Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Ôn tập đề 07

ĐỀ SỐ 07
Câu 1
Tóm tắt truyện ngắn Làng của Kim Lân ( trong khoảng 10 – 12 dòng) 
1 điểm 
Câu 2
Xác định những biện pháp tu từ trong khổ thơ sau và cho biết tác dụng của những biện pháp tu từ ấy.
 Đất nước bốn nghìn năm
 Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
 ( Thanh Hải – Mùa xuân nho nhỏ)
1 điểm 
Câu 3
Viết một văn bản nghị luận ngắn ( Khoảng một trang giấy thi) với chủ đề về ” Lòng nhân ái”, trong đó sử dụng một lời dẫn trực tiếp.
3 điểm 
Câu 4
Cảm nhận của em về 2 khổ thơ cuối bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.
 Sao mờ, kéo lưới trời sáng
 Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
 Vẫy bạc đuôi vàng léo rạng đông
 Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng
 Câu hát căng buồm với gió khơi,
 Đoàn thuyền chạy đau cùng mặt trời.
 Mặt trời đội biển nhô màu mới
 Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi
5 điểm
TRẢ LỜI:
Câu 1: Tóm tắt truyện ngắn Làng của Kim Lân ( trong khoảng 10 – 12 dòng)
 - Ông Hai là người một người nông dân yêu tha thiết yêu làng Chợ Dầu của mình.
- Do yêu cầu của ủy ban kháng chiến, ông Hai phải cùng gia đình tản cư. xa làng ông nhớ làng da diết.
- Trong những ngày xa quê , ông luôn nhớ đến làng Chợ Dầu và muốn trở về.
- Một hôm, ông nghe tin làng Chợ Dầu của ông làm Việt gian theo Tây. Ông Hai vừa căm uất vừa tủi hổ , chỉ biết tâm sự cùng đứa con thơ. 
- Khi cùng đường, ông Hai nhất định không quay về làng vì theo ông “làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây thì phải thù.” 
 	- Sau đó, ông được nghe tin cải chính về làng mình rằng làng chợ Dầu vẫn kiên cường đánh Pháp. ông hồ hởi khoe với mọi người tin này dù nhà ông bị Tây đốt cháy.
Câu 2: Xác định những biện pháp tu từ trong khổ thơ sau và cho biết tác dụng của những biện pháp tu từ ấy.
 Đất nước bốn nghìn năm
 Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước
 ( Thanh Hải – Mùa xuân nho nhỏ)
Tác giả dùng phép tu từ nhân hóa: Đất nước như con người, cũng mang những nét vất vả gian lao giống người mẹ Việt Nam. Vì thế mà hình ảnh Đất nước trở nên cụ thể, gần gũi, sống động và gợi cảm.
Tác giả dùng so sánh ” Đất nước như vì sao- cứ đi lên phía trước ” là một hình ảnh đẹp , giàu ý nghĩa biểu cảm. Đất nước hiện lên khiêm nhường nhưng cũng vô cùng tráng lệ.
Câu 3: Viết một văn bản nghị luận ngắn ( Khoảng một trang giấy thi) với chủ đề về ” Lòng nhân ái”, trong đó sử dụng một lời dẫn trực tiếp.
	Hôm nay, cũng như mọi ngày tôi đi học trên đường đi tôi gặp một bà lão, bà nói: ” Cháu ới giúp bà qua đường với”, tôi nhìn đồng hồ đã 7 giờ kém 5 phút tôi suy nghĩ một lúc và nói ” Vâng cháu sẽ đưa bà qua đường”. 
	Sau khi đưa bà lão qua đường bà cảm ơn tôi , lúc đó tôi đã cảm nhận được việc làm tốt của mình. Thế là tôi chạy thẳng đến lớp khi đến cổng trường đã đóng, tôi xin bác bảo vệ cho vào cửa, lúc ấy bác bảo vệ không cho tôi vào. Tôi đã kể lạị đầu đuôi câu chuyện cho bác bảo vệ nghe. 
	Nghe xong bác bảo vệ cho tôi vào cổng ,khen tôi ngoan và nói : ” Con đã làm một cử chỉ sống đẹp”.
Câu 4: Cảm nhận của em về 2 khổ thơ cuối bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.
”... Sao mờ, kéo lưới trời sáng
 Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
 Vẫy bạc đuôi vàng léo rạng đông
 Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng
 Câu hát căng buồm với gió khơi,
 Đoàn thuyền chạy đau cùng mặt trời.
 Mặt trời đội biển nhô màu mới
 Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”
a) Mở bài: 
- Huy cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu cho nền thơ ca hiện đại Việt Nam
- Giữa năm 1958, ông có chuyến đi dài ngày thực tế ở Quảng Ninh. Từ chuyến đi thực tế này ông viết Đoàn Thuyền Đánh Cá .
- Hai khổ thơ cuối , tác giả khăc họa hình ảnh tráng lệ, thể hiện sự hài hòa giữa thiên nhiên và con người lao động , bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống.
”... Sao mờ, kéo lưới trời sáng
 Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
 Vẫy bạc đuôi vàng léo rạng đông
 Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng
 Câu hát căng buồm với gió khơi,
 Đoàn thuyền chạy đau cùng mặt trời.
 Mặt trời đội biển nhô màu mới
 Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”
b) Thân bài: 
Vẻ đẹp hài hòa giữa thiên nhiên tráng lệ và người lao động: 
Ra đi từ lúc hoàng hôn buông xuống , sóng cài then , đêm sập cửa, vũ trụ nghĩ ngơi , nay trở về bình minh đang lên rạng rỡ . Trước hết , đó là cảnh khẩn trương ,hối hả chuẩn bị cho sự trở về: 
”... Sao mờ, kéo lưới trời sáng
 Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
 Vẫy bạc đuôi vàng léo rạng đông
 Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng”
	Tất cả tinh thần tranh thủ , hối hả được diễn tả qua từ ” Kịp” và hình ảnh ” kéo xoăn tay” một hình ảnh thơ khẻo khoắn gợi tả một công việc lao động hăn say , vất vả nhưng lấp lánh niềm vui bởi thành quả lao động mà họ đạt được ” chùm cá nặng”. Xoa tay đứng nhìn đầy chặt khoang những cá nụ, cá chim , cá đé.....vẫy đuôi ánh sáng bình minh lấp lánh ánh bạc.
Tinh thần khẩn trương , hối hả của người ngư dân lúc kéo lưới ” sao mờ kéo lưới trời sáng” 
Sự khẻo mạnh của người lao động của họ qua hình ảnh ẩn dụ” ta kép xoăn tay chùm cá nặng” 
Niềm vui tươi trong lao động qua những câu thơ tả cảnh đẹp, đầy sáng tạo.
Cảnh đoàn thuyền buồm căng gío trở về bến: 
Công việc đánh cá kết thúc, khi mà: ” lưới xếp, buồm lên đón nắng hồng” ấy à lúc đoàn thuyền trở về : 
 ”Câu hát căng buồm với gió khơi,
 Đoàn thuyền chạy đau cùng mặt trời.
 Mặt trời đội biển nhô màu mới
 Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi”
Chi tiết ” đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời” và ” mặt trời đội biển nhô màu mới” là chi tiết giàu ý nghĩa . Hình ảnh ” mặt trời” là hình ảnh ẩn dụ cho một tương lai xán lạn. Và con thuyền chạy đau về tương lai là con thuyền của chủ nghĩa xã hội đang trên bước đường xây dựng chủ nghĩa xã hội hứa hẹn thành công.
C) kết bài: 
- Bài ” đoàn thuyền đánh cá” là một trong những bài thơ hay của phản ánh không khí lao động hăng say, náo nức của những người lao động đánh cá trên biển trong không khí của những ngày đất nước xây dựng sau giải phóng.
- Bài thơ có nhiều sáng tạo trong việc xây dựng hình ảnh bằng liên tưởng, tưởng tượng độc đáo và vận dụng nhiều biện pháp tu từ thành công.