Giáo án môn Ngữ lớp 9 - Tiết 124: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Ngày soạn: 8 / 3 /2008 
Ngày dạy: 10 / 3 /2008 
Tiết 124. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
A.Mục tiêu cần đạt :
1.Kiến thức.
-Giúp học sinh hiểu rõ thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
-Nắm vững các yêu cầu đối với một bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ.
2.Kĩ năng:
-Rèn luyện kĩ năng nhận diện và kĩ năng viết một văn bản nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ.
 3.Thái độ:
-Học sinh luôn có ý thức vận dụng lý thuyết để làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ, biết cảm nhận cái đẹp trong thơ văn, cuộc sống.
B. Chuẩn bị .
-Giáo viên: Chuẩn bị bảng phụ.
-Học sinh: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên.
C. Tổ chức các hoạt động..
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. ( 6’)
? Thế nào là nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích ? Bố cục của kiểu bài nghị luận này?
* Hoạt động 2: Giới thiệu bài : ( 1’)
 Nghị luận về tác phẩm truyện có điểm gì khác so với nghị luận về một bài thơ đoạn thơ. Để trả lời câu hỏi đó chúng ta cùng tìm hiểu nghị luận về bài thơ, đoạn thơ.
* Hoạt động 3: Bài mới. ( 37’)
Hoạt động của
giáo viên
Hoạt động của H/S
Nội dung cần đạt
GV đọc bài văn trích SGK.
? Bài văn nghị luận về vấn đề gì?
? Khi phân tích mùa xuân tác giả nêu ra mấy luận điểm? Những luận cứ nào làm sáng tỏ luận điểm?
? Chỉ ra các phần mở bài, thân bài, kết bài? Nêu nhận xét về bố cục của văn bản?
GV định hướng cho học sinh theo dõi vào các đoạn văn.
?Nhận xét cách diễn đạt của các đoạn văn? Cách diễn đạt đó có tác dụng gì?
GV khái quát
? Thế nào là nghị luận về bài thơ, đoạn thơ?
? Nội dung nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ được thể hiện như thế nào?
? Bố cục , lời văn của bài văn nghị luận về bài thơ, đoạn thơ cần đảm bảo yêu cầu gì?
GV khái quát toàn bài yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ SGK/78
GV yêu cầu học sinh thực hiện phần luyện tập.
GV yêu cầu học sinh đọc đoạn văn.
? Ngoài những luận điểm nêu về h/ả mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này?
? Làm rõ một luận điểm bằng hệ thống luận cứ phù hợp ?
- Đọc bài.
- Độc lập.
-Vận dụng
-Phát hiện
-Độc lập
-Khái quát
-Khái quát
-Nhận xét
- Khái quát 
-Nghe, ghi
- Đọc
- Thảo luận
- Thảo luận
I.Tìm hiểu bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ.
1.Bài văn trích : SGK.
-Bài văn nghị luận về: h/ả mùa xuân và cảm xúc của Thanh Hải trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
-Tác giả nêu ra 3 luận điểm
+H/ả mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa trong đó h/ả nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu.
+H/ả mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha, trìu mến, của nhà thơ.
+H/ả mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng hòa nhập, dâng hiến được nối kết tự nhiên với h/ả mùa xuân thiên nhiên, đất nước.
-Luận cứ: phần chọn , bình các câu thơ, hình ảnh đặc sắc....
Bố cục: 
+Mở bài: Từ đầu đến cống hiến thật đáng trân trọng.
+ Thân bài: tiếp đến h/ả ấy của mùa xuân.
+ Kết bài: còn lại
-Bố cục mạch lạc, chặt chẽ có đầy đủ ba phần của bài văn nghị luận.
+Giữa các phần có sự liên kết chặt chẽ tự nhiên về ý, cách diễn đạt.
- Các đoạn văn được trình bày triển khai hợp lí.
+Phần mở đầu: dẫn dắt vấn đề hợp lí từ mùa xuân của thiên nhiên , một qui luật tất yếu đến những vần thơ thể hiện cảm xúc rạo rực, trẻ trung trước mùa xuân...
+Phần trình bày thân bài từ mùa xuân của thiên nhiên đất trời đến mùa xuân dân tộc...
+Phần kết bài khái quát hóa...
-> Thấy được cảm xúc của người viết thật tin yêu, tình cảm thiết tha trìu mến. Làm nổi bật các luận điểm
-Nghị luận về bài thơ đoạn thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
-Nội dung, nghệ thuật..được thể hiện qua ngôn từ, h/ả...
-Bố cục mạch lạc, rõ ràng...
2. Ghi nhớ SGK/78
II. Luyện tập.
- Luận điểm về nhạc điệu của bài thơ.
-Luận điểm về kết cấu của bài thơ.
-Luận điểm về giọng điệu trữ tình thể hiện trong bài thơ.
- Ước mong hoà nhập, cống hiến của tác giả.
* Hoạt động 4: Hướng dẫn học ở nhà. ( 1’)
- GV yêu cầu học sinh học và nắm chắc phần ghi nhớ SGK/78
- Chuẩn bị bài Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