Giáo án môn Ngữ văn lớp 9 - Tuần học 11

NS: 31/10 Tiết 51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
 Huy Cận
Mục tiêu cần đạt: Sau khi học bài này, HS sẽ:
Thấy và hiểu được sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên, vũ trụ và cảm hứng về lao động của tác giả đã Tọ nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ, giàu màu sắc lãng mạn trong bài thơ.
Rèn luyện kĩ năng cảm thụ và và phân tích các yếu tố nghệ thuật( hình ảnh, ngôn ngữ, âm điệu) vừa cổ điển , vừa hiện đại trong bài thơ.
Giáo dục tinh thần yêu lao động và quý trọng những con người lao động.
Chuẩn bị:
GV: nghiên cứu, soạn bài.
HS: Trả lời câu hỏi SGK.
Các bước lên lớp.
Ổn định tổ chức:
9a
ND: 02/11/2009
9b
ND: 02/11/2009
9c
ND: 02/11/2009
Sĩ số:
Sĩ số:
Sĩ số:
KTBC: Đọc thuộc lòng bài thơ: Bài thơ về tiểu đội xe không kính( Phạm Tiến Duật), em cảm nhận gì về hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường trường sơn năm xưa?
Bài mới: Trong dßng v¨n häc ViÖt nam hiÖn ®¹i, Huy CËn lµ mét trong nhiÒu nhà th¬ sím ®Õn víi c¸ch m¹ng . Th¬ Huy CËn x­a kia hay buån sÇu “ chµng Huy CËn x­a kia hay buån l¾m” . Sau CMT8 ®Æc biÖt từ sau n¨m 1958 th¬ Huy CËn thay ®æi h¼n , vui t­¬i , hå hëi, d¹t dµo c¶m høng vui say. §Ó hiÓu râ thªm vÒ th¬ Huy CËn sau CMT8, chóng ta cïng t×m hiÓu “ §T§C” cña ông. 
Hoạt động của thầy và trò
Phần ghi bảng
*HĐ1
- Hướng dẫn: Đọc với giọng vui, phấn chấn, nhịp vừa phải. Đọc cao giọng và nhịp nhanh hơn ở khổ thơ hai, ba, bảy.
- GV đọc mẫu khoảng 3 khổ thơ; gọi HS đọc tiếp.
- Nhận xét.
? Trình bày một số nét chính về tác giả Huy Cận?
? Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào?
-Năm 1958, khi đất nước đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, miền Bắc được giải phóng và đi vào xây dựng cuộc sống mới. Không khí hào hứng, phấn chấn, tin tưởng bao trùm trong đời sống xã hội và ở khắp nơi dấy lên phong trào phát triển sản xuất, xây dựng đất nước. Trong chuyến đi thâm nhập thực tế tại vùng biển QN vào cuối năm 1958, HC đã thấy rõ không khí đổi mới ấy và bài thơ đã được ra đời.
Các em tìm hiểu thêm trong sgk.
? Đã xem trước bài ở nhà, có từ nào trong phần chú thích em thấy chưa hiểu?( Gv sẽ giải thích thêm).
? Bài thơ viết theo thể thơ nào?
? Bài thơ có thể chia thành mấy phần? Nêu giới hạn và nội dung từng phần?
Bố cục theo trình tự một chuyến đi biển của đoàn thuyền đánh cá đồng thời cũng là sự vận động của tự nhiên theo thời gian của vũ trụ từ hoàng hôn đến bình minh.Gồm 3 phần:
+ Khổ 1,2: Cảnh lên đường và tâm trạng náo nức của con người.
+ khổ 3->6: Cảnh hoạt động của đoàn thuyền đánh cá giữa khung cảnh biển trời ban đêm.
+ Khổ cuối: Cảnh đoàn thuyền thắng lợi trở về khi bình minh lên.
HĐ2
HS đọc 2 khổ thơ đầu.
? Hai câu thơ đầu, tác giả đã miêu tả cảnh tượng gì?
Cảnh hoàng hôn trên biển
? Tg sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để diễn tả ? 
Liên tưởng, so sánh.
?Tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó?( Gợi cho người đọc liên tưởng cảnh hoàng hôn trên biển như thế nào?)
