Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tiết 94: Phép phân tích và tổng hợp

NS: 
NG: 
 Tiết 94
Tập làm văn
Phép phân tích và tổng hợp
A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS.
 1. Kiến thức: Nắm được khái niệm PT và tổng hợp.
 2. Thái độ: Học tập nghiêm túc, sôi nổi
 3. Kĩ năng: Rèn kĩ năng PT tổng hợp trong khi nói và viết.
B. chuẩn bị: 
 - GV: GA; SGK; bảng phụ; phiếu học tập;...
 - HS: bài soạn;...
C. phương pháp: 
 - GV: PT; phát vấn; quy nạp thực hành;...
 - HS: hoạt động độc lập; hoạt động nhóm;...
D. Tiến trình giờ dạy:
I. ổn định lớp: 
II. Kiểm tra bài cũ: 
 Kiểm tra vở soạn của HS.
III. nội dung Bài mới: 
 Trong khi nói và viết, kĩ năng PT và tổng hợp vô cùng cần thiết đối với mỗi người. Vậy thế nào là phép PT? Thế nào là phép tổng hợp? Chúng ta cùng tìm hiểu bài: Phép PT và tổng hợp
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
* HĐ1: Tìm hiểu phép lập luận PT và tổng hợp (10 phút)
? Đọc VB “Trang phục”?
? Hãy XĐ bố cục của VB?
? Thông qua một loạt dẫn chứng ở phần MB, TG đã rút ra NX về vấn đề gì?
? Hãy tìm luận điểm chính trong VB?
? Để xác lập 2 luận điểm trên, TG đã SD phép lập luận nào?
? Em hãy chỉ rõ, cụ thể phép lập luận này?
G Các cách PT cụ thể trên làm rõ cho 2 nhận định của TG “Trang phục phải phù hợp với hoàn cảnh. Mang tính văn hóa XH và trang phục phải phù hợp với ĐĐ”
G ở đây chúng ta còn thấy 1 lời khuyên rất hay. Không kể HT mà còn đi với ND, tức là CN cần phải có trình độ, có hiểu biết – “Nếu 1 cô gái khen tôi chỉ vì bộ quần áo đẹp mà không khen tôi có bộ óc thông minh thì tôi chẳng có gì đáng hãnh diện.”. Như chúng ta biết, ăn mặc cũng thể hiện tư chất thông minh, bản chất CN (Qua trang phục ta có thể đánh giá được phần nào CN).
? Để chốt lại VĐ, TG dùng phép lập luận nào? Hãy chỉ ra câu đó? 
? Phép lập luận này thường đứng ở vị trí nào trong VB? 
? Hãy nêu vai trò của phép lập luận PT?
? Phép lập luận tổng hợp có vai trò ntn?
? Đọc ghi nhớ/SGK/10?
? Ghi nhớ có mấy ý? Đó là những ý nào?
G Theo F. ăng ghen thì: “Không có PT thì không có tổng hợp”.
* HĐ2: Luyện tập (30 phút)
? Đọc bài tập 1?
? TG PT ntn để làm sáng tỏ luận điểm: “Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là 1 con đường quan trọng của học vấn”?
? Nêu YC bài tập?
? TG đã PT những lí do phải chọn đọc sách ntn?
? Nêu YC bài tập?
? TG đã PT tầm quan trọng của cách đọc sách ntn?
? Nêu YC bài tập?
? Em hiểu PT có vai trò ntn trong lập luận?
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 2 phút -> trả lời = miệng.
- P1: Từ đầu -> “trước mặt mọi người”
- P2: tiếp -> “Chí lí thay!”
- P3: phần còn lại.
- TG rút ra NX về VĐ “Ăn mặc chỉnh tề”, cụ thể đó là sự đồng bộ, hài hòa giữa quần áo với giầy, tấttrong trang phục của CN.
- Luận điểm 1: Trang phục phải phù hợp với hoàn cảnh, tức là tuân thủ “những quy tắc ngầm”, mang tính văn hóa XH.
- Luận điểm 2: Trang phục phải phù hợp với ĐĐ, tức là giản dị và hài hòa với môi trường sống xung quanh.
