm cËu vµng .... C¸i ®ãi c¸i nghÌo , sù cïng quÉn bÕ t¾c ®· ®Èy l·o ®Õn b­íc ®­êng cïng . L·o ph¶i b¸n con chã Vµng yªu quÝ cña m×nh , kØ vËt duy nhÊt cña cËu con trai ®Ó l¹i 
Gv yªu cÇu häc sinh chó ý vµo SGK “ H«m sau -> lõa nã” 
? H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh miªu t¶ th¸i ®é , t©m tr¹ng cña l·o H¹c , khi l·o kÓ chuyÖn b¸n cËu vµng víi «ng gi¸o ? 
? §Ó miªu t¶ d¸ng vÎ tr¹ng th¸i cña l·o H¹c , t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nh­ thÕ nµo ? H·y ph©n tÝch c¸i hay cña viÖc sö dông nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh ®Êy ? 
GV b×nh : C¸i hay cña nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµy cßn ë chç nhµv¨n ®· thÓ hiÖn ch©n thùc , cô thÓ vµ ch×nh x¸c , tuÇn tù tõng diÔn biÕn t©m tr¹ng ®au ®ín cø d©ng lªn nh­ kh«ng thÓ k×m nÐn ®­îc nçi ®au , rÊt phï hîp víi t©m lÝ , h×nh d¸ng vµ c¸ch biÓu hiÖn cña ng­êi giµ . TÊt c¶c tõ ®Çu , tõng nÐt , tõng nÐt , ®Ó dÉn ®Õn c¸i ®Ønh ®iÓm cña t©m tr¹ng oµ vì ra thµnh tiÒng khãc hu hu nh­ con nÝt . Cã thÓ nãi viÖc b¸n con vµng khiÕn l·o ph¶i tr¶i qua sù day døt ®øt khæ së l·o míi thùc hiÖn ®­îc quyÕt ®Þnh nµy ; ®Ó råi sau khi b¸n chã xong l·o r¬i vµo cuéc khñng kho¶ng t©m lÝ - ©n hËn v× chãt lõa mét con chã .
? T¹i sao sau khi b¸n cËu vµng , l·o H¹c l¹i r¬i vµo tr¹ng th¸i t©m lÝ nh­ vËy ? 
V× l·o cho r»ng m×nh ®· chãt lõa mét con chã , kØ vËt cuèi cïng cña ng­êi con trai . MÊt con chã còng chÝnh lµ mÊt ®i chç dùa cuèi cïng trong c¶nh giµ . 
? Tõ ®©y em hiÓu t¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thô©t g× ? t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®ã ? 
Sau khi b¸n chã vµ gi·i bµy viÖc b¸n chã l·o H¹c nhê «ng gi¸o hai viÖc ®ã lµ viÖc g× ? 
? M¶nh v­ên vµ mãn tiÒn göi «ng gi¸o cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ®èi víi l·o H¹c ? – M¶nh v­ên lµ tµi s¶n duy nhÊt l·o dµnh cho con trai – m¶nh v­ên Êy g¾n víi danh dù lµm cha .
- Mãn tiÒn ba m­¬i ®ång c¶ ®êi dµnh dôm sÏ ®­îc dïng phßng khi chÕt cã tiÒn ma chay . Mãn tiÒn Êy mang ý nghÜa danh dù cña kÎ lµm ng­êi .
? Em cã suy nghÜ g× vÒ viÖc lµm cña lo· H¹c ? Cã ý kiÕn cho r»ng l·o H¹c lµm nh­ thÕ lµ gµn dë , cã ng­êi cho r»ng l·o lµm nh­ thÕ lµ ®óng ? 
Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi 
GV kh¸i qu¸t vµ cã thÓ b×nh : 
ViÖc l·o H¹c göi v­ên vµ göi tiÒn nhê «ng gi¸o gi÷ hé lµ nh÷ng bø¬c chuÈn bÞ ©m thÇm nh­ng ®Çy tØnh t¸o ë mét ng­êi tù ý thøc ®­îc sè phËn cña m×nh , tù ý thøc ®­îc hµnh ®éng cña m×nh . 
? Trong lóc bÇn hµn l·o vÉn tõ chèi tÊt c¶ mäi sù gióp ®ì cña «ng gi¸o cho ta hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ l·o H¹c ? 
L·o lµ ng­êi tù träng , kh«ng ®Ó ng­êi ®êi th­¬ng h¹i hoÆc xem th­êng .
? Tõ ®ã em hiÓu g× vÒ phÈm chÊt cña l·o H¹c ? 
TiÕt 2: 11.9.08
Sau khi göi «ng gi¸o nh÷ng ®ång tiÒn cuèi cïng , l·o H¹c sèng vËt sèng v¹ trong c¶nh bÇn hµn vµ cuèi cïng l·o ®· chän c¸i chÕt ®Ó tù gi¶i tho¸t cho m×nh 
Chó ý vµo phÇn cuèi v¨n b¶n 
? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ c¶i chÕt cña l·o H¹c ? 
? §Ó ®Æc t¶ c¸i chÕt cña L·o H¹c ,t¸c gi¶ ®·c sö dông tõ ng÷ g× t¸c dông cña nh÷ng tõ ng÷ ®ã ? 
? Theo em t¹i sao l·o H¹c l¹i chÕt ? trong muon vµn c¸i chÕt t¹i sao l¹i chän c¸i chÕt b»ng c¸ch ¨n b¶ chã ? 
ChÕt lµ c¸ch gi¶i tho¸t khái kiÕp ng­êi cùc khæ . ChÕt lµ b¶o toµn sè vèn liÒng cuèi cïng mµ l·o ®Ó l¹i cho con trai . ChÕt lµ ®Ó gi÷ chän vÑn lßng tù träng , kh«ng ®Ó c¸i ®ãi dån ®Èy vµo con ®­êng tha ho¸ biÕn chÊt nh­ Binh T­ . ChÕt nh­ vËy cßn lµ c¸ch tù trõng ph¹t , gióp l·o gi¶i to¶ ®­îc nçi day døt v× chãt lõa mét con chã ph¶i chÕt . 
? Theo em mét ng­êi quyÕt chÕt ®Ó gi÷ m¶nh v­ên cho con , mét ng­êi quyÕt dµnh dôm cho ngµy chÕt cña m×nh nhõng ®ång tiÒn Ýt ái th× ®ã ph¶i lµ ng­êi cã phÈm chÊt nh­ thÕ nµo ? 
? C¸i hÕt cña l·o H¹c cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? 
C¸i chÕt cña laoc H¹c cã ý nghÜa v« cïng s©u s¾c . Mét mÆt nã gãp phÇn béc lé râ sè phËn vµ tÝnh c¸ch cña ng­êi n«ng d©n trong x· héi cò : nghÌo khæ , bÕ t¾c cïng ®­êng nh­ng giµu t×nh th­¬ng yªu vµ lßng tù träng . MÆt kh¸c c¸i chÕt cña l·o H¹c cã ý nghÜa tè c¸o x· héi phong kiÕn , c¸i x· häi n« lÖ tèi t¨m , buéc ng­êi n«ng d©n , ®­a dÉn hä ®Õn ®­êng cïng . Hä chØ cã thÓ hoÆc sa ®o¹ , tha ho¸ biÕn chÊt nh­ Binh T­ , ChÝ PhÌo hoÆc gi÷ ¶n chÊt l­¬ng thiÖn trong s¹ch , t×m l¹i tù do b»ng c¸i chÕt cña chÝnh m×nh .
? So víi c¸ch kÓ chuyÖn cña NTT trong tiÓu thuyÕt T¾t ®Ìn vµ c¸ch kÓ chuyÖn cña Nam Cao trong truyÖn ng¾n nµy cã g× kh¸c ? 
Kh¸c víi t¾t ®Ìn ( kÓ chuyÖn theo ng«i th­ ba ) th× trßng truyÖn ng¾n L·o H¹c Nao Cao l¹i chän c¸ch kÓ chyÖn ë ng«i thø nhÊt , ®ãng vai trß võa lµ ng­êi chøng kiÕn võa tham gia vµo c©u chuyÖn cña nh©n vËt chÝnh , võa ®ãng vai trß dÉn d¾t c©u chuyÖn võa bµy tá th¸i ®é t×nh c¶m , béc lä t©m tr¹ng cña b¶n th©n
? Theo dâi «ng gi¸o trong toµn bé c¸c sù viÖc trªn vµ cho biÕt “ c¶m xóc muèn «m chÇm l·o mµ khãc” diÔn t¶ t×nh c¶m nµo cña «ng gi¸o dµnh cho L·o H¹c ? 
? Sù ®ång c¶m ®ã cßn ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng chi tiÕt nµo trong truyÖn n÷a ? 
? Tõ ®©y phÈm chÊt nµo cña «ng gi¸o ®­îc béc lé ? 
Gv yªu cÇu häc sinh ®äc tõ chç “ Chao «i ! §èi víi nh÷ng ...dÇn dÇn” 
T¹i sao «ng gi¸o l¹i cã suy nghÜ nh­ vËy ? 
¤Ng gi¸o lµ nh©n vËt ®iÓn h×nh cho kiÓu nh©n vËt ng­êi tri thøc tiÓu t­ s¶n nghÌo trong t¸c phÈm cña Nam Cao : sèng mßn mái , bÕ t¾c cã khao kh¸t hoµi b·o lín mµ l¹i bÞ “ cuéc sèng c¬m ¸o gh× s¸t ®Êt” lu«n cã c¸i nh×n day døt , ®Çy triÕt lÝ ®èi víi cuéc sèng , ®èi víi con ng­êi . ¤ng gi¸o kh«ng chØ tá ra hiÓu v× sao mµ vî «ng kh«ng chôi gióp ®ì l·o H¹c nh­ng mÆt kh¸c l¹i tá ra th«ng c¶m víi nçi khæ t©m cña thÞ , «ng chØ buån chø kh«ng nì giËn , cßn nh¾c nhë m×nh ph¶i tù cè hieeur hä , ®ång c¶m víi hä .
? Khi nghe Binh T­ nãi vÒ l·o H¹c , «ng gi¸o c¶m thÊy cuéc ®êi thËt ®¸ng buån . Nh­ng khi chøng kiÕn c¸i chÕt cña l·o H¹c , «ng gi¸o l¹i nghÜ “ kh«ng cuéc ®êi ch­a h¼n ®¸ng buån hay vÉn ®¸ng buån nh­ng l¹i ®¸ng buån theo mét nghÜa kh¸c . Em hiÓu ý nghÜ ®ã cã nh©n vËt «ng gi¸o nh­ thÕ nµo ? 
Häc sinh th¶o luËn (NL) 
Häc sinh b¸o c¸o kÕt qu¶ 
Gv nhËn xÐt – kÕt luËn 
? Qua tÊt c¶ nh÷ng lêi nãi , suy nghÜ viÖc lµm , cña «ng gi¸o em hiÓu g× vÒ nh©n vËt nµy ? 
Ho¹t ®éng 3 : Tæng kÕt – ghi nhí 
? Qua v¨n b¶n l·o H¹c em nhËn thÊy nh÷ng ®iÒu s©u s¾c vÒ sè phËn vµ phÈm chÊt cña ng­êi n«ng d©n lao ®éng trong x· héi cò ? 
Sè phËn ®au th­¬ng cïng khæ 
Nh©n c¸ch cao quÝ 
? Em häc tËp ®­îc g× tõ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña Nam Cao trong v¨n b¶n l·o H¹c ? 
KÓ chuyÖn kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m 
Sö dông c¸c chi tiÕt sinh ®éng ®Ó kh¾c ho¹ nh©n vËt 
c¸ch kÓ chuyuÖn tù nhiªn ch©n thùc tõ ng«i thø nhÊt 
Gv yªu cÇu häc sinh ®äc ghi nhí SGK 
Ho¹t ®éng 4 : H­íng dÉn luyÖn tËp 
Gv h­¬ng dÉn häc sinh ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt l·o H¹c . 
15
10
5
20
10
10
15
20
5
5
I. §äc – t×m hiÓu chó thÝch 
1. §äc – tãm t¾t t¸c phÈm 
a. §äc 
b. Tãm t¾t .
2 . T×m hiÓu chó thÝch 
a. T¸c gi¶ - t¸c phÈm 
- T¸c gi¶ : Nam Cao (1915-1951) lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c viÕt vÒ ®Ò tµi n«ng th«n ViÖt Nam tr­íc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m 
- T¸c phÈm : viÕt n¨m 1943 lµ truyÖn ng¾n xuÊt s¾c viÕt vÒ ng­êi n«ng d©n . 
b. chó thÝch kh¸c 
c. ThÓ lo¹i : truyÖn ng¾n 
II. Bè côc . 
V¨n b¶nchia lµm ba phÇn 
- PhÇn 1 : tõ ®Çu ->®­îc ®©u : Giíi thiÖu hoµn c¶nh cña L·o H¹c .
- PhÇn 2 : TiÕp -> còng xong : t©m tr¹ng vµ cuéc sèng cña l·o H¹c ssau khi b¸n chã 
- PhÇn 3 : cßn l¹i : C¸i chÕt cña l·o H¹c 
III. T×m hiÓu v¨n b¶n .
1 . Nh©n vËt l·o H¹c 
a. Hoµn c¶nh :
 - L·o H¹c nghÌo , sèng c« ®éc chØ cã con chã lµm b¹n 
->Hoµn c¶nh rÊt ®¸ng th­¬ng, téi nghiÖp 
b. T©m tr¹ng cña l·o H¹c sau khi b¸n chã . 
- L·o cè lµm ra vui vÎ , c­êi nh­ mÕu , m¾t Çng Çng n­íc , mÆt ®ét nhiªn co róm l¹i , vÕt nh¨n x« l¹i, Ðp cho n­íc m¾t ch¶y , ®Çu ngoÑo , miÕng mÕu m¸o nh­ con nÝt ,...hu hu khãc . 
 T¸c gi¶ chñ yÕu sö dông nh÷ng tõ ng÷ t­îng th×nh t­îng thanh ®Ó miªu t¶ d¸ng vÎ tr¹ng th¸i cña l·o H¹c sau khi b¸n chã . Nh÷ng tõ ng÷ Êy gãp phÇn lét t¶ sù ®au ®ín , hèi hËn xãt xa , th­¬ng tiÕc cña l·o giµnh cho con vµng 
- > T¸c gi¶ rÊt thµnh c«ng trong viÖc miªu t¶ diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt . Qua ®ã lµm næi bËt h×nh ¶nh mét «ng giµ giµu lßng nh©n ¸i vµ yªu th­¬ng loµi vËt . 
- L·o H¹c nhê «ng gi¸o hai viÖc 
+ Tr«ng coi m¶nh v­ên 
+ Göi tiÒn phßng khi chÕt cã tiÒn lµm ma 
-> L·o H¹c lµ ng­êi coi träng bæn phËn lµm cha , coi träng danh gi¸ lµm ng­êi . Sèng nghÌo khæ c« ®éc trong sù trong s¹ch . 
c. C¸i chÕt cña l·o H¹c . 
 L·o H¹c n»m vËt v·, ®Çu tãc rò r­îi , quÇn ¸o xéc xÖch , hai m¨t long song säc , l·o tru trÐo ..., kh¾p ng­êi chèc chèc l¹i bÞ giËt m¹nh mét c¸i , n¶y lªn . 
- T¸c sö dông c¸c tõ ng÷ t­îng h×nh t­îng thanh ®Ó t¹o h×nh ¶nh cô thÓ sinh ®éng vÒ c¸i chÕt d÷ déi thª th¶m cña l·o H¹c , khiÕn cho ng­êi ®äc cã c¶m gi¸c nh­ chøng kiÕn c¸i chÕt cña l·o .Mét c¸i chÕt ®au ®ín vËt v· ghª gím cïng cùc vÒ thÓ x¸c . 
-> L·o H¹c lµ ng­êi cã ý thøc vÒ lÏ sèng vµ träng danh dù lµm ng­êi .
2 . Nh©n vËt «ng gi¸o – Ng­êi kÓ chuyÖn 
- ¤ng gi¸o bµy tá t×nh c¶m th­¬ng xãt , ®ång c¶m sù sÎ chia an ñi víi nh÷ng ng­êi khèn khæ 
+ Mêi ¨n khoai , uèng n­íc chÌ , hót thuèc lµo 
+ ThØnh tho¶ng ngÇm gióp ®ì 
-> ¤ng gi¸o lµ ng­êi ch©n thµnh cëi më giµu lßng nh©n ¸i 
 ¤ng gi¸o lµ ng­êi hiÓu ®êi , hiÓu ng­êi vµ cã lßng vÞ tha cao c¶ ; lµ ng­êi träng nh©n c¸ch kh«ng mÊt lßng tin vµo nh÷ng ®iÒu ttãt ®Ñp ë con ng­êi .
IV. Ghi nhí (SGK) 
V . LuyÖn tËp 
4 Cñng cè : Qua v¨n b¶n “ Tøc nøc vì bê” vµ truyÖn ng¾n “L·o H¹c” em hiÓu thÕ nµo vÒ cuéc ®êi vµ tÝnh c¸ch c¶u ng­êi n«ng d©n trong x· héi cò ? 
5. H­íng dÉn häc bµi . 
 Häc kÜ bµi 
 So¹n : C« bÐ b¸n diªm 
 Tãm t¸t c¸c sù viÖc xoay quanh nh©n vËt 
 Chó ý tr¶ lêi c©u hái trong phÇn ®äc hiÓu v¨n b¶n . 
Ngµy so¹n: 10.9.08
Ngµy gi¶ng:13.9.08
TiÕt 15
Tõ t­îng h×nh - tõ t­îng thanh
A. môc tiªu 
- Häc sinh hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ tõ t­îng h×nh, thÕ nµo lµ tõ tt­îng thanh.
- Cã ý thøc sö dông tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh ®Ó t¨ng thªm tÝnh t­îng h×nh, tÝnh biÓu c¶m trong giao tiÕp. 
B. ChuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n + SGK + SGV + C¸c vÝ dô minh ho¹
2. Häc sinh: Vë ghi + SGK + Vë so¹n 
C. c¸c b­íc lªn líp
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2. KiÓm tra ®Çu giê: 
	? ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n b¶n? Cã nh÷ng c¸ch nµo ®Ó tr×nh bµy ®o¹n v¨n b¶n?
	? Néi dung bµi h«m nay ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò g×?
3. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc 
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
TG
Néi dung
Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
- Tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh lµ nh÷ng thuËt ng÷ ®· ®­îc dïng quen trong ViÖt ng÷ häc. T­îng ë ®©y lµ mét yÕu tè H¸n ViÖt cã nghÜa lµ m« pháng.
§Ó hiÓu râ h¬n chóng ta vµo t×m hiÓu néi dung bµi häc.
Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi
20
I. §Æc ®iÓm , c«ng dông 
1. Bµi tËp (SGK)
- Yªu cÇu häc sinh ®äc bµi tËp trong SGK, chó ý c¸c tõ in ®Ëm vµ th¶o luËn c¸c c©u hái
- Häc sinh lªn b¶ng lµm phÇn (a)
- C¸c häc sinh kh¸c chó ý ® nhËn xÐt
a. Mãm mÐm (h×nh ¶nh)
- Hu hu (©m thanh - ngêi)
-  ö (©m thanh - vËt)
- Xång xéc (d¸ng vÎ)
- VËt v· (h×nh ¶nh)
- Rò rîi (h×nh ¶nh)
- Xéc xÖch (h×nh ¶nh)
- Sßng säc (h×nh ¶nh)
- Gi¸o viªn ch÷a bµi
b. Gîi h×nh ¶nh cô thÓ, sinh ®éng cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao
? Nh÷ng tõ ng÷ trªn cã t¸c dông nh thÕ nµo trong v¨n miªu t¶, tù sù?
2. NhËn xÐt
? Tõ ph©n tÝch bµi tËp trªn em nµo cã thÓ ®a ra nhËn xÐt vÒ tõ t­îng h×nh, tõ t­îng thanh?
- Tõ t­îng h×nh gîi h×nh ¶nh
- Tõ tt­îng thanh m« t¶ ©m thanh
Þ Cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao
- Häc sinh th¶o luËn (3')
- §¹i diÖn th¶o luËn ® nhËn xÐt
- Gi¸o viªn kÕt luËn 
3. Ghi nhí: SGK
- Gi¸o viªn hÖ thèng kiÕn thøc
- Häc sinh ®äc ghi nhí trong SGK
20
II. LuyÖn tËp
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn luyÖn tËp
- Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh lµm c¸c bµi tËp trong SGK
Gv yªu cÇu häc Nhãm 1 lµm bµi tËp 1 ; Häc sinh nhãm 2 lµm bµi tËp 2 
Gv gäi häc sinh lªn b¶ng lµm 
3
3
7
Bµi tËp 1 : 
Tõ t­îng h×nh , tõ t­îng thanh : soµn so¹t , rãn rÐn , bÞch , bèp , lÎo khoÎo . cháng quÌo, nham nh¶m 
Bµi tËp 2 
- Lß dß , lÉm chÉm , khÒnh khoµng , lom khom , tho¨n tho¾t , rãn rÐn , nham nh¶m .
Bµi tËp 3:
Ha h¶: TiÕng cêi to, kho¸i chÝ
H× h×: thÝch thó, hiÒn lµnh
Hè hè: c­êi to, th« lç g©y khã chÞu cho ngêi kh¸c
H¬ hí: Tho¶i m¸i, vui vÎ, kh«ng che ®Ëy, gi÷ g×n
- Yªu cÇu häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp 3
- C¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë ® nhËn xÐt bµi tËp cña b¹n
- Gi¸o viªn söa ch÷a, ®¸p ¸n
7
Bµi tËp 5 
“ Ao thu l¹nh lÏo n­íc trong veo 
Mét chiÕc thuyÒn c©u bÐ tÎo teo”
“ Lom khom d­íi nói tiÒu vµ chó 
L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ” 
4. Cñng cè - dÆn dß
? Tõ t­îng h×nh vµ tõ t­îng thanh cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo trong c©u?
- Häc sinh th¶o luËn
- Gi¸o viªn gi¶ng, cñng cè bµi
- DÆn dß: Häc sinh vÒ nhµ lµm bµi tËp cßn l¹i + ChuÈn bÞ néi dung bµi Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng
Ngµy so¹n: 10.9.08
Ngµy gi¶ng: 13.9.08
TiÕt 16
Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n 
A. môc tiªu
- Häc sinh hiÓu c¸ch sö dông c¸c ph­îng tiÖn ®Ó liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n khiÕn chóng liÒn ý, m¹ch l¹c.
- ViÕt ®­îc c¸c ®o¹n v¨n liªn kÕt vµ m¹ch l¹c, chÆt chÏ.
B. ChuÈn bÞ
1. Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n + SGK + SGV + C¸c ®o¹n v¨n tham kh¶o
2. Häc sinh: Vë so¹n, vë ghi, SGK 
C. c¸c b­íc lªn líp 
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc .
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
TG
Néi dung
Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng 
§o¹n v¨n lµ yÕu tè cÊu thµnh v¨n b¶n , cïng h­íng tíi mét chñ ®Ò chung , c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ph¶i ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lÝ l« gÝc cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o hai ®­îc ®iÓm c¬ b¶n cña v¨n b¶n : hoµn chØnh vÒ h×nh thøc vµ trän vÑn vÒ néi dung . Mèi quan hÖ Êy th­êng ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn liªn kÕt . VËy liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n lµ h× ? t¸c dông cña nã ra sao ? ..
Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu kiÕn thøc míi 
Häc sinh ®äc bµi tËp SGK 
? Hai ®o¹n v¨n trªn cã mèi quan hÖ g× víi nhau kh«ng ? t¹i sao ? 
Thêi ®iÓm t¶ vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ kh«ng hîp lÝ t¸c ®¸nh ®ång thêi gian hiÖn t¹i víi qu¸ khø nªn sù liªn kÕt gi÷a hai ®o¹n v¨n cßn láng lÎo , do ®ã ng­êi ®äc c¶m thÊy hÉng hôt 
Häc sinh ®äc bµi tËp 2 SGK
? Hai ®o¹n v¨n ë bµi tËp 2 cã g× kh¸c so víi hai ®o¹n v¨n ë bµi tËp 1 ? 
? Côm tõ “ Tr­íc ®ã mÊy h«m” bæ xung ý nghÜa g× cho ®o¹n v¨n thø hai ? 
? Theo em víi côm tõ trªn , hai ®o¹n v¨n ®· cã sù liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo ? 
Côm tõ Êy t¹o nªn sù liªn kÕt vÒ h×nh thøc vµ néi dung víi ®o¹n v¨n thø nhÊt 
? Côm tõ “ tr­íc ®ã mÊy h«m” lµ ph­¬ng tiÖn liªn kÕt ®o¹n v¨n . H·y cho biÕt t¸c dông cña viÖc liªn kÕt ®o¹n v¨n ? 
Gv yªu cÇu häc sinh chó ý vµo néi dung SGK phÇn 1 chia líp lµm 4 nhãm th¶o luËn mçi nhãm th¶o luËn mét néi dung 
Gv gäi tõngnhãm tr×nh bµy ý kiÕn th¶o luËn .
Nhãm 1 tr×nh bµy phÇn a. 
C¸c nhãm kh¸c bæ xung 
Nhãm 2 tr×nh bµy phÇn b. 
C¸c nhãm kh¸c bæ xung
Nhãm 3 tr×nh bµy phÇn c. 
C¸c nhãm kh¸c bæ xung
Nhãm 4 tr×nh bµy phÇn d. 
C¸c nhãm kh¸c bæ xung
? Tõ viÖc ph©n tÝch t×m hiÓu bµi tËp , h·y cho biÕt lµm thÕ nµo ®Ó liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ? nh÷ng tõ ng÷ cã t¸c dung liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ? 
Häc sinh ®äc bµi tËp SGK 
Häc sinh lµm bµi – Gv gäi häc sinh tr×nh bµy . 
? Ngoµi viÖc dïng tõ ng÷ , cßn cã c¸ch nµo ®Ó liªn kÕt ®o¹n v¨n ? 
? Nªu dông cña viÖc liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ? c¸ch liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ? 
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK 
Häc sinh ®äc bµi tËp 1 SGK häc sinh lµm bµi vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ . 
Häc sinh ®äc bµi tËp 2 SGK häc sinh lµm bµi vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ . 
Gv h­íng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 3 
2
8
20
15
5
10
I . T¸c dông cña viÖc liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n 
1 . Bµi tËp 
a. Hai ®o¹n v¨n cïng viÕt vÒmét ng«i tr­êng nh­ng ch­a t¹o ®­îc sù liªn kÕt 
+ §o¹n1 : t¶
+ §o¹n 2 : nªu c¶m nghÜ 
b. Bµi tËp 2 : ®o¹n v¨n thø hai bæ xung côm tõ “ Tr­íc ®ã mÊy h«m” 
-> bæ xung vÒ mÆt thêi gian 
2 . NhËn xÐt 
- Gãp phÇn bæ sung ý nghÜa cho ®o¹n v¨n cã chøa ph­¬ng tiÖn chuyÓn ®o¹n 
- §¶m b¶o tÝnh m¹ch l¹c trong lËp luËn , gióp ng­êi viÕt v¨n b¶n tr×nh bµy vÊn ®Ò mét c¸ch l« gÝc , chÆt chÏ , ®ång thêi gióp ng­êi ®äc lÜnh héi ®Çy ®ñ néi dung v¨n b¶n . 
II. C¸ch liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n .
1 . Dïng tõ ng÷ ®Ó liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n
a. Bµi tËp 
- PhÇn a : cã hai kh©u – t×m hiÓu 
 -- c¶m thô 
C¸c tõ cã t¸c dông liªn kÕt hai ®o¹n v¨n : sau kh©u t×m hiÓu 
Mèi quan hÖi ý nghÜa gi÷a hai ®o¹n v¨n : qh liÖt kª .
- PhÇn b: 
+ Mqh ý nghÜa : quan hÖ ®èi lËp t­¬ng ph¶n .
+ Tõ ng÷ cã t¸c dung liªn kÕt : tõ nh­ng . 
+ C¸c ph­¬ng tiÖn liªn kÕt cã ý nghÜa ®èi lËp : nh­ng , tr¸i l¹i , tuy vËy , tuy nhiªn , ng­îc l¹i , thÕ mµ ...
- PhÇn c : 
+ Tõ “®ã”lµ chØ tõ -> nã , håi Êy, ®©y...
+ Tr­íc ®ã : lµ thêi ®iÓm qu¸ khø 
+ Cã t¸c dông liªn kÕt hai ®o¹n v¨n 
- PhÇn d : 
+ Mèi quan hÖ : quan hÖ tæng kÕt , kh¸i qu¸t 
+ Tõ ng÷ liªn kÕt : Nãi tãm l¹i 
+ C¸c tõ mang ý nghÜa tæng kÕt : Tãm l¹i , nh×n chung, nãi cho cïng ...
b. NhËn xÐt 
- Dïng tõ ®Ó liªn kÕt ®o¹n v¨n :
 + C¸c côm tõ + thÓ hiÖn ý liÖt kª
 + so s¸nh 
 + §èi lËp 
 + ttáng kÕt , kh¸i qu¸t 
+ Tõ lo¹i : ChØ tõ , ®¹i tõ , quan hÖ tõ 
2 . Dïng c©u nèi ®Ó liªn kÕt ®o¹n v¨n
a. bµi tËp 
- C©u cã t¸c dông liªn kÕt lµ : ¸i dµ , l¹i cßn chuyÖn ®i häc n÷a c¬ ®Êy !
- LÝ do : Nèi tiÕp vµ ph¸t triÓn ý ë côm tõ “ Bè ®ãng s¸ch cho mµ ®i häc” 
b. NhËn xÐt 
- Dïng c©u nèi ®Ó liªn kÕt ®o¹n v¨n 
* Ghi nhí (SGK) 
III. LuyÖn tËp 
Bµi tËp 1 : 
a. Tõ ng÷ cã t¸c dông liÖn kÕt : Nãi nh­ vËy 
Mèi quan hÖ : tæng kÕt , kh¸i qu¸t 
b.- Tõ ngõ : ThÕ mµ 
 - Mqh: t­¬ng ph¶n 
c. Tõ ng÷ : Còng -> nèi tiÕp , liÖt kª 
 Tuy nhiªn -> t­¬ng ph¶n 
Bµi tËp 2 
a. Tõ ®ã o¸n nÆng thï s©u 
b. Nãi tãm l¹i : ph¶i cã khen ...
c. Tuy nhiªn , ®iÒu ®¸ng khen lµ ...
d. ThËt khã tr¶ lêi . L©u nay t«i ....
Bµi tËp 3 
4 . Cñng cè : Gv cñng cè l¹i toµn bé néi dung kiÕn thøc bµi häc 
5. H­íng dÉn häc sinh häc bµi : 
 Häc kÜ bµi . So¹n : Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù 
 Tãm t¾t c¸c v¨n b¶n “ T«i ®i häc” , “Trong lßng mÑ” , “ Tøc n­íc vì bê” , “ L·o H¹c” . §äc vµ tr¶ lêi c©u hái SGK .