- Sö dông phÐp so s¸nh vµ nh©n ho¸ qua sù t­ëng t­îng vµ liªn t­ëng ®éc ®¸o-> Vũ trụ hiện lên như một ngôi nhà lớn, mặt trời như một hòn lửa đỏ rực đang từ từ xuống biển, màn đêm buông xuống giống như cánh cửa khổng lồ, những lượn sóng dài là then cài cánh cửa màn đêm ấy.
? Em suy nghĩ như thế nào về sự liên tưởng của tác giả?
Phong phú, bất ngờ, độc đáo, thú vị
? Trong cảnh thiên nhiên kì vĩ ấy, diễn ra hoạt động gì của con người.
Đoàn thuyền ra khơi.
? Em nhận xét gì về mối liên hệ giữa sự vận hành của thiên nhiên với công việc ra khơi đánh cá của con người?
-Hài hòa: Khi mặt trời xuống biển, vũ trụ vào đêm, cũng là lúc khởi đầu 1 chuyến ra khơi của đoàn thuyền đánh cá.
? Từ ngữ nào cho thấy công việc ra khơi đánh cá đã diễn ra thường xuyên, đều đặn như một nhịp sống quen thuộc? 
Từ lại
? Em hiểu hình ảnh câu hát căng buồm như thế nào?
-Hình ảnh ẩn dụ thơ mộng, khỏe khoắn và lãng mạn. Hiện lên hình ảnh những chàng trai biển đang vừa chèo thuyền, đưa thuyền ra khơi vừa cất cao tiếng hát. Tiếng hát khỏe khoắn, vang xa, bay cao cùng với gió, hòa với gió thổi căng cánh buồm.
? Nội dung lời hát gợi mơ ước gì của người lao động?
- Mơ ước đánh bắt được nhiều hải sản trong hình thức diễn đạt thật lãng mạn: Đàn cá bơi ngang dọc như đan dệt
? Tiếng hát ấy cho thấy tinh thần và khí thế lao động của người dân chài như thế nào?
Liên hệ: Những câu thơ của Tế Hanh
Cánh buồm vươn to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió
Những trai tráng làn da ngăm rám nắng
I. Đọc. Tiếp xúc văn bản
1. Đọc:
2. Chú thích:
a. TG- TP( sgk)
b. giải nghĩa từ
3.Thể thơ: 7 chữ
4. Bố cục: 3 phần
II. tìm hiểu văn bản.
Cảnh ra khơi.
-Cảnh hoàng hôn trên biển : 
khoáng đạt, kì vĩ, tráng lệ 
mà gần gũi với con người.
- Người ngư dân ra khơi với khí thế hăm hở, hào hứng, l¹c quan; thể hiện tư thế của những con người làm chủ quê hương giàu đẹp.
NS: 01/11
TiÕt 52 Tiết 51: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ ( tiÕp)
 Huy Cận
 I, Môc tiªu bµi d¹y : Sau khi học bài này, häc sinh sẽ:
 - ThÊy vµ hiÓu ®ưîc sù thèng nhÊt cña c¶m høng thiªn nhiªn vµ vò trô vµ c¶m høng lao ®éng ®· t¹o lªn nh÷ng h×nh ¶nh ®Ñp , tr¸ng lÖ giµu s¾c l·ng m¹n trong bµi th¬
 - RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè nghÖ thuËt : h×nh ¶nh, ng«n ng÷ , ©m ®iÖu trong th¬.
II,ChuÈn bÞ 
 - Gv: nghiªn cøu so¹n bµi 
 -Hs: Häc bµi cò + so¹n bµi theo c©u hái sgk.
III, Ho¹t ®éng d¹y vµ häc
Ổn định tổ chức:
9a
ND: 03/11/2009
9b
ND: 03/11/2009
9c
ND: 03/11/2009
Sĩ số:
Sĩ số:
Sĩ số:
KTBC: Đọc thuộc lòng bài thơ: “ §T§C” vµ ph©n tÝch 2 c©u ®Çu?
Bài mới: Trong giòe trước chúng ta đã được chứng kiến cảnh hoàng hôn trên biển vô cùng kì vĩ, tráng lệ song song với cảnh tượng ấy là hình ảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong không khí hăm hở, náo nức, hăng say lao động.Trong giờ này chúng ta tiếp tục tìm hiểu bài thơ để chứng kiến cảnh đánh cá trên biển và chuyến trở về với nhiều thắng lợi.
 * hs ®äc 4 khæ th¬ tiÕp theo 
* Chú ý khổ thơ 3
? Em hãy tìm những từ ngữ, chi tiết miêu tả cảnh thuyền đánh cá trên biển?
- lái gió, buồm trăng, lướt, đậu dặm xa, dò bụng biển, dàn đan thế trận, lưới vây giăng.
? Em hình dung như thế nào về con thuyền thông qua những chi tiết đó?
- tr¨ng lªn, con thuyÒn lưít ®i b¨ng b¨ng dưíi ¸nh tr¨ng c¶m tưëng như ®ang l¸i giã , tr¨ng.
Gv: Con thuyÒn vèn bÐ nhá b×nh thưêng phót chèc trë lªn k× vÜ khæng lå hoµ nhập víi thiªn nhiªn réng lín
? Tác giả đã sử dụng bút pháp miêu tả nào 
? c©u th¬ thÓ hiÖn tư thÕ ngưêi lao ®éng ntn? 
Gv diÔn gi¶ng : con thuyÒn ra kh¬i víi tèc ®é phi thêng , chiÒc thuyÒn ®¸nh c¸ trong ®ªm ®¸nh c¸ ®· biÕn thµnh con thuyÒn tiªn ®i gi÷a c¶nh tiªn , c«ng viÖc lao ®éng nÆng nhäc trë thµnh nhÑ nhµng. Gi÷a biÓn kh¬i hä giß bông biÓn , giµn trËn , bña lưíi như nh÷ng chñ nh©n ®Çy søc m¹nh vµ quyÒn uy . Con ngưêi lao ®éng với khí thế n¸o nøc, h¨ng say , khÈn trư¬ng. Ngoµi biÓn hä như nh÷ng chiÕn sÜ, con thuyÒn , m¸i chÌo,
 lưíi là vò khÝ cña hä , thiªn nhiªn gãp søc cïng con ngưêi kh¸m ph¸.
-Gv cho häc sinh ®äc tiÕp khæ 4 :
? nghÖ thuËt chÝnh nµo ®ưîc sö dông trong ®o¹n th¬ khi nãi vÒ c¸c lo¹i c¸ ?
- liÖt kª
? T¹i sao khi nãi vÒ vÎ ®Ñp cña biÓn c¶, HC l¹i miªu t¶ c¸c loµi c¸?
Hs: ®©y lµ nh÷ng lo¹i c¸ ngon ë biÓn khi ®ªm xuèng chóng næi lªn mÆt nưíc hµng ®µn cho ®Õn r¹ng ®«ng.
Gv: trong c¸c loµi c¸ nhµ th¬ chó ý ®Õn c¸ song “ c¸ song  hång” . NghÖ thuËt nµo ®ưîc sö dông qua nh÷ng c©u th¬ ? h·y chØ râ
Hs: Èn dô – nh©n ho¸ 
Gv: “ ®ªm thë  H¹ Long” nghÜa lµ g×?
Hs: nh×n tõng ®ît sãng nhÊp nh« nhµ th¬ tưëng r»ng ®ªm ®ang thë vµ nh×n sao trªn trêi lÊp l¸nh räi xuèng nưíc cïng ¸nh tr¨ng nhµ th¬ nghÜ “ sao”- §o¹n th¬ sö dông phÐp liÖt kª, nh©n ho¸, Èn dô.
Gv: Qua toµn bé khæ th¬ 4 em thÊy bøc tranh biÓn vÒ ®ªm ntn? 
Gv: vÏ bøc tranh vÒ biÓn HC muèn nãi ®iÒu g× ? 
Gv: häc sinh ®äc khæ 5? Lêi h¸t Êy cña ai? Hä h¸t c¸i g×?
Hs: tiÕng h¸t gäi c¸ cña ngêi ng d©n
Gv: gâ thuyÒn ®uæi c¸ lµ c«ng viÖc cña ai, trong bµi th¬ nµy lµ c«ng viÖc cña ai? Bót ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông?
Hs: Ng d©n- trong bµi th¬ lµ cña “ tr¨ng” – biÖn ph¸p LM 
Gv: em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng th¬ cña khæ th¬ nµy so víi c¸c khæ th¬ tríc 
Hs tr¶ lêi – gv ghi
Gv: giäng th¬ Êy nãi lªn ®iÒu g×?
Hs tr¶ lêi – gv ghi
Gv: mét ®ªm lao ®éng b¾t c¸ s¾p kÕt thóc vµ trêi s¾p s¸ng v©y kh«ng khÝ lao ®éng trªn biÓn diÔn ra ntn? => khæ 6
Gv: h×nh ¶nh “ ta kÐo  nÆng” gîi lªn ®iÒu g×?
Hs: khoÎ ®Ñp
Gv: ch÷ “loД trong v©u “ vÈy b¹c ”cã ngêi cho r»ng ®©y lµ ch÷ rÊt hay, ý kiÕn cña em ntn? 
Hs th¶o luËn
- Gîi ¸nh b×nh minh ®ang ®Õn gÇn 
- Gîi sù nh¶y nhãt cña c¸ trong líi 
Gv: vËy c¶ khæ th¬ nãi lªn ®iÒu g×?
Hs tr¶ lêi – gv ghi
Gv ghi m¸y khæ th¬ cuèi => häc sinh ®äc => h×nh ¶nh nµo ®îc lÆp l¹i trong khæ th¬?
Hs: “c©u h¸t  kh¬i”
Gv: cã g× kh¸c trong nh÷ng lêi h¸t Êy 
Hs tr¶ lêi – gv ghi
Gv khÐp lai bµi th¬ “ MT  dÆm kh¬i” h/¶ nµy cã ý nghÜa g×?
Hs: mét ngµy míi b¾t ®Çu – nh÷ng con c¸ t¬i ngon hiÖn lªn trong ¸nh binh minh . H×nh ¶nh so s¸nh nh©n ho¸, phÐp Èn dô + nãi qu¸ => cuéc sèmh Êm no h¹nh phóc
=>Gv ghi
GV:ChØ ra chç ®Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬?
Hs: tr¶ lêi theo ghi nhí.
Cho hs lµm c©u hái 5 sgk.
2. C¶nh ®¸nh c¸ trªn biÓn 
* Khæ 3
- Bót ph¸p Lm bay bæng
- T thÕ ngêi lao ®éng rÊt ung dung tù tin vµ lµm chñ biÓn trêi.
- Kh«ng khÝ lao ®éng khÈn tr¬ng hèi h¶
* Khæ 4
- BiÓn vÒ ®ªm ®Ñp nh mét bøc tranh s«n mµi qua h/¶ nh÷ng loµi c¸ 
=> biÓn qhg giµu cã
* Khæ 5
- Giäng th¬ ngät ngµo , Êm ¸p, vµ chøa chan nghÜa t×nh.
- Tinh thÇn lao ®éng say sa vµ lßng tù hµo cña ngêi d©n chµi víi biÓn c¶ qhg.
* Khæ 6
C¶nh lao ®éng vÊt v¶ , khÈn tr¬ng vµ thu vÒ kÕt qu¶ tãt ®Ñp.
3) C¶nh trë vÒ ( 10)
- §oµn thuyÒn trong vÒ trong kh«ng khÝ th¾ng lîi h©n hoan.
- Con thuyÒn vµ m«i trêng ®îc nh©n c¸ch ho¸, phÐp ho¸n dô + Èn dô+ nãi qu¸ t¹o lªn mét s¸ng t¹o bÊt ngê 
- NiÒm vui cña con ngêi vµ h×nh ¶nh c/s míi Êm no
III, Tæng kÕt (2’) 
 Ghi nhí-SGK
IV,LuyÖn tËp(3’)
 3,Cñng cè-HD(2’):Häc bµi-So¹n “BÕp löa)
Soạn ngày: 2/11/09
tiết: 53 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC; Giúp học sinh:
Nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã hoc từ lớp 6 đến lớp 9 (từ tượng hình, từ tượng thanh, một số phép tu từ từ vựng: so sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, nói quá, nói giản, nói tránh, điệp ngữ, chơi chữ)
- Tích hợp phần văn bản bài: Bếp lửa , TLV: Tập làm thơ tám chữ
B.CHUẨN BỊ:
GV: Tổ chức trò chơi, vấn đáp,thảo luận
HS: Các câu hỏi trong SGK
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: (kết hợp trong giờ)
3.Bài mới:
*Hoạt động 1: Hình thành KT
GV tổ chức thành trò chơi:
a. Chia lớp thành 2 đội: Một đội nêu khái niệm,một đội nêu ví dụ,sau đó đảo ngược lại. Đội nào đúng nhiều hơn sẽ thắng
Ví dụ: Đội1-Từ tượng thanh là từ mô ...
 Đội 2- loảng xoảng,ầm ầm..
b.Thi tìm từ:Chia lớp thành 4 nhóm
Các nhóm ghi tên gọi các con vật,mô phỏng tiếng kêu của chúng.Sau 1 phút nhóm nào tìm được nhiều hơn sẽ thắng
HS làm bài tập 2
?Tìm các từ tượng hình, phân tích giá trị sử dụng
?Kể tên các phép tu từ từ vựng đã học?
?Thế nào là phép tu từ so sánh? Cho vd
 Trẻ em như búp trên cành
? Ẩn dụ là gì?
?Nhân hoá là gì?
?
Thế nào là hoán dụ?
?Nói quá là gì?
?Thế nào là nói giảm, nói tránh?
?Điệp ngữ là gì?
?Thế nào là chơi chữ?
HD H/s làm BT
- Trình bày miệng trước lớp.
I. TỪ TƯỢNG THANH ,TỪ TƯỢNG HÌNH:
a.Từ tượng thanh: Mô phỏng âm thanh của thiên nhiên của con người
b.Từ tượng hình: Gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật
2.Bài tập:
a.Tìm tên những loài vật là từ tượng thanh:
VD: Tu hú, tắc kè, quốc...
- Các từ: lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ lộ
-> miêu tả đám mây 1 cách cụ thể, sống động
II.CÁC PHÉP TU TỪ TỪ VỰNG:
1.Khái niệm:
a.So sánh: đối chiếu sự việc này, sự vật này, sự vật khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt
b.Ẩn dụ: Là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật ,hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt
c.Nhân hoá: Gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật...bằng những từ ngữ vốn trước dùng để gọi hoặc tả con người, làm cho thế giới loài vật, cây cối trở nên gần gũi với con người
d.Hoán dụ: Gọi tên sự vật, hiện tượng khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm
e.Nói quá: là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để gây ấn tượng mạnh, tăng sức biểu cảm
g.Nói giảm, nói tránh: Là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác đau buồn, ghê sợ ,nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự
h.Điệp ngữ: Là biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc một câu) để làm nổi bật ý gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại gọi là phép điệp ngữ, từ ngữ lặp lại gọi là điệp ngữ
i.Chơi chữ: lợi dụng đặc sắc về âm, nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước...làm câu văn hấp dẫn thú vị hơn
2.Bài tập: 
*Phân tích nét nghệ thuật độc đáo của những câu thơ sau:
a.So sánh: tiếng đàn của Thuý Kiều với tiếng hạc, tiếng suối, tiếng gió thoảng, tiếng trời đổ mưa
b.Ẩn dụ: Từ “hoa, cánh” dùng để chỉ Thúy Kiều và cuộc đời của nàng, từ“cây, lá” dùng để chỉ gia đình của Thuý Kiều .Ý nói Kiều bán mình để cứu gia đình
c.Phép nói quá: Sắc đẹp và tài năng của Thuý Kiều
- Gác quan Âm nơi Thuý Kiều bị Hoạn Thư bắt ra chép kinh rất gần với phòng đọc của Thúc Sinh. Tuy cùng ở trong khu vườn nhà Hoạn Thư, gần nhau từng gang tấc nhưng giờ đây 2 người đã cách trở gấp mười quan san -> tả sự xa cách giữa thân phận cảnh ngộ của Thuý Kiều và Thúc Sinh
c.Phép chơi chữ: Tài - Tai
-> Thân phận người phụ nữ trong XH PK
* Phân tích nét NT đặc sắc của những đoạn thơ sau:
a.Phép điệp ngữ + từ đa nghĩa => thể hiện tình cảm của mình: mạnh mẽ và kín đáo
b.Nói quá: Sự lớn mạnh của nghĩa quân Lam Sơn
c.Phép so sánh: sắc nét và sinh động âm thanh của tiếng suối và cảnh rừng dưới đêm trăng
d.Nhân hoá: Thiên nhiên trong bài (ánh trăng): có hồn gắn bó với con người
e.Phép ẩn dụ: Em bé - mặt trời 2
- gắn bó của đứa con với người mẹ, đó là nguồn sống, nguồn nuôi sống niềm tin của mẹ với ngày mai.