- Lập luận phân tích cụ thể
- Luận điểm 1 “Ăn cho mình, mặc cho người”
+ “Cô gái 1 mình trong hang sâu chắc không váy xoè, váy ngắn, không mắt môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay.”
+ “Anh thanh niên đi tát nước hay câu cá ngoài cánh đồng vắng chắc không chải đầu mượt = sáp thơm, áo sơ-mi là phẳng tắp.”
+ “Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn.”
+ “Đi dự đám tang không được mặc quần áo loè loẹt, nói cười oang oang.”
- Luận điểm 2: “Y phục xứng kì đức”
+ “Dù mặc đẹp đến đâu, sang đến đâu mà không phù hợp thì cũng chỉ là trò cười cho thiên hạ, làm mình tự xấu đi mà thôi.”
+ “Xưa nay, cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị, nhất là phù hợp với môi trường.”
=> Làm rõ nhận định: ăn mặc phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung của XH.
- Phép lập luận tổng hợp, = 1 kết luận ở cuối VB: “Thế mới biết, trang phục hợp văn hóa, hợp ĐĐ, hợp môi trường mới là trang phục đẹp.”
- Vị trí: cuối VB.
- Phép PT giúp ta hiểu sâu sắc các khía cạnh khác nhau của trang phục đối với từng người, trong hoàn cảnh cụ thể.
- Phép lập luận tổng hợp giúp cho ta hiểu YN văn hóa và ĐĐ của cách ăn mặc: nghĩa là không thể ăn mặc 1 cách tuỳ tiện, cẩu thả như 1 số người lầm tưởng rằng đó là sở thích và “quyền bất khả xâm phạm của mình”.
- Phép PT tổng hợp có VT ntn?
- PT là gì?
- Tổng hợp là gì?
- 1 bàn 1 nhóm thảo luận 10 phút -> trả lời = miệng.
– Học vấn là thành quả của nhân loại được tích lũy và truyền lại cho đời sau.
- Bất kì ai muốn phát triển học thuật cũng phải bắt đầu từ “kho tàng quý báu” được lưu giữ trong sách, nếu không mọi sự bắt đầu sẽ là con số không, thậm chí là lạc hậu, giật lùi.
- Đọc sách là hưởng thụ thành quả về tri thức và kinh nghiệm hàng nghìn năm của nhân loại, đó là tiền đề cho sự phát triển học thuật của mỗi người.
- Do sách nhiều, chất lượng khác nhau cho nên phải chọn sách tốt mà đọc mới có ích.
- Do sức người có hạn, không chọn sách mà đọc thì lãng phí sức mình.
- Sách có loại chuyên môn, có loại thường thức, chúng liên quan nhau, nhà chuyên môn cũng cần đọc sách thường thức.
- Tham đọc nhiều mà chỉ lướt qua cốt để khoe khoang mình đã đọc sách nọ sách kia thì chỉ lãng phí thời gian và sức lực.
- Đọc ít mà đọc kĩ thì sẽ tập thành nếp suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm, tích luỹ, tưởng tượng tự do dến mức làm thay đổi khí chất.
- Có 2 loại sách cần đọc: sách về kiến thức phổ thông và sách về kiến thức chuyên ngành, đó là 2 bình diện rộng và sâu của tri thức.
- PP PT rất cần thiết trong lập luận, vì có qua sự PT lợi – hại, đúng – sai, thì các kết luận rút ra mới có sức thuyết phục.
1. Tìm hiểu phép lập luận PT và tổng hợp:
1. VD:
2. PT:
3. NX:
- TG dùng phép lập luận PT cụ thể.
4. Ghi nhớ/SGK: 
II. Luyện tập:
1. Bài 1:
Bài 2:
Bài 3:
Bài 4:
IV. Củng cố: G khái quát lại từng ND bài. 
V. Hướng dẫn: - Xem lại lí thuyết và hoàn thành các bài tập.
 - Soạn bài: Luyện tập phép PT và tổng hợp.
E. Rút kinh nghiệm: