Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 124: Tập làm văn Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

NS: 
NG: 
 Tiết 124
Tập làm văn
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS.
 - Nắm được thế nào là NL về 1 đoạn thơ, bài thơ.
 - Nắm vững các YC đối với 1 bài NL về đoạn thơ, bài thơ để có cơ sở tiếp thu, rèn luyện tốt về kiểu bài này ở các tiết tiếp theo.
B. chuẩn bị: 
 - G: GA; SGK; bảng phụ; phiếu học tập;...
 - H: bài soạn;...
C. phương pháp: 
 - G: PT; phát vấn; quy nạp thực hành;...
 - H: hoạt động độc lập; hoạt động nhóm;...
D. Tiến trình giờ dạy:
I. ổn định lớp:
II. Kiểm tra bài cũ: 
 Kiểm tra vở soạn của HS.
III. nội dung Bài mới: 
 Bên cạnh NL về 1 đoạn trích trong TP truyện thì chúng ta cũng cần biết NL về 1 đoạn thơ, bài thơ. Vậy hiểu thế nào là bài NL về 1 đoạn thơ, bài thơ và XĐ các YC của bài này thì tiết học hôm nay thầy trò chúng ta cùng tìm hiểu bài “NL về 1 đoạn thơ, bài thơ”.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
* HĐ1: Tìm hiểu bài NL về 1 đoạn thơ, bài thơ (25 phút)
? Đọc VD/SGK/76-77?
? VB NL về VĐ gì?
? Khi PT HA mùa xuân, TG nêu ra mấy luận điểm? Hãy chỉ ra các luận điểm đó?
? Người viết đã SD các luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?
? XĐ các phần MB, TB, KB của VB?
G MB: Đi từ thực tế -> cái chung -> bài thơ -> YN ND NT của bài thơ.
TB: Trình bày sự cảm nhận, đánh giá của TG về ND và NT bài thơ thông qua các luận điểm, luận cứ.
KB: Tổng kết, khái quát hoá về giá trị và TD của bài thơ.
? NX bố cục của bài thơ?
G Đặc biệt giữa các phần của VB có sự liên kết tự nhiên về ý và về diễn đạt.
? NX về cách diễn đạt của VB?
G Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình = thái độ tin yêu, = TC tha thiết, trìu mến. Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của HA, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải.
? Đọc ghi nhớ/SGK/78?
? Ghi nhớ có mấy ý? Đó là các ý nào?
* HĐ2: Luyện tập (15 phút)
? Đọc phần luyện tập?
G Gợi ý: Muốn làm được bài này các em cần nắm vững YC của bài NL về 1 đoạn thơ, bài thơ và đọc kĩ lại bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. VD có các luận điểm về kết cấu, về giọng điệu trữ tình hay về ước mong hoà nhập, cống hiến của nhà thơ.
G Đọc bài PT/STKBG NV9/179.
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 2 phút -> trả lời = miệng.
- Khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho đời.
+ “HA mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng YN.”
+ “HA mùa xuân hiện lên trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.”
+ “HA mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng được hoà nhập, được dâng hiến của nhà thơ.”
- Để CM cho các LĐ trên, người viết đã chọn giảng, bình các câu thơ, HA đặc sắc, đã PT giọng điệu trữ tình, kết cấu của bài thơ.
- MB: Từ đầu -> “đáng trân trọng”.
- TB: “HA mùa xuân” -> “HA ấy của mùa xuân”.
- KB: Phần còn lại.
- VB tuy ngắn nhưng bố cục chặt chẽ, có đầy đủ các phần thông thường của 1 bài NL.
- Cách dẫn dắt VĐ hợp lí: bắt đầu từ “mùa xuân của thiên nhiên” như 1 QL tất yếu đến những “vần thơ thể hiện cảm xúc rạo rực, trẻ trung trước mùa xuân” nói chung và mùa xuân trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải nói riêng.
- Cách PT hợp lí: bắt đầu từ “mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng YN” đến việc PT các HA “dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, lộc giắt đầy quanh lưng, trải dài...” và “cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ”...
- Cách tổng kết, khái quát hoá có sức thuyết phục: “Như vậy, giữa các khổ, các phần của Mùa xuân nho nhỏ có sự gắn kết tự nhiên, chặt chẽ, vừa luyến láy vừa được nâng cao” và “Cái nguyện ước lặng lẽ dâng cho đời 1 mùa xuân nho nhỏ kia đâu còn của riêng Thanh Hải mà có lẽ đã trở thành tiếng lòng của nhiều bạn đọc”.
- Thế nào là NL về 1 đoạn thơ, bài thơ.
- Đối tượng NL của kiểu bài này là gì?
- YC của bài NL về 1 đoạn thơ, bài thơ?
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 2 phút -> trả lời = miệng.
- Các luận điểm khác như:
+ Bài thơ có 1 nhạc điệu trong sáng, tha thiết, gần gũi với dân ca.
+ HA trong bài thơ vừa đẹp, vừa giản dị, vừa gợi cảm.
+ Bài thơ có nhiều SS và ẩn dụ sáng tạo.
I. Tìm hiểu bài NL về 1 đoạn thơ, bài thơ:
1. Ngữ liệu:
2. PT:
3. NX:
VB NL về VĐ: HA mùa xuân và TC tha thiết của Thanh Hải trong bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”.
- Bố cục cân đối, rõ ràng và hợp lí.
- Với sự đồng cảm sâu sắc, TG đã chỉ ra được cái hay, cái đẹp của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”.
4. Ghi nhớ:
II. Luyện tập:
IV. Củng cố: 
 G Khái quát lại ND bài học.
 ? Thế nào là NL về 1 đoạn thơ, bài thơ.
 ? PT đoạn thơ, bài thơ đòi hỏi PT các YT nào?
 ? Nêu YC bài PT 1 bài thơ, bài thơ?
V. Hướng dẫn về nhà: 
 - Xem lại lí thuyết và hoàn thành bài tập.
 - Soạn bài: Cách làm bài NL về 1 đoạn thơ, bài thơ.
E. Rút kinh nghiệm:
....
....