Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 25: Sự phát triển của từ vựng

NS: 29.9.09
NG: 1.10 (9A2,3)
TiÕt 25
TiÕng ViƯt 
 Sù ph¸t triĨn cđa tõ vùng
 (TiÕp)
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t: Giĩp HS:
 - N¾m ®­ỵc hiƯn t­ỵng ph¸t triĨn tõ vùng cđa 1 ng«n ng÷ = c¸ch t¨ng sè l­ỵng tõ ng÷ nhê: 
 + T¹o thªm tõ míi.
 + M­ỵn tõ ng÷ tiÕng n­íc ngoµi.
B. ChuÈn bÞ cđa thÇy & trß:
 - GV: SGK, SGV, b¶ng phơ.
 - HS: §äc & chuÈn bÞ bµi.
C. Ph­¬ng ph¸p:
 - Quy n¹p
D. TiÕn tr×nh giê d¹y:
I. ỉn ®Þnh: (1phĩt)
II. KiĨm tra bµi cị: (4 phĩt).
 ? C¸c tõ “hoa” trong nh÷ng c©u th¬ sau, tõ nµo dïng theo nghÜa gèc?
 A. NỈng lßng xãt liƠu v× hoa
 TrỴ th¬ ®· biÕt ®©u mµ d¸m th­a.
 B. Cá non xanh tËn ch©n trêi
 Cµnh lª tr¾ng ®iĨm 1 vµi b«ng hoa.
 C. §øng ®iỊu nguyƯt nä hoa kia
 Ngoµi ra ai l¹i tiÕc g× víi ai.
 D. Cưa sµi võa ngá then hoa
 Gia ®ång võa gưi th­ nhµ míi sang.
 III. Bµi míi:
1. Giíi thiƯu bµi: (1phĩt)
Ho¹t ®éng cđa thÇy
Ho¹t ®éng cđa trß
Néi dung
* H§1: T×m hiĨu lÝ thuyÕt (20 phĩt)
G YC c¸c nhãm th¶o luËn 5 phĩt.
* Nhãm 1: T×m c¸c tõ ng÷ míi ®­ỵc cÊu t¹o trªn c¬ së c¸c tõ sau: §iƯn tho¹i, kinh tÕ, di ®éng, tri thøc, ®Ỉc khu, trÝ tuƯ. Gi¶i nghÜa c¸c tõ míi t¹o ®ã?
G NX, kÕt luËn.
* Nhãm 2: T×m c¸c tõ cã cÊu t¹o theo m« h×nh X + tỈc. Nªu nghÜa c¸c tõ míi t¹o ®ã?
G NX, kÕt luËn.
? Qua viƯc t×m hiĨu c¸c tõ ng÷ míi, h·y cho biÕt ph­¬ng thøc (c¸ch) t¹o tõ míi?
G Bỉ sung: Ngoµi ra cßn t¹o b»ng ph­¬ng thøc l¸y (VD: ®iƯu ®µ).
? ViƯc t¹o tõ míi nh»m M§ g×?
? §äc ghi nhí?
? §äc ®o¹n th¬?
G YC HS ho¹t ®éng nhãm.
* Nhãm 1: T×m tõ H¸n ViƯt trong ®o¹n trÝch (a)?
* Nhãm 2: T×m tõ H¸n ViƯt trong ®o¹n trÝch (b)?
G NX, bỉ sung.
? NX sè l­ỵng tõ H¸n ViƯt ®­ỵc SD trong ®o¹n trÝch?
? TV dïng nh÷ng tõ nµo ®Ĩ chØ nh÷ng kh¸i niƯm sau:
a. BƯnh mÊt kh¶ n¨ng miƠn dÞch g©y tư vong.
b. Nghiªn cøu 1 c¸ch cã hƯ thèng nh÷ng ®iỊu kiƯn ®Ĩ tiªu thơ hµng ho¸.
? Nh÷ng tõ nµy cã nguån gèc tõ ®©u?
? ViƯc m­ỵn tiÕng n­íc ngoµi cã TD g×?
? Qua viƯc t×m hiĨu em thÊy chĩng ta m­ỵn tiÕng nµo nhiỊu nhÊt?
- L­u ý: Kh«ng nªn l¹m dơng tõ m­ỵn.
? §äc ghi nhí?
* H§2: LuyƯn tËp (15 phĩt)
? §äc & nªu YC bµi tËp?
G NX, kÕt luËn.
? Nªu YC bµi tËp 2?
G YC HS ho¹t ®éng nhãm bµi tËp. Mçi nhãm t×m 5 tõ ng÷ míi ®­ỵc dïng phỉ biÕn gÇn ®©y. Gi¶i thÝch nghÜa c¸c tõ ®ã?
? §äc & nªu YC bµi tËp 3?
G NX, bỉ sung.
- Th¶o luËn nhãm.
-§¹i diƯn c¸c nhãm tr×nh bµy.
* Nhãm 1:
- §iƯn tho¹i di ®éng: ®iƯn tho¹i v« tuyÕn nhá mang theo bªn ng­êi, ®­ỵc sư dơng trong vïng phđ sãng cđa c¬ së cho thuª bao.
- Kinh tÕ tri thøc: nỊn kinh tÕ dùa chđ yÕu vµo viƯc SX, l­u th«ng ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cã hµm l­ỵng tri thøc cao.
- §Ỉc khu kinh tÕ: khu vùc dµnh riªng ®Ĩ thu hĩt vèn & c«ng nghƯ n­íc ngoµi víi nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i.
- Së h÷u trÝ tuƯ: quyỊn së h÷u ®èi víi s¶n phÈm do ho¹t ®éng trÝ tuƯ mang l¹i ®­ỵc PL b¶o hé nh­ quyỊn TG, quyỊn ®èi víi s¸ng chÕ
- Líp NX, bỉ sung.
* Nhãm 2: 
+ Kh«ng tỈc: Nh÷ng kỴ c­íp trªn m¸y bay.
+ H¶i tỈc: Nh÷ng kỴ c­íp trªn biĨn.
+ L©m tỈc: kỴ c­íp tµi nguyªn rõng (Khai th¸c bÊt hỵp ph¸p).
+ Gian tỈc: KỴ gian manh trém c¾p.
+ Tin tỈc: KỴ dïng kÜ thuËt th©m nhËp tr¸i phÐp vµo d÷ liƯu trong m¸y tÝnh cđa ng­êi kh¸c ®Ĩ khai th¸c hoỈc ph¸ ho¹i.
+ Gia tỈc: KỴ c¾p trong nhµ.
+ NghÞch tỈc: KỴ ph¶n béi lµm giỈc.
- Líp NX, bỉ sung.
- C¸c tõ ng÷ míi chđ yÕu ®­ỵc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng (tõ) l¹i víi nhau (Ph­¬ng thøc ghÐp).
-> Lµm vèn tõ ng÷ t¨ng lªn.
- §äc ghi nhí.
- §äc ®o¹n th¬.
- 1 bµn 1 nhãm th¶o luËn 3 phĩt -> §¹i diƯn nhãm tr×nh bµy.
* Nhãm 1: Thanh minh, tiÕt, lƠ, t¶o mé, héi, ®¹p thanh, yÕn anh, bé hµnh, xu©n, tµi tư, giai nh©n.
* Nhãm 2: B¹c mƯnh, duyªn, phËn, thÇn linh, chøng gi¸m, thiÕp, ®oan trang, tiÕt, trinh b¹ch.
- Líp NX, bỉ sung.
- Suy nghÜ tr¶ lêi:
a. AIDS (Õt).
b. Ma-kÐt-tinh.
- M­ỵn tiÕng n­íc Anh.
-> Ph¸t triĨn tõ vùng TV.
- §äc ghi nhí.
- §äc & nªu YC bµi tËp.
- ChiÕn tr­êng, thao tr­êng, c«ng tr­êng
- Líp NX, bỉ sung.
* Ho¹t ®éng nhãm (theo d·y bµn).
- §¹i diƯn tr×nh bµy
- Nhãm kh¸c NX, bỉ sung.
+ Bµn tay vµng: bµn tay khÐo lÐo, tµi giái trong c«ng viƯc.
+ C¬m bơi: c¬m gi¸ rỴ.
+ CÇu truyỊn h×nh: truyỊn h×nh t¹i chç cuéc giao l­u ®èi tho¹i trùc tiÕp víi nhau qua hƯ thènh ca-me-ra gi÷a c¸c ®Þa ®iĨm c¸ch xa nhau.
+ Th­¬ng hiƯu: nh·n hiƯu th­¬ng m¹i.
+ §­êng vµnh ®ai: ®­êng bao quanh giĩp c¸c ph­¬ng tiƯn vËn t¶i cã thĨ ®i vßng ®Ĩ ®Õn 1 ®Þa ph­¬ng kh¸c mµ kh«ng ®i vµo trong thµnh phè.
- §äc & nªu YC bµi 3.
- M­ỵn tiÕng H¸n: M·ng xµ, biªn phßng, tham «, t« thuÕ, phª b×nh, phª ph¸n, ca sÜ, n« lƯ.
- M­ỵn tiÕng Ch©u ©u: Xµ phßng, ra-®i-«, « xi, cµ phª, ca n«.
- Líp NX, bỉ sung.
I. T¹o tõ míi:
1. VD:
2. NX:
- GhÐp c¸c tiÕng (tõ) l¹i víi nhau 
-> Tõ míi.
3. Ghinhí/73
II. M­ỵn tõ ng÷ cđa tiÕng n­íc ngoµi:
1. VD:
2. NX:
- M­ỵn nhiỊu tõ H¸n ViƯt.
- M­ỵn tiÕng Anh, Ph¸p (Ch©u ©u).
-> Ph¸t triĨn tõ vùng.
3. Ghi nhí: SGK/74.
II. LuyƯn tËp:
Bµi 1/74
Bµi 2/74
Bµi 3/74
IV. Cđng cè: (2phĩt)
 - Nh¾c l¹i c¸ch t¹o tõ míi & M§ t¹o tõ míi.
V. HDVN:
 - ChuÈn bÞ bµi sau ( 2phĩt ).
 - Häc bµi: + N¾m ®­ỵc c¸ch t¹o tõ míi.
 + Lµm bµi tËp 4.
 - ChuÈn bÞ bµi: “NguyƠn Du & TruyƯn KiỊu”
 * YC: + Tãm t¾t VB.
 + N¾m ®­ỵc th©n thÕ, sù nghiƯp cđa NguyƠn Du.
 + T×m ®äc TP “TruyƯn KiỊu”.
E. Rĩt kinh nghiƯm: