Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 6 đến tiết 10

Tiết 6-Văn bản:
 ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH
 Gác- xi-a Mác-két 
NS: 22/8/09
Mục tiêu cần đạt:
Sau khi học xong bài này, HS sẽ: 
Hiểu được vấn đề đặt ra trong văn bản: Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa toàn bộ sự sống trên trái đất và nhiệm vụ cấp bách của toàn nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó, là đấu tranh cho một thế giới hòa bình.
 Thấy được nghệ thuật nghị luận của bài văn, nổi bật là chứng cứ cụ thể, xác thực; cách so sánh rõ ràng, giàu sức thuyết phục, lập luận chặt chẽ.
Giáo dục lòng yêu chuộng hòa bình.
Luyện kĩ năng đọc và phân tích văn bản.
Chuẩn bị:
Giáo viên: Tìm Đọc văn bản, soạn giáo án.
Học sinh: Đọc, trả lời câu hỏi SGK.
Hoạt động dạy và học.
Ổn định tổ chức:
9a
ND: 24/8/08
9b
ND: 24/8/08
9c
ND: 24/8/09
Sĩ số:
Sĩ số:
Sĩ số:
KTBC: Những hiểu biết của em về đời sống của BH thông qua văn bản: phong cách HCM.
Bài mới:
Hoạt động 1: 
Giới thiệu bài: ChiÕn tranh vµ hoµ b×nh lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®­îc quan t©m hµng ®Çu cña nh©n lo¹i v× nã quan hÖ ®Õn cuéc sèng vµ sinh mÖnh cña con ng­êi trªn hµnh tinh. HiÖn nay, nguy c¬ chiÕn tranh vÉn lu«n tiÒm Èn, ®Æc biÖt vò khÝ h¹t nh©n ph¸t triÓn m¹nh ®· trë thµnh hiÓm ho¹ khñng khiÕp nhÊt, ®e do¹ toµn bé sù sèng loµi ng­êi. V× vËy, nhËn thøc ®óng vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ tham gia vµo cuéc chiÕn tranh cho hoµ b×nh lµ yªu cÇu ®Æt ra cho mçi ng­êi d©n trªn tr¸i ®Êt.
Hoạt động của thầy và trò
Phần ghi bảng
Hoạt động 2:
GV đọc mẫu 1 đoạn.
HS đọc.
? Nêu một số hiểu biết của em về tác giả và văn bản?
Giải nghĩa một số từ khó HS khó hiểu.
I - Đọc.Tiếp xúc văn bản.
Đọc. 
Chú thích.
? Bài viết theo dạng VB nào?( nghị luận)	
? Theo em luận đề chính của văn bản là gì?
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình.
? H·y nªu ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña v¨n b¶n? 
- Ph­¬ng thøc lËp luËn.
H? Trong v¨n b¶n nµy cßn sö dông yÕu tè biÓu ®¹t nµo 
kh¸c?
YÕu tè biÓu c¶m sö dông ë ®o¹n v¨n cuối.
? Theo em văn bản có thể chia mấy phần? Nêu giới hạn và tóm tắt nội dung từng phần?
Chia 2 phần:
? Luận điểm chính của 2 phần là gì?
-Luận điểm chính: Chiến tranh hạt nhân là một hiểm họa khủng khiếp đang đe dọa toàn thể loài người và mọi sự sống trên trái đất. Vì vậy, đấu tranh để loại bỏ nguy cơ ấy cho 1 thế giới hòa bình là nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại.
H? Tõ luËn ®iÓm nµy t¸c gi¶ triÓn khai thµnh nh÷ng luËn cø nh­ thÕ nµo?
- Nguy cã chiÕn tranh h¹t nh©n: “§Çu vËn mÖnh thÕ giíi”.
- Cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n cùc k× tèn kÐm “niÒm an ñicho toµn thÕ giíi.
- Cuéc chiÕn tranh h¹t nh©n lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng c¶i thiÖn ®êi sèng con ng­êi nªn cùc k× phi lÝ “Mét nhµ tiÓu thuyÕt ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã”.
- PhÇn cßn l¹i: NhiÖm vô cña mäi ng­êi ®èi víi nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n.
GV: §©y lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn ®­îc tr×nh bµy b»ng mét hÖ thèng luËn cø, luËn chøng giµu chÊt thuyÕt 
phôc, lËp luËn chÆt chÏ.
Thể loại, PTBĐ.
Bố cục
Hoạt động 3
H? §äc ®o¹n v¨n nãi vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n tõ ®Çu ®Õn: “VËn mÖnh thÕ giíi”/175 SGK? 
