Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 54: Tập làm văn Tập làm thơ tám chữ

NS: 
NG: 
 Tiết 54
Tập làm văn
 Tập làm thơ tám chữ
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS.
 - Nắm được đặc điểm, khả năng MT, biểu hiện phong phú của thể thơ 8 chữ.
 - Qua hoạt động tập làm thơ 8 chữ mà phát huy tinh thần sáng tạo, sự hứng thú trong học tập, rèn luyện thêm năng lực cảm thụ thơ ca.
B. chuẩn bị: 
 - G: giáo án; SGK; bảng phụ;
C. phương pháp: 
 - G: phân tích; phát vấn; thực hành;...
 - H: hoạt động độc lập; hoạt động nhóm;...
D. Tiến trình giờ dạy:
I. ổn định lớp:
II. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra bài soạn của HS.
III. nội dung Bài mới: Tiết học hôm nay, thầy trò chúng ta cùng tìm hiểu về thể thơ 8 chữ và thực hành làm thơ 8 chữ.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
* HĐ1: Nhận diện thể thơ 8 chữ (10 phút)
? Đọc VD/SGK/148 – 149?
? Hãy xác định số chữ trong mỗi dòng ở các đoạn thơ trên?
? Hãy tìm các chữ có chức năng gieo vần ở mỗi đoạn?
? Vận dụng KT về vần chân, vần lưng, vần liền, vần gián cách để NX về cách gieo vần của từng đoạn?
? NX cách ngắt nhịp ở mỗi đoạn thơ trên?
? Đọc ghi nhớ/SGK/150?
* HĐ2: Luyện tập nhận diện thể thơ 8 chữ (10 phút)
? Nêu YC bài tập?
? Đọc bài tập?
? Đọc bài tập?
G Gợi ý: chúng ta chú ý về vần, về thanh điệu. Âm tiết cuối của câu thơ này phải mang thanh = và hiệp vần với chữ “gương” ở cuối câu thơ trên.
* HĐ3: Thực hành làm thơ 8 chữ (20 phút)
? Nêu YC bài tập?
G Gợi ý: ở dòng thơ thứ 3 ta phải điền 1 từ vào chỗ trống mang thanh =. ở dòng thơ thứ 4 ta phải điền 1 từ vào chỗ trống phải có khuôn âm (a) để hiệp vần với chữ “xa” ở cuối dòng thơ thứ 2. Và mang thanh =.
? Đọc bài tập?
G Gợi ý: chú ý phải đúng vần, phải phù hợp với ND cảm xúc từ 3 câu trước. Như vậy, câu thơ này có phải 8 chữ và chữ cuối phải có khuôn âm (ương) hoặc (a) mang thanh =.
? Trình bày bài thơ của nhóm?
G NX, đánh giá, cùng HS sửa cho hoàn chỉnh bài thơ.
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 1 phút -> trả lời = miệng.
- Mỗi dòng 8 chữ (tiếng).
- Đ1: vần chân liên tiếp: tan – ngàn; mới – gội; bừng – rừng; gắt – mật (các vần chuyển đổi theo từng cặp).
- Đ2: gieo vần chân liên tiếp: về – nghe; học – nhọc; bà - xa.
- Đ3: gieo vần chân gián cách: ngát – hát; non – son; đứng – dựng; tiên – nhiên.
- Đ1: 2/3/3. - Đ2: 3/3/2.
 3/2/3. 4/2/2.
 3/2/3. 4/4.
 3/3/2. 3/3/2.
 4/2/2. 3/3/2.
 3/3/2. 3/2/3.
- Đọc.
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 1 phút -> trả lời = miệng.
-  ca hát.
-  ngày qua.
-  bát ngát.
-  muôn hoa.
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 1 phút -> trả lời = miệng.
-  cũng mất.
-  tuần hoàn.
-  đất trời.
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 1 phút -> trả lời = miệng.
- Câu 3 sai ở từ: “rôn rã” => sửa: “những chàng trai 15 tuổi vào trường”.
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 1 phút -> trả lời = miệng.
-  vườn 
-  qua 
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 1 phút -> trả lời = miệng.
- Của tất cả những học trò yêu thương.
- Đến bây giờ còn lưu luyến vấn vương.
- Các nhóm trình bày bài thơ của nhóm mình (HS nhóm đại diện trình bày).
- Các nhóm khác NX, đánh giá bài thơ của nhóm bạn.
I. Nhận diện thể thơ 8 chữ:
1.VD/SGK:
2. PT:
3. NX:
- Mỗi dòng thơ có 8 chữ.
- Có vần chân gieo liên tiếp và gián cách.
- Cách ngắt nhịp đa dạng, linh hoạt.
4. Ghi nhớ:
II. Luyện tập nhận diện thể thơ 8 chữ:
Bài 1/150:
- Điền từ vào chỗ trống?
Bài 2/150:
- Điền từ vào chỗ trống?
Bài 3/151:
- Tìm lỗi sai, nêu nguyên nhân, và sửa sai?
III. Thực hành làm thơ 8 chữ:
Bài 1/151:
- Điền từ vào chỗ trống?
Bài 2/151:
- Thêm câu thơ cuối cho bài thơ?
Bài 3/151:
IV. Củng cố: G khái quát lại từng ND bài. 
V. Hướng dẫn: - Xem lại lí thuyết về thể thơ 8 chữ và tập làm thơ 8 chữ -> nộp vào giờ sau.
 - Soạn bài: Trả bài kiểm tra văn.
E. Rút kinh nghiệm: