Giáo án môn Ngữ văn khối 9 - Tuần số 14 năm 2012

Ngµy so¹n: 24/11/2012
Ngày dạy : / 11/ 2012
 TUẦN 14 
 Tiết 66 
LỈng lÏ Sa Pa
 NguyƠn Thµnh Long
 I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
	Giúp HS:
	- Cảm nhận được vẻ đẹp bình dị của các nhân vật trong truyện, nhất là nhân vật anh thanh niên. Từ đó, thấu hiểu ý nghĩa tư tưởng của truyện: công việc đem lại ý nghĩa, niềm vui cho con người.
	- Biết phân tích những điểm đặc sắc trong nghệ thuật truyện: xây dựng tình huống, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn, kết hợp tự sự và trữ tình.
 - Giáo dục HS lòng yêu thương những con người lao động thầm lặng và bản thân yêu thích lao động.
 - Rèn kĩ năng đọc, kể chuyện giàu chất trữ tình.
 II-CHUẨN BỊ:
 - HS: Chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK
 - GV: Chân dung tác giả Nguyễn Thành Long, tranh ảnh về Sa Pa. 
III- TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
* Ổn định tổ chức
* Kiểm tra bài cũ: - Trình bày tiểu sử Kim Lân.
 - Nhân vật ông Hai gợi cho em suy nghĩ gì về người nông dân Việt nam trong kháng chiến chống Pháp?
 * .Bµi míi: Giới thiệu bài: Trong cuộc sống có những lúc tưởng chừng như lặng lẽ, âm thầm nhưng thực ra luôn sôi động. Qua “Lặng lẽ Sa Pa”, Nguyễn Thành Long muốn đề cập đến những con người miệt mài lao động khoa học rất âm thầm mà khẩn trương vì lợi ích của đất nước và vì cuộc sống của con người.
Giới thiệu tác giả, tác phẩm, đọc, tìm hiểu bố cục.
 HS: Tìm hiểu về tác giả và hoàn cảnh sáng tác.
GV: Hướng dẫn đọc: chậm, cảm xúc lắng sâu; Kết hợp kể tóm tắt với đọc.
 ? Hãy nhận xét về cốt truyện và tình huống cơ bản trong “Lặng lẽ Sa Pa”. Tác phẩm này, theo lời tác giả là “một bức chân dung”, đó là bức chân dung của nhân vật nào trong truyện ?
HS: Cốt truyện đơn giản, kể lại cuộc gặp gỡ giữa ông họa sĩ già, cô kĩ sư và anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn trong chuyến đi nghỉ trước khi về hưu của ông họa sĩ. 
GV: Kiểm tra vài từ trong chú thích SGK.
 ? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Điểm nhìn trần thuật được đặt vào nhân vật nào? Tác dụng của lối kể này?
HS: - Ngôi kể thứ 3
 Điểm nhìn trần thuật: ông họa sĩ
Tác dụng: câu chuyện có vẻ đẹp chân thực, khách quan. 
 ? Pt biểu đạt?
Tự sự kết hợp miêu tả biểu cảm , lập luận
 Truyện chia làm mấy đoạn? Nội dung?
Tìm hiểu chi tiết tác phẩm.
Nhắc đến Sa Pa ta nghỉ ngay đến danh lam thắng cảnh đặc biệt cảnh thiên nhiên .Ngịi bút NTL cho ta thấy cảnh đàu tiên đập vào mắt tác giả ?
-Ân tượng đầu tiên bức tranh thiên nhiên đẹp giàu chất thơ 
-Tác giả sủ dụng nghệ thuật gi?
-Em hãy cho lời bình về cảnh thiên nhiên nơi đây 
 GV:
 Anh dần hiện ra từ đối thoại, suy nghĩ của các nhân vật khác trong cuộc gặp gỡ chốc lát.
GV: Hoàn cảnh sống, công tác của anh như thế nào?
 ? Công việc của anh làm gì? Công việc đó giúp ích gì cho mọi người?
 ? Hàng ngày anh làm việc vào những giờ nào? Thời tiết ra sao?
 ? Anh thanh niên quen với bác lái xe trong trường hợp nào?
 ? Mặc dù sống một mình nhưng anh có cảm thấy cô đơn không? Cái gì đã giúp anh vượt qua được hoàn cảnh ấy?
 ? Anh có cách vượt khó và suy nghĩ như thế nào về công việc?
 ? Suy nghĩ này của anh cho thấy anh là người như thế nào?
 ? Vì sao anh sống một mình nhưng không cảm thấy cô đơn buồn tẻ?
 ? Xung quanh còn có gì nữa để làm đẹp cho cuộc sống và tính cách nhân vật?
 ? Theo em, nét đẹp đáng chú ý nhất ở nhân vật này là gì ? Nhận xét về quan hệ của anh với mọi người? Điều đó có ý nghĩa gì? (Thảo luận).
HS: Tìm chi tiết: mời khách lên nhà, tặng hoa cho cô gái, nhắc cô quên khăn, tặng làn trứng nhưng lại không tiễn đưa với lí do đến giờ lên ốp à Là sự cởi mở, chân tình, ân cần chu đáo và rất khiêm tốn. Tác giả đã phác họa chân dung nhân vật chính với những nét đẹp về tinh thần, tình cảm, cách sống và những suy nghĩ về cuộc sống, về ý nghĩa của công việc Tiêu biểu cho lớp người lao động trẻ. 
GV: Nhận xét nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật?
HS: Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, nhân vật tự bộc bạch tự nhiên những nét đẹp tính cách, tâm hồn, tình cảm
GV: Anh thanh niên hỏi cô gái “Cũng đoàn viên phỏng” cho thấy điều gì?
HS: Sự đồng cảm về lí tưởng sốngà những thanh niên ba sẵn sàng thời chống Mĩ( những năm 70) sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần. 
 I/ Tác giả:-Tác phẩm
1/ Tác giả: sgk
2/ Tác phẩm: Viết nhân chuyến đi thực tế Lào Cai(1970), in trong tập Giữa trong xanh
3/ Đọc- chú thích:
4/ Bố cục: 3 đoạn
II-Đọc –Hiểu văn bản
1.Bức tranh nên thơ về cảnh đẹp Sa Pa 
Những đàn bị đeochuơng,
những rặng đào gợi lên cuộc sống thanh bình ,cĩ thể nĩi NTL chọn nét đặc trưng nhất của Sa Pa để thể hiện vẻ đẹp lảng mạn thơ mộng của vùng đất này 
-Ngơn ngữ giàu chất thơ đậm chất hội họa kết hợp biện pháp so sánh , nhân hĩa Cảnh thiên nhiên thu hút du khách vào miền đất kỳ thú ,trên cái nền bức tranh ấy cuộc sống con người nơi đây cũng thêm nồng nàn ý vị , thiên nhiên Sa Pa khơng những làm đẹp chovung đất mà cịn làm đẹpcho con người nơi đây 
2.Nhân vật anh thanh niên.
- Hoàn cảnh sống, công tác:
 + Một mình trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét.
+ Đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đấtà Công việc đòi hỏi tỉ mỉ, chính xác, đúng giờ.
 + Gian khổ, đơn độc.
- Vượt khó:
 + Ý thức về công việc và lòng yêu nghề: “Khi ta làm việc. . . buồn đến chết mất”.
 + Biết tổ chức cuộc sống (đọc sách, trồng hoa, nuôi gà).
- Nét đẹp:
 + Chân tình, cởi mở.
 + Chu đáo và khiêm tốn
 Nhân vật tự bộc lộ nét đáng yêu, đáng quý qua nhận xét, suy nghĩ của nhân vật khác.
 Tiêu biểu cho những con người mới sống có lý tưởng: âm thầm cống hiến và vui với công việc.
*Củng cố dặn dị 
-Học phần 1:
Chuẩn bị tiết 2
* Rĩt kinh nghiƯm. 
Ngµy so¹n: 24/11/2012
Ngày dạy : / 11/ 2012
 Tiết 67 : 
LỈng lÏ Sa Pa (tiếp)
 NguyƠn Thµnh Long
 I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
	Giúp HS:
	- Tiếp tục cảm nhận được vẻ đẹp bình dị của các nhân vật trong truyện, nhất là nhân vật anh thanh niên. Từ đó, thấu hiểu ý nghĩa tư tưởng của truyện: công việc đem lại ý nghĩa, niềm vui cho con người.
	- Biết phân tích những điểm đặc sắc trong nghệ thuật truyện: xây dựng tình huống, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn, kết hợp tự sự và trữ tình.
 - Giáo dục HS lòng yêu thương những con người lao động thầm lặng và bản thân yêu thích lao động.
