Giáo án môn Ngữ lớp 9 - Tiết 109: Liên kết câu và liên kết đoạn văn

Ngày soạn: 16 / 2 /2008 
Ngày dạy: 18 / 2 /2008 
Tiết 109. Liên kết câu và liên kết đoạn văn
A. Mục tiêu cần đạt :
1.Kiến thức.
- Giúp học sinh nâng cao hiểu biết và kĩ năng sử dụng phép liên kết đã học từ bậc Tiểu học.
- Nhận biết liên kết nội dung và liên kết hình thức giữa các câu và các đoạn văn.
- Nhận biết một số biện pháp liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản.
2.Kĩ năng:
- Rèn luyện kĩ năng sử dụng phương tiên liên kết câu, liên kết đoạn văn khi viết văn.
 3.Thái độ:
- Học sinh luôn có ý thức vận dụng lý thuyết về liên kết câu, đoạn văn để tạo lập văn bản.
B. Chuẩn bị .
-Giáo viên: Chuẩn bị bảng phụ.
-Học sinh: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên.
C. Tổ chức các hoạt động..
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.( 6’)
? Thế nào là nghị luận về một tư tưởng đạo lí ? Bài văn nghị luận về một tư tưởng đạo lí có nội dung, hình thức như thế nào?
* Hoạt động 2: Giới thiệu bài. ( 1’)
Trong bài văn. đoạn văn mỗi câu, mỗi phần đều có sự liên kết với nhau. Để giúp các em biết sử dụng phép liên kết trong đoạn văn, bài văn chúng ta cùng tìm hiểu bài.
* Hoạt động 3: Bài mới. ( 36’)
Hoạt động của
giáo viên
Hoạt động của H/S
Nội dung cần đạt
GV đọc đoạn văn trích sgk/42
? Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì? Chủ đề ấy có quan hệ chung như thế nào với chủ đề chung của văn bản?
? Nội dung chính của mỗi câu văn trong đoạn văn là gì?
? Nội dung của các câu văn có quan hệ với chủ đề của đoạn văn như thế nào?
? Nhận xét trình tự sắp xếp các câu trong đoạn văn?
? Mối quan hệ giữa nội dung các câu trong đoạn văn được thể hiện bằng những biện pháp nào?
GV khái quát.
GV yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ.
GV yêu cầu học sinh đọc đoạn văn.
? Chủ đề của đoạn văn là gì? 
? Nội dung của các câu trong đoạn văn phục vụ chủ đề ấy như thế nào? 
? Trình tự sắp xếp trong câu là hợp lí hãy nêu ví dụ cụ thể?
? Các câu văn trong đoạn văn được liên kết với nhau bằng cách nào?
GV khái quát toàn bài
- Nghe
- Phát hiện
- Nhận xét
- Thảo luận
- Nhận xét
- Phân tích
- Đọc ghi nhớ
- Đọc
- Phát hiện
- Nhận xét
- Lí giải
-Phân tích
- Nghe, ghi
I.Khái niệm liên kết.
1. Bài tập: Đoạn văn : SGK/42
-Đoạn văn bàn về cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ. Đây là một trong những yếu tố để ghép vào chủ đề chung của Tiếng nói của văn nghệ.
- Câu 1: Tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực tại.
- Câu 2: Khhi phản ánh thực tại, người nghệ sĩ muốn nói lên một điều gì đó mới mẻ.
- Câu 3: Cái mới mẻ ấy là thái độ, tình cảm và lời nhắn gửi của người nghệ sĩ.
- Nội dung các câu đều hướng vào chủ đề của đoạn văn là : cách phản ánh thực tại của người nghệ sĩ.
- Các câu được sắp xếp hợp lí, lô gíc.
- Mối quan hệ được thể hiện 
+ Lặp lại các từ: tác phẩm.
+ Dùng từ cùng trường liên tưởng với tác phẩm là nghệ sĩ.
+ Thay thế từ nghệ sĩ bằng từ anh.
+ Dùng quan hệ từ nhưng
+ Dùng cụm từ đồng nghĩa cái đã có rồi - những vật liệu mượn ở thực tại.
2. Ghi nhớ SGK/43
II. Luyện tập.
Bài tập: Đoạn văn SGK/44
- Chủ đề: Khẳng định năng lực trí tuệ của con người Việt Nam và quan trọng hơn là những hạn chế cần khắc phục. Đó là sự thiếu hụt về kiến thức, khả năng thực hành và sáng tạo yếu do cách học thiếu thông minh gây ra.
- Nội dung của câu vă tập trung vào chủ đề đó.
- Trình tự sắp xếp ý trong các câu:
+ Mặt mạnh của trí tuệ Việt Nam
+ Những điểm hạn chế.
+ Cần khắc phục hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới.
- Liên kết các câu:
+Bản chất trời phú ấy nối câu 2 với câu 1 = phép đồng nghĩa.
-Nhưng nối câu 3 với câu 2 ( phép nối)
- ấy là nôi câu 4 với câu 5 ( phép lặp ngữ )
- lỗ hổng ở câu 4 và câu 5 ( phép lặp ngữ )
-Thông minh câu 5 nối với câu 1 phép lặp từ ngữ )
* Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà. ( 2’)
-Hoàn thành bài tập .
-Chuẩn bị bài Liên kết câu (phần luyện tập)