Giáo án môn Ngữ lớp 9 - Tiết 106: Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của la phông ten

Häc kú II
Tuần 23- tiết 106 
Ngày soạn: 17//1/1 
Ngày dạy: 22 /1/1
VĂN BẢN :
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN
CỦA LA PHÔNG TEN
(Trích) –Hi-pô-lít Ten
I-Mục tiêu cần đạt :
 Giúp hs hiểu được tác giả bài nghị luận văn chương đã dùng phép so sánh hình tượng con cừu & con chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten với những dòng viết về 2 con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông nhằm làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật.
II-Chuẩn bị : -GV : giáo án, sgk
 -HS : sgk, bài soạn, bài học
III-Lên lớp 
 1-Ổn định
 2-KT bài cũ(5’) :
 a-Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới điều đầu tiên là chuẩn bị những gì?
 b-Nêu những mặt mạnh & mặt yếu.
 3-Bài mới :
 A-Vào bài 
 B-Tiến trình hoạt động
Hoạt động của thầyvà trị
Nội dungcần đạt
Hoạt động 1(5’)
*HS đọc chú thích (*)
H: Cho biết đôi nét về tác giả.
I-Giới thiệu
 1-Tác giả : Hi-pô-lít Ten (1828-1893), là triết gia, sử gia, nhà nghiên cứu văn học Pháp, viện sĩ Hàn lâm Pháp.
H: Cho biết văn bản trích từ đâu?
*GV: Công trình nghiên cứu văn học nổi tiếng “La Phông-ten và thơ ngụ ngôn của ông” gồm 3 phần, mỗi phần lại chia thành nhiều chương.
 2-Tác phẩm : 
-Văn bản “Chó Sói & Cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten” trích từ chương II, phần thứ hai của công trình nghiên cứu.
Hoạt động 2 (10’)
A-Hướng dẫn đọc :
-Đoạn thơ đọc đúng nhịp 2 câu thất, 2 câu lục bát, lời doạ dẫm của chó sói & tiếng van xin tội nghiệp của cừ non).
-Lời dẫn đoạn nghiên cứu của Buy-phông : giọng rõ ràng, mạch lạc.
-Lời luận chứng của tác giả H.Ten.
B-Lưu ý chú thích : 14 chú thích theo sgk.
H: Xác định thể loại của văn bản.
-Thể loại : Nghị luận văn chương.
H: Luận đề trong văn bản là gì?
Đ: tìm hiểu bài thơ ngụ ngôn Chó sói & cừu của La Phông-ten.
H: Phân biệt sự khác nhau giữa nghị luận xã hội & nghị luận văn chương?
Đ:-Nghị luận xã hội là nghị luận về 1 vấn đề xã hội nào đấy.
 -Nghị luận văn chương là nghị luận liên quan đến 1 tác phẩm văn chương, ở đây là bài thơ của La Phông-ten.
Hoạt động 3 (20’):
H: Văn bản có mấy nhân vật?
Đ: 2 nhân vật.
H: Căn cứ vào tuyến nhân vật, cho biết văn bản chia mấy phần? Đặt tiêu đề cho từng phần.
II-Phân tích
 1-Bố cục : 2 đoạn 
+[I] : Giọng chú cừu  như thế =>Hình tượng cừu trong thơ La Phông-ten.
+[II]: Còn lại =>Hình tượng chó sói trong thơ La Phông-ten.
H: Trong cả 2 đoạn, nhằm làm nổi bật các hình tượng con cừu và chó sói dưới ngòi bút của La Phông-ten, tác giả lập luận bằng cách nào?
Đ: Dẫn ra các dòng viết về 2 con vật ấy của nhà khoa học Buy-phông để so sánh.
H:Dưới ngòi bút của Buy-phông, khi viết về chó sói tác giả lập luận bằng cách nào?
Đ: Dẫn ra các dòng viết về chó sói của nhà sự học La Phông-ten.
H: So bài văn này với những bài văn khác có nét gì đặc biệt?
Đ: không cùng 1 tác giả mà có sự đan xen giữa 2 tác giả
H: Như vậy tác giả triển khai bài văn theo mấy bước?
Đ: 3 bước 
+dưới ngòi bút của La Phông-ten.
+dưới ngòi bút của Buy-phông.
+dưới ngòi bút của La Phông-ten.
*GV : Ở đoạn 1, tác giả mượn thơ của La Phông-ten để làm cho mạch văn nghị luận được sinh động.
Hoạt động 4 (5’):
Củng cố: Cách lập luận trong văn bản.
Dặn dò: Đọc lại toàn văn bản và hình tượng cừu, chó sói .
..............................................................@&@.................................................................
Häc kú II
Tuần 23- tiết 107
Ngày soạn: 17 /1/10 
Ngày dạy: 22/1/10
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN
CỦA LA PHÔNG-TEN (tt)
(Trích) –Hi-pô-lít Ten
I. Mục tiêu: 
Học sinh nắm:
Hình tượng cừu và chó sói trong thơ ngụ ngôn của La Phông – ten.
Chó sói và cừu qua cách nhận xét của Buy- Phông
Lòng thương cảm của nhà khoa học, nhà nghệ thuật đối với loài vật.
II. Chuẩn bị:
- Phương pháp tích hợp, bảng phụ, lời bình luận
- Học sinh tìm hiểu văn bản.
III. Tiến trình các hoạt động trên lớp:
Ổn định lớp 1’
Kiểm tra bài: (5’)
_ Cho biết đôi nét về tác giả và văn bản Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông ten?
Giới thiệu bài:
Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1(10’)
*HS đọc lại đoạn thơ của La Phông-ten.
H: Trong đoạn này, nói về hình tượng nhân vật nào?
H: La Phông-ten có giới thiệu con cừu cụ thể nào không?
Đ: Có, đó là con cừu non. Đây là con cừu ngoan đạo, ngây thơ, đáng thương, nhỏ bé, yếu ớt và hết sức tội nghiệp.
 2-Hình tượng cừu trong thơ ngụ ngôn
 a-La Phông-ten :
-Cừu non tội nghiệp.
H: Tác giả đặt cừu con vào hoàn cảnh ntn để làm nổi bật sự tội nghiệp của nó?
-Hoàn cảnh đặc biệt : đối mặt với chó sói bên dòng suối.
H: Khi thấy chó sói bên dòng suối, cừu con đã nói gì?
Đ: Nơi tôi uống nước quả là 
 Hơn hai chục bước cách xa dưới này.
H: cách xưng hô của cừu con ntn?
Đ: Gọi chó sói là bệ hạ,ngài; xưng mình là kẻ hèn,tôi.
-Cách xưng hô : bệ hạ - kẻ hèn
 ngài – tôi.
H: Qua độ, ngôn từ khắc hoạ tính cách gì của cừu con?
H: Như vậy, nhà thơ đã lựa chọn khía cạnh chân thật nào của loài vật này?
Đ:Đặc điểm vốn có của loài vật này.
-Tính cách : hiền lành, nhút nhát, chẳng làm hại ai.
H:Với ngòi bút phóng khoáng, vận dụng nét đặc trưng của thể thơ ngụ ngôn, tác giả dùng nghệ thuật gì để miêu tả cừu con?
Đ: Nhà thơ nhân cách hoá cừu con : nó cũng biết suy nghĩ, nói năng và hành động như con người.
H: Nhà thơ tỏ thái độ, tình cảm gì đối với cừu con?
=>Tình cảm của nhà thơ :xót thương, thông cảm như với con người nhỏ bé, bất hạnh.
H: Thông qua, bài thơ ngụ ngôn tác giả muốn nhắc nhở chúng ta điều gì? 
Đ: Con sống phải có tình cảm, không nên ức hiếp kẻ yếu.
Hoạt động 2(10’)
*HS đọc “Buy-phông  như thế.”
H: Buy-phông có viết về 1 con cừu cụ thể nào không?
Đ: Không, mà chỉ nêu nhận xét về loài cừu nói chung dưới ngòi bút của nhà khoa học.
 b-Buy-phông nhận xét loài cừu là :
H: Buy-phông nhận xét về loài cừu ntn?
-Ngu ngốc và sợ sệt.
-Tụ tập thành bầy.
-Hết sức đần độn.
-Không cảm thấy tình huống bất tiện.
-Cứ lì ra, ì ra bất chấp hoàn cảnh bên ngoài (dưới mưa, tuyết rơi).
H: Những nhận xét của nhà khoa học Buy-phông căn cứ vào đâu để nêu ra?
Đ: Căn cứ vào đặc điểm sinh học của con vật.
H: Theo Buy-phông có phải chỉ loài cừu mới có tình mẫu tử không?
Đ: Không, vì loài vật nào cũng có.
=>Không phải chỉ có loài cừu mới có tình mẫu tử.
H: Sau những nhận xét của nhà khoa học Buy-phông, tác giả trở lại với nhận xét của La Phông-ten ra sao?
 c-La Phông-ten :
-Thân thương và tốt bụng : cừu mẹ nhận ra tiếng kêu rên của cừu con trong đám đông.
-Đứng yên dưới đất lạnh, bùn lầy, nhẫn nhục chờ cho con bú xong.
-Động lòng cảm thương.
Hoạt động 3(10’)
*HS đọc “Còn chó sói  bị ăn đòn.”
H: La Phông-ten có giới thiệu chó sói cụ thể nào không?
Đ: Có, 1 con sói gầy .
 3-Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn 
 a-La Phông-ten :
-Một con sói đói meo,gầy giơ xương.
H: Dưới ngòi bút của La Phông-ten, con cho sói hiện ra ntn?
-Một tên trộm cướp khốn khổ và bất hạnh.
-Gã vô lại đói dài và luôn bị ăn đòn.
H: Trong đoạn thơ, chó sói bắt gặp cừu non đang uống nước phía dưới. Hắn muốn ăn thịt cừu non nhưng che giấu tâm địa của mình, nên kiếm cớ gì để bắt tội cừu non?
Đ: Bắt tội cừu non nói xấu hắn.
H: Nhưng sự bịa đặt của hắn có phù hợp không?
Đ: Không, vì lúc đo cừu con chưa ra đời.
*HS đọc “Buy-phông viết  vô dụng.”
H: Dưới ngòi bút của Buy-phông, chó sói hiện ra như 1 loài dã thú ăn thịt ntn?
 b-Buy-phông
-Thù ghét sự kết bè kết bạn.
-Tụ hội là chinh chiến, ồn ào ầm ĩ nhằm để tấn công một con vật nào đó
H: Tác giả khái quát loài chó sói ntn?
H: Thái độ của tác giả đối với con vật này ntn?
-Khái quát loài chó sói : bộ mặt lấm lét, dáng vẻ hoang dã, tiếng hú rùng rợn, mùi hôi gớm ghiếc, bản tính hư hỏng.
-Thái độ của tác giả : nó thật đáng ghét, sống có hại, chết vô dụng.
Hoạt động 4(7’)
*HS đọc “Con chó sói  ngu ngốc.”
H: La Phông-ten tả chó sói có gì giống với Buy-phông?
Đ: Chó sói độc ác, không thương xót loài vật yếu hơn mình.
 c-La Phông-ten
-Chó sói là bạo chúa khát máu, độc ác.
H: La Phông-ten tả chó sói có gì khác với Buy-phông?
-Tính cách phức tạp :độc ác mà khổ sở, trộm cướp hay mắc mưu, vụng về, không có tài, hoá rồ.
H: Nhà thơ xây dựng hình tượng chó sói dựa trên đặc tính nào của chó sói?
H: Nhà thơ dùng nghệ thuật gì để miêu tả chó sói?
H: Em có nhận xét gì về câu cuối của văn bản “Buy-phông dựng 1 vở bi kịch về sự độc ác, còn ông dựng 1 vở hài kịch về sự ngu ngốc”?
Đ: Đây là nhận xét chưachính xác nếu chỉ vận dụng vào bài thơ Chó sói & cừu con. 
Có thể hiểu ý câu trên như sau :
 +Sự ngu ngốc nên chó sói chẳng kiếm đựơc cái gì để ăn, nên mới đói meo (hài kịch về sự ngu ngốc).
+Cừu là con vật đáng ghét, gian xảo, hống hách, bắt nạt kẻ yếu (bi kịch của sự độc ác).
Đ: Thấy được sự khác nhau giữa nhà khoa học và nhà thơ. Hai cách phản ánh và biểu hiện cuộc sống khác nhau. Nghệ thuật và khoa học khác nhau.
-Đặc tính : săn mồi, ăn tươi nuốt sống những con vật yếu ớt.
=>Nhân cách hoá chó sói, đó là đặc trưng của thể loại ngụ ngôn.
III-Tổng kết : ghi nhớ (sgk/T41)
4-Củng cố : Hệ thống kiến thức. H: Nếu được phép thay đổi đầu đề của bài nghị luận trên, theo em, có thể đặt cho nó những cái tên ntn?
Đ:-Sự đối lập giữa sói và cừu. -Nét đặc trưng của loài chó sói & cừu
5-Dặn dò : Học bài. Chuẩn bị “Con cò”./.
..............................................................@&@.................................................................