Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Trường THCS Liên Mạc - Tuần 35

Tuần: 35
Tiết: 171- 172
Ngày soạn: 02 / 05 /2012
kiểm tra học kì II
Kiểm tra theo lịch của phòng
Đề đáp án PGD ra, nhà trường lưu
Tuần: 35
Tiết: 173
Ngày soạn: 02 / 05 /2012
Thư( điện) chúc mừng và thăm hỏi
* Mục tiêu cần đạt
-Nắm được các tình huống cần sử dụng thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi
-Nắm được cách viết một bức thư, điện
-Viết được một bức thư, điện đạt yêu cầu.
* Tiến trình lên lớp
A ổn định tổ chức
B. Kiểm tra bài cũ
C. Bài mới.
I- Giải thích ngắn gọn để HS hiểu về loại văn bản thư (điện) chúc mừng văn thăm hỏi.
	-Thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi thuộc loại văn bản hết sức kiệm lời, nhưng vẫn đảm bảo truyền đạt được đầy đủ nội dung và bộc lộ được tình cảm đối với người nhận. Đọc thư (điện), người nhận thường có một thái độ hợp tác tích cực
	-Thường là khi nào không thể đến gặp mặt người nhận để chúc mừng hoặc chia buồn thì người viết mới dùng thư (điện).
-Khi gửi thư (điện) cần điền cho thật đầy đủ, chính xác các thông tin (họ tên, địa chỉ của người gửi và người nhận) vào mẫu do nhân viên bưu điện phát để tránh nhầm lẫn, thất lạc.
II- Xác định các tình huồng cần gửi thư (điện)
+GV yêu cầu HS tìm hiểu mục I.1 trong SGK và trả lời các câu hỏi:
1. Trường hợp nào cần gửi thư (điện)?
2. Có mấy loại thư (điện) chính ? Là những loại nào ? Mục đích của các loại ấy có khác nhau không ? Tại sao ?
+HS trao đổi, thảo luận và trả lời:
1. Trường hợp cần gửi thư (điện) là:
-Có nhu cầu trao đổi thông tin và bày tỏ tình cảm với nhau.
-Có những khó khăn, trở ngại nào đó khiến người viết không thể đến tận nơi để trực tiếp nói với người nhận.
2.a) Hai loại chính
-Thăm hỏi và chia vui
-Thăm hỏi và chia buồn
b) Khác nhau về mục đích:
-Thăm hỏi và chia vui: biểu dương,khích lệ những thành tích, sự thành đạt... của người nhận.
-Thăm hỏi và chia buồn: động viên, an ủi để người nhận cố gắng vượt qua những rủi ro hoặc những khó khăn trong cuộc sống.
D. Củng cố
? Nêu một vài tình huống cần phải viết thư, điện
E. Hướng dẫn học ở nhà
-Ôn tập tổng hợp 
-Chuẩn bị phần còn lại
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tuần: 35
Tiết: 174
Ngày soạn: 02 / 05 /2012
Thư, điện
* Mục tiêu cần đạt
-Nắm được các tình huống cần sử dụng thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi
-Nắm được cách viết một bức thư, điện
-Viết được một bức thư, điện đạt yêu cầu.
* Tiến trình lên lớp
A ổn định tổ chức
B. Kiểm tra bài cũ
C. Bài mới.
III- Cách viết thư (điện)
+GV hướng dẫn HS nắm đợc quy trình viết thư (điện):
Bước 1: Ghi rõ họ tên, địa chỉ người nhận vào chỗ trống trong mẫu.
Họ, tên, địa chỉ người nhận: Nguyễn Bình Minh, tổ 10, phường Thanh Hương, quận Long Biên, Hà Nội
Bước 2: Ghi nội dung
Nhân dịp bạn được nhận giải thưởng văn chương, tôi xin gửi tới bạn lời chúc mừng nồng nhiệt, đồng thời cũng xin bày tỏ sự thán phục đức tính kiên trì của bạn đối với niềm đam mê sáng tạo nghệ thuật.
Chúc bạn luôn mạnh khoẻ, hạnh phúc và ngày càng viết hay hơn !
Bước 3: Ghi họ, tên, địa chỉ người gửi
 (Phần này không chuyển đi nên không tính cước, nhưng người gửi cần ghi đầy đủ, rõ ràng để bưu điện tiện liên hệ khi chuyển phát điện báo gặp khó khăn. Bưu điện không chịu trách nhiệm nếu khách hàng không ghi đầy đủ theo yêu cầu), ví dụ:
Trần Hoàng Sơn số 3, phường Nhân Vị, Quận 4, Thành phố Hồ Chí Minh 
IV. Luyện tập
	+GV Hướng dẫn HS tự làm
 + 5-7 học sinh trình bày, nhận xét
D. Củng cố
? Nêu một vài tình huống cần phải viết thư, điện
E. Hướng dẫn học ở nhà
-Ôn tập tổng hợp 
-Chuẩn bị phần còn lại
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tuần: 35
Tiết: 175
Ngày soạn: 09 / 05 /2012
Trả bài kiểm tra học kì
A. Mục tiêu cần đạt:
- HS nhận ra ưu khuyết điểm trong bài làm của mình.
- Rèn kĩ năng làm bài
B. Chuẩn bị:
C. Phương pháp, kĩ thuật dạy học:
Nêu vấn đề, KT động não, Vấn đỏp tỏi hiện
D. Tiến trình các hoạt động
* ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ: 
* Bài mới: 
I. Đề bài- đáp án - biểu điểm ( có VB)
II. Nhận xét
1. Ưu điểm
- Đa số các em hiểu đề chỉ ra được từ chép sai trong đoạn thơ sửa lại đúng và xá định được biện pháp tu từ.
- Xác định được câu hàm ý, điều kiện sử dụng 
- Bài nghị luận đi đúng trọng tâm của đề.
- Nhiều bài trình bày khoa học sạch sẽ.
- Một số bài viết sâu sắc: Mai, Quỳnh, Xuân, Minh Anh
2. Nhược điểm
- Một số em còn sai chính tả, trình bày bẩn.
- Chưa cảm nhận được giá trị của phép tu từ.
- Chưa chỉ ra được hàm ý trong câu nói.
- Một số bài viết còn sơ sài: Nghĩa, Duy.
III. Trả bài
- Hs xem bài sửa chữa
- GV thu lại bài
* Củng cố:
* Hướng dẫn về nhà
 Ngày..tháng..năm 2011
Tuần 36
ễN TẬP: LÀNG
	Kim Lõn
A. Mục tiêu cần đạt:
- HS cảm nhận được tình yêu làng, yêu nước của ông Hai
- Nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật
- Rèn kĩ năng cảm thụ tác phẩm văn học
B. Chuẩn bị:
C. Phương pháp, kĩ thuật dạy học:
Nêu vấn đề, KT động não, Vấn đỏp tỏi hiện
D. Tiến trình các hoạt động
* ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ: 
* Bài mới: 
I. Đọc, tỡm hiểu chung văn bản
1. Tỏc giả, tỏc phẩm
Nhà văn Kim Lõn cú tờn khai sinh là Nguyễn Văn Tài, sinh năm 1920.
- Quờ Từ Sơn - Bắc Ninh.
- Sở trường viết truyện ngắn.
- Am hiểu và gắn bú với đời sống của nụng dõn.
Tỏc phẩm Làng được sỏng tỏc trong thời kỳ đầu cuộc khỏng chiến chống Phỏp.
- Túm tắt tỏc phẩm:
ễng Hai Thu định ở lại làng cựng du kớch và đỏm thanh niờn trẻ tuổi chiến đấu giữ làng. Nhưng vỡ hoàn cảnh gia đỡnh, ụng phải cựng vợ con rồi bỏ làng Dầu đi tản cư khỏng chiến. Ở nơi tản cư ụng luụn nhớ về làng, kể chuyện khoe làng của mỡnh với bà con trờn đú.
Bỗng một hụm ụng nghe tin cả làng chợ Dầu của ụng theo giặc Phỏp làm Việt gian, ụng đau khổ, cả gia đỡnh ụng buồn. ễng chủ tịch tỡm đến và cải chớnh làng ụng là làng khỏng chiến. ễng vụ cựng sung sướng khoe nhà ụng bị đốt chỏy nhẵn, chỏy rụi.
2. Đọc
3. Đại ý
Truyện đó diễn tả chõn thực và sinh động tỡnh yờu làng quờ của ụng Hai - một người dõn rời làng đi tản cư trong thời kỳ khỏng chiến.
4. Bố cục: 2 phần.
Phàn đầu (từ đầu đến “đụi lời”): diễn biến tõm trạng ụng Hai Thu khi nghe tin làng theo giặc.
Phần cũn lại: diễn biến tõm trạng ụng Hai khi nghe tin cải chớnh.
II. Đọc, tỡm hiểu văn bản
* Yờu làng: khoe làng ụng giàu đẹp - tự hào hónh diện về làng.
- khụng khớ cỏch mạng của làng sụi nổi.
ễng buộc phải tản cư, ở nơi tản cư ụng luụn khoe về làng mỡnh. 
- Nhà ngúi san sỏt sầm uất như tỉnh.
- Di tớch truyền thống.
- Khoe sinh phần cụ thượng
Khi kể say sưa, 2 con mắt sỏng, cỏi mặt biến chuyển.
Toàn đoạn trớch là diễn biến tõm trạng của ụng Hai Thu.
- Đang ở phũng thụng tin, tõm trạng phấn chấn “ruột gan ụng cứ mỳa cả lờn”.
- ễng vui vỡ khụng khớ của khỏng chiến thắng lợi bao nhiờu thỡ tin về làng lại làm cho ụng buồn và đau khổ bấy nhiờu.
Thỏi độ, tõm trạng.
- Quay phắt lại, lắp bắp hỏi.
- Cực kỳ đau khổ.
- Cổ ụng lóo nghẹn đắng cả lại, da mặt tờ rõn rõn, ụng lặng đi tưởng khụng thở được, một lỳc sau ụng mới rặn ố ố, nuốt một cỏi gỡ vướng ở cổ, ụng cất tiếng hỏi giọng lạc hẳn đi.
- Cỳi gằm mặt, về nằm vật ra giường, nước mắt trào ra, ụng rớt lờn, rồi ngờ ngợ, một loạt cỏc cõu hỏi, rồi trằn trọc ngủ.
Nội tõm: day dứt, trằn trọc.
+ Khụng biết đi đõu về đõu.
+ Về làng khụng được(làng theo giặc)
+ Đi đõu, ở đõu người ta cũng đuổi.
- ễng chẳng biết núi cựng ai, đành thủ thỉ núi với con cho vơi đi sự đau khổ.
+ Nước mắt ụng lóo giàn ra, chảy rũng rũng trờn hai mỏ.
Đau đớn tủi nhục khi nghe tin làng theo giặc. ễng là người yờu làng, yờu nước, yờu khỏng chiến.
* Khi nghe tin cải chớnh:
+ Thỏi độ: hồ hởi vui vẻ
+ Nột mặt: tươi vui rạng rỡ hẳn lờn.
+ Hành động: chia quà cho con; cụng khai đi bỏo tin nhà ụng bị Tõy đốt.
ễng lật đật, bụ bụ 3 lần lật đật cựng với động tỏc.
“Mỳa tay lờn mà khoe”( lại khoe)
- Ra lỏo!Lỏo hết!Toàn là si sự mục đớch cả!
Niềm vui sướng hạnh phỳc choỏng ngợp tõm trớ của ụng.
ễng Hai yờu làng yờu nước tha thiết. Niềm tin của ụng vào khỏng chiến, tin vào Bỏc Hồ khiến người đọc cảm động.
ễng Hai chỉ là một người nụng dõn bỡnh thường nhưng biết hi sinh cỏi riờng vỡ khỏng chiến. Điều đú cho thấy cuộc khỏng chiến chống Phỏp đó đi sõu vào tiềm thức của người dõn để trở thành cuộc khỏng chiến của toàn dõn. Đú chớnh là sự tinh tế, tài tỡnh của Kim Lõn.
- Ngụn từ mộc mạc, tự nhiờn, hợp lý (phự hợp với tớnh cỏh người nụng dõn), thể hiện sự am hiểu đời sồng, ngũi bỳt tinh tế của tỏc giả.
III. Tổng kết
1. Về nghệ thuật
Truyện được xõy dựng bằng diễn biến tõm trạng, tõm lý thớch khoe làng của ụng Hai
- Truyện cú sức thuyết phục và ý nghĩa sõu sắc.
- Truyện được xõy dựng trờn cơ sở tỡnh quờ, tỡnh yờu quờ hương của một người cú tinh thần khỏng chiến, nờn niềm vui nỗi buồn đều thấm thớa.
- Ngụn ngữ nhõn vật được miờu tả nhuần nhị, lời núi độc đỏo thể hiện một năng lực miờu tả sắc xảo.
- Khắc hoạ diễn biến tõm lý nhõn vật thành cụng.
- Tỡnh huống điển hỡnh, nhõn vật bộc lộ tớnh cỏch rừ nột.
2. Về nội dung
Tỡnh yờu làng, yờu nước tha thiết của ụng hai gắn liền với niềm vui, nỗi buồn, sướng khổ của ụng trong quỏ khứ và hiện tại?
*Củng cố
- Nắm được giỏ trịn nội dung và nghệ thuật của tỏc phẩm
* Hướng dẫn về nhà
- Tớch cực ụn tập
Tuần 36
ễN TẬP: LẶNG LẼ SAPA
	Nguyễn Thành Long
A. Mục tiêu cần đạt:
- HS cảm nhận được vẻ đẹp của những con người Sa Pa và ý nghĩa của những công việc thầm lặng
- Nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả nhân vật
- Rèn kĩ năng cảm thụ tác phẩm văn học
B. Chuẩn bị:
C. Phương pháp, kĩ thuật dạy học:
Nêu vấn đề, KT động não, Vấn đỏp tỏi hiện
D. Tiến trình các hoạt động
* ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ: 
* Bài mới: 
I. Đọc, tỡm hiểu chung văn bản
1. Tỏc giả - tỏc phẩm
- Nhà văn Nguyễn Thành Long (1925-1991), quờ quỏn: huyện Duy Xuyờn tỉnh Quảng Nam.
- Ngoài truyện, bỳt kớ, ụng cũn làm thơ, viết phờ bỡnh văn học.
Tỏc phẩm: Viết nhõn chuyến đi cụng tỏc Lào Cai (1970) trong tập “Giữa trong xanh” in 1972,
2. Đọc chỳ thớch (SGK)
3. Bố cục(3 phần)
-Phần 1 (từ đầu đến “kỡa anh ta kỡa”): giới thiệuc cuộc gặp gỡ tỡnh cờ.
- Phần 2 (tiếp đến “Khụng cú vật gỡ như thế”): Diễn biến cuộc gặp gỡ.
- Phần 3 (cũn lại): Cuộc chia tay cảm động giữa anh thanh niờn và đoàn khỏch.
4. Cốt truyện và nhõn vật
- Cốt truyện: đơn giản với một tỡnh huống độc đỏo: cuộc gặp gỡ tỡnh cờ giữa anh thanh niờn và đoàn khỏch.
- Cuộc gặp gỡ tỡnh cờ, thuận lợi cho việc giới thiệu nhõn vật chớnh là anh thanh niờn, anh thanh niờn được hiện ra qua cỏi nhỡn và ấn tượng của cỏc nhõn vật khỏc.
II. Tỡm hiểu văn bản.
1. Nhõn vật anh thanh niờn
- Qua lời kể của bỏc lỏi xe.
- Trờn đỉnh Yờn Sơn 2600m
- Người cụ độc nhất thế gian
- Làm nghề khớ tượng kiểm vật lý địa cầu.
Tỡnh huống gặp gỡ làm quen bất ngờ, thỳ vị, cú tỏc dụng gieo vào lũng người đọc, cỏc nhõn vật ấn tượng đầu tiờn mạnh mẽ, hấp ... ú nhiều kinh nghiệm.
- Gúp phần làm nổi bật nhõn vật chớnh
- 32 năm chạy trờn tuyến đường, hiểu tường tận SaPa.
- Qua lời kể của bỏc lỏi xe, cụ gỏi và người đọc hồi hộp đún chờ sự xuất hiện của anh thanh niờn.
* Nhõn vật ụng hoạ sĩ già:
- Là một nguời từng trải cuộc sống và am hiểu nghệ thuật; lời núi, cử chỉ, thỏi độ của ụng làm cho nhõn vật chớnh hiện ra rừ nột hơn, đồng thởi lại khơi gợi thờm nhiều khớa cạnh ý nghĩa về cuộc sống, về nghệ thuật.
- Ngay phỳt đầu gặp anh thanh niờn, bằng sự từng trải nghề nghiệp và niềm khỏt khao của người nghệ sỹ đi tỡm đối tượng của nghệ thuật, ụng đó xỳc động bối rối vỡ hoạ sỹ đó bắt gặp một điều thật ra ụng vẫn ao ước được biết.
- Là người từng trải, khỏt khao nghệ thuật.
- Nhạy cảm, thõm trầm sõu sắc.
- Trước chàng trai trẻ đỏng yờu, ụng hoạ sĩ bỗng thấy như “nhọc quỏ” vỡ những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh.
Chi tiết này giỳp cho nhõn vật chớnh hiện lờn rừ nột hơn.
* Cụ kỹ sư trẻ
- Một kỹ sư trẻ vừa mới ra trường, xung phong lờn miền nỳi heo hỳt cụng tỏc.
- Hồn nhiờn, ý tứ kớn đỏo
- Tỡm thấy lẽ sống hướng đi cho mỡnh.
- Bú hoa tinh thần, sự hỏo hức và mơ mộng.
- Những thu lượm bổ ớch phong phỳ tươi non về nhận thức, tõm hồn, hiểu con đường cụ đang đi tới, yờn tõm và vững tin vào quyết định mà cụ đó lựa chọn.
- Sức toả sỏng của nhõn vật chớnh (anh thanh niờn) giỳp cụ cú sức mạnh, vững tin hơn bước tiếp con đường mỡnh đó chọn.
b. Nhõn vật xuất hiện giỏn tiếp
* ễng kỹ xư vườn rau.
* Anh cỏn bộ nghiờn cứu sột.
Sự từ chối làm mẫu vẽ của anh thanh niờn cũn mở ra trước mắt người đọc cả đội ngũ những người tri thức cống hiến thầm lặng.
- ễng kỹ sư vườn rau Sa Pa ngày này sang ngày khỏc rỡnh xem ong thụ phấn cho su hào như thế nào để cứ thế đi thụ phấn cho từng cõy su hào cho củ ngọt hơn, to hơn.
- Anh cỏn bộ nghiờn cứu sột “Mười một năm khụng một ngày xa cơ quan, khụng đi đến đõu mà tỡm vợ”.
Họ đang ngày đờm lao động miệt mài, cống hiến thầm lặng, hy sinh cả tuổi trẻ hạnh phỳc cỏ nhõn, gúp phần xõy dựng đất nước.
Đằng sau cỏi sự lặng lẽ của Sa Pa là sự sụi động của những con người lao động mới đang ngày đờm miệt mài, õm thầm, lặng lẽ cống hiến, xõy dựng tổ quốc.
Gọi chung chung như vậy nhằm khắc hoạ rừ chủ đề truyện: họ là những con người bỡnh thường, giản dị khụng tờn tuổi, họ ngày đờm lao động làm việc, hi sinh tuổi trẻ, gia đỡnh, hạnh phỳc (cống hiến thầm lặng).
Sự xuất hiện cỏc nhõn vật khỏc làm nổi bật khắc hoạ rừ nột nhõn vật chớnh được soi rọi từ nhiều phớa.
III. Tổng kết
1. Về nghệ thuật
- Kể tự nhiờn, hấp dẫn.
- Truyện cú nhiều chi tiết thực.
- Kết hợp tự sự, miờu tả, biểu cảm, nội tõm nhõn vật.
- Khắc hoạ rừ nột tớnh cỏch của nhõn vật:
+ Qua lời núi, cử chỉ
+ Qua việc làm
+ Cỏc mặt khỏc.
2. Về nội dung
Ca ngợi nột sống đẹp của con người lao động mới: cống hiến cho đời một cỏch õm thầm lặng lẽ, những con người cú lý tưởng sống đẹp chấp nhận vị trớ cụng tỏc khú khăn và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
*Củng cố
- Nắm được giỏ trịn nội dung và nghệ thuật của tỏc phẩm
* Hướng dẫn về nhà
- Tớch cực ụn tập
Tuần 37
ễN TẬP: CHIẾC LƯỢC NGÀ
 Nguyễn Quang Sỏng
A. Mục tiêu cần đạt:
- HS cảm nhận tình cha con sâu nặng
- Nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật
- Rèn kĩ năng cảm thụ tác phẩm văn học
B. Chuẩn bị:
C. Phương pháp, kĩ thuật dạy học:
Nêu vấn đề, KT động não, Vấn đỏp tỏi hiện
D. Tiến trình các hoạt động
* ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ: 
* Bài mới: 
I.Đọc, tỡm hiểu chung về văn bản
1.Tỏc giả - tỏc phẩm:
*Tỏc giả: 
Nhà văn Nguyễn Quang Sỏng sinh năm 1932.
Quờ quỏn: huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang.
- Tham gia khỏng chiến chống Phỏp.
- 1945 tập kết ra Bắc, viết văn.
- Khỏng chiến chống Mỹ ụng về Nam Bộ tiếp tục khỏng chiến, viết văn,
ễng viết nhiều thể loại : truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim; đề tài chớnh; cuộc chiến đấu của nhõn dõn Nam Bộ.
Tỏc phẩm viết năm 1966, khi tỏc giả hoạt động ở chiến trường Nam Bộ thời kỳ khỏng chiến chống Mỹ cứu nước, được đưa vào tập truyện cựng tờn.
- Đoạn trớch thuộc phần giữa truyện.
2.Đọc và túm tắt truyện:
* Phần đầu của truyện trờn đường cựng đoàn cỏn bộ đi cụng tỏc, ụng Ba (tờn người kể chuyờn) được cụ giao liờn rất trẻ dẫn đường, đú là tuyến đường bọn địch lựng quột rất gắt gao.
- Hành lý và tư trang ụng Ba mang theo chỉ cú tài liệu và một kỷ vật của người bạn gửi ụng trước lỳc hy sinh, 1 cõy lược bằng ngà voi nhờ ụng đem về trao tận tay cho người con gỏi.
* Phần trớch học: ễng Sỏu xa nhà đi khỏng chiến mói đến khi con gỏi lờn 8 tuổi ụng mới cú dịp về nhà thăm con. Bộ Thu khụng nhận ra cha vỡ vết sẹo trờn mặt làm cho ụng khụng cũn giống với người trong ảnh chụp mà em biết, cho nờn em đối xử với ba như người xa lạ.
- Đến lỳc Thu nhận ra ba, tỡnh cảm cha con thức dậy thật mónh liệt trong em thỡ cũng là lỳc ụng Sỏu phải ra đi.
- Ở nơi căn cứ, người cha giành hết tỡnh cảm thương nhớ, yờu quý con và việc làm chiếc lược ngà để tặng cho cụ con gỏi bộ bỏng.
- Trong một trận càn ụng đó hy sinh trước lỳc nhắm mắt ụng cũn kịp trao chiếc lược ngà cho bạn.
- Tỡnh huống truyện: 2 tỡnh huống thể hiện sõu sắc tỡnh cảm cha con ụng Sỏu.
+ Tỡnh huống 1: Cuộc gặp gỡ của 1 cha con sau 8 năm, con khụng nhận cha, khi con nhận ra thỡ cha phải đi.
+ Tỡnh huống 2: ở khu căn cứ, người cha dồn hết tỡnh cảm làm cõy lược tặng con. Lỳc sắp hy sinh, ụng chỉ kịp trao đồng đội chiếc lược nhờ chuyển cho con gỏi.
 Tỡnh huống 1 bộc lộ tỡnh cảm mónh liệt của Thu với cha.
 Tỡnh huống 2 bộc lộ tỡnh cảm sõu sắc của cha với con.
II.Đọc - hiểu văn bản
1.Tỡnh cảm của bộ Thu đồi với cha
a. Thỏi độ của Thu trước khi nhận ra ụng Sỏu là cha:
- Nghe gọi giật mỡnh – trũn mắt nhỡn.
- Nú ngơ ngỏc, lạ lựng.
- Con bộ thấy lạ quỏmuốn hỏi đú là ai?
- Mặt nú bỗng tỏi đi vụt chạy kờu thột lờn: Mỏ! Mỏ!
- Cỏi tỡnh cha con cứ nụn nao
- Khụng thể chờ xuồng cập bến nhỳn chõn, nhảy tút lờn.
- Bước vội vàng kờu toThu! Con
- Vết thẹo dài đỏ ửng, giần giật
- Sự xuất hiện của ụng Sỏu khiến bộ Thu ngờ vực. Nú sợ hói, lảng trỏnh ụng. Chứng kiến phản ứng của Thu trước sự vồ cập của cha, ụng Sỏu bất ngờ, khụng hiểu vỡ sao bộ lại cú thỏi độ như vậy.
- “Anh đứng sững lại đú nhỡn theo con, nỗi đau đớn khiến mặt anh sầm lạihai tay buụng xuống như bị góy”.
Trong suốt mấy ngày, mặc cho ụng Sỏu tỡm mọi cỏch vỗ về, gần gũi con bộ, nhưng nú vẫn xa lỏnh.
- Anh vỗ về: con bộ đẩy ra.
- Anh mong con gọi ba: con bộ chẳng gọi.
- Mẹ bảo gọi ba ăn cơm: nú gọi trống khụng.
- Nồi cơm to đang sụi: nú khụng nhờ chắt nước.
- ễng Sỏu gắp cho cỏi trứng cỏ: nú hắt ra.
- ễng Sỏu tỏt nú một cỏi: nú oà khúc bỏ sang bà ngoại.
Gan lỡ, ương bướng, cương quyết.
- Em bộ là người cú cỏ tớnh mạnh mẽ, tỡnh cảm sõu sắc chõn thật dành cho ba. Em chỉ nhận khi biết chắc chắn đú là ba mỡnh.
b. Thỏi độ hành động của Thu khi nhận ra cha
Sau khi sang bà ngoại bà giải thớch, Thu hiểu ra vỡ sao ba cú cỏi thẹo dài trờn mặt, sự nghi ngờ trong em được giải toả.
Trạng thỏi õn hận nuối tiếc
Nú nằm im lăn lộn, thỉnh thoảng thở dài như người lớn, cũng vỡ thế mà vào buổi sỏng lỳc ụng Sỏu chia tay mọi người ra đi, con bộ trở về thỡ ba nú đó phải đi rồi.
c. Tỡnh cha con sõu nặng của ụng Sỏu
- Nỗi õn hận day dứt vỡ lỡ đỏnh con.
- Những đờm rừng, nằm trờn vừngnhớ con anh cứ õn hận, nỗi khổ tõm đú giày vũ anh.
- Lời dặn của đứa con lỳc chia tay “Ba về! Ba mua cho con một cõy lược nghe ba!” đó thỳc đẩy ụng làm 1 cõy lược bằng ngà cho con bộ mới được.
Những chi tiết chõn thực, bộc lộ rừ tỡnh cảm cảm xỳc của người cha lỳc xa con.
Càng nhớ càng thương con càng xút xa õn hận vỡ đó lỡ đỏnh con và lời dặn dũ ngõy thơ của đứa con bộ bỏng cứ vang lờn trong tõm khảm – khiến người cha trăn trở - khụng yờn.
Dường như lỳc nào ụng cũng nghĩ đến điều đú, chớnh tỡnh cảm dành cho con đó thụi thỳc ụng thực hiện bằng được lời hứa.
Khi tỡm được khỳc ngà voi, ụng Sỏu hớt hải chạy về, “tay cầm khỳc ngà đưa lờn khoe tụi, mặt anh hớn hở như một đứa trẻ được quà”.
ễng Sỏu vụ cựng sung sướng, vui mừng vỡ ụng đó cú thể thực hiện được lời hứa với đứa con bộ bỏng mà ụng vụ cựng thương nhớ.
Việc ụng sắp làm khụng phải là cỏch ụng thực hiện lời hứa mà điều chủ yếu là giỳp ụng giải toả nỗi õn hận vỡ đó lỡ đỏnh con, lại vừa giỳp ụng bày tỏ nỗi niềm thương nhớ đối với đứa con.
+ Những lỳc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỷ mỷ và cố cụng như người thợ bạc
+ Trờn sống lưng lược cú khắc một hàng chữ nhỏ mà anh đó gũ lưng, tẩn mẩn khắc từng nột “yờu nhớ tặng Thu con của ba”.
+ Những đờm nhớ con anh lấy cõy lược ngà ra ngắm nghớa rồi mài lờn mỏi túc cho cõy lược thờm búng , thờm mượt
+ Cú cõy lược, anh càng mong gặp lại con: Người cha dồn hết tỡnh cảm yờu thương mong nhớ đứa con vào làm cõy lược, mún quà cho con mà ụng đó hứa.
ễng đó làm cõy lược bằng sự tập trung cao độ, dường như mỗi chiếc răng lược, mỗi hàng chữ khắc trờn sống lưng lược đều là hiện thõn tỡnh cảm của ụng đối với con.
- Chiếc lược ngà ụng làm đó trở thành vật quý giỏ thiờng liờng với ụng, nú đó làm dịu đi nỗi õn hận và chứa đựng bao nhiờu tỡnh cảm yờu mến nhớ thương mong đợi của người cha với đứa con xa cỏch.
- Nhưng rồi một tỡnh cảm đau thương đó xảy ra:
Trong một trận càn của kẻ thự, ụng Sỏu đó hy sinh khi chưa kịp trao cõy lược ngà (mún quà của ụng) cho cụ con gỏi bộ bỏng.
- Đồng ý, bởi vỡ: Nú thể hiện tỡnh cảm sõu nặng của người cha đối với con trong hoàn cảnh chiến tranh ngặt nghốo, nhiều ộo le, gian khổ.
- Chiến tranh luụn đồng nghĩa với đau thương mất mỏt, nhưng điều quý giỏ nhất trong cỏi mất mỏt đú là tỡnh cha con, tỡnh cảm muụn thuở cú tớnh nhõn bản bền vững, vừa cho ta thấy cụ thể nỗi đau mà con người phải gỏnh chịu bởi chiến tranh.
Tỡnh cảm của ụng Sỏu dành cho con thật sõu nặng, tỡnh cảm ấy bất diệt trước sự huỷ diệt tàn khốc của chiến tranh.
III. Tổng kết.
1. Về nghệ thuật:
- Xõy dựng cốt truyện khỏ chặt chẽ cú những yếu tố bất ngờ nhưng hợp lý
- Lựa chọn nhõn vật kể chuyện thớch hợp.
Chủ động xen vào những ý kiến bỡnh luận suy nghĩ để dẫn dắt sự tiếp nhận của người đọc, người nghe: ễng Ba vừa là người chứng kiến cõu chuyện, vừa là người trực tiếp tham gia vào cõu chuyện. Lời kể vừa khỏch quan, vừa bộc lộ sõu sắc cảm xỳc ý nghĩ của nhõn vật, làm cho cõu chuyện trở nờn đỏng tin cậy, người kể lại chủ động điều khiển nhịp kể theo trạng thỏi cảm xỳc của mỡnh.
Chi tiết chiếc lược ngà cú ý nghĩa nối kết cỏc nhõn vật trong tỏc phẩm, vừa là biểu hiện cụ thể của tỡnh cảm người cha dành cho con – vừa là biểu tượng tỡnh cha con sõu nặng.
Xõy dựng tỡnh huống bất ngờ, hợp lý.
Nghệ thuật khắc hoạ tõm lý, xõy dựng tỡnh cỏch nhõn vật.
2.Về nội dung
- Truyện diễn tả một cỏch cảm động tỡnh cảm của cha con ụng Sỏu trong hoàn cảnh ộo le của chiến tranh, qua đú tỏc giả khẳng định và ca ngợi tỡnh cảm cha con thiờng liờng như một giỏ trị nhõn bản sõu sắc.
*Củng cố
- Nắm được giỏ trịn nội dung và nghệ thuật của tỏc phẩm
* Hướng dẫn về nhà
- Tớch cực ụn tập