*Hoạt động 3: LUYỆN TẬP
Hướng dẫn H/s làm bài tập.
Bài tập bổ sung:
Bài tập 1: Phân tích giá trị biểu cảm trong những câu thơ:
Đoạn trường thay lúc phân kì,
Vó câu khấp khểnh, bánh xe gập ghềnh
-> 2 từ gợi hình gợi lên sự không bằng phẳng của con đường, câu thơ chia làm 2 vế, mỗi vế có một từ tượng hình gợi lên những chông gai trắc trở trên đường đi, dự báo một tương lai không tốt lành và cũng là nhịp thổn thức của lòng người trong hoàn cảnh éo le (Thuý Kiều cùng Thúc Sinh rời khỏi nhà sau khi làm lễ cưới hỏi)
Bài tập 2: Viết một đoạn văn với nội dung tự chọn có sử dụng một số phép tu từ từ vựng đã học.
*Hoạt động 4: CỦNG CỐ-DẶN DÒ
- GV củng cố
- Hướng dẫn H/s về nhà
- Hệ thống bài
- Ôn lại nội dung bài
- Soạn "Khúc hát ru..."
*Hoạt động 3: LUYỆN TẬP
Bài tập: Làm một bài thơ 8 chữ với nội dung tự chọn
*Hoạt động 4: CỦNG CỐ-DẶN DÒ
- Nhắc lại đặc điểm thể thơ 8 chữ
- Hướng dẫn H/s về nhà
- 1 H/s nhắc lại đặc điểm thể thơ 8 chữ
- Hoàn thành bài thơ
- Sưu tầm những bài thơ 8 chữ
- Soạn "Khúc hát ru..."
-------------------------------------------------------------------------------
Từ 02-06/11/2009, GV thi dạy giỏi cấp huyện và các đồng chí trong tổ dạy thay; các tiết nghỉ: 52,53,54.
NS: 04/11/2009
Tiết 55: TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN
Mục tiêu: Trong tiết học này, HS sẽ:
Nhận thấy những ưu khuyết điểm trong bài văn, từ đó rút ra kinh nghiệm viết bài văn tự sự có kết hợp miêu tả, biểu cảm.
Có thái độ phấn đấu trong học tập. 
Chuẩn bị.
HS chuẩn bị theo yêu cầu của GV: Sưu tầm 1 số tác phẩm của TG địa phg hoặc viết về địa phương.
GV: Chuẩn bị một số tác phẩm viết về địa phương.
III. Hoạt động dạy và học
1.Ổn định tổ chức:
9a
ND:07/11/2009
9b
ND:07/11/2009
9c
ND:07/11/2009
Sĩ số:
Sĩ số:
Sĩ số:
KiÓm tra bµi cò: Kiểm tra 15 phút
* Đề bài: Phân tích giá trị nghệ thuật trong các đoạn thơ sau:
a. Tiếng suối trong như tiếng hát xa
 Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
 Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ
 Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
b.Mặt trời của bắp thì nằm trên núi
 Mặt trời của mẹ con nằm trên lưng.
Bµi míi: 
HĐ1: - GV trả bài cho HS
HĐ2: - GV nhận xét bài.
* Phần trắc nghiệm còn sai 1 vài ý; GV đưa ra đáp án, HS đối chiếu, sửa bài.
* Phần tự luận: 
+ Ưu điểm: 
- Câu 1 làm trọn vẹn.
Câu 2: 1 số bạn làm tốt, đủ ý, cảm nhận khá sâu sắc.
+ Nhược điểm: 
- Chưa biết phân bố thời gian để làm các câu, tập trung quá nhiều thời gian cho câu 1.
- Câu 2 nhiều em chưa làm được.
- Nhiều em chưa biết lấy dẫn chứng trong tác phẩm để làm rõ hơn, sinh động hơn nhận định của mình.
HĐ3: Hướng dẫn học sinh làm dàn ý câu 2( đã soạn ở tiết 48)
HĐ4: Lấy điểm vào sổ.
HDD5: Đọc 1 số bài viết tốt phần tự luận( Cường, Hà, Dương).
4. Củng cố, dặn dò
- Tiếp tục ôn tập phần văn học trung đại.
- Viết lại phần tự luận.
- Soạn bài: Bếp lửa
***********************************
Ngày soạn: 4/11/09
Tiết 54: TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Qua bài học này, HS sẽ: 
- Nắm được đặc điểm, khả năng miêu tả, biểu hiện phong phú của thể thơ tám chữ
- Phát huy tinh thần sáng tạo, sự hứng thú học tập, rèn luyện thêm năng lực cảm thụ thơ ca.
- Tích hợp môi trường trong khi sáng tác thơ.
II.CHUẨN BỊ:
- GV: Sưu tầm những bài thơ tám chữ.
- HS: chuẩn bị theo hướng dẫn.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1.Ổn định tổ chức:
9a
ND:07/11/2009
9b
ND:06/11/2009
9c
ND:06/11/2009
Sĩ số:
Sĩ số:
Sĩ số:
2.Kiểm tra bài cũ: KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bài mới: 
Hoạt động 1: 
* HS thảo luận nhóm(3 phút)
- N1,2: đoạn thơ a
- N3,4:đoạn thơ b
- N5,6: đoạn thơ c
Câu hỏi:
?Nhận xét số chữ trong mỗi dòng ở các đoạn thơ trên?
?Tìm những chữ có chức năng gieo vần?
?Nhận xét về cách gieo vần?
?Cách ngắt nhịp ở mỗi đoạn thơ?
*Các nhóm trình bày, GV nhận xét, kết luận.
? Qua ví dụ, cho biết 1 số đặc điểm của thơ 8 chữ?
? Kể tên 1 số bài thơ 8 chữ mà em biết?
Gọi HS lên bảng làm bài.
HS nhận xét; 
GV nhận xét, kết luận.
HS trình bày bài thơ, đoạn thơ tự làm.
4.Củng cố, dặn dò:
? Nhắc lại đặc điểm thơ 8 chữ?
Tập làm thơ 8 chữ ở nhà.
I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM CHỮ:
- Số chữ trong mỗi dòng thơ: 8
- Những chữ có chức năng gieo vần:
*Đoạn thơ a
-Tan - ngàn, mới - gội, bừng - rừng, gắt - mật
- Gieo vần chân liên tiếp,chuyển đổi theo từng cặp
- Cách ngắt nhịp:
1: 2 / 3 / 3; 2: 3 / 2 / 3; 3: 3 / 2 / 3; 4: 3 / 3 / 2
* Đoạn thơ b
- Về - nghe, học - nhọc, bà - xa
- Gieo vần chân liên tiếp theo từng cặp
- Cách ngắt nhịp:
1. 3 / 3 / 2; 2. 4 / 2 / 2; 3. 4 / 4; 4. 3 / 3 / 2
*Đoạn c
- Gieo vần: các từ: ngát - hát; non - son; đứng - dựng; tiên – nhiên, hiệp vần với nhau -> vần chân gián cách
- Ngắt nhịp:
1. 3 / 3 / 2; 2. 3 / 2 / 3; 3. 3 / 3 / 2; 4. 3 / 2 / 3
*Ghi nhớ: (SGK/150)
II.LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM CHỮ:
Bài 1: Điền từ thích hợp
1. ca hát 3. bát ngát
2. ngày qua 4. muôn hoa
Bài 2: Điền từ thích hợp vào chỗ trống
1. cũng mất 2. đất trời 3. tuần hoàn
Bài 3: Đoạn thơ trong bài "Tựu trường" - Huy Cận
- Sai ở câu thơ thứ 3. Vì âm tiết cuối của câu thơ này phải mang thanh bằng và hiệp vần với từ gương ở cuối câu thơ trên. Cuối câu thứ 3 là từ: vào trường
Bài 4: