CHIẾC LƯỢC NGÀ
( Trích)
Nguyễn Quang Sáng
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Giúp học sinh:
- Cảm nhận được tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le của cha con ông Sáu trong truyện.
- Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật, đặc biệt là à nhân vật bé Thu, nghệ thuật xây dựng tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiện của tác giả
- Rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm, biết phát hiện những chi tiết nghệ thuật đáng chú ý trong một truyện ngắn.
Tuaàn: 15 Ngaøy soaïn: 28/11/2009 Tieát: 71 -72 Ngaøy daïy: 01/12/2009 CHIEÁC LÖÔÏC NGAØ ( Trích) Nguyeãn Quang Saùng A. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh: - Caûm nhaän ñöôïc tình cha con saâu naëng trong hoaøn caûnh eùo le cuûa cha con oâng Saùu trong truyeän. - Naém ñöôïc ngheä thuaät mieâu taû taâm lí nhaân vaät, ñaëc bieät laø aø nhaân vaät beù Thu, ngheä thuaät xaây döïng tình huoáng truyeän baát ngôø maø töï nhieän cuûa taùc giaû - Reøn luyeän kó naêng ñoïc dieãn caûm, bieát phaùt hieän nhöõng chi tieát ngheä thuaät ñaùng chuù yù trong moät truyeän ngaén. B. CHUAÅN BÒ: - Tö lieäu: Sgk, sgv, baøi soaïn cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh. - Phöông phaùp vaø phöông tieän: Thuyeát trình, hoaït ñoäng nhoùm; tranh minh hoaï. C. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1. OÅn ñònh toå chöùc: 1’ 2. Kieåm tra baøi cuõ : 5’ ? Phaân tích moät vaøi neùt veà nhaân vaät anh thanh nieân trong ñoaïn trích “Laëng leõ SaPa”. Qua nhaân vaät naøy, taùc giaû muoán noùi leân ñieàu gì? 3. Baøi môùi: 1’ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV (t) HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS N.DUNG CAÀN ÑAÏT HÑ 1: TÌM HIEÅU CHUNG - Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñoïc chuù * ? Trình baøy nhöõng hieåu bieát cuûa em veà NQS? ? Neâu xuaát xöù cuûa vaên baûn “ Chieác löôïc ngaø”? - Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñoïc ñoaïn trích - Haõy toùm taét coát truyeän cuûa ñoaïn trích töø 8 ñeán 10 caâu? - Giaùo vieân ñaùnh giaù - Giaùo vieân toùm taét ñoaïn cuoái cuûa truyeän. HÑ 2. HD PHAÂN TÍCH ? Haõy tìm nhöõng töø ngöõ, hình aûnh chöùng toû beù Thu khoâng nhaän anh Saùu laø cha vaø dieãn bieán taâm lí ñang dieãn ra trong loøng coâ beù? ? Trong maáy ngaøy sau ñoù beù Thu coù thaùi ñoä nhö theá naøo ñoái vôùi oâng Saùu? ? Haõy tìm nhöõng chi tieát mieâu taû cuï theå ñieàu aáy? - Cho hs thaûo luaän, trình baøy vaø nhaän xeùt. ? Vì sao beù Thu laïi coù phaûn öùng ñoù? ? Phaûn öùng ñoù cuûa beù Thu coù phaûi do em hoãn laùo vôùi cha khoâng? ? Qua nhöõng chi tieát treân em coù nhaän xeùt gì veà tính caùch cuûa beù Thu? => Phaûn öùng taâm lí cuûa em hoaøn toaøn töï nhieân noù coøn chöùng toû em coù caù tính maïnh meõ. Em chæ yeâu ba khi tin chaéc ñoù ñuùng laø ba - Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñoïc ñoaïn töø “Saùng hoâm sau veát theïo daøi beân maù cuûa ba noù nöõa” ? Buoåi saùng cuoái cuøng khi anh Saùu leân ñöôøng beù Thu coù thaùi ñoä nhö theá naøo? ? Beù Thu ñaõ haønh ñoäng nhö theá naøo? ? Vì sao Thu laïi coù söï thay ñoåi ñoù? ? Neáu chöùng kieán caûnh chia tay naøy em seõ caûm thaáy nhö theá naøo? ? Haõy tìm chi tieát noùi leân taâm traïng cuûa ngöôøi keå chuyeän? ? Em hieåu gì nhaân vaät beù Thu qua ñoaïn trích? Em ñaùnh giaù nhö theá naøo veà ngheä thuaät xaây döïng nhaân vaät cuûa taùc giaû ? ? Tình caûm saâu naëng vaø cao ñeïp cuûa oâng Saùu ñoái vôùi con ñaõ ñöôïc theå hieän qua nhöõng chi tieát söï vieäc naøo? ? Tình caûm saâu naëng cuûa oâng Saùu daønh cho con coøn theå hieän ôû chi tieát naøo? ? Caâu chuyeän gôïi cho em suy nghó gì veà chieán tranh vaø cuoäc soáng taâm hoàn cuûa ngöôøi lính? - Giaùo vieân neâu caâu hoûi cho hoïc sinh thaûo luaän: Truyeän ñöôïc keå theo lôøi traàn thuaät cuûa nhaân vaät naøo? Caùch choïn vai keå nhö vaäy coù taùc duïng gì trong vieäc xaây döïng nhaân vaät vaø theå hieän noäi dung tö töôûng cuûa truyeän? - Giaùo vieân choát laïi vaø ñaùnh giaù. HÑ 3: TOÅNG KEÁT ? Haõy cho bieát caûm nghó cuûa em veà truyeän? ? Trong truyeän chi tieát naøo ñeå laïi cho em aán töôïng saâu saéc nhaát? ? Noäi dung chính cuûa truyeän naøy laø gì? HÑ 4. HD LUYEÄN TAÄP - Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñoïc yeâu caàu baøi taäp 1. “ Thaùi ñoä vaø haønh ñoäng cuûa beù Thu vôùi ba raát traùi ngöôïc trong nhöõng ngaøy ñaàu khi oâng Saùu veà thaêm nhaø vaø luùc oâng saép ra ñi nhöõng vaãn nhaát quan troïng tính caùch cuûa nhaân vaät. Em haõy giôùi thieäu ñieàu ñoù? Giaùo vieân chuù yù: lí giaûi thaùi ñoä vaø haønh ñoäng coù veû traùi ngöôïc cuûa beù Thu thöïc ra xuaát phaùt töø söï nhaát quaùn trong suy nghó vaø tính caùch cuûa em. Baøi taäp 2: veà nhaø laøm 20’ 50’ 5’ 10’ - Hs ñoïc chuù thích * - Hoïc sinh traû lôøi Nqs sinh naêm 1932, queâ ôû chôï Môùi, An Giang, trong cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp oâng chieán ñaáu caùch maïng ôû chieán tröôøng Nam boä. - Truyeän naøy 1966, khi taùc giaû hoaït ñoäng chieán tröôøng Nam boä. Ñaây laø ñoaïn trích phaàn giöõa cuûa truyeän. - Hoïc sinh ñoïc - Hoïc sinh toùm taét - Caùc hs khaùc nhaän xeùt vaø boå sung. - Hoïc sinh traû lôøi Khi anh Saùu veà ñeán gaàn nhaø anh thaáy beù Thu ñang chôi ngoaøi saân anh ñònh oâm con thì beù Thu boû chaïy vaø keâu leân “ Maù, maù!” -> beù Thu sôï haõi xa laùnh. - Vaãn khoâng chòu goïi oâng Saùu laø ba. - HS thaûo luaän nhoùm. - Hoïc sinh traû lôøi Khi meï baûo goïi ba vaøo aên côm thì noù laïi baûo “thì maù cöù keâu ñi” , meï giaän doaï ñaùnh thì noù goïi nhöng noùi troång “voâ aên côm” + Khi côm soâi nhôø chaét duøm nhöng Thu vaãn noùi vôùi gioïng ñieäu öông ngaïnh “côm soâi roài, chaét nöôùc duøm caùi” cuoái cuøng Thu töï laáy caùi vaù muùc ra töøng vaù nöôùc. - Hoïc sinh traû lôøi Vì beù Thu cho raèng oâng Saùu khoâng gioáng oâng Saùu trong taám aûnh maø beù Thu töøng thaáy. Oâng Saùu trong hình khoâng coù veát seïo coøn oâng Saùu ngoaøi ñôøi coù veát seïo - Khoâng phaûi laø em hoãn vôùi cha vaø em cuõng khoâng ñaùng traùch vì em coøn quaù nhoû ñeå hieåu roõ vaán ñeà ñoù. Vaø ñieàu ñoù chöùng toû Thu raát yeâu ngöôøi cha trong hình. - Beù Thu laø 1 coâ beù öông ngaïnh nhöng deã thöông vaø raát möïc yeâu thöông ba. - Hoïc sinh ñoïc - Hoïc sinh traû lôøi Thaùi ñoä khaùc haún, Thu döôøng nhö buoàn ñi vaø ñöùng nhìn cha. - Hoïc sinh traû lôøi + Beù Thu theùt leân “ba” + “ Noù vöøa keâu vöøa chaïy xoâ tôùi coå ba noù” + “Noù hoân ba noù cuøng khaép veát theïo daøi beân maù cuûa ba noù nöõa” - Vì baây giôø söï nghi ngôø trong loøng em ñaõ ñöôïc giaûi toaû. - Xuùc ñoäng vaø khoâng caàm ñöôïc nöôùc maét. - Hoïc sinh traû lôøi “ Caûm thaáy nhö coù baøn tay ai naém laáy traùi tim mình” - HS thaûo luaän nhoùm vaø trình baøy Thu laø 1 coâ beù coù tình caûm chaân thaät saâu saéc daønh cho cha. Hoïc sinh traû lôøi : + Treân ñöôøng veà nhaø anh cöù noân nao trong ngöôøi. + Xuoàng vaøo beán thaáy 1 ñöùa beù anh nhuùn chaân nhaûy thoùt leân, xoâ chieác xuoàng taït ra, anh böôùc voäi vaøng vôùi nhöõng böôùc daøi. + Anh haùo höùc gaëp con ñeå oâm con vaøo loøng. Suoát ngaøy ôû trong nhaø quanh quaån beân con. + Luùc ôû chieán tröôøng, luùc naøo oâng cuõng aân haän vieäc ñaùnh con vaø oâng ñaõ doàn heát taâm trí ñeå laøm caây löôïc ngaø taëng con gaùi vôùi doøng chöõ “Yeân nhôù taëng Thu con cuûa ba” - Hoïc sinh traû lôøi Chieán tranh ñaõ gaây ra bieát bao hoaøn caûnh eùo le vôï xa choàng, cha xa con vaø gaây ra bieát bao nhieâu söï maát maùt ñau thöông cho con ngöôøi. - Hoïc sinh chia laøm 4 nhoùm thaûo luaän - Ñaïi dieän cuûa nhoùm trình baøy. - Nhoùm khaùc boå sung . Hoïc sinh traû lôøi Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm laøm baøi. I. TÌM HIEÅU CHUNG 1. Taùc gia, taùc phaåm: + Nguyeãn Quang Saùng sinh naêm 1932, queâ ôû chôï Môùi, An Giang. + OÂng laø nhaø vaên quaân ñoäi tröôûng thaønh trong quaân nguõ töø 2 cuoäc khaùng chieán cuûa daân toäc. + Ñeà taøi vieát veà cuoäc soáng vaø con ngöôøi Nam