Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tiết 1 đến tiết 10

BỘ GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9 ĐẦY ĐỦ CÁC KỸ NĂNG THEO SÁCH CHUẨN KIẾN THỨC 2013
 ( CẦN PHẢI GIẢI NÉN NHÉ )
 ( giải nén 140 tiết) 
TiÕt : 1- 2
 Phong c¸ch Hå ChÝ Minh
( TrÝch - Lª Anh Trµ )
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
Thấy được tầm vóc lớn lao trong cốt cách văn hoá Hồ Chí Minh qua một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luật, tự sự, biểu cảm.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt.
- Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
- Đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua đoạn văn cụ thể.
2. Kỹ năng:
- Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc.
- Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hoá, lối sống.
*. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài
1. Tự nhận thức: Tự nhận thức về phong cách sống của Bác
2. Làm chủ bản thân: Từ việc tìm hiểu vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh xác định được mục tiêu phấn đấu theo phong cách Hồ Chí Minh trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
3. Giao tiếp: Trình bày , trao đổi về nội dung của phong cách Hồ Chí Minh trong văn bản.
3. Thái độ: Từ lòng kính yêu, tự hào về Bác, học sinh có ý thức tu dưỡng,học tập rèn luyện theo gương Bác.
III. Các phương pháp, kĩ thuật dạy học
Giảng bình, vấn đáp, Động não, Thảo luận nhóm: 
IV. Phương tiện dạy học
1. GV: tư liệu, tranh ảnh, một số mẩu chuyện về Bác.
2. HS: tìm những tư liệu nói về Bác.
V. Tiến trình dạy học:
Giai đoạn 1:Khám phá.
1. Ổn định lớp: 
2. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy kể tên những tác phẩm viết về Bác mà em biết?
3. Bài mới:
- GV: Nói đến HCM chúng ta không chỉ nói đến một nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại mà còn là danh nhân văn hoá thế giới. Vẻ đẹp văn hoá chính là nét nổi bật trong phong cách HCM. Bài học hôm nay các em sẽ được hiểu thêm về một trong những nét đẹp của phong cách đó.
Giai đoạn 2:Kết nối.
 Hoạt động của thầy và trò
 Nội dung ghi bảng
HĐ1:Giới thiệu chung.
GV cho HS đọc phần tác giả, tác phẩm. Nêu những ý chính.
GV cung cấp thêm một số thông tin về Bác.
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc, tìm hiểu chú thích 
- Cách đọc: giọng khúc chiết, mạch lạc, thể hiện niềm tôn kính đối với Bác.
- Yêu cầu 1 HS đọc một đoạn văn mà em thích nhất.
- Gọi HS khác nhận xét, giáo viên uốn nắn cách đọc cho các em.
 - Yêu cầu HS đọc thầm chú thích SGK, giải thích từ “phong cách”, “uyên thâm’
? Còn từ ngữ nào trong văn bản em chưa hiểu (GV giải thích nếu có).
? VB trên thuộc thể loại nào? Vì sao em biết.
GV lồng ghép tích hợp GDTTHCM
-> GV giúp HS nhớ lại kiểu văn bản nhật dụng vì đề cập đến vấn đề mang tính thời sự - xã hội, đĩ là sự hội nhập với thế giới và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc. Hiện nay toàn Đảng, toàn dân ta phát động cuộc học tập và làm theo tấm gương đạo đức HCM.
? Để giúp ta hiểu biết thêm về phong cách của Bác, người viết đã sử dụng phương thức biểu đạt nào cho phù hợp.
-> Phương pháp thuyết minh.
? Văn bản trên gồm mấy nội dung, các nội dung trên tương ứng với những phần nào.
- Giúp HS làm rõ 2 nội dung: 
HĐ3: Hướng dẫn HS phân tích văn bản. 
- Yêu cầu HS đọc lại phần 1.
? Hồ Chí Minh tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại trong hoàn cảnh nào.
- HS : suy nghĩ độc lập dựa trên văn bản.
- GV nhận xét và kết luận: Trong cuộc đời hoạt động cách mạng đầy gian nan, vất vả, bắt nguồn từ khát vọng ra đi tìm đường cứu nước năm 1911 tại bến Nhà Rồng.
+ Qua nhiều cảng trên thế giới
+ Thăm và ở nhiều nước.
? Hồ Chí Minh đã làm cách nào để có thể có được vốn tri thức văn hóa nhân loại.
- HS : Thảo luận nhóm.
? Để có được kho tri thức, có phải Bác chỉ vùi đầu vào sách vở hay phải qua hoạt động thực tiễn.
+	? Động lực nào giúp Người có được những tri thức ấy ? Tìm những dẫn chứng cụ thể trong văn bản minh họa cho những ý các em đã trình bày.
- HS : Dựa vào văn bản đọc dẫn chứng .
? Hãy đưa ra một vài ví dụ chứng tỏ Người nói, viết thạo nhiều thứ tiếng.
+ Viết văn bằng tiếng Pháp "Thuế máu" 
+ Làm thơ bằng chữ Hán : " Nguyên tiêu ", " Vọng nguyệt "...
	- GV bình về mục đích ra nước ngoài của Bác ® hiểu văn học nước ngoài để tìm cách đấu tranh giải phóng dân tộc ...
 ? Em có nhận xét gì về vốn tri thức nhân loại mà Bác đã tiếp thu
? Theo em, điều kỳ lạ nhất đã tạo nên phong cách Hồ Chí Minh là gì ? Câu văn nào trong văn bản đã nói rõ điều đó ? Vai trò của câu này trong toàn văn bản.
- HS : Thảo luận cặp, phát hiện câu văn cuối phần I, vừa khép lại vừa mở ra vấn đề ® lập luận chặt chẽ, nhấn mạnh ...
? Để giúp ta hiểu về phong cách văn hoá HCM tác giả đã dùng phương pháp thuyết minh như thế nào.
-> Sử dụng đan xen các phương pháp thyết minh : so sánh, liệt kê, đan xen lời kể, lời bình cùng nghệ thuật đối lập, diễn đạt tinh tế để khéo léo đi đến kết luận, tạo sức thuyết phục lớn.
GV? Qua phần một vừa tìm hiểu em học hỏi ở Bác những gì? Lấy ví dụ.
TIẾT 2
HĐ1 : Phân tích nội dung phần 2 
- Yêu cầu HS đọc nội dung phần 2.
? Phần văn bản này nói về thời kỳ nào trong sự nghiệp cách mạng của Bác. 
- HS : Phát hiện thời kỳ Bác làm Chủ tịch nước.
? Khi trình bày những nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh, tác giả đã tập trung vào những khía cạnh nào, phương diện, cơ sở nào.
- HS : Chỉ ra được 3 phương diện : nơi ở, trang phục, ăn uống.
? Nơi ở và làm việc của Bác được giới thiệu như thế nào ? Có đúng với những gì em đã quan sát khi đến thăm nhà Bác ở không ?
- GV cho HS quan sát bức tranh trong SGK và đọc lại một vài câu thơ trong bài Thăm cõi Bác xưa của Tố Hữu:
Anh dắt em vào thăm cõi Bác xưa
 Đường xoài hoa trắng, nắng đu đưa
 Có hồ nước lặng soi tăm cá
 Có bưởi cam thơm mát bóng dừa
............
 Nhà gác đơn sơ một góc vườn
 Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn
 Giường mây chiếu cói đơn chăn gối
 Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn
? Trang phục của Bác theo cảm nhận của tác giả như thế nào ? Biểu hiện cụ thể.
- HS : Quan sát văn bản phát biểu.
? Việc ăn uống của Bác diễn ra như thế nào ? Cảm nhận của em về bữa ăn với những món đó.
- HS : Thảo luận phát biểu dựa trên văn bản.
? Em hình dung thế nào về cuộc sống của các vị nguyên thủ quốc gia ở các nước khác trong cuộc sống cùng thời với Bác và cuộc sống đương đại ? Bác có xứng đáng được đãi ngộ như họ không.
? HS : Thảo luận nhóm
Tích hợp KNS
? Qua trên em cảm nhân được gì về lối sống, phong cách của Hồ Chí Minh.
- Lối sống của Bác là sự kết thừa và phát huy những nét cao đẹp của những nhà văn hóa dân tộc họ mang nét đẹp thời đại gắn bó với nhân dân.
? Để nêu bật lối sống giản dị Hồ Chí Minh, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?
- HS : Đọc lại "và người sống ở đó ® hết".
? Tác giả so sánh lối sống của Bác với Nguyễn Trãi - vị anh hùng dân tộc thế kỷ 15. Theo em điểm giống và khác giữa lối sống của Bác với các vị hiền triết ra sao?
- HS : Thảo luận tìm ra nét giống và khác.
+ Giống : Giản dị thanh cao
+ Khác : Bác gắn bó sẻ chia khó khăn gian khổ cùng nhân dân.
- Bình và đưa những dẫn chứng về việc Bác đến trận địa, tát nước, trò chuyện với nhân dân, qua ảnh ...
Giai đoạn 3,4: Luyện tập và vận dụng
Ứng dụng liên hệ bài học KNS
? Trong cuộc sống hiện đại xét về phương diện văn hóa trong thời kỳ hội nhập có những thuận lợi và nguy cơ gì.
- HS : Thảo luận lấy dẫn chứng cụ thể.
? Tuy nhiên tấm gương của Bác cho thấy sự hòa nhập vẫn giữ nguyên bản sắc dân tộc. Vậy từ phong cách của Bác em có suy nghĩ gì về việc đó.
-> Sống, làm việc theo gương Bác Hồ vĩ đại, tự tu dưỡng rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống có văn hóa.
? Em hãy nêu một vài biểu hiện mà em cho là sống có văn hóa và phi văn hóa.
- Thảo luận (cả lớp) tự do phát biểu ý kiến.
- GV chốt lại :	- Vấn đề ăn mặc
	 - Cơ sở vật chất 
	- Cách nói năng, ứng xử.
- Vấn đề này vừa có ý nghĩa hiện tại, vừa có ý nghĩa lâu dài. Hồ Chí Minh nhắc nhở :
+Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì trước hết cần có con người mới XHCN.
+Việc giáo dục và bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc làm rất quan trọng và rất cần thiết (di chúc). Các em hãy ghi nhớ và thể hiện trong cuộc sống hàng ngày.
- GVcho HS đọc và ghi nhớ trong SGK và nhấn mạnh những nội dung chính của văn bản.
Hướng dẫn luyện tập
- HS kể một số chuyện viết về Bác Hồ, GV bổ sung.
- Gọi HS đọc.
- GV hát minh họa.
I. Giới thiệu
1. Tác giả
- Lê Anh Trà
2. Tác phẩm
- Văn bản được trích trong “Hồ Chí Minh và văn hóa Việt Nam”.
II. Đọc-hiểu văn bản.
1. Đọc-chú thích.
2. Thể loại: Văn bản nhật dụng
3. Bố cục: Gồm hai phần.
+ Từ đầu à rất hiêïn đại: Phong cách HCM trong việc tiếp thu tinh hoa văn hố nhân loại .
+ Còn lại : Phong cách HCM trong lối sống .
III. Tìm hiểu văn bản:
 1. Hồ Chí Minh với sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại
- Cách tiếp thu : nắm vững phương tiện giao tiếp bằng ngôn ngữ, đến đâu cũng tìm hiểu, học hỏi văn hóa, nghệ thuật của các nước qua công việc lao động.
- Động lực: Ham hiểu biết, học hỏi và xuất phát từ lòng yêu thương dân tộc.
- Nói và viết thạo nhiều thứ tiếng.
- Hồ Chí Minh có vốn kiến thức vừa rộng, vừa sâu. Nhưng tiếp thu có chọn lọc, tiếp thu mọi cái hay cái đẹp nhưng phê phán những mặt tiêu cực.
Þ Hồ Chí Minh tiếp thu văn hóa nhân loại dựa trên nền tảng văn hóa dân tộc.
