Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Bài: Lặng lẽ Sa pa (Nguyễn Thành Long)

Tuần 14 - Tiết 67-68 Ngày soạn:17/11/2012
 Ngày dạy: 23/11/2012
 BÀI : LẶNG LẼ SA PA
 (Nguyễn Thành long) 
 I/ Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: Giuùp hoïc sinh:
 - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng con người thầm lặng cống hiến quên mình vì Tổ quốc trong tác phẩm.
 - Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn trong truyện.
2. Tư tưởng: 
Kính trọng những con người âm thầm lặng lẽ cống hiến cho đất nước, hết mình xây dựng quê hương.
3. Kĩ năng:
-Nắm bắt diễn biến và tóm tắt được truyện. 
- Phân tích được nhân vật trong tác phẩm tự sự.
- Cảm nhận được một sơ chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm.
 II/ Thiết bị và tài liệu:
- GV: AÛnh chaân dung nhaø vaên; tranh minh hoïa cho truyeän.
- HS: Ñoïc kó, toùm taét truyeän vaø traû lôøi caùc caâu hoûi SGK
 III/ Tiến trình dạy và học:
1.Ổn định:
2.Kiểm tra bài cũ: (5p) 
Nhaân vaät oâng Hai trong truyeän Laøng gôïi cho em nhöõng suy nghó gì veà ngöôøi noâng daân Vieät Nam trong khaùng chieán?
3.Bài mới: (1p) 
Truyeän “Laëng leõ Sa Pa” coù coát truyeän raát ñôn giaûn, xoay quanh moät tình huoáng gaëp gôõ baát ngôø giöõa oâng hoïa só giaø, coâ kó sö treû vôùi anh thanh nieân laøm coâng taùc khí töôïng treân ñænh Yeân Sôn thuoäc Sa Pa, hoâm nay chuùng ta cuøng tìm hieåu về truyện đó.
HOAÏT ÑOÄNGCUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNGCUÛA TROØ
GHI BẢNG
HĐ1:(10p)Tìm hiểu chung về tác phẩm.
- GV treo aûnh Nguyeãn Thaønh Long.
H: Khaùi quaùt nhöõng neùt cô baûn veà taùc giaû vaø taùc phaåm?
H: Cho biết hoàn cảnh sáng tác của truyện?
H: Nêu chủ đề của truyên?
- GV höôùng daãn ñoïc vaø gọi HS đọc 
- GV kiểm tra một số chú thích từ.
H: Haõy toùm taét ñoaïn trích ?
HĐ2: (8’) Tìm hiểu về cốt truyện, ngôi kể, phương thức biểu đạt
H: Nhận xét về cốt truyện?
( Đó cũng chính là tình huống của truyện)
H: Phương thức biểu đạtcủa văn bản?
H: Ngôi kể và tác dụng?
HĐ3:(10p)Hướng dẫn tìm hiểu thiên nhiên ở sa pa 
H: Thiên nhiên ở Sa Pa được miêu tả như thế nào?
H: Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để miêu tả thiên nhiên?
( GV tích hợp yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự)
H: Qua đó em cảm nhận được gì về thiên nhiên ở Sa Pa?
( GV giới thiệu một số hình ảnh về cảnh thiên nhiên đẹp thu hút khách du lịch ở Sa Pa ngày nay)
H: Em có suy nghĩ gì trước một đất nước có nhiều cảnh thiên nhiên đẹp như vậy?
Giáo dục tình yêu quê hương đất nước cho học sinh
HĐ4:(10p)Hướng dẫn tìm hiểu con người ở sa pa 
H: Sống và làm việc ở sa Pa có những ai?
H: Bác lái xe đã giới thiệu như thế nào về anh thanh niên?
H: Vì sao bác lái xe lại nhận xét về anh thanh niên như thế?
H: Qua lời giới thiệu đó em hiểu gì về hoàn cảnh sống của anh?
H: Anh thanh niên đã dành 5 phút để giới thiệu về công việc của mình, em hiểu gì về công việc của anh?
GV củng cố và chuyển tiết 2
- HS : trả lời - HS khaùc nhaän xeùt .
- HS : trả lời - HS khaùc nhaän xeùt
- HS : trả lời - HS khaùc nhaän xeùt
-HS ñoïc taùc phaåm- HS khác nhận xét.
-HS traû lôøi – HS khaùc nhaän xeùt :
- Cốt truyện đơn giản chỉ xoay quanh cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa bác lái xe, ông họa sĩ, cô kĩ sư trẻ và anh thanh niên làm ở trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn.
- Tự sư + miêu tả + nghị luận
- Ngôi thứ 3 =>làm cho câu chuyện thêm chân thật,khách quan,đồng thời giúp việc giới thiệu nhân vật một cách thuận lợi để cho nhân vật hiện lên qua cái nhìn và ấn tượng của nhân vật khác,làm nổi bậc nhân vật và chủ đề của tác phẩm.
- HS: trả lời – HS khác nhận xét.
+ từ những rặng đào...
+ những đàn bò lang cổ có đeo chuông
+ Nắng len tới đốt cháy rừng cây
+ Mây bị nắng xua cuộn tròn lại từng cục
- HS: trả lời – HS khác nhận xét
- HS: trả lời
- HS: trình bày suy nghĩ của mình.
- HS: trả lời – HS khác nhận xét
- HS:
+ 27 tuổi
+ Làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu.
+ Sống một mình trên đỉnh núi cao, bốn bề chỉ có cỏ cây,mây mù lạnh lẽo.
+ “Là người cô độc nhất thế gian và thèm người”.
- HS:trả lời – HS khác nhận xét.
-HS: trả lời – HS khác nhận xét.
- HS traû lôøi – HS khaùc nhaän xeùt . 
+Đo gió,đo mưa,đo nắng,tính mây,đo chấn động mặt đất,dự vào việc báo thời tiết hằng ngày phục vụ sản xuất phục vụ chiến đấu.
+Làm việc vào thời điểm:bốn giờ,mười một giờ,bảy giờ tối, và một giờ sáng
+Lúc một giờ sáng trời rất rét,mưa tuyết,gió tuyết,lạnh cóng mà lại hừng hực như cháy, xong việc vào không thể nào ngủ lại được
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1.Taùc giả và tác phẩm:
 a. Tác giả:
-NguyễnThành Long
 1925– 1991
- Quê : Duy Xuyên – Quảng Nam
- Viết văn từ thời kháng chiến chống Pháp
- Là cây bút chuyên viết truyện ngắn.
b. Tác phẩm: 
- Hoàn cảnh sáng tác:
Ñöôïc vieát naêm 1970, moät chuyeán ñi Laøo Cai cuûa taùc giaû. 
-Truyện rút từ tập “Giữa trong xanh”in năm 1972
- Chủ đề: Ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của lớp thanh niên mới trong công cuộc xây dựng đất nước sau hòa bình lập lại trên miền Bắc.
2.Đọc và tìm hiểu chú thích:
 a. Đọc
 b. chú thích từ:
3. Tóm tắt:
Bác lái xe,Ông họa sĩ,Cô kĩ sư,anh thanh niên gặp nhau trên một trạm nghr chân trên đất Lào Cai.
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1. Thiên nhiên ở Sa pa:
- Từ ngữ gợi tả, nhân hóa bức tranh thiên nhiên tươi đẹp,thơ mộng, đầy màu sắc, giàu chất thơ.
2. Con người ở Sa Pa:
a.Nhân vật anh thanh niên
 * Hoàn cảnh sống :
Hoàn cảnh sống đặc biệt cô độc, buồn tẻ, và nhiều thử thách.
* Công việc:
- Công việc không nặng nhưng phảichịu khó, tỉ mỉ, chính xác và rất quan trọng 
 4. Dặn dò: (1p)
 - Phân tích nhân vật anh thanh niên về công việc, tính cách
 - Phân tích các nhân vật phụ
 - Tại sao các nhân vật lại không có tên cụ thể
 - Chất trữ tình
 - Giá trị nội dung, nghệ thuật.
 5. Rút kinh nghiệm:
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................