 - Rèn kĩ năng đọc, kể chuyện giàu chất trữ tình.
* Tìm hiểu các nhân vật khác. 
 ? Nhân vật ông họa sĩ đóng vai trò gì trong truyện?
 ? Tình cảm, thái đôï của ông khi tiếp xúc trò chuyện với anh thanh niên? 
 ? Ông họa sĩ suy nghĩ gì về nghề nghiệp? Về nghệ thuật? Về cuộc sống con người? ( chi tiết trang 186)
 ? Em hiểu gì về sự nhọc quá của ông họa sĩ? Từ “nhọc” thuộc phương ngữ nào?(PN Bắc Bộ)
 ? Em cảm nhận thế nào về ông họa sĩ?
 ? Bác lái xe là người như thế nào? Nếu thiếu nhân vật bác lái xe câu chuyện sẽ ra sao?
 ? Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên đã để lại trong cô những ấn tượng tình cảm gì?
 à Hiểu thêm quan niệm về nghề nghiệp, cuộc sống. Kiểm nghiệm lại việc từ bỏ mối tình thở học trò là đúng đắnà Tìm thấy hướng đi cho mình.
 ? Đưa NV cô kĩ sư vào truyện có tác dụng nghệ thuật gì?( Thoát khỏi dáng dấp một bút kí đi đường; Sự đồng cảm của thế hệ, lí tưởng của thanh niên Việt nam một thời đánh Mĩ)
 ? Hai nhân vâït phụ xuất hiện gián tiếp là những nhân vật nào? Có tác dụng gì?
* Thảo luận:
- Những nhân vật phụ và anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” đã thể hiện chủ đề tư tưởng truyện như thế nào ?
 GV: Truyện ngợi ca những con người lao động như anh thanh niên và cái thế giới những con người như anh. Tác giả muốn nhắn tới người đọc: “Trong cái lặng im của Sa Pa. . . có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước”.
hướng dẫn tổng kết.
- HS đọc ghi nhớ SGK
- Truyện có sự kết hợp các yếu tố trữ tình, bình luận với tự sự. Hãy chỉ ra các chi tiết tạo nên chất trữ tình của tác phẩm ? Nêu tác dụng của chất trữ tình đó ?
 ? Tại sao các nhân vật lại không được gọi tên cụ thể?
à Tác giả muốn vô danh họ, bình thường hóa họ, muốn nói rằng đó là những con người lao động bình thường, phổ biến, thường gặp trong quần chúng nhân dân ta trên khắp mọi nẻo đường đất nước.
3.Các nhân vật khác.
- Ông họa sĩ: nhạy cảm, tài hoa, say mê sáng tạo.
- Bác lái xe: vui tính, biết quan tâm tới người khác.
- Cô kỹ sư : vừa tốt nghiệp, hồn nhiên, ý tứ, kín đáo sẵn sàng nhận nhiệm vụ ở vùng caồ Tìm thấy lẽ sống, hướng đi cho mình.
- Các nhân vật phụ khác: đang ngày đêm miệt mài, cống hiến thầm lặng, hi sinh tuổi trẻ, hạnh phúc cá nhân góp phần xây dựng đất nước.
 Góp phần làm nổi bật chủ đề tư tưởng: “Trong cái lặng im của Sa Pa. . . có những con người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước”.
III. Tổng kết- luyện tập:
- Nội dung( ghi nhớ SGK)
- Nghệ thuật: 
* Luyện tập:
- Chất trữ tình: 
+ Cảnh thiên nhiên đẹp, thơ mộng ở SaPa
+ Cuộc sống, công việc thầm lặng của nhân vật 
+ Cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật.
- Chủ đề: Ca ngợi những con người lao động XHCN tự giác và ý thức rõ về sự cống hiến chân chính cho đát nước.
Hướng dẫn về nhà.
- Viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ về anh thanh niên hoặc ông họa sĩ.
- Chuyển ngôi kể và diểm nhìn sang NV cô kĩ sư, viết lại ngắn gọn cuộc gặp gỡ giữa 3 người
- Soạn bài: Xem trước các đề bài trong SGK chuẩn bị cho bài viết số 3
* Rĩt kinh nghiƯm. 
Ngµy so¹n: 24/11/2012
Ngày dạy : / 11/ 2012
 Tiết 70 Ng­êi kĨ chuyƯn trong v¨n b¶n tù sù
I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT. 
	HS hiểu và nhận diện thế nào là người kể chuyện, vai trò và mối quan hệ
giữa người kể chuyện với ngôi kể trong văn bản tự sự. 
 Rèn luyện kĩ năng nhận diện vaftaapj kết hợp giữa các yếu tố này trong khi đọc cũng như khi viết văn bản.
II-CHUẨN BỊ.
 GV: Bảng phụ ghi đoạn văn tự sự
 HS: Chuẩn bị theo nội dung SGK.
III- TIẾN TRÌNH LÊN  ...  ®é l­ỵng.
 ? Em cã c¶m nhËn g× vỊ n­íc m¾t sung s­íng, h¹nh phĩc cđa ng­êi cha?
® c¶m nhËn ®­ỵc t×nh ruét thÞt tõ con m×nh, ¸nh m¾t vµ n­íc m¾t Êy thuéc vỊ mét ng­êi cha, «ng ®· n©ng niu, gi÷ g×n t×nh phơ tư.
 ? Chøng kiÕn c¶nh chia tay, ng­êi kĨ c¶m nhËn nh­ thÕ nµo?
- ThÊy khã thë nh­ cã bµn tay ai n¾m lÊy tr¸i tim t«i.
 ? Chi tiÕt ®ã nãi lªn t©m tr¹ng g× ë nh©n vËt nµy?
- Xĩc ®éng ®Õn nghĐn ngµo.
 ? C¸c em quan s¸t SGK vµ theo dâi phÇn cuèi truyƯn?
 ? ë chiÕn khu «ng S¸u ®· nhí l¹i nh÷ng g×?
- Nhí con anh cø ©n hËn sao m×nh l¹i ®¸nh con. Nçi khỉ t©m anh cø giÇy vß m·i.
? Em suy nghÜ g× vỊ ng­êi cha cđa bÐ Thu qua chi tiÕt ®ã?
- Mét ng­êi cha hiỊn lµnh nh©n hËu, n©ng niu t×nh c¶m cha con.
? ViƯc «ng S¸u lµm chiÕc l­ỵc ®­ỵc miªu t¶ nh­ thÕ nµo?
- Gi¸o viªn tãm t¾t ®o¹n truyƯn ®ã.
- Qua ®ã em c¶m nhËn ®­ỵc t×nh c¶m g× cđa «ng S¸u víi con?
- ¤ng rÊt yªu th­¬ng bÐ Thu, mçi lÇn mµi c©y l­ỵc lªn m¸i tãc cho bãng, c¸i anh ¸nh lªn tõ chiÕc l­ỵc chÝnh lµ t×nh phơ tư ¸nh lªn tõ tr¸i tim «ng S¸u.
 ? Nh÷ng ®ªm n»m rõng anh nghÜ g×?
- Häc sinh th¶o luËn nhãm.
"Nh÷ng ®ªm n»m rõng mong gỈp con"
 ? §o¹n v¨n kĨ vỊ nh÷ng gi©y phĩt cuèi cïng cđa «ng S¸u nh­ thÕ nµo?
 ? V× sao c©y l­ỵc l¹i cã ý nghÜa thiªng liªng víi «ng S¸u?
Nã lµm dÞu ®i nçi ©n hËn vµ chøa ®ùng bao t×nh c¶m yªu mÕn, nhí th­¬ng mong ®ỵi cđa ng­êi cha ®èi víi ®øa con trong xa c¸ch, lµ cÇu nèi t×nh c¶m gi÷a cha vµ con.
 ? H×nh ¶nh vµ cư chØ cđa «ng S¸u nh­ trao gưi thiªng liªng cđa m×nh dµnh cho con g¸i. ¸nh m¾t, cư chØ yªu th­¬ng s©u nỈng cđa cha dµnh cho con trong nh÷ng gi©y phĩt cuèi cïng cđa cuéc ®êi thËt xĩc ®éng xiÕt bao!
* Ho¹t ®éng III: Tỉng kÕt.
? Gi¸ trÞ nghƯ thuËt ®­ỵc NQS thĨ hiƯn qua t¸c phÈm ChiÕc l­ỵc ngµ.
? Qua ®ã t¸c gi¶ muèn thĨ hiƯn néi dung g×.
 Luyªn tËp.
Víi em, biĨu hiƯn nµo cđa «ng S¸u lµm em c¶m ®éng nhÊt? V× sao?
I: §äc t×m hiĨu chung. 
II: §äc vµ t×m hiỴu v¨n b¶n 
1. Nh©n vËt bÐ Thu
2. Nh©n vËt «ng S¸u - ng­êi cha.
- ¤ng nh×n víi ®«i m¾t tr×u mÕn lÉn buån rÇu, ®«i m¾t cđa ng­êi cha giµu t×nh th­¬ng yªu vµ ®é l­ỵng.
- Nhí con anh cø ©n hËn sao m×nh l¹i ®¸nh con. Nçi khỉ t©m anh cø giÇy vß m·i.
- Mét ng­êi cha hiỊn lµnh nh©n hËu, n©ng niu t×nh c¶m cha con.
- ¤ng rÊt yªu th­¬ng bÐ Thu, mçi lÇn mµi c©y l­ỵc lªn m¸i tãc cho bãng, c¸i anh ¸nh lªn tõ chiÕc l­ỵc chÝnh lµ t×nh phơ tư ¸nh lªn tõ tr¸i tim «ng S¸u.
- Nã lµm dÞu ®i nçi ©n hËn vµ chøa ®ùng bao t×nh c¶m yªu mÕn, nhí th­¬ng mong ®ỵi cđa ng­êi cha ®èi víi ®øa con trong xa c¸ch, lµ cÇu nèi t×nh c¶m gi÷a cha vµ con.
 H×nh ¶nh vµ cư chØ cđa «ng S¸u nh­ trao gưi thiªng liªng cđa m×nh dµnh cho con g¸i. ¸nh m¾t, cư chØ yªu th­¬ng s©u nỈng cđa cha dµnh cho con trong nh÷ng gi©y phĩt cuèi cïng cđa cuéc ®êi thËt xĩc ®éng xiÕt bao!
III. Tỉng kÕt- Ghi nhí 
1. NghƯ thuËt
- Tõ ng÷ chän läc c¸ch kĨ truyƯn hÊp dÉn.
2. Néi dung
- Ca ngỵi t×nh c¶m s©u s¾c cđa cha con «ng S¸u 
III. LuyƯn tËp: 
Bµi tËp: Víi em, biĨu hiƯn nµo cđa «ng S¸u lµm em c¶m ®éng nhÊt? V× sao?
 4. Cđng cè: DiƠn biÕn t©m tr¹ng «ng S¸u, BÐ Thu, NghƯ thuËt kĨ chuþyn cđa t¸c gi¶ 
5. H­íng dÉn vỊ nhµ: Häc bµi. so¹n bµi tiÕp theo
 * Rĩt kinh nghiƯm. 
Ngµy so¹n: 29/11/2012
Ngày dạy : / 12/ 2012
TiÕt 73: «n tËp tiÕng viƯt
(C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i,...C¸ch dÉn gi¸n tiÕp)
A: Mơc tiªu cÇn ®¹t:
 1. KiÕn thøc:
 Qua tiÕt «n tËp giĩp häc sinh n¾m v÷ng mét sè néi dung phÇn TiÕng ViƯt ®· häc ë häc k× I. TÝch hỵp víi phÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n. RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh.
 2. Kü n¨ng:
 RÌn cho häc sinh cã kü n¨ng kh¸i qu¸t tỉng hỵp kiÕn thøc ®· häc.
 3. Th¸i ®é:
 Gi¸o dơc häc sinh cã ý thøc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, ý thøc tù gi¸c lµm bµi tËp trong giê luyƯn tËp.
B: ChuÈn bÞ 
 ThÇy : So¹n bµi 
 Trß : So¹n bµi häc bµi 
C: TiÕn tr×nh lªn líp
1 - ỉn ®Þnh tỉ chøc
2 - KiĨm tra bµi cị: 
 ? HƯ thèng l¹i c¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i ®· häc.
C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i
Ph­¬ng ch©m vỊ l­ỵng
Ph­¬ng ch©m vỊ chÊt
Ph­¬ng ch©m quan hƯ
Ph­¬ng ch©m c¸ch thøc
Ph­¬ng ch©m lÞch sù
3 - Bµi míi:
Ho¹t ®«ng cđa thµy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
 C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i
- Gi¸o viªn cho häc sinh th¶o luËn mçi tỉ kĨ l¹i mét t×nh huèng giao tiÕp trong ®ã cã mét hoỈc mét sè ph­¬ng ch©m héi tho¹i nµo ®ã kh«ng ®­ỵc tu©n thđ.
 (Gi¸o viªn chia líp lµm 4 nhãm th¶o luËn, thêi gian 2 phĩt)
- Gi¸o viªn cã thĨ gỵi ý cho häc sinh b»ng c¸ch kĨ c©u chuyƯn.
+ Trong giê vËt lÝ, thÇy gi¸o hái häc sinh ®ang nh×n qua cưa sỉ.
? Em cho thÇy biÕt sãng lµ g×?
H/s : Th­a thÇy, "Sãng" lµ bµi th¬ cđa Xu©n Quúnh ¹.
 Tr­íc giê vµo líp, c« gi¸o chđ nhiƯm hái TuÊn vỊ ThÕ Anh t¹i sao ch­a cã mỈt. TuÊn biÕt ThÕ Anh ®ang ngåi trong hµng ®iƯn tư nh­ng cè bao che cho b¹n nªn ®· th­a víi c«:
- Th­a c«, em kh«ng biÕt b¹n ThÕ Anh ë ®©u ¹!
 x­ng h« trong héi tho¹i:
? Nh¾c l¹i c¸c tõ ng÷ x­ng h« th«ng dơng trong tiÕng ViƯt vµ c¸ch dïng cđa chĩng.
- Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ph©n tÝch ph­¬ng ch©m x­ng h« c¬ b¶n trong tiÕng ViƯt lµ x­ng th× khiªm, h« th× tèn. Ph­¬ng ch©m nµy cã nghÜa lµ khi x­ng h« ng­êi nãi tù x­ng mét c¸ch khiªm nh­êng vµ gäi ng­êi ®èi tho¹i mét c¸ch t«n kÝnh.
? LÊy vÝ dơ vỊ c¸ch x­ng h« víi ph­¬ng ch©m nµy.
+ Tõ ng÷ x­ng h« thêi tr­íc: bƯ h¹, bÇn t¨ng (nhµ s­ nghÌo) bÇn sÜ.
+ Tõ ng÷ x­ng h«, hiƯn nay: quý «ng, quý bµ.
Trong nhiỊu tr­êng hỵp ng­êi nãi b»ng tuỉi nh÷ng ng­êi nãi vÉn x­ng lµ 3m vµ gäi b¸c. (ViƯt Nam c¸ch x­ng h« cđa chÞ DËu víi cai lƯ lĩc chÞ van nµi h¾n tha cho chång m×nh).
? V× sao trong tiÕng ViƯt, khi giao tiÕp, ng­êi nãi ph¶i hÕt søc chĩ ý ®Õn sù lùa chän cđa tõ ng÷ x­ng h«?
- Trong tiÕng ViƯt, tõ ng÷ x­ng h« rÊt phong phĩ vµ ®a d¹ng nã kh«ng chØ dïng c¸c ®¹i tõ x­ng h«, mµ cßn dïng c¸c danh tõ chØ quan hƯ th©n thuéc danh tõ chØ chøc vơ, nghỊ nghiƯp riªng.
+ §¹i tõ: T«i, tao, mµy, b¹n, tí, chĩng t«i, chĩng tao, chĩng mµy.
+ Danh t­: ¤ng, bµ, mĐ, bè, con, c«, d×, chĩ, b¸c.
- c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp:
? Cã mÊy c¸ch dÉn lêi nãi hay ý nghÜa cđa mét ng­êi, mét nh©n vËt?
- Cã 2 c¸ch.
 DÉn trùc tiÕp vµ dÉn gi¸n tiÕp.
? ThÕ nµo lµ dÉn trùc tiÕp?	
- Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niƯm.
? ThÕ nµo lµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp?	
- Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niƯm.
2. §o¹n trÝch chuyĨn ®ỉi lêi ®èi thậi thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp.
? Gäi häc sinh lµm bµi theo nhãm, gi¸o viªn cư ®¹i diƯn theo nhãm
* Gi¸o viªn ch÷a bµi: Vua Quang Trung hái NguyƠn ThiƯp lµ qu©n Thanh sang ®¸nh nÕu nhµ vua ®em binh sang chèng cù th× kh¶ n¾ng th¾ng hay thua nh­ thÕ nµo?
NguyƠn ThiƯp tr¶ lêi r»ng b©y giê trong n­íc tr«ng kh«ng, lßng ng­êi tan r·, qu©n Thanh ë xa tíi, kh«ng biÕt t×nh h×nh qu©n ta yÕu hay m¹nh. Kh«ng hiĨu râ thÕ nªn ®¸nh gi÷ ra sao, vua Quang Trung ra B¾c kh«ng qu¸ m­êi ngµy qu©n Thanh sÏ bÞ dĐp tan.
* NhËn xÐt:
a, Trong lêi tho¹i ë ®o¹n trÝch nguyªn v¨n.
- Vua Quang Trung x­ng h« "t«i" (ng«i thø nhÊt)
- NguyƠn ThiƯp gäi vua Quang Trung lµ chĩa c«ng (ng«i thø hai)
b, Trong lêi dÉn gi¸n tiÕp:
- Ng­êi kĨ gäi vua Quang Trung "Nhµ vua" "Vua Quang Trung"(ng«i thø 2
1. C¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i
2. X­ng h« trong héi tho¹i:
+ Tõ ng÷ x­ng h« thêi tr­íc: bƯ h¹, bÇn t¨ng (nhµ s­ nghÌo) bÇn sÜ.
+ Tõ ng÷ x­ng h«, hiƯn nay: quý «ng, quý bµ.
Trong nhiỊu tr­êng hỵp ng­êi nãi b»ng tuỉi nh÷ng ng­êi nãi vÉn x­ng gäi b¸c. (ViƯt Nam c¸ch x­ng h« cđa chÞ DËu víi cai lƯ lĩc chÞ van nµi h¾n tha cho chång m×nh).
- Trong tiÕng ViƯt, tõ ng÷ x­ng h« rÊt phong phĩ vµ ®a d¹ng nã kh«ng chØ dïng c¸c ®¹i tõ x­ng h«, mµ cßn dïng c¸c danh tõ chØ quan hƯ th©n thuéc danh tõ chØ chøc vơ, nghỊ nghiƯp riªng.
+ §¹i tõ: T«i, tao, mµy, b¹n, tí, chĩng t«i, chĩng tao, chĩng mµy.
+ Danh t­: ¤ng, bµ, mĐ, bè, con, c«, d×, chĩ, b¸c.
3. C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp:
a. DÉn trùc tiÕp vµ dÉn gi¸n tiÕp.
 b. §o¹n trÝch chuyĨn ®ỉi lêi ®èi tho¹i thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp.
a, Trong lêi tho¹i ë ®o¹n trÝch nguyªn v¨n.
- Vua Quang Trung x­ng h« "t«i" (ng«i thø nhÊt)
- NguyƠn ThiƯp gäi vua Quang Trung lµ chĩa c«ng (ng«i thø hai)
b, Trong lêi dÉn gi¸n tiÕp:
- Ng­êi kĨ gäi vua Quang Trung "Nhµ vua
4. Cđng cè: HƯ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc vỊ tõ vùng ®· häc 
5. H­íng dÉn vỊ nhµ: Häc kÜ bµi. ¤n tËp chuÈn bÞ cho thi häc k× I
* Rĩt kinh nghiƯm. 
Ngµy so¹n: 29/11/2012
Ngày dạy : / 12/ 2012
TiÕt 74: kiĨm tra tiÕng viƯt
A: Mơc tiªu cÇn ®¹t:
 1. KiÕn thøc: Qua tiÕt kiĨm tra, giĩp häc sinh cđng cè vµ thùc hµnh c¸c kiÕn thøc tiÕng ViƯt ®· ®­ỵc häc : biƯn ph¸p tu tõ, lêi dÉn trùc tiÕp, gi¸n tiÕp, tr­êng tõ vùng. RÌn kÜ n¨ng ph¸t hiƯn c¸c biƯn ph¸p tu tõ, ph©n tÝch ý nghÜa t¸c dơng cđa c¸c biƯn ph¸p tu tõ ®ã.
- TÝch hỵp víi phÇn v¨n, tËp lµm v¨n.
 2. Kü n¨ng: RÌn luyƯn cho häc sinh cã kü n¨ng tr×nh bµy c¸c kiÕn thøc TiÕng ViƯt ®· häc, kü n¨ng vËn dơng.
 3. Th¸i ®é: Gi¸o dơc häc sinh ý thøc lµm bµi nghiªm tĩc, trung thùc.
B: ChuÈn bÞ ThÇy: So¹n bµi
 Trß: Häc bµi so¹n bµi 
C: TiÕn tr×nh lªn líp
1- ỉn ®Þnh tỉ chøc
2- KiĨm tra bµi cị: Sù chuÈn bÞ cđa häc sinh. 
3- Bµi míi: Ma trËn ®Ị:
 CÊp ®é
Néi dung
NhËn biÕt
Th«ng hiĨu
VËn dơng
Tỉng ®iĨm
TN
TL
TN
TL
TN
TL
C¸c PC héi tho¹i
0.5®
0.5®
C¸c biƯn ph¸p tu tõ
0.5®
4®
4.5®
NghÜa cđa tõ.
2®
2®
C¸ch dÉn trùc tiÕp gi¸n tiÕp
3®
3®
Tỉng ®iĨm
1®
2®
7®
10®
 I. PhÇn tr¾c nghiƯm: Khoanh trßn vµo ®¸p ¸n mµ em cho lµ ®ĩng.
 C©u1: §äc ®o¹n v¨n vµ cho biÕt «ng Hai ®· vi ph¹m ph­¬ng ch©m héi tho¹i nµo?
- T«i thÊy ng­êi ta ®ån...
¤ng l·o g¾t lªn:
- BiÕt råi!
 A. Ph­¬ng ch©m vỊ l­ỵng. C. Ph­¬ng ch©m quan hƯ.
 B. Ph­¬ng ch©m vỊ chÊt. D. P­¬ng ch©m lÞch sù.
 C©u2: C©u th¬: VÇng tr¨ng thµnh tri kû, t¸c gi¶ NguyƠn Duy sư dơng biƯn ph¸p tu tõ nµo?
 A. So s¸nh. C. Èn dơ.
 B. Nh©n ho¸. D. Ho¸n dơ.
 C©u 3: Tõ "em" trong c©u th¬: C¸i ®u«i em quÉy tr¨ng vµng choÐ cđa Huy CËn chØ loµi c¸ nµo?
 A. C¸ Nhơ. C. C¸ §Ð.
 B. C¸ Song. D. C¸ Thu. 
 C©u4: Trong t¸c phÈm LỈng lÏ Sa Pa, ng­êi l¸i xe giíi thiƯu anh Thanh Niªn lµ:Ng­êi c« ®éc nhÊt thÕ gian, em hiĨu tõ "C« ®éc" nh­ thÕ nµo?
 A. ChØ cã mét minh, t¸ch khái mäi mèi liªn hƯ víi ng­êi xung quanh.
 B. ChØ cã mét m×nh kh«ng n­¬ng tùa vµo ®©u.
 C. ChØ cã mét m×nh lµm viƯc trong hoµn c¶nh ®Ỉc biƯt.
 C©u5: Tõ"§ång" d­ỵc gi¶i thÝch víi nghÜa lµ "cïng nhau, gièng nhau". Trong nh÷ng tø sau, tõ nµo kh«ng cïng nghÜa trªn?
 A. §ång chÝ. C. §ång Êu.
 B. §ång niªn. D. §ång sù. 
 C©u 6: Tõ "MỈt" nµo trong c©u th¬ sau ®­ỵc dïng víi nghÜa chuyĨn:
Ngưa mỈt(1) lªn nh×n mỈt(2)
Cã c¸i g× r­ng r­ng.
 (NguyƠn Duy - ¸nh tr¨ng)
 A. MỈt(1) B. MỈt(2)
 II. PhÇn tù luËn:
C©u1: ViÕt ®o¹n v¨n (gåm 5 c©u) cã sư dơng c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Ĩ giíi thiƯu truyƯn ng¾n Lµng cđa Kim L©n (G¹ch d­íi nh÷ng c©u v¨n ®­ỵc dÉn trùc tiÕp, gi¸n tiÕp ®ã).
C©u2: VËn dơng kiÕn thøc ®· häc vỊ c¸c phÐp tu tõ, ph©n tÝch vỴ ®Đp cđa ®o¹n th¬ sau:
 MỈt trêi xuèng biĨn nh­ hßn lưa,
 Sãng ®· cµi then ®ªm sËp cưa.
 §oµn thuyỊn ®¸nh c¸ l¹i ra kh¬i,
 C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i.
 (Huy cËn - §oµn thuyỊn ®¸nh c¸)
* §¸p ¸n biĨu ®iĨm
I. PhÇn tr¾c nghiƯm