2. Nét đẹp trong lối sống Hồ Chí Minh:
- Nơi ở và làm việc: 
+ Nhà sàn nhỏ, có vài phòng
+ Đồ đạc đơn sơ, mộc mạc.
- Trang phục: áo bà ba nâu, áo trấn thủ, đơi dép lốp thô sơ.
- Ăn uống: cá kho, rau luộc
=> Vừa giản dị, vừa thanh cao, vĩ đại
→ Là sự kế thừa và phát huy những nét đẹp dân tộc
3. Ý nghĩa văn bản
- Trong thời kì hội nhập ngày nay chúng ta cần tiếp thu văn hóa nhân loại, đồng thời phải giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
IV. Tổng kết
- Phong cách văn hóa Hồ Chí Minh là một văn bản nhật dụng có sử dụng kết hợp các yếu tố nghị luận, tự sự, biểu cảm một cách hài hòa.
- Chúng ta cảm nhận một phong cách HCM là sự kết thừa và phát huy những nét cao đẹp của những nhà văn hóa dân tộc họ mang nét đẹp thời đại gắn bó với nhân dân.
V. Luyện tập.
4. Củng cố.
HS đọc phần ghi nhớ.
5. Dặn dò
- Tìm đọc một số mẩu chuyện về cuộc đời hoạt động của Bác Hồ.
- Tìm hiểu nghĩa của một số từ Hán Việt trong đoạn trích.
- Soạn bài các phương châm hội thoại: Nắm được những hiểu biết cốt yếu về hai phương châm hội thoại: phương châm về lượng, phương châm về chất. Vận dụng phương châm về lượng, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp.
*************************************************************
Tiết 3: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Nắm được những hiểu biết cốt yếu về hai phương châm hội thoại: phương châm về lượng, phương châm về chất.
- Biết vận dụng các phương châm về lượng, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
Nội dung phương châm về lượng, phương châm về chất.
2. Kỹ năng:
- Nhận biết và phân tích cách sử dụng p ... ---------------------------------------------
 Ngµy so¹n: 
 Ngµy d¹y: 
TiÕt 9
Sö dông yÕu tè miªu t¶
Trong v¨n b¶n thuyÕt minh
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Củng cố kiến thức đã học về văn thuyết minh.
- Hiểu vai trò của yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh.
- Biết vạn dụng và có ý thức sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong làm văn thuyết minh.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Tác dụng của yếu tố miêu trả trong văn thuyết minh: làm cho đối tượng thuyết minh hiện lên cụ thể, gần gũi, dễ cảm nhận hoặc nổi bật, gây ấn tượng.
- Vai trò của miêu tả trong văn bản thuyết minh: phụ trợ cho việc giới thiệu nhằm gợi lên hình ảnh cụ thể của đối tượng cần thuyết minh.
2. Kỹ năng:
- Quan sát các sự vật, hiện tượng.
- Sử dụng ngôn gnữ miêu tả phùhợp trong việc tạo lập văn bản thuyết minh.
3. Gi¸o dôc : Gi¸o dôc ý thøc t¹o lËp v¨n b¶n cã sö dông nhiÒu ph­¬ng thøc biÓu ®¹t kÕt hîp víi nhau.
III . ChuÈn bÞ.
GV: Nghiªn cøu so¹n gi¸o ¸n.
HS: §äc bµi míi, häc bµi cò.
IV . TiÕn tr×nh lªn líp 
1 . Ổn định.
Kiểm tra sĩ số HS
2 . KiÓm tra.
 ? Trong v¨n thuyÕt minh viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt cã t¸c dông g× ? 
-> Văn bản trở nên sinh động, hấp dẫn.
3. Bµi míi 
HOẠT ĐỘNG 1 T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶
trong v¨n b¶n thuyÕt minh
H? Gäi häc sinh ®äc v¨n b¶n?
H? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn?
- Chia lµm 3 phÇn:
+ PhÇn 1: “Tõ ®Çu con ®µn ch¸u lò” 
C©y chuèi lµ loµi c©y g¾n bã th©n thuéc cña lµng quª ®Êt n­íc ViÖt Nam th©n yªu.
+ PhÇn 2: “Ng­êi ngµy nay” C©y chuèi lµ mét loµi 
c©y rÊt cã Ých
+ PhÇn 3: Cßn l¹i: Gi¸ trÞ cña qu¶ chuèi
H? Ngay nhan ®Ò v¨n b¶n muèn giíi thiÖu cho chóng ta
 biÕt ®iÒu g×?
Cho biÕt vai trß cña c©y chuèi ®èi víi ®êi sèng vËt 
chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ViÖt Nam tõ x­a ®Õn nay
- Th¸i ®é ®óng ®¾n cña con ng­êi trong viÖc nu«i trång , ch¨m sãc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ cña c©y chuèi.
H? Qua t×m hiÓu v¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo?
- Thuéc kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh.
H? C¨n cø vµo ®©u cho r»ng ®©y lµ v¨n b¶n thuyÕt minh
- V¨n b¶n ®· giíi thiÖu ®­îc ®Æc tÝnh vµ mét phÇn gi¸ trÞ cña c©y chuèi.
H? T×m nh÷ng c©u v¨n thuyÕt minh vÒ c©y chuèi?
HÇu nh­ ë n«ng th«n, nhµ nµo còng trång chuèi.
C©y chuèi rÊt ­a n­íc b¹t ngµn v« tËn.
Ng­êi phô n÷ nµo gèc ®Õn hoa, qu¶
Qu¶ chuèi lµ mét mãn ¨n ngon.
Nµo chuèi h­¬ng, chuèi ngù h­¬ng th¬m hÊp dÉn.
Mçi c©y chuèi ®Òu cho mét buång chuèi.
Cã buång chuèi c¶ ngh×n qu¶.
NÕu chuèi chÝn ¨n hµng ngµy.
Chuèi xanh thùc phÈm truyÒn l¹i.
Ng­êi ta cã thÓ chÕ biÕn b¸nh chuèi. Nh­ng trªn m©m ngò qu¶. Chuèi thê, nguyªn n¶i.
Ngµy lÔ tÕt thê chuèi chÝn.
H? Em h·y cho biÕt, theo yªu cÇu chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh, em thÊy v¨n b¶n nµy cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n thuyÕt minh hoµn chØnh giíi thiÖu vÒ c©y chuèi kh«ng?
- V¨n b¶n nµy ch­a ph¶i lµ mét v¨n b¶n giíi thiÖu hoµn chØnh vÒ c©y chuèi.
H? V× sao?
-V× trong v¨n b¶n ch­a ph©n lo¹i chuèi, ch­a chØ râ ®Æc ®iÓm cña th©n, rÔ, l¸, bÑ, gèc vµ chuèi, ch­a giíi thiÖu hÕt gi¸ trÞ c«ng dông cña chuèi.
GV: §©y chØ lµ mét v¨n b¶n mang tÝnh minh ho¹ cho mét v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè nghÖ thuËt.
H? C¸c em theo dâi vµo nh÷ng c©u v¨n sau ®©y:
“§i kh¾p ViÖt Nam ®Õn nói rõng”.
Chuèi xanh cã vÞ ch¸t mãn gái”.
H? Cho biÕt hai c©u v¨n thuyÕt minh trªn cßn sö dông yÕu tè nµo?
H? Em h·y chØ râ tõ, côm tõ miªu t¶.
“Th©n mÒm v­¬n lªn nh­ nh÷ng trô cét nh½n bãng 
to¶ ra vßm t¸n l¸ xanh m­ít, che rîp”
“Cã mét lo¹i chuèi .trøng cuèc”
“Cã buång chuèi gèc c©y”
H? ViÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong nh÷ng c©u v¨n 
naú cã t¸c dông g×?
GV: Nh­ vËy viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n ba× thuyÕt minh nh»m gióp ng­êi ®äc h×nh dung ®èi t­îng mét c¸ch cô thÓ, sinh ®éng lµm ng­êi ®äc dÔ c¶m nhËn ®èi t­îng thuyÕt minh h¬n.
GV: §­a ®o¹n v¨n thuyÕt minh bá c¸c yÕu tè miªu t¶?
H? Em h·y so s¸nh víi ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶ vµ nhËn xÐt?
- §o¹n v¨n thuyÕt minh kh«ng cã yÕu tè miªu t¶: tri 
thøc vÒ ®èi t­îng vÉn râ rµng, chÝnh x¸c nh­ng mÊt ®I sù sinh ®éng, hÊp dÉn.
Cßn ®o¹n v¨n cã yÕu tè miªu t¶ hay h¬n, sinh ®éng
vµ g©y Ên t­îng h¬n.
H? Qua ph©n tÝch vÝ dô em thÊy yÕu tè miªu t¶ cã vai trß g× trong bµi v¨n thuyÕt minh? 
Hoạt động 2: Luyện tập
HS ®äc ghi nhí – GV ph©n tÝch . GV: §©y chÝnh lµ phÇn ghi nhí SGK.
H? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp? 
- Bæ sung yÕu tè miªu t¶ vµo chi tiÕt TM cho s½n. 
H? Muèn bæ sung ®­îc yÕu tè miªu t¶ em ph¶i lµm g×?
Ph¶i ph©n tÝch chi tiÕt thuyÕt minh vÒ ®èi t­îng nµo
(tri thøc cña ®èi t­îng nµo) ®Ó t×m ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, 
c«ng dông cña tri thøc ®èi t­îng ®ã ®Ó miªu t¶.
H? Chó ý vµo chi tiÕt thuyÕt minh thø nhÊt, theo em 
th©n c©y chuèi cã ®Æc ®iÓm h×nh d¸ng nh­ thÕ nµo?
- Th¼ng h×nh trßn, xanh nh¹t, th©n mÒm.
H? Em h·y bæ sung yÕu tè miªu t¶ nµy vµo chi tiÕt 
thuyÕt minh vµ t¹o thµnh mét c©u v¨n hoµn chØnh?
- Th©n c©y chuèi cã h×nh d¸ng th¼ng, trßn nh­ mét 
c¸i cét trô trêi víi mµu xanh nh¹t (sËm, tÝm sÉm) gîi c¶m gi¸c m¸t mÎ dÔ chÞu.
GV: T­¬ng tù nh­ vËy gîi ý cho häc sinh lµm nh÷ng chi tiÕt cßn l¹i.L¸ chuèi t­¬i xanh ­ìn cong cong, thØnh tho¶ng vÉn lªn phÇn phËt tr­íc giã.
L¸ chuèi kh« lãt æ n»m võa mÒm m¹i võa Êm ¸p trong mïa ®«ng gi¸ l¹nh.
Qu¶ chuèi chÝn vµng võa b¾t m¾t võa dËy mïi th¬m 
ngon.B¾p chuèi mµu phít hång nom gièng nh­ mét c¸i bóp löa cña thiªn nhiªn k× diÖu.
Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh­ mét bøc th­ cßn phong kÝn ®îi giã më ra.
H? Bµi tËp 2 yªu cÇu chóng ta lµm g×? 
T×m yÕu tè miªu t¶ ®­îc sö dông trong ®o¹n v¨n.
H? Tr­íc tiªn cho biÕt ®o¹n v¨n thuéc kiÓu v¨n b¶n 
nµo?
H? Nªu t¸c dông cu¶ viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶?
GV: Qua hai bµi tËp nµy mét lÇn n÷a chóng ta cµng 
thÊy râ h¬n vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyÕt minh
I- T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶
trong v¨n b¶n thuyÕt minh
1.T×m hiÓu vÝ dô :
 V¨n b¶n :
“C©y chuèi trong ®êi sèng 
ViÖt Nam”
2. NhËn xÐt 
- V¨n b¶n thuyÕt minh :
giíi thiÖu ®Æc tÝnh vµ mét phÇn gi¸ trÞ cña c©y chuèi 
- Sö dông yÕu tè miªu t¶ (vÒ th©n chuèi ,qu¶ chuèi , buång chuèi ) 
-> Gióp dÔ h×nh dung ®Æc ®iÓm th©n c©y chuèi , qu¶ chuèi chÝn , buång chuèi chÝn mét c¸ch râ rµng, cô thÓ .
->Bµi v¨n hay , sinh ®éng , hÊp dÉn , ®èi t­îng thuyÕt minh ( c©y chuèi ) ®­îc næi bËt , g©y Ên t­îng .
àNh­ vËy viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n ba× thuyÕt minh nh»m gióp ng­êi ®äc h×nh dung ®èi t­îng mét c¸ch cô thÓ, sinh ®éng lµm ng­êi ®äc dÔ c¶m nhËn ®èi t­îng thuyÕt minh h¬n.
Nh­ng yÕu tè miªu t¶ chØ ®ãng vai trß phô trî, nÕu l¹m dông nã th× sÏ lµm mê néi dung tri thøc thuyÕt minh.
II . LuyÖn tËp 
1) Bµi tËp 1 
2) Bµi tËp 2 
Ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i: T¸ch T©y: cã tai
 ChÐn ta: kh«ng tai
- YÕu tè miªu t¶ :
“T¸ch nã cã tai”.
“Khi mêi ai.. mµ uèng rÊt nãng”.
- > T¸c dông :ThÊy sù kh¸c biÖt, sù tiÖn lîi cña chÐn ta.
 4 . Cñng cè: GV kh¸i qu¸t l¹i néi dung tiÕt häc
	5 . H­íng dÉn vÒ nhµ.
N¾m ch¾c viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyÕt minh
Lµm bµi tËp 3 trong s¸ch bµi tËp
Ngµy so¹n: ,. Ngµy d¹y:
TiÕt 10
 LuyÖn tËp: sö dông yÕu tè miªu t¶ 
trong v¨n b¶n thuyÕt minh
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
Có ý thức và biết sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong việc tạo lập văn bản thuyết minh.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Những yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh.
- Vai trò của yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh.
2. Kỹ năng:
Viết đoạn văn, bài văn thuyết minh sinh động, hấp dẫn.
3. Gi¸o dôc : Gi¸o dôc ý thøc t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh .
III - ChuÈn bÞ:
	GV: - H­íng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ.
	 - So¹n gi¸o ¸n
	HS: Häc sinh chuÈn bÞ theo h­íng dÉn cña gi¸o viªn.
IV- TiÕn tr×nh lªn líp.
1. Ổn định tæ chøc
2. KiÓm tra
? Nªu t¸c dông cña viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh.
àNh­ vËy viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n ba× thuyÕt minh nh»m gióp ng­êi ®äc h×nh dung ®èi t­îng mét c¸ch cô thÓ, sinh ®éng lµm ng­êi ®äc dÔ c¶m nhËn ®èi t­îng thuyÕt minh h¬n.
Nh­ng yÕu tè miªu t¶ chØ ®ãng vai trß phô trî, nÕu l¹m dông nã th× sÏ lµm mê néi dung tri thøc thuyÕt minh.
3. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy & trß
Néi dung bµi häc
Ho¹t ®éng 1
?Nªu c¸c b­íc lµm bµi v¨n thuyÕt minh?
 HS nhắc lại kiến thức cũ, không cần ghi
Ho¹t ®éng 2
GV ®äc, ghi ®Ò bµi lªn b¶ng.
?§Ò yªu cÇu tr×nh bµy vÊn ®Ò g×?
?Víi vÊn ®Ò nµy, cÇn tr×nh bµy nh÷ng ý nµo?
? Cã thÓ sö dông nh÷ng yÕu tè nµo trong bµi thuyÕt minh khoa häc?
-GV gi¶i thÝch: cÇn l­u ý ®Õn côm tõ 
“ lµng quª VN”.
-HS nªu nhiÒu ý vµ lËp dµn ý theo bè côc 3 phÇn.
-GV gîi ý( dµn bµi).
GV h­íng dÉn cho häc sinh nªu dµn ý chi tiÕt cho tõng néi dung trªn. NhiÒu ý cô thÓ.
?Néi dung cÇn thuyÕt minh trong ®o¹n më bµi lµ g×?
?CÇn sö dông yÕu tè miªu t¶ nµo?
GV cã thÓ gîi ý( SGK trang 30)
 GV yªu cÇu HS lµm vµo vë, gäi mét sè em ®äc, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸.
? ý ph¶i thuyÕt minh?
L­u ý: CÇn giíi thiÖu tõng sù viÖc vµ miªu t¶ con tr©u trong tõng sù viÖc ®ã.
HS viÕt nh¸p, ®äc, bæ sung, söa ch÷a.
?Cã thÓ viÕt vÒ c¶nh ch¨n tr©u víi tuæi th¬ n«ng th«n nh­ thÕ nµo?
? KÕt thóc phÇn thuyÕt minh cÇn nªu ý g×? CÇn miªu t¶ h×nh ¶nh nµo?
I- ¤n tËp l¹i c¸c b­íc lµm bµi v¨n thuyÕt minh: 
- 4 b­íc:
B­íc 1: T×m hiÓu ®Ò
B­íc 2: T×m ý-LËp dµn ý
B­íc 3: Lµm bµi
B­íc 4:KiÓm tra –söa ch÷a
II- LuyÖn tËp 
§Ò bµi: Con tr©u ViÖt Nam.
1. T×m hiÓu ®Ò:
- VÊn ®Ò: Vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng cña ng­êi n«ng d©n VN(..)
2 T×m ý- LËp dµn ý
-C¸c ý :
a, Con tr©u lµ søc kÐo chñ yÕu.
b, Con tr©u lµ tµi s¶n lín.
c, Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m truyÒn thèng.
d, Con tr©u ®èic víi kÝ øc tuæi th¬.
e, Con tr©u ®èi víi viÖc cung cÊp thùc phÈm vµ chÕ biÕn ®å mÜ nghÖ...
- Cã thÓ sö dông nh÷ng tri thøc vÒ søc kÐo cña con tr©u.(Bµi ®äc thªm)
- LËp dµn ý:
+ Më bµi: Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u trªn ®ång ruéng ViÖt Nam.
+ Th©n bµi: 
- Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng: lµ søc ®Ó cµy , bõa, kÐo xe, trôc lóa...
- Con tr©u trong lÔ h«i, ®×nh ®¸m.
- Con tr©u – nguån cung cÊpthÞt, da®Ó thuéc, sõng tr©u ®Ó lµm ®å mÜ nghÖ.
- Con tr©u lµ tµi s¶n lín cña ng­êi n«ng d©n VN.
- Con tr©u vµ trÎ ch¨n tr©u, viÖc ch¨n nu«i tr©u.
+ KÕt bµi: Con tr©u trong t×nh c¶m cña ng­êi n«ng d©n.
3. Thùc hµnh lµm bµi.
a, X©y dùng ®o¹n v¨n më bµi, võa cã néi dung thuyÕt minh võa cã yÕu tè miªu t¶ con tr©u ë lµng quª VN.
b, Giíi thiÖu con tr©u trong viÖc lµm ruéng.
ThuyÕt minh: tr©u cµy bõa ruéng, kÐo xe, chë lóa, trôc lóa.
c, Giíi thiÖu con tr©u trong lÔ héi(c©u giíi thiÖu chung).
d, Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n...
 C¶nh ch¨n tr©u: con tr©u ung dung gÆm cá lµ mét h×nh ¶nh ®Ñp cña mét cuéc sèng thanh b×nh ë lµng quª VN.( miªu t¶ trÎ ch¨n tr©u, tr©u gÆm cá).
e, ViÕt do¹n kÕt bµi .
4. Cñng cè 
- GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ tiÕt häc.
5. Dặn dò
 ViÕt phÇn chuÈn bÞ trªn thµnh mét v¨n b¶n hoµn chØnh.
*§äc thªm bµi “Dõa S¸p”
*So¹n bµi 3( ChuÈn bÞ viÕt bµi v¨n sè 1)
 _____________________________________________________
GIÁO ÁN NGỮ VĂN 9 CHUẨN MỚI 2012-2013 TRỌN BỘ ( GIẢI NÉN)