boä. - Vaên baûn naøy laø ñoaïn trích phaàn giöõa cuûa truyeän cuøng teân. 2. Ñoïc, giaûi nghóa töø 3. Toùm taét ñoaïn trích II. PHAÂN TÍCH 1. Hình aûnh beù Thu trong laàn cha veà thaêm nhaø. Tröôùc khi Thu nhaän oâng Saùu laø cha: + Khi anh Saùu ñònh oâm hoân con -> Thu hoát hoaûng, taùi maët boû chaïy, theùt leân. + Khi meï noù baûo môøi ba voâ aên côm, con beù noùi troång, khoâng chòu keâu ba, vaø khi caàn nhôø chaét nöôùc côm duøm => toû thaùi ñoä baát caàn, öông ngaïnh. => caù tính maïnh meõ, tình caûm saâu saéc vaø chaân thaät vôùi ngöôøi ba -> taâm lí töï nhieân b,Thaùi ñoä vaø haønh ñoäng cuûa Thu khi nhaän ra cha. + Thaùi ñoä: “ veû maët noù saàm laïi buoàn raàu”, “ ñoâi maát meânh moâng cuûa con beù boång xoân xao” + Haønh ñoäng cuûa beù Thu: -Beù Thu keâu theùt leân “ba” +”Noù vöøa keâu vöøa chaïy xoâ tôùi, nhanh nhö con soùc hai tay oâm chaët laáy coå ba noù” + “Noù hoân ba noù cuøng khaép veát theïo daøi beân maù cuûa ba noù nöõa” Söï thay ñoåi ñoät ngoät vaø ñoái laäp vôùi nhöõng haønh ñoäng cuûa noù luùc tröôùc vì söï nghi ngôø veà cha ñaõ ñöôïc giaûi toaû, aân haän hoái tieác veà caùch ñoái xöû luùc tröôùc cuûa mình. Vì theá trong giôø phuùt chia tay tình yeâu vaø noãi nhôù mong buøng ra maïnh meõ, hoái haû cuoáng quyùt. + Coâ beù coù tình caûm thaät saâu saéc maïnh meõ, cuoäc soáng tính raát cöùng coûi nhöng raát hoàn nhieân ngaây thô => nhaø vaên am hieåu taâm lí treû. 2. Tình caûm cha con saâu naëng cuûa oâng saùu. + Trong chuyeán veà thaêm nhaø oâng haùo höùc gaëp ñeå oâm con vaøo loøng, suoát ngaøy quanh quaån beân con ñeå chôø con goïi tieáng “ba”. + Khi ôû chieán tröôøng khu caên cöù: aân haän vì ñaõ ñaùnh con, oâng daønh heát taâm trí, coâng söùc vaøo vieäc laøm caây löôïc taëng con nhöng oâng ñaõ hi sinh khoâng kòp trao cho con chieác löôïc ngaø. => Caâu chuyeän gôïi cho ngöôøi ñoïc nghó ñeán vaø thaám thía nhöõng ñau thöông, maát maùt eùo le maø chieán tranh gaây ra cho bao nhieâu con ngöôøi, bao nhieâu gia ñình. 3. Ngheä thuaät traàn thuaät cuûa truyeän. + Xaây döïng ñöôïc moät coát truyeän khaù chaët cheõ, coù nhöõng yeáu toá baát ngôø nhöng hôïp lí. + Löïa choïn nhaân vaät keå chuyeän thích hôïp- ngöôøi baïn thaân cuûa oâng Saùu- caâu chuyeän trôû neân ñaùng tin caäy, ngöôøi keå hoaøn toaøn chuû ñoäng ñieàu khieån nhòp keå theo traïng thaùi caûm xuùc cuûa mình, III. TOÅNG KEÁT: - Baèng vieäc saùng taïo tình huoáng, baát ngôø maø töï nhieân, hôïp lí, ñoaïn trích truyeän “ Chieác löôïc ngaø” ñaõ theå hieän thaät caûm ñoäng tình cha con saâu naëng vaø cao ñeïp trong caûnh ngoä eùo le cuûa chieán tranh. Truyeän ñaõ thaønh coâng trong vieäc mieâu taû taâm lí vaø xaây döïng tính caùch nhaân vaät, ñaët bieät laø nhaân vaät beù Thu. IV. LUYEÄN TAÄP: Baøi taäp 1 trang 203 4. Cuûng coá: 1’ - Caûm nhaän ñöôïc tình cha con saâu naëng trong hoaøn caûnh eùo le cuûa cha con oâng Saùu trong truyeän. - Naém ñöôïc ngheä thuaät mieâu taû taâm lí nhaân vaät, ñaëc bieät laø aø nhaân vaät beù Thu, ngheä thuaät xaây döïng tình huoáng truyeän baát ngôø maø töï nhieän cuûa taùc giaû. 5. Ñaùnh giaù: 1’ 6. Höôùng daãn hs hoïc baøi: 1’ Veà hoïc baøi vaø chuaån bò tröôùc baøi “OÂn taäp tieáng Vieät”, xem laïi caùc phöông chaâm hoäi thoaïi, xöng hoâ – trong hoäi thoaïi, caùch daãn tröïc tieáp vaø caùch giaûn tieáp. Tuaàn: 15 Ngaøy soaïn: 01/12/2009 Tieát: 73 Ngaøy daïy: 03/12/2009 OÂN TAÄP PHAÀN TIEÁNG VIEÄT A. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh: Naém vöõng moät soá noäi dung phaàn tieáng vieät ñaõ hoïc ôû hoïc kì I. Bieát vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå thöïc hieän caùc baøi taäp thöïc haønh. B. CHUAÅN BÒ: - Tö lieäu: sgk, sgv, baøi soaïn cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh. - Phöông phaùp vaø phöông tieän: Vaán ñaùp, hoaït ñoäng nhoùm. C. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: 1. OÅn ñònh toå chöùc: 1’ 2. Kieåm tra söï chuaån bò: 5’ - GV kieåm tra vôû soaïn cuûa hoïc sinh. 3. Baøi môùi: 1’ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GV (t) HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HS N.DUNG CAÀN ÑAÏT HÑ 1. TÌM HIEÅU ND I ? Theá naøo laø phöông chaâm veà löôïng? ? Theá naøo laø phöông chaâm veà chaát? ? Phöông chaâm quan heä laø gì? ? Phöông chaâm lòch söï laø gì? ? Haõy keå moät tình huoáng giao tieáp trong ñoù coù 1 hoaëc 1 soá phöông chaâm hoäi thoaïi naøo ñoù khoâng ñöôïc tuaân thuû? - Cho hs thöïc hieän. HÑ 2. TÌM HIEÅU ND II - Giaùo vieân neâu caâu hoûi ? Trong Tieáng Vieät ta coù nhöõng töø xöng hoâ nhö theá naøo? ? Trong xöng hoâ thöôøng tuaân theo phöông chaâm “Xöng khieâm, hoâ toân,” em hieåu nhö theá naøo? Veà phöông chaâm ñoù? Cho ví duï? ? Thaûo luaân vaán ñeà: vì sao trong tieáng Vieå, khi giao tieáp, ngöôøi noùi phaûi heát söùc chuù yù löïa choïn töø ngöõ xöng hoâ? HÑ 3. TÌM HIEÅU ND III ? Haõy phaân bieät caùch daãn tröïc tieáp vaø caùch daãn giaùn tieáp? - Giaùo vieân goïi hoïc sinh ñoïc ñoaïn trích ? Haõy chuyeån nhöõng lôøi ñoái thoaïi trong ñoaïn trích thaønh lôøi daãn giaùn tieáp. Phaân tích nhöõng thay ñoåi töø ngöõ trong lôøi daãn giaùn tieáp so vôùi lôøi thoaïi. 