Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tiết học 9: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

 Ngày soạn: 28 /8 / 2009 
 Ngày giảng: 29 /8 / 2009.
Tiết 9: Sử dụng yếu tố miêu tả trong 
văn bản thuyết minh
A. Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức:
 Giúp học sinh:
-Hiểu được văn bản thuyết minh có khi phải kết hợp với yếu tố miêu tả thì văn bản mới hay.
2.Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết bài văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả.
3.Thái độ: Có ý thức vận dụng các yếu tố miêu tả trong khi viết bài văn thuyết minh.
B. Chuẩn bị.
-Giáo viên: Chuẩn bị nội dung của tiết học, tham khảo tài liệu.
-Học sinh: Chuẩn bị bài theo yêu cầu của giáo viên.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động.
1. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh: (5’ )
 ? Các biện pháp nghệ thuật có vai trò như thế nào trong bài văn thuyết minh?
2. Tổ chức dạy học bài mới:
*Giới thiệu bài: (1’)
 Nếu như các biện pháp nghệ thuật được vận dụng tốt trong bài văn thuyết minh thì đối tượng thuyết minh được hiện lên cụ thể, sinh động. Vậy việc sử dụng yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh có tác dụng như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu.
 *Bài mới: (38’)
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động
của Học sinh
Nội dung cần đạt
Hoạt động I
GV đọc vản bản " Cây chuối trong đời sống Việt nam" gì?
? Giải thích nhan đề của văn bản?
?Nhan đề đó có ý nghĩa gì?
?Cây chuối được giới thiệu với những đặc điểm tiêu biểu nào?
? Em hãy chỉ ra các câu văn thuyết minh về đặc điểm của cây chuối?
? Xác định những câu văn có yếu tố miêu tả về cây chuối và cho biết tác dụng của yếu tố miêu tả đó?
?Yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh có vai trò gì?
GV khái quát học sinh đọc ghi nhớ
?Theo yêu cầu chung của bài văn thuyết minh thì văn bản trên còn thiếu yếu tố nào? Cần bổ sung điều gì?
GV lí giải thêm vì đây là đoạn trích nên không thể thuyết minh đầy đủ các chi tiết về cây chuối.
Hoạt động II
GV khái quát toàn bài hướng dẫn học sinh luyện tập.
GV yêu cầu học sinh viết hoàn thiện các câu văn trong thời gian 7'
-Yêu cầu học sinh trình bày.
GV nhận xét bổ sung.
GV yêu cầu đọc đoạn văn
Gv gọi HS nhận xét
?Xác định yếu tố miêu tả trong đoạn văn?
GV yêu cầu học sinh đọc văn bản.
?Văn bản thuyết minh về đối tượng nào?
?Chỉ ra các câu văn miêu tả trong văn bản?
-Trả lời độc lập
-Trao đổi nhóm
-Độc lập
-Phát hiện
-Khái quát
-Đọc
-Trao đổi nhóm
-Độc lập
HS đọc
HS nhận xét
-Độc lập
-Đọc
-Độc lập
-Phát hiện
I.Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
1.Bài tập: Văn bản: Cây chuối trong đời sống Việt Nam.
- Văn bản giới thiệu về cây chuối,
-Nhan đề của văn bản đã nói lên nội dung chính của văn bản.
-Đặc điểm của cây chuối.
+ thân cây, lá cây.
+Quả chuối, hương vị của quả chuối chín.
+ giá trị của cây chuối nói chung trong đời sống người Việt Nam
- Câu văn thuyết minh đặc điểm của cây chuối.
+Đi khắp Việt Nam... núi rừng. Cây chuối rất ưa nước... con đàn cháu lũ.
+Cây chuối là thức ăn.ứuc dụng từ thân đến lá... đến hoa, đến quả.
+Quả chuối là món ăn ngon.
+Mỗi cây chuối có 1 buồng...
+...Ngày lễ, tết thường...
-Các câu văn miêu tả:
+ Đi khắp Việt Nam nơi đâu ta cũng gặp những cây chuối thân mềm vươn lên như những trụ cột nhắn bóng...
+Chuối xanh có vị chát, để sống cắt lát...
-Tác dụng: các câu văn miêu tả làm cho cây chuối hiện lên cụ thể chân thực và sinh động hơn. Gây ấn tượng cho người đọc, người nghe.
-Yếu tố miêu tả làm cho đối tượng thuyết minh thêm sinh động, hấp dẫn và nổi bật.
2.Ghi nhớ sgk/25
-Phân loại cây chuối: chuối tây, chuối hột, chuối tiêu...
-Thân cây gồm nhiều bộ phận...
-Là cây có cấu tạo như thế nào...
-Hoa, gốc chuối...
-Công dụng của cây chuối,
-Miêu tả cây chuối.
II.Luyện tập.
1.Bài tập 1/26:
-Bổ sung yếu tố miêu tả vào các chi tiết thuyết minh.
-Thân cây chuói có hình dáng thẳng, tròn như một cái cột trụ mọng nước gợi ra cảm giác mát mẻ dễ chịu.
-lá chuối tươi xanh rờn ưỡn cong dưới ánh trăng, thỉnh thoảng lại vẫy lên phần phật như mời gọi ai đó trong đêm khuya thanh vắng.
-Lá chuối khô lót ổ nằm vừa mềm mại, vừa thoang thoảng mùi thơm dân dã cứ ám ảnh tâm trí những kẻ tha hương.
-Quả chuối chín vàng vừa bắt mắt, vừa dậy lên một mùi thơm ngọt ngào quyến rũ.
-Bắp chuối màu phơn phớt hồng đung đưa trong gió chiều nom giống như mộtcái búp lửa của thiên nhiên kì diệu.
-Nõn chuối màu xanh non cuốn tròn như một bức thư còn phong kín đang đợi gió mở ra.
2.Bài tập 2/ 26
-Yếu tố miêu tả trong đoạn văn.
+Tách..., nó có tai.
-Chén của ta không có tai.
-Khi mời ai...mà uống rất nóng.
3.Bài tập 3/26
Văn bản: Trò chơi ngày xuân.
-Văn bản thuyết minh về một số trò chơi dân tộc trong ngày xuân .
-Các yếu tố miêu tả:
+Qua sông Hồng, sông Đuống...
+Lân được trang trí...
+Kéo co thu hút nhiều người...
+Bàn cờ là sân rộng...
+Hai tướng của hai bên đều mặc...
+ Với khoảng thời gian nhất định...
+Sau hiệu lệnh những...
 * Đánh giá:
D: Hướng dẫn hoạt động nối tiếp:. ( 1’ )
-Về nhà: 	+Hoàn chỉnh bài tập 3.
+Chuẩn bị đề bài: Con trâu ở làng quê Việt nam.
+Hoàn thành bài văn.