Giáo án môn Ngữ văn 9 - Tiết 120: Luyện tập làm văn nghị luận về một tác phẩm truyện (đoạn trích)

Ngày soạn
Ngày dạy..
Tiết 120 : 
Luyện tập làm văn nghị luận về một tác phẩm truyện ( đoạn trích ) .
I. Mục tiêu cần đạt:
Giúp học sinh : 
- Củng cố tri thức về yêu cầu , về cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) đã học ở các tiết trước .
- Qua hoạt động luyện tập cụ thể mà nắm vững , thành thạo thêm kĩ năng tìm ý , lập ý , kĩ năng viết một bài văn nghị luận về tác phẩm truyện ( hoặc đoạn trích ) .
II. đồ dùng dạy học:
GV : Chuẩn bị dàn bài trên bảng phụ, soan bài, đọc tài liệu có liên quan .
HS : Chuẩn bị phần nội dung cần chuẩn bị ở nhà
III. tổ chức các hoạt động dạy học:
1. ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: 
- Thế nào là bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) ? 
- Yêu cầu đối với một bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích ) .
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Gv giới thiệu bài.
Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu đề . - Giáo viên đọc đề và chép đề ở SGK lên bảng
? Đề yêu cầu nghị luận về vấn đề gì ? 
HS : Độc lập trả lời
Hoạt động 3 : Hướng dẫn lập dàn ý .
Học sinh dựa vào hệ câu hỏi gợi ý ở SGK để xây dựng dàn ý chi tiết cho đề văn . ( có nhận xét , đánh giá , tổng kết ..... ) .
GV : Nhận xét, tổng hợp ý kiến của HS, sử dụng bảng phụ treo dàn bài chi tiết mà gv đã chuẩn bị lên bảng 
Hoạt động 4 : Tổ chức cho HS viết bài thực hành
HS : Viết một đoạn văn ( Mở bài, thân bài, kết bài)
GV : Cho HS đọc bài, lớp nhận xét, gv kết luân
* Đề bài
Cảm nhận về đoạn trích truyện ngắn " Chiếc Lược Ngà " của Nguyễn Quang Sáng .
I . Tìm hiểu đề .
- Tính chất của đề : 
Nghị luận về một đoạn trích tác phẩm truyện .
- Nội dung : Cảm nhận về đoạn trích truyện ngắn " Chiếc Lược Ngà " của Nguyễn Quang Sáng .
- Phạm vi kiến thức : 
Truyện ngắn " Chiếc lược ngà " .
II . Lập dàn ý :
* Mở bài : 
Giới thiệu truyện ngắn " Chiếc lược ngà " với những nét nổi bật về nội dung và nghệ thuật .
* Thân bài : 
- Hoàn cảnh chiến tranh , ông Sáu đi chiến đấu xa nhà nên bé Thu hiếm khi gặp được cha .
- Tình cảm cha con ông Sáu và bé Thu trải qua nhiều chịu đựng , thử thách , niềm tin , nghị lực .
+ Dù đã lâu không gặp nhau , nhưng khi cha trở về Thu nhất định không nhận cha -> ông Sáu rất buồn .
+ Sự mất mát tình cảm ấy là do chiến tranh . -> Ông lại phải lên đường để chiến đấu .
+ ở chiến khu niềm thương con , tình cha con là nguồn động viên tiếp thêm niềm tin cho ông Sáu .
+ Bé Thu với tình yêu cha -> tiếp nối con đường mà cha đã lựa chọn .
- Tình cảm cha con biểu hiện ở từng nhân vật . 
- Một số nét tiêu biểu về nghệ thuật : 
+ Tình huống éo le , thử thách .
+ Chi tiết đặc sắc .
+ Người kể chuyện .
* Kết bài : 
- Tình cảm cha con sâu sắc , cảm động của ông Sáu và bé Thu là nét ấn tượng nổi bật nhất của truyện .
III . Viết bài :
Học sinh về nhà viết bài theo dàn ý .
IV . Đọc , sửa lỗi .
Hướng dẫn học ở nhà .
- Viết hoàn chỉnh bài văn theo dàn ý ở lớp . 
- Viết bài tập làm văn số 6 ( ở nhà ) .
Đề bài : 
Suy nghĩ của em về thiên nhiên và con người trong truyện ngắn " Lặng lẽ Sa Pa " của Nguyễn Thành Long .
- Giáo viên hướng dẫn sơ lược về nội dung .
* Kiểu bài : Nghị luận về tác phẩm truyện .
* Nội dung : Suy nghĩ về thiên nhiên và con người trong truyện ngắn " Lặng lẽ Sa Pa " .
* Tìm ý : 
1 . Thiên nhiên Sa Pa : một bức tranh thiên nhiên rất đẹp , đầy chất thơ .
2 . Con người đáng yêu nơi Sa Pa .
- Bác lái xe vui tính , cởi mở , nhiệt tình với hành khách .
- Cô kĩ sư trẻ đầy khát khao .
- Ông kĩ sư vườn rau Sa Pa say sưa với công việc để phục vụ nhân dân .
- Đồng chí cán bộ nghiên cứu sét làm việc nhiệt tình , say sưa ......
- Tiêu biểu nhất là anh thanh niên - làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu ... yêu đời , yêu nghề , yêu cuộc sống , giàu nghị lực , mến khách ......... 
=> Mỗi người là một bức chân dung có đường nét , hình khối ..... Những lời nói của họ phả ra một âm vang trong trẻo , ngọt ngào . Tác giả kết hợp kể chuyện với miêu tả , qua cảm nhận ......... Truyện có nhiều yếu tố thơ .
=> Truyện là sự gặp gỡ những nhân vật khác nhau về nghề nghiệp , lứa tuổi nhưng họ lại toả ra một hơi ấm tình người giữa một nơi mịt mờ sương tuyết , ở họ toát lên vẻ đẹp của nhân cách , tình người , suy nghĩ chung về cuộc sống đầy tâm huyết , giàu nhiệt tình cách mạng . ( Liên hệ ) .