H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mèc thêi gian t¸c gi¶ ®­a ra?
Mèc thêi gian cã tÝnh x¸c ®Þnh cô thÓ.
H? §­a mèc thêi gian cô thÓ nh­ vËy nh»m môc ®Ých g×?
- Nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò ®­a ra trong v¨n b¶n ®¸ng tin cËy, cã c¨n cø.
? Tiếp đó tác giả nêu ra vấn đề gì?
Tính từ ngày 8/8/1986, có hơn 50.000
? Em hiểu là tác giả đang đề cập đến vấn đề gì?
Nguy cơ CT hạt nhân
H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®Æt vÊn ®Ò cña t¸c gi¶?
- §Æt vÊn ®Ò mét c¸ch trùc tiÕp.
H? C¸ch vµo ®Ò nh­ vËy cã t¸c dông g×?
Thu hót sù chó ý cña ng­êi ®äc.
G©y Ên t­îng m¹nh mÏ vÒ sù hÖ träng cña vÊn ®Ò ®­îc nãi tíi.
GV: §©y lµ c¸ch vµo ®Ò hay, chóng ta cÇn ph¶i häc tËp.
H? Sau đó t¸c gi¶ đưa ra nhËn ®Þnh g×?
- Nguy c¬ ghª gím ®ang ®Ì nÆng lªn ta nh­ thanh g­¬m §a- m«- let.
H? Dùa vµo chó thÝch gi¶i thÝch “Thanh g­¬m §a- M« let”. TG đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng?
So sánh. Mối đe dọa khủng khiếp
H? §Ó lµm s¸ng râ nhËn ®Þnh vÒ nguy c¬ ghª gím trên, t¸c gi¶ ®· ®­a ra nh÷ng lÝ lÏ g×?
VÒ lÝ thuyÕt cã thÓ tiªu diÖt tÊt c¶ hµnh tinhph¸ huû thÕ c©n b»ng cña hÖ mÆt trêi.
Kh«ng cã mét ®øa con nµo l¹i cã mét tÇm quan träng quyết ®Þnh ®Õn nh­ vËy ®èi víi vËn mÖnh cña thÕ giíi.
H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng lÝ lÏ vµ chøng cø, mµ t¸c gi¶ ®­a ra?
Chøng cø vµ lÝ lÏ chÆt chÏ, râ rµng.
H? Víi nh÷ng lÝ lÏ, dẫn chứng nh­ vËy gióp em hiÓu ®iÒu g× về chiến tranh hạt nhân?
ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ sù tµn ph¸, huû diÖt.
Ph¸t minh h¹t nh©n có tính chất quyÕt ®Þnh sù sèng
H? B»ng lÝ lÏ, dÉn chøng, th¸i ®é cña t¸c gi¶, ®o¹n v¨n cã t¸c ®éng nh­ thÕ nµo ®Õn ng­êi ®äc?
- T¸c ®éng vµo nhËn thøc cña ng­êi ®äc về søc m¹nh cña vò khÝ h¹t nh©n, sù huû diÖt ghª gím cña nã.
- Kh¬i gîi sù ®ång t×nh, ghª tëm chiÕn tranh ë ng­êi ®äc.
H? Qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, em cã thªm chøng cø nµo vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vÉn ®e do¹ sù sèng trªn tr¸i ®Êt.
VD: + C¸c cuéc thö bom nguyªn tö
 + C¸c lß ph¶n øng h¹t nh©n
 + Tªn löa ®¹n ®¹o trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang diÔn ra trªn thÕ giíi.
GV: ChiÕn tranh h¹t nh©n thËt khñng khiÕp. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n lu«n lµ vÊn ®Ò nãng hæi vµ ngµy cµng gay g¾t, nã vÉn diÔn ra hµng ngµy, ë nhiÒu n¬i, nhiÒu khu vùc trªn thÕ giíi mµ gÇn ®©y nhÊt lµ cuéc chiÕn tranh x©m l­îc IR¾c cña Mü, Anh chñ nghÜa khñng bè hoµng hµnh ë nhiÒu n¬i. V× vËy, nhËn thøc ®­îc sù khñng khiÕp vÒ nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n lµ mét viÖc kh«ng cña riªng ai.
 HĐ4
Củng cố, dặn dò
.? Em suy nghĩ gì về nguy coe chiến tranh hạt nhân trên thế giới hiện nay? 
NS: 22/8/09
Tiết 7: ĐẤU TRANH CHO MỘT
Mục tiêu cần đạt: Như tiết 6
Hoạt động dạy và học:
Ổn định tổ chức
9a
ND: 25/8
9b
ND: 25/8
9c
ND: 25/8
SS:
SS:
SS:
KTBC:
H: Em suy nghĩ gì về nguy cơ chiến tranh hạt nhân.
Bài mới:
* Sau khi nªu nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n, Mac Ket 
®· ®­a ra luËn cø nµo n÷a? Chóng ta sang phÇn hai
 * Tr­íc hÕt ta t×m hiÓu t¸c h¹i cña nã. 
Hoạt động của thầy và trò
HS đäc thÇm tõ “NiÒm an ñi tốt đẹp hơn”.
? Trong đoạn này, TG sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng?
Ẩn dụ, ví nguy cơ hạt nhân nguy hiểm như nguy cơ dịch hạch. Bảo tồn sự sống trên trái đất còn ít tốn kém hơn sản xuất vũ khí hạt nhân.
? Qua đó em nhận xét gì về thái độ của tác giả với vũ khí hạt nhân? 
Ghê tởm: Chỉ nghĩ rằng thứ vũ khí ấy đang tồn tại, con người đã mất đi khả năng sống tốt đẹp rồi. 
H? §Ó lµm s¸ng tá sự tốn kém trong việc sản xuất vũ khí hạt nhân, TG đã sử ding phương pháp nào?
So sánh với những chi phí cho cuộc sống con người. 
? TG đã thực hiện những phép so sánh trong những lĩnh vực nào?
LÜnh vùc x· héi, y tÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc.
H? Trong lÜnh vùc x· héi t¸c gi¶ ®· so s¸nh nh­ thÕ nµo?
- 100 tØ ®« la mét thÕ giíi.
- Sè tiÒn 100 tØ chi gÇn b»ng 100 m¸y bay nÐm chiÕn l­îc B1B cña Mü vµ cho d­íi 7000 tªn löa v­ît ®¹i ch©u.
H? Trong lÜnh vùc y tÕ, t¸c gi¶ ®­a ra nh÷ng chøng cø nµo ®Ó nãi vÒ sù chi phÝ cho cuéc ch¹y ®ua vò trang?
- Gi¸ 10 chiÕc tµu s©n bay riªng cho Ch©u Phi mµ th«i.
H? Tµu s©n bay lµ lo¹i tµu nh­ thÕ nµo?
 (SGK phÇn chó thÝch)
H? VËy trong lÜnh vùc tiÕp tÕ thùc phÈm vµ lÜnh vùc gi¸o dôc, sù chi phÝ cho chiÕn tranh h¹t nh©n ®­îc so s¸nh nh­ thÕ nµo?
TiÕp tÕ thùc phÈm: 
+ Sè l­îng calo cÇn thiÕt cho triÖu ng­êi thiÕu dinh d­ìng tèn kÐm kh«ng b»ng 149 tªn löa MX.
 + 27 tªn löa MXtrong 4 n¨m.
- Gi¸o dôc: ChØ 2 chiÕc tµu ngÇm mang xo¸ n¹n mï ch÷ cho toµn thÕ giíi.(Ghi trªn b¶ng phô)
H? T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng ®Ò cËp ®Õn c¸c lÜnh vùc kh¸c?
V× ®©y lµ nh÷ng lÜnh vùc thiÕt yÕu trong ®êi sèng con ng­êi. Chän lÜnh vùc nµy cã tÝnh thuyÕt phôc lín.
GV: Nh÷ng lÜnh vùc nµy thùc sù quan träng trong ®êi sèng con ng­êi, ®Æc biÖt ®èi víi n­íc ch­a ph¸t triÓn.
H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c h×nh ¶nh so s¸nh ®èi lËp võa t×m?
- C¸c h×nh ¶nh so s¸nh, ®èi lËp cã søc thuyÕt phôc.
- C¸c con sè ®­a ra cô thÓ, x¸c thùc.
GV: Cã nh÷ng so s¸nh khiÕn ng­êi ®äc ng¹c nhiªn, bÊt ngê tr­íc sù thËt hiÓn nhiªn mµ v« cïng phi lÝ. 
VÝ dô dÉn chøng 4.
H? Tõ c¸c h×nh ¶nh so s¸nh mµ t¸c gi¶ ®­a ra, em hiÓu ®­îc ®iÒu g× vÒ sù chi phÝ cho cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n?
- Chi phÝ cho chiÕn tranh h¹t nh©n t¹o ra søc m¹nh huû diÖt t­¬ng ®­¬ng víi chi phÝ ®Ó cøu hµng tr¨m triÖu trÎ em nghÌo khæ, hµng tØ ng­êi ®­îc phßng bÖnh, hµng tr¨m triÖu ngµn ng­êi thiÕu dinh d­ìng, xo¸ ®­îc n¹n mï ch÷.
H? Tõ nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh, ®èi lËp Êy em thÊy cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo tíi cuéc sèng con người? 
Cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n v« cïng tèn kÐm lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng ®Ó con ®­îc ng­êi ®­îc sèng tèt ®Ñp h¬n. 
H? Ngoµi ra, sù lËp luËn cña t¸c gi¶ cã t¸c dông g× n÷a?
Nªu bËt sù v« nh©n ®¹o cña cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh h¹t nh©n.
Gîi sù mØa mai ch©m biÕm n¬i ng­êi ®äc.
GV: Víi lËp luËn s¾c bÐn, víi nh÷ng con sè biÕt nãi, 
t¸c gi¶ ®· cho thÊy ng©n s¸ch qu©n sù, chi phÝ ch¹y ®ua vò trang h¹t nh©n lµ cùc k× tèn kÐm, v« nh©n ®¹o. 
Ngoµi sù tèn kÐm, v« nh©n ®¹o chiÕn tranh h¹t nh©n cßn t¸c h¹i nh­ thÕ nµo, chóng ta cùng tìm hiểu luận cứ tiếp theo.
HS đäc ®o¹n v¨n : “Mét nhµ tiÓu thuyÕt xuÊt ph¸t cña nã”.
? Nhà văn khẳng định điều gì?
GV: Nhµ v¨n kh¼ng ®Þnh chiÕn tranh h¹t nh©n ®i ng­îc víi lÝ trÝ cña con ng­êi, ®i ng­îc l¹i lÝ trÝ cña tù nhiªn. 
Gi¸o viªn gi¶i thÝch kh¸i niÖm lÝ trÝ tù nhiªn: lµ quy luËt tù nhiªn, l«gic tÊt yÕu cña tù nhiªn.
H? §Ó lµm râ luËn cø nµy, t¸c gi¶ ®· ®­a ra nh÷ng luËn chøng nµo? ë nh÷ng ph­¬ng diÖn nµo?
ë ph­¬ng diÖn khoa häc ®Þa chÊt vµ cæ sinh häc.
LuËn chøng + Tr¶i qua 380 triÖu n¨m con b­ím míi 
bay ®­îc, 180 triÖu n¨m
 + Tr¶i qua 4 kØ ®i¹ chÊt 
H? Em hiÓu g× vÒ sù sèng tr¸i ®Êt tõ luËn chøng trªn?
- Sù sèng tr¸i ®Êt h×nh thµnh ®­îc phải tr¶i qua thêi gian dµi.
H? ThÕ mµ, khi chiÕn tranh h¹t nh©n bùng nổ th× ®iÒu g× sÏ x¶y ra?
ChØ cÇn bÊm nót lµ c¶ qu¸ tr×nh vÜ ®¹i vµ tèn kÐm cña hµng bao nhiªu n¨m trë l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu cña nã.
H? Em hiÓu g× vÒ gi¶ thiÕt nµy cña t¸c gi¶?
NÕu chiÕn tranh h¹t nh©n x¶y ra nã sÏ ®Èy lïi sù tiÕn hãa trë vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã, tiªu huû thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ sù sèng trong tù nhiªn.
H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n trªn?
- Sö dông lèi lËp luËn t­¬ng ph¶n vÒ thêi gian: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh sù sèng vµ v¨n minh nh©n lo¹i vµ sù huû diÖt tr¸i ®Êt cña chiÕn tranh h¹t nh©n.
? Ngoµi ra t¸c gi¶ cßn b×nh luËn “Thêi ®¹i  cña nã”.
Em hiÓu g× vÒ lêi b×nh luËn nµy?
- T¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh chiÕn tranh h¹t nh©n lµ hµnh ®éng cùc k× phi lÝ, ngu ngèc, man rî, ®¸ng xÊu hæ.
H? Tõ c¸ch lËp luËn vµ lêi b×nh cña t¸c gi¶, em cã c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ chiÕn tranh h¹t nh©n?
GV: B»ng nh÷ng lËp luËn vµ lêi b×nh cña t¸c gi¶, chóng ta nhËn thøc râ rµng, s©u s¾c tÝnh chÊt ph¶n tù nhiªn, ph¶n tiÕn hãa, ng­îc l¹i víi lÝ trÝ con ng­êi cña chiÕn tranh h¹t nh©n.
H? Nh×n l¹i 2 luận cứ, e ... µo ®· häc cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ph­¬ng ch©m lÞch sù?
- PhÐp tu tõ nãi gi¶m, nãi tr¸nh
H? Em h·y lÊy vÝ dô:
Khi b¹n viÕt ch÷ xÊu: - B¹n viÕt ch÷ ch­a thËt ®Ñp.
H? Qua bµi häc, em häc thªm nh÷ng ph­¬ng ch©m héi tho¹i nµo? H·y nh¾c l¹i?
H? Tu©n thñ c¸c ph­¬ng ch©m héi tho¹i cã t¸c dông g×? 
Hoạt động 5 
 HS làm bài cá nhân 
Hoạt động6
Củng cố, dặn dò.
H: Em rút ra bài học gì trong giao tiếp qua bài hôm nay?
N¾m ch¾c ph­¬ng ch©m héi tho¹i.
S­u tÇm hoÆc ®Æt t×nh huèng víi mçi ph­¬ng ch©m héi tho¹i.
BTVN: 4,5(24)
I-Ph­¬ng ch©m quan hÖ.
Ví dụ
Ghi nhớ
Ph­¬ng ch©m c¸ch thøc 
* VÝ dô 1:
- D©y cµ, d©y muèng
- Lóng bóng nh­ ngËm hét thÞ.
 * VÝ dô 2: 
 III- Ph­¬ng ch©m lÞch sù
IV. LuyÖn tËp
* Bµi tËp 1/23
- Những bài ca dao, câu TN khuyên chúng ta khi giao tiếp nên dùng từ ngữ lịch sự, nhã nhặn.
- Một số câu khác:
+ Chim khôn kêu tiếng rảnh rang
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
+ Chẳng được miếng thịt miếng xôi
Cũng được lời nói cho nguôi tấm lòng
+ Một câu nhịn chíncâu lành
* Bµi tËp 3/23
a. nói mát
b. nói hớt
c. nói móc	pc lịch sự
d. Nói leo
e. Nói ra đầu, ra đũa( cách thức)
NS: 26/8/2009
Tiết 9
SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ
TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
Mục tiêu cần đạt:
Sau khi học xong bài này, HS hiểu được:
Văn bản thuyết minh có khi phải kết hợp với yếu tố miêu tả thì văn bản mới lôi cuốn.
Có ý thức vận dụng yếu tố miêu tả khi làm bài văn thuyết minh.
Chuẩn bị:
Giáo viên: Soạn giáo án.
Học sinh: Đọc trước bài.
Hoạt động dạy và học.
Ổn định tổ chức:
9a
ND: 29/8
9b
ND: 28/8
9c
ND: 28/8
Sĩ số:
Sĩ số:
Sĩ số:
KTBC: Việc vận dụng một số yếu tố nghệ thuật trong VB TM có tác dụng gì?
Bài mới:
Hoạt động 1:
 Giới thiệu bài: Văn thuyết minh là loại văn bản được sử dụng khá phổ biến. Nhưng để bài văn thuyết minh lôi cuốn cần biết vận dụng một số biện pháp nghệ thuật trong đó có miêu tả.
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 2
H? Gäi häc sinh ®äc v¨n b¶n?
H? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn?
- Chia lµm 3 phÇn:
+ PhÇn 1: “Tõ ®Çu con ®µn ch¸u lò” C©y chuèi lµ loµi c©y g¾n bã th©n thuéc cña lµng quª ®Êt n­íc ViÖt Nam th©n yªu.
+ PhÇn 2: “Ng­êi ngµy nay” C©y chuèi lµ mét loµi c©y rÊt cã Ých
+ PhÇn 3: Cßn l¹i: Gi¸ trÞ cña qu¶ chuèi
H? Ngay nhan ®Ò v¨n b¶n muèn giíi thiÖu cho chóng ta biÕt ®iÒu g×?
Cho biÕt vai trß cña c©y chuèi ®èi víi ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ViÖt Nam tõ x­a ®Õn nay.
- Th¸i ®é ®óng ®¾n cña con ng­êi trong viÖc nu«i trång ch¨m sãc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ cña c©ychuèi.
H? Qua t×m hiÓu, v¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo?
- Thuéc kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh.
H? C¨n cø vµo ®©u cho r»ng ®©y lµ v¨n b¶n thuyÕt minh?
- V¨n b¶n ®· giíi thiÖu ®­îc ®Æc tÝnh vµ mét phÇn gi¸ trÞ cña c©y chuèi.
H? T×m nh÷ng c©u v¨n thuyÕt minh vÒ đặc điểm c©y chuèi?
HÇu nh­ ë n«ng th«n, nhµ nµo còng trång chuèi.
C©y chuèi rÊt ­a n­íc b¹t ngµn v« tËn.
Ng­êi phô n÷ nµo gèc ®Õn hoa, qu¶
Qu¶ chuèi lµ mét mãn ¨n ngon.
Nµo chuèi h­¬ng, chuèi ngù h­¬ng th¬m hÊp dÉn.
Mçi c©y chuèi ®Òu cho mét buång chuèi.
Cã buång chuèi c¶ ngh×n qu¶.
NÕu chuèi chÝn ¨n hµng ngµy.
Chuèi xanh thùc phÈm truyÒn l¹i.
Ng­êi ta cã thÓ chÕ biÕn b¸nh chuèi. Nh­ng trªn m©m ngò qu¶. Chuèi thê, nguyªn n¶i.
Ngµy lÔ tÕt thê chuèi chÝn.
H? Em h·y cho biÕt, theo yªu cÇu chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh, em thÊy v¨n b¶n nµy cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n thuyÕt minh hoµn chØnh giíi thiÖu vÒ c©y chuèi kh«ng?
- V¨n b¶n nµy ch­a ph¶i lµ mét v¨n b¶n giíi thiÖu hoµn chØnh vÒ c©y chuèi.
H? V× sao?
-V× trong v¨n b¶n ch­a ph©n lo¹i chuèi, ch­a chØ râ ®Æc ®iÓm cña th©n, rÔ, l¸, bÑ, gèc vµ chuèi, ch­a giíi thiÖu hÕt gi¸ trÞ c«ng dông cña chuèi.
GV: §©y chØ lµ mét v¨n b¶n mang tÝnh minh ho¹ cho mét v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè nghÖ thuËt.
H? C¸c em theo dâi vµo nh÷ng c©u v¨n sau ®©y:“§i kh¾p ViÖt Nam ®Õn nói rõng”.
Chuèi xanh cã vÞ ch¸t mãn gái”.
H? Cho biÕt hai c©u v¨n thuyÕt minh trªn cßn sö dông yÕu tè nghÖ thuËt nµo?
YÕu tè miªu t¶.
H? Em h·y chØ râ tõ, côm tõ miªu t¶.
Th©n mÒm v­¬n lªn nh­ nh÷ng trô cét nh½n bãng to¶ ra vßm t¸n l¸ xanh m­ít, che rîp- ®Ó sèng gÊp béi phÇn.
H? ViÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong nh÷ng c©u v¨n này cã t¸c dông g×?
- ViÖc sö dông yÕu tè miªu t¶, gióp ta h×nh dung th©n c©y chuèi, c«ng dông cña qu¶ chuèi mét c¸ch râ rµng, sinh ®éng, hÊp dÉn.
GV: Nh­ vËy viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh nh»m gióp ng­êi ®äc h×nh dung ®èi t­îng mét c¸ch cô thÓ, sinh ®éng lµm ng­êi ®äc dÔ c¶m nhËn ®èi t­îng thuyÕt minh h¬n.
GV: §­a ®o¹n v¨n thuyÕt minh bá c¸c yÕu tè miªu t¶?
H? Em h·y so s¸nh víi ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶ vµ nhËn xÐt?
- §o¹n v¨n thuyÕt minh kh«ng cã yÕu tè miªu t¶: tri thøc vÒ ®èi t­îng vÉn râ rµng, chÝnh x¸c nh­ng mÊt ®i sù sinh ®éng, hÊp dÉn.
Cßn ®o¹n v¨n cã yÕu tè miªu t¶ hay h¬n, sinh ®éng vµ g©y Ên t­îng h¬n.
H? Qua ph©n tÝch vÝ dô em thÊy yÕu tè miªu t¶ cã vai trß g× trong bµi v¨n thuyÕt minh? 
Yếu tố miêu tả rất cần thiết trong văn bản thuyết minh 
GV: Nh­ng yÕu tè miªu t¶ chØ ®ãng vai trß phô trî, nÕu l¹m dông nã th× sÏ lµm mê néi dung tri thøc thuyÕtminh. §©y chÝnh lµ phÇn ghi nhí SGK.
H? Mét em ®äc phÇn ghi nhí? 
 Hoạt động 3
H? §äc vµ nªu yªu cÇu bµi tËp? 
- Bæ sung yÕu tè miªu t¶ vµo chi tiÕt TM cho s½n. 
H? Muèn bæ sung ®­îc yÕu tè miªu t¶ em ph¶i lµm g×?
Ph¶i ph©n tÝch chi tiÕt thuyÕt minh vÒ ®èi t­îng nµo (tri thøc cña ®èi t­îng nµo) ®Ó t×m ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, c«ng dông cña tri thøc ®èi t­îng ®ã ®Ó miªu t¶.
H? Chó ý vµo chi tiÕt thuyÕt minh thø nhÊt, theo em th©n c©y chuèi cã ®Æc ®iÓm h×nh d¸ng nh­ thÕ nµo?
- Th¼ng h×nh trßn, xanh nh¹t, th©n mÒm.
H? Em h·y bæ sung yÕu tè miªu t¶ nµy vµo chi tiÕt thuyÕt minh vµ t¹o thµnh mét c©u v¨n hoµn chØnh?
- Th©n c©y chuèi cã h×nh d¸ng th¼ng, trßn nh­ mét c¸i cét trô trêi víi mµu xanh nh¹t (sËm, tÝm sÉm) gîi c¶m gi¸c m¸t mÎ dÔ chÞu.
GV: T­¬ng tù nh­ vËy gîi ý cho häc sinh lµm nh÷ng chi tiÕt cßn l¹i.
L¸ chuèi t­¬i xanh ­ìn cong cong, thØnh tho¶ng vÉy lªn phÇn phËt tr­íc giã.
L¸ chuèi kh« lãt æ n»m võa mÒm m¹i võa Êm ¸p trong mïa ®«ng gi¸ l¹nh.
Qu¶ chuèi chÝn vµng võa b¾t m¾t võa dËy mïi th¬m ngon.
B¾p chuèi mµu phít hång nom gièng nh­ mét c¸i bóp löa cña thiªn nhiªn k× diÖu.
Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh­ mét bøc th­ cßn phong kÝn ®îi giã më ra.
T×m yÕu tè miªu t¶ ®­îc sö dông trong ®o¹n v¨n.
H? Tr­íc tiªn cho biÕt ®o¹n v¨n thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo?
ViÕt theo kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh.
H? ChØ ra ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh ®­îc sö dông trong ®o¹n v¨n?
Ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i: T¸ch T©y: cã tai
 ChÐn ta: kh«ng tai
H? Em h·y chØ ra yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n?- T¸ch nã cã tai.
Khi mêi ai mµ uèng rÊt nãng.
H? Nªu t¸c dông cu¶ viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶?
ThÊy sù kh¸c biÖt, sù tiÖn lîi cña chÐn ta.
GV: Qua hai bµi tËp nµy mét lÇn n÷a chóng ta cµng thÊy râ h¬n vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyÕt minh.
	Hoạt động 4
Củng cố, dặn dò
N¾m ch¾c viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyÕt minh
Lµm bµi tËp 3 trong s¸ch bµi tËp.
Chuẩn bị tiết 10( 28)
Phần ghi bảng
I- T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ 
 trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 
T×m hiÓu v¨n b¶n: 
Cây chuối trong dời sống VN 
* Ghi nhí.
II- LuyÖn tËp
* Bµi tËp 1
*Bµi tËp 2
NS: 26/8/2009
Tiết 10
 LUYỆN TẬP SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ
TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
Mục tiêu cần đạt:
Sau khi học xong bài này, HS sẽ:
Rèn luyện kĩ năng kết hợpthuyết minh với yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh.
Giáo dục hs tình cảm gắn bó với quê hương, yêu thương loài vật.
Chuẩn bị:
Giáo viên: Soạn giáo án.
Học sinh: Chuẩn bị phần ở nhà.
Hoạt động dạy và học.
Ổn định tổ chức:
9a
ND: 29/8
9b
ND: 28/8
9c
ND: 28/8
Sĩ số:
Sĩ số:
Sĩ số:
KTBC: Việc vận dụng yếu tố nghệ thuật miêu tả trong VB TM có tác dụng gì?
Bài mới:
Hoạt động 1: KT sự chuẩn bị của HS.
Hoạt động 2: Tiến hành luyện tập.
* GV ghi đề bài trên bảng
	§Ò bµi: Giíi thiÖu vÒ con Tr©u ë lµng quª ViÖt Nam
H? Nh¾c l¹i nh÷ng yªu cÇu gi¸o viªn cho vÒ nhµ?
- LËp dµn ý cho ®Ò bµi trªn
- ViÕt phÇn më bµi cã sö dông yÕu tè miªu t¶.
H? Muèn lµm ®­îc dµn ý ta ph¶i lµm nh÷ng b­íc nµo?
- T×m hiÓu ®Ò, t×m ý.
1. T×m hiÓu ®Ò.
H? X¸c ®Þnh vÊn ®Ò thuyÕt minh ë ®Ò bµi trªn? (gäi lµ ®èi t­îng thuyÕt minh)
- ThuyÕt minh vÒ con tr©u.
H? Ph¹m vi thuyÕt minh vÊn ®Ò ë ®Ò bµi nµy nh­ thÕ nµo?
- Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam
GV: Nh­ vËy ®Ò bµi nµy yªu cÇu ta thuyÕt minh vÒ con tr©u g¾n bã víi lµng quª ViÖt Nam nh­ thÕ nµo chø kh«ng ph¶i vÒ con tr©u nãi chung.
H? Em cho biÕt côm tõ “Con Tr©u ë lµng quª ViÖt Nam” gîi cho em suy nghÜ g×? (Thùc chÊt giíi thiÖu con Tr©u ë lµng quª nh­ thÕ nµo?)
- Giíi thiÖu vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng cña ng­êi n«ng d©n, trong nghÒ n«ng cña ng­êi ViÖt Nam.
GV: §ã lµ cuéc sèng cña ng­êi lµm ruéng, con tr©u trong viÖc ®ång ¸ng, con tr©u trong cuéc sèng lµng quª.
2. T×m ý
H? §èi víi vÊn ®Ò thuyÕt minh vÒ con tr©u ë lµng quª, ta tr×nh bµy nh÷ng tri thøc g× vÒ ®èi t­îng nµy? (Chó ý tíi ®Æc ®iÓm, lîi Ých cña con tr©u ë lµng quª).
Con tr©u lµ tµi s¶n lín.
Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng: kÐo cµy, bõa, kÐo xe, trôc lóa
Con tr©u trong lÔ héi ®×nh ®¸m.
Con tr©u ®èi víi viÖc cung cÊp thùc phÈm vÒ chÕ biÕn ®å mÜ nghÖ.
Con tr©u ®èi víi tuæi th¬.
*- Đại diện các nhóm trình bày, nhận xét chéo phần đã chuẩn bị ở nhà.
- GV nhận xét, đánh giá; cùng HS đưa ra dàn ý chung, chú ý chi tiết miêu tả
3. LËp dµn ý.
H? B»ng sù chuÈn bÞ bµi ë nhµ gäi häc sinh lªn tr×nh bµy?
(Gîi ý: - PhÇn më bµi em giíi thiÖu nh­ thÕ nµo?
 - C¨n cø vµo ý t×m ®­îc lËp dµn ý phÇn th©n bµi?
 - PhÇn kÕt bµi em nªu nhËn ®Þnh, c¶m xóc g×?)
A. Më bµi:
Giíi thiÖu chung vÒ con tr©u g¾n bã víi ®ång ruéng ViÖt Nam
B. Th©n bµi:
Con tr©u lµ tµi s¶n lín cña ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam.
+ Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiÖp.
+ TËu tr©u, lÊy vî lµm nhµ.C¶ ba viÖc Êy thùc lµ gian nan.
+ Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng: lµ søc kÐo ®Ó cµy bõa, kÐo xe, trôc lóa.
+ Cµy bõa: tr©u tèt cµy 3-4 sµo B¾c Bé mét ngµy; tr©u trung b×nh cµy 2-3 sµo.
+ KÐo: mét sµo lóa víi trng t¶i 3-4 t¹, rõng nói th× dïng ®Ó kÐo gç.
+ Con tr©u trong lÔ héi ®×nh ®¸m: 
- LÔ héi chäi tr©u ë §å S¬n.
 LÔ héi ®©m tr©u ë T©y Nguyªn lµm vËt tÕ thÇn.
Con tr©u lµ nguån cung cÊp thÞt, da ®Ó thuéc, sõng tr©u ®Ó lµm ®å mÜ nghÖ.
Con tr©u vµ trÎ ch¨n tr©u, viÖc ch¨n nu«i tr©u: Nh÷ng ®øa trÎ th­êng ®­îc giao viÖc ch¨n nu«i tr©u, cóng ta cã thÓ b¾t gÆp nh÷ng chó bÐ ngåi v¾t vÎo trªn l­ng tr©u ë trªn ®ª, ë c¸nh ®ång, tr©u cÇn cï gÆm cá.
C. KÕt bµi
- Kh¼ng ®Þnh t×nh c¶m cña ng­êi n«ng d©n víi con tr©u.
* HS làm việc cá nhân: ViÕt ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶ 
(10phút).
- chó ý: sö dông yÕu tè miªu t¶ ë chç nµo, trong ý nµo vµ nh»m môc ®Ých g×?
* Một số HS trình bày, HS khác và GV nhận xét.
Hoạt động 3
Củng cố, dặn dò:
Từ đềbài trên, viết thành bài văn hoàn chỉnh.
Soạn bài: Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và pt của trẻ em.