Giáo án môn Vật lý 9 năm 2010 - Tiết 37 đến tiết 42

Tuần 19	Ngày soạn  / 01 /2011
Tiết 37	 Ngày dạy  / 01 /2011
§33. DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
A. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức : 
Nêu được sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây.
Phát biểu được đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi.
Bố trí được TN tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo 2 cách, cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay. Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện.
Dựa vào quan sát TN để rút ra điều kiện chung làm xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.
2. Kỹ năng : Quan sát và mô tả chính xác hiện tượng xảy ra.
3. Thái độ : Cẩn thận, tỉ mỉ, yêu thích môn học.
B. CHUẨN BỊ : 
Đối với mỗi nhóm HS :
1 cuộn dây dẫn kín có hai bóng đèn LED mắc song song ngược chiều vào mạch điện ; 2 nam châm vĩnh cửu ; Cặp nam châm có trục quay.
 Đối với GV :
1 cuộn dây dẫn kín có mắc hai bóng đèn LED song song ngược chiều có thể quay trong từ trường của nam châm ; 1 mô hình khung dây quay trong từ trường của một nam châm.
C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP. 
1. Ôn định lớp :
2. Bài cũ :
*Kiểm tra bài cũ :
- Gọi 1 HS chữa bài 32.1 và 32.3. Qua phần chữa bài tập, GV nhấn mạnh lại điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng, rèn cho HS kĩ năng sử dụng thuật ngữ " dòng điện cảm ứng ". 
*ĐVĐ : Trên máy thu thanh ở nhà em có hai chỗ đưa điện vào máy, một chỗ có kí hiệu 6V, còn chỗ kia có kí hiệu AC 220V. Em không hiểu các kí hiệu đó có ý nghĩa gì ?
- Một học sinh lên bảng chữa bài 32.l và
32.2, các HS khác chú ý theo dõi để 
nêu nhận xét.
Bài 32.1
a,biến đổi của số đường sức từ
b,dòng điện cảm ứng
Bài 32.3
Khi cho nam châm quay trước một cuộn dây dẫn kín thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây biến thiên, do đó trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng.
3. Bài mới :
GIÁO VIÊN
HỌC SINH
*H. Đ. 1: PHÁT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG CÓ THỂ ĐỔI CHIỀU VÀ TÌM HIỂU TRONG TRƯỜNG HỢP NÀO DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG ĐỔI CHIỀU.
- Yêu cầu HS làm TN hình 33.1 theo nhóm, quan sát kĩ hiện tượng xảy ra để trả lời câu hỏi C1.
- So sánh sự biến thiên số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín trong 2 trường hợp.
- Nêu cách sử dụng đèn LED đã học ở lớp 7 (đèn LED chỉ cho dòng điện theo một chiều nhất định). Từ đó cho biết chiều dòng điện cảm ứng trong 2 trường hợp trên có gì khác nhau ? 
1. Thí nghiệm :
- HS tiến hành TN theo nhóm.
- HS quan sát kĩ TN, mô tả chính xác TN so sánh được : Khi đưa nam châm từ ngoài vào trong cuộn dây, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn tăng, còn khi kéo nam châm từ trong ra ngoài cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn giảm.
- Khi đưa nam châm từ ngoài vào trong cuộn dây 1 đèn LED sáng còn khi đưa nam châm từ trong ra ngoài cuộn dây thì đèn LED thứ 2 sáng . Mà 2 đèn LED được mắc song song và ngược chiều nhau, đèn LED chỉ cho dòng điện đi theo một chiều nhất định → Chiều dòng điện trong 2 trường hợp trên là ngược nhau.
- HS ghi vở kết luận :
2. Kết luận : Khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng thì dòng điện cảm ứng trong cuộn dây có chiều ngược với chiều dòng điện cảm ứng khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện đó giảm.
*H. Đ. 2: TÌM HIỂU KHÁI NIỆM MỚI : DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
- Yêu cầu cá nhân đọc mục 3- Tìm hiểu khái niệm dòng điện xoay chiều.
- GV có thể liên hệ thực tế : Dòng điện trong mạng điện sinh hoạt là dòng điện xoay chiều. Trên các dụng cụ sử dụng điện thường ghi AC 220V (AC : Dòng điện xoay chiều), hoặc ghi DC 6V (Dòng điện 1 chiều không đổi).
3. Dòng điện xoay chiều.
- HS : Dòng điện luân 
phiên đổi chiều gọi là dòng điện xoay chiều.
*H. Đ.3 : TÌM HIỂU 2 CÁCH TẠO RA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU.
- Gọi HS đưa các cách tạo ra dòng điện xoay chiều.
- Yêu cầu HS đọc câu C2, nêu dự đoán về chiều dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây, giải thích.
- Làm TN theo nhóm kiểm tra dự đoán → đưa ra kết luận.
- Gọi HS nêu dự đoán về chiều dòng điện cảm ứng có giải thích.
- GV làm TN kiểm tra, yêu cầu cả lớp quan sát . Lưu ý HS quan sát kỹ TN.
- Hướng dẫn HS thảo luận đi đến kết luận cho câu C3.
- Yêu cầu HS ghi kết luận chung cho 2 trường hợp.
- HS có thể nêu 2 cách đó là cho nam châm quay trước cuộn dây hoặc cho cuộn dây quay trong từ trường sao cho số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây dẫn kín phải luân phiên tăng giảm.
II. Cách tạo ra dòng điện xoay chiều.
1.Cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn kín.
- Cá nhân HS nghiên cứu câu C2 nêu dự đoán về chiều dòng diện cảm ứng.
- Tham gia TN kiểm tra dự đoán theo nhóm.
- Thảo luận trên lớp kết quả để đưa ra kết luận.
C2 : Khi cực N của nam châm lại gần cuộn dây thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng. Khi cực N ra xa cuộn dây thì số đường sức từ qua S giảm. Khi nam châm quay liên tục thì số đường sức từ xuyên qua S luân phiên tăng giảm. Vậy dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây là dòng xoay chiều.
2.Cho cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường.
- HS nghiên cứu câu C3, nêu dự đoán.
- HS quan sát TN, phân tích TN và so sánh với dự đoán ban đầu → Rút ra kết luận câu C3 : Khi cuộn dây quay từ vị trí 1 sang vị trí 2 thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây tăng. Khi cuộn dây từ vị trí 2 quay tiếp thì số đường sức từ giảm. Nếu cuộn dây quay liên tục thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S luân phiên tăng, giảm. Vậy dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây là dòng điện xoay chiều.
3. Kết luận : Khi cho cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm hay 
cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn thì trong cuộn dây có thể xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều.
*H. Đ 4 : VẬN DỤNG - CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ.
- Yêu cầu HS nhắc lại điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín.
GDMT : Trong thực tế dòng điện XC có nhiều ưu điểm hơn dòng điện một chiều, khi cần dùng dòng điện một chiều dùng thiết bị chỉnh lưu để chuyển đổi dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều.
- Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi C4 của phần vận dụng SGK.
- Dành thời gian cho HS tìm hiểu phần ‘‘Có thể em chưa biết’’
- Cá nhân HS trả lời câu hỏi : Dòng điện cảm ứng xoay chiều xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín luân phiên tăng, giảm.
- Cá nhân HS hoàn thành câu C4 : Khi khung dây quay nửa vòng tròn thì số đường sức từ qua khung dây tăng. Trên nửa vòng tròn sau, số đường sức từ giảm nên dòng điện đổi chiều, đèn thứ hai sáng.
- HS đọc phần ‘‘Có thể em chưa biết’’.
Hướng dẫn về nhà : 
- Học và làm bài tập 33 (SBT)
- Xem trước baøi 34
Tuần 20	 Ngày soạn  / 01/ 2011
Tiết 40 	 Ngày dạy  / 01/ 2011
§34 . MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
A. MỤC TIÊU :
1.Kiến thức : 
Nhận biết được hai bộ phận chính của một máy phát điện xoay chiều, chỉ ra được rôto và stato của mỗi loại máy.
Trình bày được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
Nêu được cách làm cho máy phát điện có thể phát điện liên tục.
2.Kĩ năng : 
Quan sát, mô tả trên hình vẽ. Thu thập thông tin từ SGK.
3. Thái độ : Thấy được vai trò của vật lý học→yêu thích môn học.
B. CHUẨN BỊ.
Đối với GV :
Một máy phát điện xoay chiều nhỏ ;Một hình vẽ lớn treo lên bảng về sơ đồ cấu tạo 2 loại máy phát điện xoay chiều.
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp :
2. Bài cũ :
*Kiểm tra bài cũ :
-Nêu cách tạo ra dòng điện xoay chiều.
-Nêu hoạt động của đinamô xe đạp→Cho biết máy đó có thể thắp sáng được loại bóng đèn nào ?
- 1 HS lên bảng trả lời câu hỏi. HS khác chú ý lắng nghe để nêu nhận xét.
- Có 2 cách tạo ra dòng điện xoay chiều :
+ Cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn kín.
+ Cho cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường.
ĐVĐ : Dòng điện xoay chiều lấy ở lưới điện sinh hoạt có HĐT 220V đủ để thắp được hàng triệu bóng đèn cùng một lúc→Vậy giữa đinamô xe đạp và máy phát điện ở nhà máy điện có điểm gì giống và khác nhau ? → Bài mới.
3. Bài mới :
GIÁO VIÊN
HỌC SINH
*H.Đ.1 : TÌM HIỂU CÁC BỘ PHẬN CHÍNH CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÚNG KHI PHÁT ĐIỆN
- GV thông báo : Ở các bài trước, chúng ta đã biết cách tạo ra dòng điện xoay chiều. Dựa trên cơ sở đó người ta chế tạo ra 2 loại máy phát điện xoay chiều có cấu tạo như hình 34.1 và 34.2.
- GV treo hình 34.1 ; 34.2 phóng to. Yêu cầu HS quan sát hình vẽ kết hợp với quan sát mô hình máy phát điện trả lời câu C1.
- Gv hướng dẫn thảo luận câu C1, C2.
- GV hỏi thêm :
+ Loại máy phát điện nào cần có bộ góp điện ? Bộ góp điện có tác dụng gì ? Vì sao không coi bộ góp điện là bộ phận chính ?
+ Vì sao các cuộn dây của máy phát điện lại được quấn quanh lõi sắt ?
+ Hai loại máy phát điện xoay chiều có cấu tạo khác nhau nhưng nguyên tắc hoạt động có khác nhau không ?
+ Như vậy 2 loại máy phát điện ta vừa xét ở trên có các bộ phận chính nào ? 
Quan sát.
- HS quan sát hình vẽ 34.1 ; 34.2 để trả lời câu hỏi C1. Yêu cầu chỉ được trên mô hình 2 bộ phận chính của máy phát điện xoay chiều.
- C1 : -Hai bộ phận chính là cuộn dây và nam châm.
- Khác nhau : 
+ Máy ở hình 34.1 :
Rôto là cuộn dây, Stato là nam châm.
Có thêm bộ góp điện là vành khuyên và thanh quét.
+ Máy ở hình 34.2 :
Rôto là nam châm, Stato là cuộn dây.
- C2 : Khi nam châm hoặc cuộn dây quay thì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây dẫn luân phiên tăng giảm →thu được dòng điện xoay chiều trong các máy trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện.
- Cá nhân HS suy nghĩ trả lời :
+ Loại máy có cuộn dây dẫn quay cần có thêm bộ góp điện. Bộ góp điện chỉ giúp lấy dòng điện ra ngoài dễ dàng hơn.
+ Các cuộn dây của máy phát điện được quấn quanh lõi sắt để từ trường mạnh hơn.
+ Hai loại máy phát điện trên tuy cấu tạo có khác nhau nhưng nguyên tắc hoạt động đều dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ.
- HS ghi vở :
2.Kết luận : Các máy phát điện xoay chiều đều có 2 bộ phận chính là nam châm và cuộn dây dẫn.
*H. Đ.2 : TÌM HIỂU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN TRONG KỸ THUẬT VÀ TRONG SẢN XUẤT.
- Yêu cầu HS tự nghiên cứu phần II sau đó yêu cầu 1, 2 HS nêu những đặc điểm kĩ thuật của máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật :
+Cường độ dòng điện.
+Hiệu điện thế.
+Tần số.
+Kích thước.
+Cách làm quay rôto của máy phát điện.
- Cá nhân HS tự nghiên cứu phần II để nêu được một số đặc điểm kĩ thuật :
+Cường độ dòng điện đến 2000A.
+Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V.
+Tần số 50Hz.
+Cách làm quay máy phát điện : Dùng động cơ nổ, dùng tuabin nước, dùng cánh quạt gió,
*H. Đ.3 : VẬN DỤNG-CỦNG CỐ-HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
-Yêu cầu HS dựa vào thông tin thu thập được trong bài trả lời câu hỏi C3.
BVMT : Hiện nay để làm quay rô to người ta có nhiều cách, nhưng để bảo vệ môi trường thì cách nào thường được sử dụng ?
- Yêu cầu HS đọc phần “Có thể em chưa biết” để tìm hiểu thêm tác dụng của bộ góp điện.
*H.D.V.N : 
- Học và làm bài tập 34 (SBT)
- Xem trước bài 35
- Cá nhân HS suy nghĩ trả lời câu hỏi C3.
C3 : Đinamô xe đạ ... ăng hiệu điện thế chính là máy biến thế.
BVMT: Việc truyền tải điện năng đi xa bằng hệ thống các đường dây cao áp là một giải pháp tối ưu để giảm hao phí điện năng và đáp ứng yêu cầu truyền đi một lượng điện năng lớn. nhờ đó mà giảm được việc có quá nhiều các đường dây cao áp làm phá vở cảnh quan môi trường. hiện nay người ta xây dựng các đường dây cao áp xuống lòng đất hay đáy biển.
2.Cách làm giảm hao phí.
-HS trao đổi nhóm-Đại diện nhóm trả lời câu hỏi:
+C1: Có hai cách làm giảm hao phí trên đường dây truyền tải là cách làm giảm R hoặc tăng U.
+C2: Biết R = , chất làm dây đã chọn trước và chiều dài đường dây không đổi, vậy phải tăng S tức là dùng dây có tiết diện lớn, có khối lượng lớn, đắt tiền, nặng, dễ gãy, phải có hệ thống cột điện lớn. Tổn phí để tăng tiết diện S của dây còn lớn hơn giá trị điện năng bị hao phí.
+C3: Tăng U, công suất hao phí sẽ giảm rất nhiều ( tỉ lệ nghịch với U2). Phải chế tạo máy tăng hiệu điện thế.
→ Kết luận : Muốn giảm hao phí trên đường dây truyền tải cách đơn giản nhất là tăng hiệu điện thế.
*.H. Đ.4: Vận dụng- củng cố-hướng dẫn về nhà.
-Yêu cầu HS làm việc cá nhân, lần lượt trả lời C4, C5.
-Hướng dẫn thảo luận chung cả lớp về kết quả.
*Hướng dẫn về nhà: Làm bài tập 36 ( SBT) 
 Xem trước bài 37
+ C4: Vì công suất hao phí tỉ lệ nghịch với bình phương hiệu điện thế nên hiệu điện thế tăng 5 lần thì công suất hao phí giảm 52 = 25 lần.
+ C5: Bắt buộc phải dùng máy biến thế để giảm công suất hao phí, tiết kiệm, bớt khó khăn.
*Tiếp thu
 D. Rút kinh nghiệm :
Tuaàn : 22	Ngaøy soaïn: / / 
Tieát: 43	Ngaøy daïy: / / 
§37. MAÙY BIEÁN THEÁ.
A. MUÏC TIEÂU: 
1.Kieán thöùc:
Neâu ñöôïc caùc boä phaän chính cuûa maùy bieán theá goàm 2 cuoän daây daãn coù soá voøng khaùc nhau ñöôïc quaán quanh moät loõi saét chung.
Neâu ñöôïc coâng dung chung cuûa maùy bieán theá laø laøm taêng hay giaûm hieäu ñieän theá theo coâng thöùc .
Giaûi thích ñöôïc maùy bieán theá hoaït ñoäng ñöôïc döôùi doøng ñieän xoay chieàu maø khoâng hoaït ñoäng ñöôïc vôùi doøng ñieän moät chieàu khoâng ñoåi.
Veõ ñöôïc sô ñoà laép ñaët maùy bieán theá ôû hai ñaàu daây taûi ñieän.
2. Kó naêng: Bieát vaän duïng veà hieän töôïng caûm öùng ñieän töø ñeå giaûi thích caùc öùng duïng trong kó thuaät.
3. Thaùi ñoä: Reøn luyeän phöông phaùp tö duy, suy dieãn moät caùch loâgic trong phong caùch hoïc vaät lí vaø aùp duïng kieán thöùc vaät lí trong kó thuaät vaø cuoäc soáng.
B.CHUAÅN BÒ: Ñoái voùi moãi nhoùm HS:
1 maùy bieán theá nhoû (1 cuoän 200 voøng, 1 cuoän 400 voøng)
1 nguoàn ñieän xoay chieàu 0-12V ( maùy bieán aùp haï aùp, oå ñieän di ñoäng).
1 voân keá xoay chieàu 0-12V, vaø 0-36V.
C. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP
1. OÅn ñònh lôùp :
2. Baøi cuõ :
- Kieåm tra baøi cuõ: Khi truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa thì coù bieän phaùp naøo laøm giaûm hao phí ñieän naêng treân ñöôøng daây taûi ñieän? Bieän phaùp naøo toái öu nhaát?
- Hs leân baûng
3. Baøi môùi :
Hoaït ñoäng 1: Taïo tình huoáng hoïc taäp. 
2. Taïo tình huoáng hoïc taäp: Ñeå giaûm hao phí ñieän naêng treân ñöôøng daây taûi ñieän thì taêng U tröôùc khi taûi ñieän vaø khi söû duïng ñieän giaûm hieäu ñieän theá xuoáng U = 220V. Phaûi duøng maùy bieán theá. Maùy bieán theá caáu taïo vaø hoaït ñoäng nhö theá naøo?
Hoaït ñoäng 2: Tìm hieåu caáu taïo cuûa maùy bieán theá.
-Yeâu caàu HS ñoïc taøi lieäu vaø quan saùt maùy bieán theá nhoû, neâu leân caáu taïo cuûa maùy bieán theá.
-Soá voøng daây cuûa 2 cuoän gioáng hay khaùc nhau? Goïi 2 HS traû lôøi?
-Loõi saét coù caáu taïo nhö theá naøo? Doøng ñieän töø cuoän daây naøy coù sang cuoän daây kia ñöôïc khoâng? Vì sao?
-GV: Loõi saét goàm nhieàu lôùp saét silic eùp caùch ñieän vôùi nhau maø khoâng phaûi laø moät thoûi ñaëc.
-GV chuaån kieán thöùc vaø yeâu caàu HS nhaéc laïi ghi vôû.
1.Caáu taïo:
Cuoän thöù
Cuoän Sô
-Coù 2 cuoän daây: Cuoän sô caáp vaø cuoän thöù caáp coù soá voøng n1, n2 khaùc nhau.
-1 loõi saét pha silic chung.
-Daây vaø loõi saét ñeàu boïc chaát caùch ñieän, neân doøng ñieän cuûa cuoän sô caáp khoâng truyeàn tröïc tieáp sang cuoän thöù caáp.
Hoaït ñoäng 3: Tìm hieåu nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá.
-Yeâu caàu HS döï ñoaùn.
-GV ghi keát quaû HS döï ñoaùn leân baûng.
+Neáu ñaët vaøo 2 ñaàu cuoän sô caáp U1 xoay chieàu thì töø tröôøng cuûa cuoän sô caáp coù ñaëc ñieåm gì?
+Loõi saét coù nhieãm töø khoâng? Neáu coù thì ñaëc ñieåm töø tröôøng cuûa loõi saét ñoù nhö theá naøo?
+Töø tröôøng coù xuyeân qua cuoän thöù caáp khoâng? Hieän töôïng gì xaûy ra vôùi cuoän thöù caáp.
- Ruùt ra keát luaän veà nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá.
2.Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá.
C1: Khi coù hieäu ñieän theá xoay chieàu ñaët vaøo hai ñaàu cuoän sô caáp boùng ñeøn saùng coù xuaát hieän doøng ñieän ôû cuoïn thöù caáp.
C2: Ñaët vaøo 2 ñaàu cuoän sô caáp moät hieäu ñieän theá xoay chieàu thì trong cuoän daây ñoù coù doøng ñieän xoay chieàu chaïy qua. Töø tröôøng trong loõi saét luaân phieân taêng giaûm. Keát quaû laø trong cuoän thöù caáp xuaát hieän moät doøng ñieän xoay chieàu – Neáu cuoän thöù caáp ñöôïc noái thaønh maïch kín. Moät doøng ñieän xoay chieàu phaûi do moät hieäu ñieän theá xoay chieàu gaây ra. Bôûi vaäy ôû hai ñaàu cuoän thöù caáp coù moät hieäu ñieän theá xoay chieàu
Hoaït ñoäng 4: Tìm hieåu taùc duïng laøm bieán ñoåi hieäu ñieän theá cuûa maùy bieán theá.
 ÑVÑ: Giöõa U1 ôû cuoän sô caáp, U2 ôû cuoän thöù caáp vaø soá voøng daây n1 vaø n2 coù moái quan heä naøo?
-Yeâu caàu HS quan saùt TN vaø ghi keát quaû.
Qua keát quaû TN ruùt ra keát luaän gì? 
-Neáu n1 > n2 . U1 nhö theá naøo ñoái vôùi U2 maùy ñoù laø maùy taêng theá hay haï theá?
-Vaäy muoán taêng hay giaûm hieäu ñieän theá ôû cuoän thöù caáp ngöôøi ta phaûi laøm nhö theá naøo? 
-HS: Ghi keát quaû vaøo baûng 1.
C3: = ; =; 
Hieäu ñieän theá ôû hai ñaàu moãi cuoän daây tæ leä vôùi soá voøng cuûa moãi cuoän daây.
>1; maùy haï theá.
<1; maùy taêng theá.
-Vaäy muoán taêng hay giaûm hieäu ñieän theá, ta chæ vieäc thay ñoåi soá voøng daây cuûa cuoän thöù caáp.
Hoaït ñoäng 5: Tìm hieåu caùch laép ñaët maùy bieán theá ôû hai ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän.
-GV thoâng baùo taùc duïng cuûa maùy oån aùp laø do maùy coù theå töï di chuyeån con chaïy ôû cuoän thöù caáp sao cho U thöù caáp luoân ñöôïc oån ñònh.
-Ñeå coù U cao haøng ngaøn voân treân ñöôøng daây taûi ñieän ñeå giaûm hao phí ñieän naêng thì phaûi laøm nhö theá naøo?
Khi söû duïng duøng hieäu ñieän theá thaáp thì phaûi laøm nhö theá naøo?
BVMT: khi maùy bieán theá hoaït ñoäng, trong loõi theùp luoân xuaát hieän doøng ñieän Fucoâ, doøng ñieän Fucoâ coù haïi vì laøm noùng maùy bieán theá, giaûm hieäu suaát cuûa maùy. Ñeå laøm maùt maùy bieán theá, ngöôøi ta nhuùng toaøn boä loõi theùp cuûa maùy trong moät chaát laøm maùt ñoù laø daàu cuûa maùy bieán theá. Khi xay ra söï coá, daàu maùy bieán theá bò chaùy coù theå gaây söï coá cho moâi tröôøng khoù khaéc phuïc. Trong maùy bieán theá caàn coù caùc thieát bò töï ñoäng ñeå phaùt hieän vaø khaéc phuïc söï coá.
