Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Lê Thị Mỹ Lam - Tuần 25

TUẦN:25 Ngày soạn: 17/02/2012
 Ngày dạy: 20/02/2012
 Tiết:122
 TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 5
 I/Mục tiêu cần đạt:
*Giúp HS nhận rõ ưu, khuyết điểm trong bài viết của mình, biết sửa chữa những lỗi diễn đạt và chính tả.
*Hoàn thiện qui trình viết bài nghị luận về 1 sự việc, hiện tượng đời sống.
II/Chuẩn bị:
	GV:Phần bài viết đã chấm điểm và sửa chữa lỗi cho HS
III/Các bước lên lớp:
 1.Ổn định tổ chức:
 2.KTBC
 3.Bài mới:
*Hoạt động 1: GV chép đề bài lên bảng: Đề 4 (sgk/ trang 34)
 -Yêu cầu HS đọc đề bài
 -HS xác định kiểu nghị luận?
 -Các ý cần nghị luận?(Như phần đáp án đã trình bày)
*Hoạt động 2 GV nhận xét chung bài làm của HS
 1.Ưu điểm:
	-Đã xác định đúng yêu cầu của đề bài(Kiểu bài)
	-Trình bày bố cục rõ ràng:có đủ 3 phần
	-Các luận điểm, luận cứ, cách lập luận chặt chẽ
	-Những nhận xét vấn đề, suy nghĩ của bản than có sự sáng tạo.
	-Đã hạn chế viết sai lỗi chính tả.
	 2.Nhược điểm:
	-Bài viết cẩu thả , không rõ ràng về bố cục
 -Lập luận chưa chắc chắn, mới chỉ nêu những biểu hiện mà chưa nói được nguyên nhân, nêu suy nghĩ của bản thân:
*Hoạt động 3: GV cho HS đọc, nhận xét 
*Hoạt động 4: Gv sửa lỗi: chính tả, dùng từ, đặt câu, diễn đạt.
 GV trả bài, HS cùng trao đổi, thảo luận rút kinh nghiệm.
	-HS tự sửa chữa lỗi vào bài làm của mình.
 4.Củng cố: Cách làm bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống.
 5.Hướng dẫn về nhà:
	-GV nhấn mạnh:Nghị luận 1 sự việc, hiện tượng trong đời sống XH là 1 kiểu bài thông dụng mà bất kì ai cũng có lúc phải dùng đến(dưới dạng nói hoặc viết)
	-Lập dàn ý 2 đề còn lại rồi viết h/chỉnh.
	-Chuẩn bị bài : Nghị luận về tác phẩm truyện.
IV.Rút kinh nghiệm:
.
 Ngày soạn: 17/02/2012
Tiết: 123 NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN
 (Hoặc đoạn trích)
I/Mục tiêu cần đạt:
Giúp Hs :
	-Nắm được nội dung , phương pháp của kiểu bài nghị luận về 1 tác phẩm truyện.
	-Rèn kĩ năng nhận diện và viết VB NL về tác phẩm truyện.
II/Chuẩn bị:
	GV:Bảng phụ ,sgk,g/a.
	HS: soạn bài.
III/Các bước lên lớp:
	1.Ổn định tổ chức
 2.KTBC
	 3.Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung - Ghi bảng
*H/động1:Hướng dẫn tìm hiểu phần (I)
GV chỉ định Hs đọc văn bản
Yêu cầu HS đọcVB
Vấn đề nghị luận của VB là gì?
Hãy đặt 1 nhan đề thích hợp cho văn bản?
 Câu hỏi thảo luận
 (?)Vấn đề NL được người viết triển khai thông qua những luận điểm nào?Tìm những câu văn mang LĐ của VB?
->Gợi ý:Bài nghị luận chia làm mấy đoạn?
Để khẳng định LĐ, người viết đã lập luận NTN?(dẫn dắt, phân tích, chứng minh)
Nhận xét về luận cứ được người viết đưa ra để làm s/tỏ cho LĐ?
Nhận xét về bố cục của bài NL?
Vây qua đây em hiểu NL về 1 tác phẩm truyện(hoặc đoạn trích)là gì?
Đọc nội dung phần ghi nhớ?
Hoạt động 2 :Hướng dẫn luyện tập
Đọc ĐV ở BT1
Vấn đề NL của ĐV là gì?ĐV có mấy câu?
Đv nêu lên những ý kiến chính nào?
Câu mang LĐ củaVB?
Các ý kiến giúp ta hiểu thêm gì về nhân vật Lão Hạc?
HS đọc văn bản
Vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên trong tr/ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
Sa pa không lặng lẽ.
-con người vô danh nhưng lòng người không vô hình
+Đ1:2 câu “Dù được m/tả...k/phục.Trong đó anh th/niên, .......phai mờ”
+Đ2: “Trước tiên, nhân vật............của mình”
+Đ3: “Nhưng anh th/niên này...chu đáo”
+Đ4: “Công việc vất vả.....khiêm tốn”
+Đ5:2 câu cuối “C/sống của chúng ta...đáng tin yêu”.
Vừa phân tích vừa giải thích, vừa CM vẻ đẹp của anh th/niên.
Luận cứ rõ ràng phù hợp, lấy trong tphẩm của NTL
Mạch lạc, lời văn chính xác..
HS suy nghĩ và trả lời
HS đọc ghi nhớ
--VB nghị luận về:Tình thế lựa chọn sống-chết và vẻ đẹp tâm hồn của Lão Hạc.
-Câu văn mang LĐ:
“Từ việc m/tả..........ngay từ đầu”
->Chọn cái chết trong hơn sống đục bảo toàn nhân cách->Hiểu thêm vẻ đẹp bên trong, vẻ đẹp tâm hồn của Lão Hạc.
I.Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện(hoặc đoạn trích)
 1, Ví dụ:
 a.Vấn đề NL:Vẻ đẹp của nhân vật anh thanh niên trong tr/ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
*Có thể đặt nhan đề:-Sa pa không lặng lẽ.
b.Các câu mang LĐ:
+Đ1:2 câu “Dù được m/tả...k/phục.Trong đó anh th/niên, .......phai mờ”
+Đ2: “Trước tiên, nhân vật............của mình”
+Đ3: “Nhưng anh th/niên này...chu đáo”
+Đ4: “Công việc vất vả.....khiêm tốn”
+Đ5:2 câu cuối “C/sống của chúng ta...đáng tin yêu”.
c.Nhận xét:
-Mỗi LĐ được tác giả phân tích, chứng minh một
 cách thuyết phục, có sức hấp dẫn.
-Các luận cứ được sử dụng đều chính xác, sinh động bởi đó là chi tiết, h/ảnh đặc sắc của t/phẩm.
*Ghi nhớ/63
II.Luyện tập:
Bài tập 1:
--VB nghị luận về:Tình thế lựa chọn sống-chết và vẻ đẹp tâm hồn của Lão Hạc.
-Câu văn mang LĐ:
“Từ việc m/tả..........ngay từ đầu”
->Tác giả tập trung vào việc phân tích những diễn biến trong nội tâm của nhân vật vì đó là quá trình “chuẩn bị”cho cái chết dữ dội của nhân vật.
4.Củng cố: Nghị luận về 1 tác phẩm truyện là bàn luận về vấn đề gì?
5 Hướng dẫn về nhà:
	-Tìm hiểu cách NL của VB mẫu
	-Học ghi nhớ.
IV.Rút kinh nghiệm
Tiết: 124-125 
 Ngày soạn: 18/02/2012
	Văn bản: MÙA XUÂN NHO NHỎ	 	(Thanh Hải)
I/Mục tiêu cần đạt:
*Giúp HS:-Cảm nhận được những cảm xúc của tác giả trước m/xuân của thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn làm mùa xuân nho nhỏ dâng hiến cho c/đời.Từ đó mở ra những suy nghĩ về ý nghĩa, giá trị của c/sống của mỗi cá nhân là sống có ích, cống hiến cho c/đời chung.
 -Rèn luyện kĩ năng cảm thụ phân tích h/ảnh thơ trong mạch cảm xúc
	 -Có ý thức tu dưỡng cống hiến biết sống vì c/đời chung
II/Chuẩn bị:
	GV: sgk,g/a.
	HS:Bài soạn.
III/Các bước lên lớp:
	1.Ổn định tổ chức
	2.KTBC: Đọc thuộc lòng bài thơ “Con Cò”và nêu tư tưởng chủ đề bài thơ?
	3.Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung- Ghi bảng
*Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu tác giả , tác phẩm.
Chú ý phần chú thích , cho biết vài nét về t/giả?Tác phẩm?
-SGK
hướng dẫn đọc:
Đọc giọng vui tươi và suy ngẫm, nhịp thơ lúc nhanh , phấn khởi và khẩn trương, lúc chậm khoan thai...
GV đọc 1 lần->2 HS đọc
GV nhận xét cách đọc
Giải thích 1 số từ khó ?(G v tự lựa chọn) 
xác định thể thơ?nhịp thơ?
Tìm bố cục và nêu nội dung?
*H/động 2:Hướng dẫn tìm hiểu VB
Đọc phần 1
Hình ảnh m/xuân ở khổ thơ đầu được dùng với ý nghĩa gì?
Hình ảnh m/xuân của th/nhiên được phác hoạ như thế nào?
Qua đó em hình dung bức tranh NTN?
Nhận xét về phương thức biểu đạt trong khổ thơ này?
GV bình:Khổ thơ đầu m/tả thiên nhiên m/xuân.H/ảnh quen thuộc nhưng cách tả khá gợi và thú vị.Trước hết là cấu tạo NP đảo VN ở2 câu đầu->động từ “mọc” trước bộ phận CN, đặt đầu khổ thơ là 1 dụng ý nghệ thuật.Nó không chỉ tạo cho người đọc ấn tượng đột ngột, bất ngờ mà còn làm cho h/ảnh sự việc trở nên sống động...
Em hiểu “giọt long lanh”là giọt gì?Tại sao tác giả lại không viết cụ thể ?
Từ mùa xuân của thiên nhiên nhà thơ chuyển sang cảm nhận về mùa xuân của đất nước .Hình ảnh nào thể hiện điều đó?
Những h/ảnh đó gợi cho ta nhơ lại m/xuân nào của đất nước?Nhận xét việc sử dụng từ ngữ của t/giả
 Ở đây tác giả suy tư những gì về đất nước?
Điều đó nói lên tấm lòng của thơ đối với đất nước NTN?
Theo dõi đoạn 2 
Từ cảm xúc về m/xuân của thiên nhiên đất nước, tác giả nói sự suy ngẫm của bản thân, em hãy nhận xét cách chuyển đổi mạch thơ
Điều tâm niệm của nhà thơ là gì?
Nhận xét về những hình ảnh đó?
.
H/ảnh“mùa xuân nho nhỏ”NTN?Vì sao tác giả lại đặt tên cho bài thơ?
Bài thơ được kết thúc NTn?Cách gieo vần phối âm trong 4 câu thơ cuói có gì đáng chú ý?
Nêu những nét nghệ thuật đặc sắc của BT?
Nêu ý nghĩa văn bản?
Gọi HS đọc phần ghi nhớ?
HS dựa vào SGK trả lời
HS đọc theo hướng dẫn
2 HS đọc
HS làm theo hướng dẫn
5 tiếng (chữ), nhịp 3/2 hoặc 2/3 rộn ràng vui tươi.Giọng say sưa trìu mến
Mùa xuân của th/nhiên:6 câu đầu
 Mùa xuân của đất nước:10 câu tiếp
 Suy nghĩ ước nguyện làm m/xuân nho nhỏ góp phần vào m/xuân lớn:còn lại
M/xuân của th/nhiên
- Dòng sông xanh
-Bông hoa tím biếc(xứ Huế)
-Tiếng chim hót.
gợi ra không gian rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang giọng vui tươi.
Miêu tả kết hợp với biểu cảm.
Giọt long lanh:giọt mưa mưa xuân, giọt âm thanh (có sự chuyển đổi cảm giác->niềm say sưa ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trời đất vào m/xuân)
HS tìm. Phát hiện và trình bày
-Mùa xuân người cầm súng->chiến đấu
-Mùa xuân người ra đồng->lao động
Sức sống của m/xuân đaats nước được cảm nhận = nhịp điệu hối hả, khẩn trương náo nức.
Đất nước 4 ngghìn năm
Vất vả và gian lao
 Đất nước như vì sao...
Thương cảm, trân trọng, tự hào, tin tưởng vào tương lai đẹp đẽ “Như vì sao lung linh”
chuyển ý tự nhiên vì suy ngẫm về mùa xuân đất nước.
HS trao đổi, thảo luận và trình bày
H/ảnh đẹp tự nhiên, cấu tứ lặp tạo sự đối ứng chặt chẽ thể hiện niềm mong muốn được sống có ích cống hiến cho đời là 1 lẽ tự nhiên như chim muôn hoa lá toả hương sắc cho đời
M/xuân nhỏ nhỏ:nhỏ nhẹ bình dị khiêm nhường tâm niệm chân thành tha thiết của nhà thơ.
HS suy nghĩ và trả lời
HS trao đổi, thảo luận và trình bày
HS chỉ ra những đặc sắc về NT.
HS nêu ý nghĩa văn bản.
1 hs đọc.
I.Tìm hiểu chung:
 1.Tác giả:
-Thanh Hải(Phạm Bá Ngoãn)
-1930-1980, quê Thừa Thiên- Huế.
 2.Tác phẩm:
-11/1980, khi tác giả nằm trên giường bệnh.
3.Đọc và giải thích từ khó:
* Bố cục: 3 phần
Mùa xuân của th/nhiên:6 câu đầu
 Mùa xuân của đất nước:10 câu tiếp
 Suy nghĩ ước nguyện làm mùa xuân nho nhỏ góp phần vào mùa xuân lớn:còn lại
III.Tìm hiểu văn bản:
1.Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên, đất nước.
a.Mùa xuân của thiên nhiên.
-Dòng sông xanh
-Bông hoa tím biếc(xứ Huế)
-Tiếng chim hót.
=>Vài nét phác hoạ gợi ra không gian rộng, màu sắc tươi thắm, âm thanh vang vọng vui tươi.
-Cảm xúc của tác giả được m/tả trực tiếp.
 Từng giọt long lanh rơi
 Tôi đưa tay tôi hứng
->Giọt long lanh: giọt mưa m/ xuân, giọt âm thanh (có sự chuyển đổi cảm giác->niềm say sưa ngây ngất của nhà thơ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trời đất vào m/xuân)
b.Mùa xuân đất nước.
-Mùa xuân người cầm súng->chiến đấu
-Mùa xuân người ra đồng->lao động
=>2 lực lượng chính của đất nước.
->Điệp từ “lộc”, từ láy “hối hả, xôn xao”gợi nhớ đến không khí khẩn trương , hào hùng của đất nước nhân dân VN trong những năm đánh Mĩ.
-Đất nước 4 ngghìn năm
Vất vả và gian lao
 Đất nước như vì sao...
->H/ảnh so sánh gợi sự liên tưởng đến vẻ đẹp, ánh sáng và hi vọng.
2.Tâm niệm của tác giả:
+Ta làm con chim hót 
 + Ta làm 1 nhành hoa...
 +Nhập 1 nốt trầm xao xuyến.
->Chuyển đổi cách xưng hô=>trực tiếp bộc lộ cảm nghĩ
->Điệp từ “Ta, Ta làm”=>Tô đậm tâm niệm tự nguyện dâng hiến của tác giả đối với đất nước, nhân dân.
M/xuân ta xin hát
Câu Nam ai... Huế.
->Gieo vần trắc(hát-Huế), điệp từ “Nước non” th/hiện chất lãng mạn dân ca nhịp nhàng, buồn thương man mát.
Đó là âm thanh đất nước muôn đời vẫn trẻ trung, xao xuyến lòng người.
3.Nghệ thuật:
- Viết theo thể thơ 5 chữ.
-Kết hợp hài hòa giữa những hình ảnh thơ.
-Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh với các ẩn dụ, điệp ngữ.
4.Ý nghĩa văn bản
Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.
*Ghi nhớ
4Củng cố: 
	1. “Mùa xuân nho nhỏ”được viết bằng thể thơ nào?
	2.Chủ đề của bài thơ là gì?
	a.Ca ngợi vẻ đẹp đất nước vào xuân.
	b.Ca ngợi vẻ đẹp và sức sống cuả đất nước vào xuân, nói lên ước nguyện tha thiết chân thành được hiến dâng cho quê hương đất nước.
	c.Khúc ca m/xuân của đất nước và m/x của hồn người.
5. Hướng dẫn về nhà :
	-Học thuộc lòng bài thơ.
	-Nắm chắc nội dung và nghệ thuật bài thơ.
	-Soạn bài “Viếng lăng Bác”
IV.Rút kinh nghiệm
 Kí duyệt: Ngày /02/2012 
 TT Văn-sử 
 LÊ VĂN DANH