15’ 10’ 10’ - Hoïc sinh traû lôøi Khi giao tieáp, caàn noùi cho coù noäi dung, noäi dung cuûa lôøi noùi phaûi ñaùp öùng ñuùng yeâu caàu cuûa cuoäc giao tieáp, khoâng thieáu, khoâng thöøa. - Khi giao tieáp, ñöøng noùi nhöõng ñieàu maø mình khoâng tin laø ñuùng hay khoâng coù baèng chöùng xaùc thöïc. - Khi giao tieáp, caàn noùi ñuùng vaøo ñeà taøi giao tieáp, traùnh noùi laïc ñeà. - Khi giao tieáp, caàn teá nhò vaø toân troïng ngöôøi khaùc. - Hoïc sinh tìm caùc tình huoáng. - HS trình baøy vaø nhaän xeùt, boå sung. - Hoïc sinh traû lôøi - HS trình baøy. - Tìm ví duï ñeå cuï theå hoaù cho vaán ñeà. - Hoïc sinh thaûo luaän ñeå traû lôøi. - Ñaïi dieän nhoùm trình baøy vaø nhaän xeùt, boå sung. - Hoïc sinh traû lôøi + Daãn tröïc tieáp: töùc laø nhaéc laïi nguyeân vaên lôøi noùi hay yù nghó cuûa ngöôøi hoaëc nhaân vaät, lôøi daãn tröïc tieáp ñöôïc ñaët trong daáu ngoaët keùp. + Daãn giaùn tieáp: nhaéc laïi lôøi hay yù nghó cuûa ngöôøi hoaëc cuûa nhaân vaät coù ñieàu chænh cho thích hôïp, lôøi daãn giaùn tieáp khoâng ñaët khoâng daáu ngoaëc keùp. - HS ñoïc. - HS thaûo luaän vaø thöïc hieän yeâu caàu. - Caùc nhoùm trình baøy vaø nhaän xeùt. Coù theå chuyeån nhö sau: Vua Quang Trung hoûi Nguyeãn Thieáp laø quaân Thanh sang ñaùnh, neáu nhaø vua ñem binh ra choáng cöï thì khaû naêng thaéng hay thua theá naøo? Nguyeãn Thieáp traû lôøi baáy giôø trong nöôùc troáng khoâng, loøng ngöôøi tan raõ, quaân Thanh ôû xa tôùi, khoâng bieát tình hình quaân ta yeáu hay maïnh, khoâng hieåu roõ theá neân ñaùnh neân giöõ ra sao, vua Quang Trung ra Baéc trong trong quaù 10 ngaøy quaân Thanh seõ bò deïp tan. I. Caùc phöông chaâm hoäi thoaïi. 1. Khaùi nieäm 2. Luyeän taäp: Trong giôø vaät lí, thaày giaùo hoûi moät hoïc sinh ñang maûi nhìn ra cöûa soå: + Em cho thaày bieát soùng laø gì? + Thöa thaày “Soùng” laø baøi thô cuûa Xuaân Quyønh aï! II. Xöng hoâ trong hoäi thoaïi 1. oân laïi caùc töø ngöõ xöng hoâ thoâng duïng trong Tieáng Vieät vaø caùch duøng chuùng + Toâi, tao, tui, chuùng ta, chuùng tao, chuùng tôù + Maøy, anh, chò, baïn, chuù, coâ dì + Hoï. BT 1. - Phöông chaâm naøy coù nghóa laø: khi xöng hoâ, ngöôøi noùi töï xöng mình 1 caùch khieâm nhöôøng vaø goïi ngöôøi ñoái thoaïi 1 caùch toân kính. + Beä haï: töø duøng ñeå goïi vua, khi noùi vôùi vua toû yù toân kính. + baàn taêng: (nhaø sö ngheøo) baàn só (keû só ngheøo) + Quyù oâng, quyù anh, quyù baø, quyù coâ 3. BT 2. + Töø xöng hoâ trong tieáng vieät phong phuù: -Duøng töø thaân toäc -Duøng töø chæ chöùc vuï ngheà nghieäp. -Teân rieâng. + Moãi töø xöng hoâ theå hieän tính chaát cuûa tình huoáng giao tieáp vaø moái quan heä ngöôøi noùi – ngöôøi nghe. III. Caùch daãn tröïc tieáp vaø caùch daãn giaùn tieáp: 1. OÂn laïi söï phaân bieät giöõa caùch daãn tröïc tieáp vaø caùch daãn giaùn tieáp. 2. Baøi taäp Coù theå chuyeån nhö sau: Vua Quang Trung hoûi Nguyeãn Thieáp laø quaân Thanh sang ñaùnh, neáu nhaø vua ñem binh ra choáng cöï thì khaû naêng thaéng hay thua theá naøo? Nguyeãn Thieáp traû lôøi baáy giôø trong nöôùc troáng khoâng, loøng ngöôøi tan raõ, quaân Thanh ôû xa tôùi, khoâng bieát tình hình quaân ta yeáu hay maïnh, khoâng hieåu roõ theá neân ñaùnh neân giöõ ra sao, vua Quang Trung ra Baéc trong trong quaù 10 ngaøy quaân Thanh seõ bò deïp tan. + Nhöõng thay ñoåi töø ngöõ ñaùng chuù yù: Trong lôøi ñoái thoaïi Trong lôøi daãn tröïc tieáp Töø xöng hoâ Toâi ( ngoâi thöù 1) Nhaø Töø chæ ñòa ñieåm Ñaây Tinh löôïc Töø chæ thôøi gian Baây giôø Baáy giôø 4. Cuûng coá: 1’ GV khaùi quaùt laïi 3 noäi dung: caùc phöông chaâm hoäi thoaïi; caùch daãn tröïc tieáp vaø caùch daãn giaùn tieáp; xung hoâ trong hoäi thoaïi. 5. Ñaùnh giaù: 1’ 6. Höôùng daãn hs hoïc baøi: 1’ Veà xem laïi baøi vaø xem laïi taát caû phaàn Tieáng vieät ñaõ hoïc töø ñaàu naêm ñeå tieát sau kieåm tra 1 tieát tieáng vieät vaø chuaån bò caùc caâu hoûi tham khaûo saùch giaùo khoa. Tuaàn: 15 Ngaøy soaïn: 03/12/2009 Tieát: 74 Ngaøy daïy: 05/12/2009 KIEÅM TRA TIEÁNG VIEÄT A. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: Giuùp hoïc sinh: - Kieåm tra nhöõng kieán thöùc vaø kó naêng tieáng vieät maø hoïc sinh ñaõ hoïc kì I. oân laïi kieán thöùc veà tieáng vieät. - Reøn luyeän kyõ naêng thöïc haønh thoâng qua nhöõng tieát ñaõ lính hoäi tri thöùc veà phaân moân tieáng Vieät. B. CHUAÅN BÒ: - Tö lieäu: sgk, sgv, taøi lieäu tham khaoe Ngöõ vaên 9. - Phöông phaùp vaø phöông tieän: Hoaït ñoäng caù nhaân; ñeà kieåm tra ñaõ in saün. C. TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC: HÑ 1. GIAÙO VIEÂN GIAO ÑEÀ: - GV giao ñeà kieåm tra ñaõ in saün cho hs. - HS nhaän ñeà kieåm tra vaø ñieàn moät soá thoâng tin vaøo. Ñeà baøi I.TRAÉC NGHIEÄM :(4 ñieåm) Caâu 1: Trong hai caâu thô sau: “Ngaøy ngaøy maët trôøi ñi qua treân laêng Thaáy moät maët trôøi trong laêng raát ñoû” Töø “maët trôøi” trong caâu thô thöù hai ñöôïc söû duïng theo pheùp tu töø töø vöïng naøo? A. So saùnh B. Nhaân hoùa C.Aån duï Caâu2: Trong hai caâu thô sau coù toå hôïp töø naøo laø thaønh ngöõ : ” Queâ höông anh nöôùc maën ñoàng chua Laøng toâi ngheøo ñaát caøy leân soûi ñaù” (Chính Höõu- Ñoàng chí ) A- Nöôùc maën ñoàng chua. B- Ñaát caøy leân soûi ñaù. C- Nöôùc maën ñoàng chua vaø ñaát caøy leân soûi ñaù. D- Khoâng coù thaønh ngöõ Caâu 3: Moät trong nhöõng ñaëc ñieåm cuûa thuaät ngöõ laø: A. Khoâng coù tính bieåu caûm B.Coù tính bieåu caûm C. Caû A,B ñeàu ñuùng Caâu 4 : Caùc phöông chaâm hoäi thoaïi laø nhöõng quy ñònh baét buoäc trong moïi tình huoáng giao tieáp. A. Ñuùng B. Sai Caâu 5 : Theá naøo laø lôøi ñoäc thoaïi? A. Lôøi hai ngöôøi noùi vôùi nhau B. Lôøi moät ngöôøi töï noùi vôùi mình Caâu 6: Khi naøo laø lôøi ñoäc thoaïi noäi taâm? A.Lôøi moät ngöôøi noùi vôùi ngöôøi thaân cuûa mình B. Lôøi cuûa nhieàu ngöôøi noùi vôùi nhau C. Lôøi moät ngöôøi töï noùi vôùi mình vaø chæ dieãn ra trong ñaàu ngöôøi ñoù Caâu 7: Coù maáy caùch daãn lôøi noùi hay yù nghó cuûa moät ngöôøi , moät nhaân vaät? A. Moät B. Hai C.Ba D. Boán Caâu 8: Caâu traû lôøi trong ñoaïn hoäi thoaïi sau ñaõ khoâng tuaân thuû theo phöông chaâm hoäi thoaïi naøo? Lan: - Caäu coù bieát tröôøng Phoå thoâng Daân toäc Noäi truù Ñaék Roâng ôû ñaâu khoâng? Hoa: - ÔØ , thì ôû Ñaék Roâng chöù ñaâu! A. Phöông chaâm quan heä B. Phöông chaâm veà chaát C. Phöông chaâm caùch thöùc D. Phöông chaâm veà löôïng II/ TÖÏ LUAÄN: ( 6 ñieåm) Caâu 1. Haõy trình baøy caùch daãn tröïc tieáp , caùch daãn giaùn tieáp (2 ñieåm) Caâu 2. Vieát ñoaïn vaên ngaén (ít nhaát 4 caâu) coù söû duïng hình thöùc ñoái thoaïi(2 ñieåm) Caâu 3. Coù maáy phöông thöùc chuyeån nghóa cuûa töø ngöõ? Cho bieát nghóa cuûa töø “ ñaàu” trong caâu: “Ñaàu suùng traêng treo” ñöôïc duøng theo phöông thöùc naøo? (2 ñieåm) HÑ 2: LAØM BAØI: - GV ñoân ñoác hs laøm baøi. - HS nghieâm tuùc thöïc hieän baøi laøm treân ñeà kieåm tra. - GV kòp thôøi nhaéc nhôû nhöõng hoïc sinh coù thaùi ñoä laøm baøi khoâng nghieâm tuùc. HÑ 3. THU BAØI: Giaùo vieân thu baøi. HS noäp baøi kieåm tra. Gv kieåm laïi baøi. ÑAÙP AÙN ÑEÀ KIEÅM TRA TIEÁNG VIEÄT MA TRAÄN ÑEÀ : Noäi dung kieán thöùc Nhaän bieát Thoâng hieåu Vaän duïng TN TL TN TL TN TL Thaønh ngöõ Aån duï Thuaät ngöõ Phöông chaâm hoäi thoaïi Ñoäc thoaïi, ñoäc thoaïi noäi taâm Caùch daãn tröïc tieáp , caùch daãn giaùn tieáp Söï phaùt trieån cuûa töø vöïng Ñoái thoaïi C2 C3 C5,6 C7 C1 C1 C4,8 C3 C2 Toång soá caâu: 11 caâu Coäng : 10 ñieåm 5 2,5ñ 1 2ñ 3 1,5ñ 2 4ñ ÑAÙP AÙN I/ TRAÉC NGIEÄM: (4 ñieåm, moãi caâu ñuùng ñöôïc 0,5 ñieåm) Caâu 1: C Caâu 5: B Caâu 2: A Caâu 6: C Caâu 3: A Caâu 7: B Caâu 4: B Caâu 8: D II/ TÖÏ LUAÄN: ( 6 ñieåm) Caâu 1:- Caùch daãn tröïc tieáp laø nhaéc laïi nguyeân vaên lôøi noùi hay yù nghó cuûa ngöôøi hoaëc nhaân vaät; lôøi daãn tröïc tieáp ñöôïc ñaët trong daáu ngoaëc keùp (1ñieåm) -Caùch daãn giaùn tieáp laø thuaät laïi lôøi noùi hay yù nghó cuûa ngöôøi hoaëc nhaân vaät , coù ñieàu chænh cho thích hôïp; lôøi daãn giaùn tieáp khoâng ñaët trong daáu ngoaëc keùp.(1 ñieåm) Cau 2: HS vieát ñuùng ñoaïn vaên (1 ñieåm) , coù söû duïng ñuùng hình thöùc ñoái thoaïi (1 ñieåm) Caâu 3: - Coù hai phöông thöùc chuyeån nghóa : Aån duï vaø hoaùn duï (1 ñieåm) -Töø “ ñaàu” trong caâu thô ñöôïc söû duïng theo phöông thöùc aån duï (1 ñieåm) ---- Heát ----
Tài liệu đính kèm: