Giáo án môn Ngữ lớp 9 - Bài 29. Rô - Bin - Xơn ngoài đảo hoang (Trích) (Đe - ni - ơn Đi - Phô) - Tiết 146: Đọc - Hiểu văn bản

Ngày soạn: 7 / 4 /2008 
Ngày dạy: 9 / 4 /2008 
Bài 29. Rô-Bin-Xơn ngoài đảo hoang (Trích)
 	( Đe-ni-ơn Đi-Phô )
Tiết 146: Đọc - Hiểu văn bản
A. Mục tiêu cần đạt: 
1. Kiến thức.
- Giúp học hiểu và hình dung được cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn một mình trên đảo hoang, bộc lộ qua bức chân dung tự họa của nhân vật; nghệ thuật vẽ chân dung nhân vật đặc sắc của tác giả.
2. Kĩ năng.
- Rèn luyện kĩ năng phân tích tả chân dung nhân vật trong tác phẩm tự sự.
- Học tập cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất với giọng kể hài hước của nhà văn.
3. Thái độ.
- Bồi đắp thêm tinh thần tự lực vượt khó vươn lên cho học sinh.
B.Chuẩn bị:
- Giáo viên: Nghiên cứu tác phẩm, chuẩn bị nội dung lên lớp.
- Học sinh: Đọc bài trả lời các câu hỏi sách giáo khoa và gợi ý của giáo viên.
C.Tiến trình tổ chức các hoạt động.
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. ( 6’)
? Tóm tắt truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi ? Trình bày cảm nhận của em về nhân vật Phương Định?
* Hoạt động 2: Giới thiệu bài. ( 1’)
Tiểu thuyết Dế mèn phiêu lưu kí lạ lùng đầy bất ngờ và hấp dẫn mà các nhân vật trải qua trong cụôc sống. Nếu Dế mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài là lời Dế Mèn tự kể chuyện phiêu lưu của cuộc đời mình thì trong tiểu thuyết Rô-bin-xơn Cru - xô , Đi- phô để nhân vật chính sống một mình trên đảo hoang mà đoạnt rích học là bức chân dung tự họa sau hơn hai mươi năm kể từ ngày tàu đắm, cụ thể những ngày Rô-bin-xơn sống trên đảo hoang diễn ra như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu.
* Hoạt động 3: Bài mới. ( 37’)
Hoạt động của
giáo viên
Hoạt động 
của h/s
Nội dung cần đạt
- yêu cầu học sinh đọc chú thích dấu * sách giáo khoa .
? Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Đi-phô?
? Trình bày những hiểu biết của em về tác phẩm?
- nêu yêu cầu đọc - kể.
- Giọng đọc vui vui , hài hước.
- đọc, yêu cầu học sinh đọc.
? Kể tóm tắt cốt truyện ?
- yêu cầu học sinh quan sát các chú thích SGK/129
- giải thích thêm: đạn ghém: đạn dùng cho súng săn, nổ to, sức sát thương lớn.
Ma- rốc: một nước ở Bắc Phi
? Đoạn trích được kể theo ngôi thứ mấy?
? Đoạn trích có bố cục mấy phần? Nội dung giới hạn của từng phần?
- định hướng cách tiếp xúc văn bản .- định hướng học sinh theo dõi các đoạn văn phần 1,2,3.
? Cho biết nội dung các đoạn này ?
? Theo dõi đoạn văn thứ nhất của văn bản em hãy cho biết nhân vật tôi đã tự cảm nhận về chân dung của bản thân mình như thế nào?
? Cảm nhận đó chứng tỏ điều gì?
? Cách giới thiệu chung về bộ dạng, diện mạo của bản thân như thế có ý nghĩa gì?
- cụ thể nhân vật tôi được giới thiệu tiếp như thế nào
- yêu cầu học sinh theo dõi vào phần 2, 3 của văn bản.
? Sau khoảng hơn 15 năm sống một mình trên đảo hoang Rô -bin-xơn đã tự trang phục cho mình như thế nào?
? Em hình dung như thế nào về trang phục của Rô-bin-xơn?
? Qua lời kể và giọng điệu của nhân vật về trang phục ta hiểu gì về cuộc sống của anh trong nhiều năm sống ngoài đảo hoang?
? Điều gì đã khiến cho Rô-bin-xơn vượt qua được cuộc sống đó?
- chuyển ý.
? Rô- bin -xơn đã trang bị cho mình những dụng cụ gì ?
? Vì sao Rô-bin -xơn lại trang bị cho mình nhiều dụng cụ như vậy ?
? Toàn bộ các vật dụng Rô-bin-xơn đeo bên mình đã nói gì về cuộc sống của anh ?
? Rô- bin -xơn đã kể về cuộc sống của mình bằng giọng điệu như thế nào?
? Giọng kể đó đã cho người đọc cảm nhận được gì trong tâm hồn của Rô-bin-xơn?
- khái quát chuyển ý.
? Hình dáng diện mạo của Rô-bin-xơn được chính anh tả lại như thế nào?
? Em hình dung như thế nào diện mạo của Rô-bin-xơn?
? Chân dung của bản thân được miêu tả qua giọng điệu hài hước cho thấy Rô-bin-xơn là con người như thế nào ?
? Qua tìm hiểu hình dáng, trang phục, trạng bị của Rô-bin-xơn chúng ta hình dung về nhân vật như thế nào ?
- khái quát chuyển ý.
? Cuộc sống của Rô-bin-xơn gay go gian khổ nhưng khi khắc họa chân dung mình anh sử dụng ngôn ngữ như thế nào? Thái độ khi đề cập đến cuộc sống của bản thân ?
? Qua những điều trên em cảm nhận được điều gì trong tinh thần của Rô-bin-xơn?
? Từ nhân vật Rô-bin-xơn em rút ra bài học gì cho bản thân ?
? Qua bức chân dụng tự họa của nhân vật em hình dung được gì?
- khái quát ghi nhớ.
- Gọi HS đọc ghi nhớ SGK.
? Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật Rô Bin Xơn trong đoạn trích ?
- Đọc
- Trình bày
- Độc lập
- nghe.
- Đọc.
 - kể.
- quan sát.
- Nghe
- Nhận xét
- Phát hiện
- Theo dõi
- phát biểu.
- Phát hiện
- Suy luận
- Nhận xét
- Theo dõi
- Phát hiện
- Hình dung
- Suy luận
- Lí giải
- Phát hiện
- Lí giải
- Hình dung
- Nhận xét
- Cảm nhận
- Phát hiện
- Hình dung
- Cảm nhận
- Cảm nhận
- Phát hiện
-Nhận xét
-Liên hệ
-Hình dung
- Đọc.
- Tự bộc lộ.
I. Đọc tiếp xúc văn bản.
* Tác giả, tác phẩm.
- Đi -phô là nhà văn lớn của Anh, ông sống vào cuối thế kỉ XVII và đầu thế kỉ XVIII. Ông đã từng kinh qua nhiều nghề và đã đặt chân lên nhiều nước châu Âu và châu Phi.
- Cuốn tiểu thuyết đầu tay và cùng là nổi tiếng nhất của ông là Rô-bin-xơn Cru-xô ( 1719 ). Tác phẩm được viết dưới hình thức tự truyện. Nhân vật chính là Rô-bin-xơn tự kể chuyện đời mình, xưng là tôi.
* Đọc - kể.
* Từ khó. ( SGK/128 )
* Cấu trúc văn bản.
- Đoạn trích được kể theo ngôi thứ nhất đặt vào nhân vật chính Rô-bin-xơn.
- Bố cục: 4 phần
+ Phần 1: Từ đầu đến như dưới dây cảm giác chung khi tự ngắm bản thân và bộ dạng của chính mình.
+ Phần 2: tiếp đến chẳng khác gì quần áo của tôi trang phục của Rô-bin-xơn.
+ Phần 3: tiếp đến bên khẩu súng của tôi Trang bị của Rô- bin -xơn.
+ Phần 4: còn lại - diện mạo của vị chúa đảo.
II. Đọc - Hiểu văn bản.
1. Diện mạo của Rô- bin-xơn.
- Nếu có ai gặp tôi chắc họ hoảng sợ hoặc phá lên cười...
-> Cảm nhận đó chứng tỏ cuộc sống của Rô-bin-xơn ở đảo hoảng hơn 15 năm vô cùng khắc nghiệt.
- Tạo hấp dẫn cho người đọc, thấy được sự hài hước, tự giễu mình của nhân vật.
* Trang phục.
- Đội chiếc mũ to tướng cao lêu đêu...dưới chân đi một đôi giày có hình dáng hết sức kì cục...quần áo được may bằng da dê...
- Trang phục rất kì quái khác bình thường, tất cả bằng da dê.
-> Cuộc sống đầy gian nan thử thách của anh. Cô đơn tách biệt hẳn với xã hội loài người.
- Rô-bin-xơn có sức mạnh tinh thần, có ý chí và niềm tin vào bản thân, anh là con người lạc quan.
* Về trang bị.
- Rô-bin -xơn mang trên mình bao nhiêu thứ lỉnh kỉnh thắt lưng rộng bản bằng da dê..lủng lẳng bên mình cái cưa, cái rìu...đeo gùi sau lưng...
-> Các dụng cụ trên giúp Rô-bin xơn duy trì cuộc sống và bảo vệ mình trước thú dữ. Chống chọi với thiên nhiên
-> Rô-bin-xơn phải trải qua cuộc sống gian nan vất vả của anh ở ngoài đảo hoang. Anh phải làm rất nhiều để duy trì cuộc sống.
- Giọng kể hài hước, hóm hỉnh và không chút than vãn.
-> Rô-bin-xơn là con người có ý chí phi thường và có tinh thần lạc quan vô bờ bến. Chính điều đó đã giúp anh vượt qua gian nan thử thách.
* Về diện mạo.
- Cặp ria mép to tướng kiểu Hồi giáo...khiến cho mọi người phải khiếp sợ.
- Diện mạo kì quái khác thường.
-> Rô -bin -xơn phải là người rất lạc quan và vui tính mới có thể tự phác họa diện mạo của mình như vật.
- Rô-bin-xơn có cuộc sống cách biệt với loài người, cuộc sống gian nan vất vả, nhưng anh vẫn lạc quan yêu đời nhờ có ý chí phi thường.
2.Tinh thần của Rô-bin-xơn.
- Chàng không một lần thốt ra lời than phiền đau khổ.
-Giọng kể hài hước.
- Rô-bin-xơn có tinh thần lạc quan, không buống xuôi trước cuộc sống gian khổ, khó khăn, luôn phấn đấu đề duy trì và nâng cao cuộc sống.
-> Kiên trì, lạc quan, biết vươn lên, trân trọng giá trị của cuộc sống trong mọi hoàn cảnh.
III. Tổng kết.
-Rô-bin-xơn có cuộc sống gian khổ, khó khăn nhưng anh rất lạc quan yêu đời đã vượt qua những khó khăn đó.
* Ghi nhớ: SGK/130
IV. Luyện tập.
* Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà. ( 1’)
- Về nhà tóm tắt truyện, kể lại truyện
- Chuẩn bị tiếp bài: Tổng kết ngữ pháp.