Giáo án môn Vật lý 9 năm 2010 - Tiết 15, 16

Tuần 8	Ngày soạn / / 2010
Tiết 15	Ngày dạy / / 2010
§14. BÀI TẬP VỀ CÔNG SUẤT ĐIỆN VÀ
ĐIỆN NĂNG SỬ DỤNG.
A.Mục tiêu:
- Giúp Hs giải được bài tập tính công suất điện và điện năng tiêu thụ đối với các dụng cụ điện mắc nối tiếp và mắc song song.
B.Chuẩn bị:
- Hs : nắm định luật Ôm đối với đoạn mạch nối tiếp và song song, công thức tính công suất điện và điện năng.
- Đọc kĩ các đề bài tập, vận dụng các công thức hợp lý, kiểm tra kết quả.
- Gv : chuẩn bị các bài tập 1, 2, 3 trên bảng phụ, hình vẽ mạch điện.
C.Tiến trình lên lớp.
1.Ổn định lớp.
2.Kiểm tra bài cũ.
- Hs lên bảng trả lời câu hỏi: ? Em hãy phát biểu công thức tính công suất điện và điện năng của dòng điện. (Đ.a: SGK/39/sgk)
- Gv nhắc lại kiến thức cũ và vào bài mới.
3.Bài mới.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
HĐ1: Giải BT1
BT 1: Cho biết những đại lượng nào và cần tính những đại lượng nào?
GV: Để xác định điện trở R theo hđt U đặt vào hai đầu đèn và cđdđ I qua đèn em cần vận dụng công thức nào?
GV: Muốn tính công suất điện em phải vận dụng công thức nào?- 
GV: Để tính điện năng A của đèn theo công suất và thời gian em cần vận dụng công thức nào?
GV: 9000Wh tương ứng là bao nhiêu Jun?
GV: Như vậy số đếm của công tơ là bao nhiêu?
- Hs đọc bài tập 1 và tóm tắt đề bài.
 Cho biết : 
U = 220V, 
I = 341mA = 0.341A, 
t = 4hx30 = 120h.
 a/ R=?, P=?
 b/ A=?, số đếm của công tơ.
- Hs trả lời : R = 
Giải:
Điện trở của bóng đèn:
 RĐ = = = 645 
 Công suất điện của bóng đèn: 
 P =U.I = 220. 0.341=75(W)
- Hs thay giá trị U, I và rút ra kết quả.
- Hs :P=U.I
- Từ đó thay giá trị U, I và rút ra kết quả.
- Hs : A=P.t
- Thế số và rút ra kết quả.
Điện năng mà bóng đèn tiêu thụ:
A = P.t = 75.120 = 9000Wh = 32400000 (J)
Ta có : A= 9000Wh =9kWh
Vậy số đếm của công tơ là 9 số
HĐ3: Giải BT 2
* Cho hs đọc bài tập 2 và tóm tắt bài toán.
GV: Từ số ghi hđt định mức và công suất định mức của đèn thì cđdđ định mức của đèn được tính như thế nào?
GV: Vì đèn mắc nối tiếp với ampe kế và đèn sáng bình thường nên số chỉ ampe kế sẽ là bao nhiêu?
GV: Em hãy tính điện trở của đèn khi biết hđt và công suất của nó.
GV: Từ số chỉ ampe kế ta biết cđdđ qua mạch là I = IĐ và biết hđt U ta suy ra điện trở của đoạn mạch được tính như thế nào?
GV: Vì RĐ mắc nối tiếp với Rbt nên điện trở đoạn mạch mắc nối tiếp còn được tính ntn?
GV: Từ đó em hãy rút ra giá trị điện trở của biến trở.
GV: Khi biết gía trị điện trở của biến trở và cđdđ qua biến trở em hãy xác định công suất tiêu thụ trên biến trở.
GV: Khi biết công suất tiêu thụ của biến trở và thời gian thì công của dòng điện sinh ra trên biến trở được tính ntn?
GV: Khi biết hđt U, cđdđ I qua mạch và thời gian t thì công của dòng điện sản ra trên đoạn mạch được tính ntn?
- Hs đọc bt 2 và tóm tắt. 
Bài tập 2:
 Cho biết: 
Đ (6V-4.5W) 
U=9V,
t=10 phút = 600s.
a. số chỉ của ampe kế?
b. Rbt =?, Pbt =?.
c. Atb =?, A=?
- Hs trả lời: 
IĐ =
- Hs suy nghĩ và trả lời.
- Hs: RĐ =
- Thế số và ghi kết quả. Giải:
a) Cđdđ định mức của đèn:
IĐ === 0.75 (A)
- Vì đèn mắc nối tiếp với ampe kế và đèn sáng bình thường nên số chỉ ampe kế lúc này là 0.75A.
- Hs: R = 
- Hs : R = RĐ +Rbt 
Suy ra: Rbt =R- RĐ 
- Hs : P=. Rbt
Thế số và ghi kết quả.
 b) Điện trở của đèn:
RĐ ===8
- Điện trở tương đương của đoạn mạch:
R = == 12.
- Điện trở của biến trở:
Ta có: R = RĐ + Rbt 
=> Rbt = R - RĐ 
 =12 – 8 = 4 ()
- Công suất tiêu thụ của biến trở:
Pbt=.Rbt=.4 = 2.25W
- Hs: Abt = P.t
Thế số và ghi kết quả rồi đổi ra đơn vị Jun.
- Hs : A= U.I.t
Thế số và ghi kết quả.
c) Công của dòng điện sản ra trên biến trở :
Abt = P.t = 2.25.600 = 1350Ws = 1350 J
- Công của dòng điện sinh ra trên đoạn mạch:
A = U.I.t = 9. 0,75.600 = 4050( J).
HĐ 3: Giải BT3
* Gv giới thiệu BT 3 :
GV: Em thấy bàn là và bóng đèn được mắc như thế nào với nhau?
GV: Khi biết P và U của đèn và bàn là thì điện trở của chúng được tính bởi công thức nào?
GV: Điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song được xác định bởi công thức nào?
GV: Để tính điện năng tiêu thụ thì ta cần vận dụng công thức nào?
- Hs đọc bt 3 và tóm tắt.
- Hs trả lời và rút ra kết quả.
- Hs trả lời : 
R= 
Rtd =
A= U.I.t
- Hs tính I
- Hs tính I=
- Hs : A= U.I.t
- Hs rút ra kết quả và đổi các đơn vị đo từ Jun ra Wh.
HĐ4: Củng cố dặn dò.
- Bài tập 14.1 D, 14.2C, 14.3, 14.4, 14.5 SBT.
- Chuẩn bị bài thực hành: Xác định công suất của các dụng cụ điện.
D.Rút kinh nghiệm.
Tuần 8	Ngày soạn / / 2010
Tiết 16	Ngày dạy / / 2010
§15. THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH CÔNG SUẤT
CỦA CÁC DỤNG CỤ ĐIỆN
A.Mục tiêu:
-Xác định được công suất của các dụng cụ điện bằng vôn kế và ampe kế
B.Chuẩn bị:
	* Mỗi nhóm HS
-1 nguồn điện 6V	
-1 khoá K
-Dây dẫn
-1 ampe kế
-1 Vôn kế
-1 bóng đèn pin 2,5V – 1W
-1 quạt điện nhỏ (loại 2,5V)
-1 biến trở có điện trở lớn nhất 20 và chịu được cường độ dòng điện lớn nhất là 2A.
* Mỗi HS
-Từng HS chuẩn bị mẫu báo cáo thục hành, trả lời trước câu hỏi của phần 1
C.Tiến trình lên lớp.
1.Ổn định lớp.
2.Kiểm tra bài cũ.
+ GV nêu câu hỏi , yêu cầu HS lên bảng trình bày.
-Yêu cầu lớp phó học tập báo cáo phần chuẩn bị bài ở nhà của các bạn trong lớp.
-GV kiểm tra phần chuẩn bị bài ở nhà của HS.
-Gọi 1 HS vẽ sơ đồ mạch điện TN xác định công suất của bóng đèn.
-GV nhận xét chung việc chuẩn bị ở nhà của HS.
+ GV nhận xét chung và cho điểm.
- HS chú ý lắng nghe câu trả lời của bạn và nhận xét
- HS lắng nghe phần trả lời của bạn trên bảng, so sánh với phần chuẩn bị bài của mình, nêu nhận xét.
3.Bài mới
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Thực hành xác định công suất của bóng đèn.
-Yêu cầu các nhóm thảo luận Þ Cách tiến hành TN XĐ công suất của bóng đèn.
-Gọi 1, 2 HS nêu cách tiến hành TN XĐ công suất của bóng đèn.
-GV: Chia nhóm, phân công nhóm trưởng. Yêu cầu nhóm trưởng của các nhóm phân công nhiệm vụ của các bạn trong nhóm của mình.
-GV nêu yêu cầu chung của tiết TH về thái độ học tập, ý thức kỉ luật.
-Giao dụng cụ cho các nhóm.
-Yêu cầu các nhóm tiến hành TN theo nội dung mục II tr 42 SGK.
-GV theo dõi, giúp đỡ HS mắc mạch điện, kiểm tra các điểm tiếp xúc, đặc biệt là cách mắc vôn kế, ampe kế vào mạch, điều chỉnh biến trở ở giá trị lớn nhất trước khi đóng công tắc.
 GV: Kiểm tra (chú ý cho học sinh để biến trở ở vị trí điện trở lớn nhất) khi đã mắc đúng cho đóng mạch. Điều chỉnh con chạy của biến trở để vôn kế chỉ các giá trị ghi trong bảng, đồng thời đọc và ghi cường độ dòng điện tương ứng và tính công suất tiêu thụ của đèn trong từng trường hợp.
-Lưu ý cách đọc kết quả đo, đọc trung thực ở các lần đo khác nhau.
-yêu cầu các nhóm đều phải tham gia TH.
-Hoàn thành bảng 1.
-Thảo luận thống nhất phần a, b.
-Thảo luận nhóm về cách tiến hành TN XĐ công suất của bóng đèn theo hướng dẫn phần 1, mục II.
-Nhóm trưởng cử đại diện lên nhận dụng cụ TN, phân công bạn thư kí ghi chép kết quả và ý kiến thảo luận của các bạn trong nhóm.
-Các nhóm tiến hành TN.
-Tất cả HS trong nhóm đều tham gia mắc hoặc theo dõi, kiểm tra cách mắc của các bạn trong nhóm.
-Đọc kết quả đo đúng quy tắc.
HIỆU ĐIỆN THẾ
CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
CÔNG SUẤT CỦA BÓNG ĐÈN
1
U1 = 6 V
I1 =
P 1 = 
2
U2 = 9V
I2 =
P 2 =
3
U3 =12V
I3 =
P 3 =
HS: Rút ra nhận xét công suất tiêu thụ của đèn khi hiệu điện thế tăng, giảm.
-Cá nhân HS hoàn thành bảng 1. 
Hoạt động 2: Xác định công suất của quạt điện.
-Tương tự GV hướng dẫn HS XĐ công suất của quạt điện.
 GV: Kiểm tra (chú ý cho học sinh để biến trở ở vị trí điện trở lớn nhất) khi đã mắc đúng cho đóng mạch. Điều chỉnh con chạy của biến trở để vôn kế chỉ các giá trị ghi trong bảng, đồng thời đọc và ghi cường độ dòng điện tương ứng và tính công suất tiêu thụ của quạt trong từng trường hợp.
-Yêu cầu HS thảo luận hoàn thành bảng 2 và thống nhất phần a, b.
Các nhóm học sinh mắc mạch điện như sơ đồ: 
-Các nhóm tiến hành XĐ công suất của quạt điện theo hướng dẫn của GV và hướng dẫn ở phần 2 của mục 2.
-Cá nhân hoàn thành bảng 2 trong báo cáo của mình.
HIỆU ĐIỆN THẾ
CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
CÔNG SUẤT CỦA QUẠT
1
U1= 1V
I1 =
P 1 = 
2
U2= 2V
I2 =
P 2 =
3
U3= 2,5V
I3 =
P 3 =
HS: Rút ra nhận xét công suất tiêu thụ của quạt khi hiệu điện thế tăng, giảm, mức độ quay của quạt.
Hoạt động 3: Tổng kết, đánh giá thái độ học tập của học sinh.
-GV thu báo cáo TH.
-Nhận xét rút kinh nghiệm về:
 + Thao tác TN.
 + Thái độ học tập của nhóm.
 + Ý thức kỉ luật.
D.Rút kinh nghiệm.