-Duøng maùy bieán theá laép ôû ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän taêng hieäu ñieän theá.
-Tröôùc khi ñeán nôi tieâu thuï thì duøng maùy bieán theá haï hieäu ñieän theá.
Hoaït ñoäng 6: Vaän duïng-cuûng coá-höôùng daãn veà nhaø.
-Yeâu caàu HS laøm baøi taäp vaän duïng C4.
2.Cuûng coá:
Qua keát quaû em coù nhaän xeùt gì?
GV goïi 3 HS thuoäc 3 ñoái töôïng traû lôøi.
-Höôùng daãn veà nhaø : Traû lôøi laïi C1 ñeán C4.
-Chuaån bò tieát sau thöïc haønh.
C4: U1 = 220V; U2 = 6V; U2/=3V; n1=4000voøng
n2 = ? ; n2 = ?
Vì vaø khoâng ñoåi, neáu thay ñoåi thay ñoåi.
-Ghi nhôù:
+Ñaët moät HÑT xoay chieàu vaøo 2 ñaàu cuoän sô caáp cuûa maùy bieán theá thì ôû 2 ñaàu cuûa cuoän thöù caáp xuaát hieän HÑT xoay chieàu.
+Tæ soá giöõa HÑT ôû 2 ñaàu caùc cuoän daây cuûa maùy bieán theá baèng tæ soá giöõa soá voøng cuûa caùc cuoän daây töông öùng. ÔÛ ñaàu ñöôøng daây taûi veà phía nhaø maùy ñieän ñaët maùy taêng theá, ôû nôi tieâu thuï ñaët maùy haï theá.
D. Rút kinh nghiệm :
Tuaàn 22	Ngaøy soaïn / / 
Tieát 44	Ngaøy daïy / / 
§38.THÖÏC HAØNH
 VAÄN HAØNH MAÙY PHAÙT ÑIEÄN VAØ MAÙY BIEÁN THEÁ.
MUÏC TIEÂU:
1/ Kieán thöùc: 
-Luyeän taäp vaän haønh maùy phaùt ñieän xoay chieàu.
-Nhaän bieát loaïi maùy (Maùy nam chaâm quay hoaëc cuoän daây quay). Caùc boä phaän chính 
cuûa maùy.
-Cho maùy hoaït ñoäng, nhaän bieát hieäu quaû taùc duïng cuûa doøng ñieän do maùy phaùt ra khoâng phuï thuoäc vaøo chieàu quay.
-Caøng quay nhanh thì hieäu ñieän theá ôû hai ñaàu cuoän daây cuûa maùy caøng cao.
-Luyeän taäp vaän haønh maùy bieán theá.
-Nghieäm laïi coâng thöùc cuûa maùy bieán theá .
-Tìm hieåu hieäu ñieän theá ôû hai ñaàu cuûa cuoän thöù caáp khi maïch hôû.
-Tìm hieåu taùc duïng cuûa loõi saét.
2/ Kó naêng: Reøn kó naêng vaän duïng maùy phaùt ñieän vaø maùy bieán theá . Bieát tìm toøi thöïc teá ñeå boå sung vaøo kieán thöùc hoïc ôû lí thuyeát.
3. Thaùi ñoä: -Nghieâm tuùc, saùng taïo, kheùo leùo, hôïp taùc vôùi baïn.
B.CHUAÅN BÒ: Ñoái vôùi moãi nhoùm HS:
-1 maùy phaùt ñieän xoay chieàu nhoû. – 1 boùng ñeøn 1.5V coù ñeá.
-1 maùy bieán theá nhoû, caùc cuoän daây coù ghi roõ soá voøng daây.
-1 voân keá xoay chieàu 0-12V. -Daây noái: 4 daây.
-1 nguoàn ñieän xoay chieàu 6V-Maùy bieán aùp haï aùp, 1 oå ñieän di ñoäng.
C.TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP:
1. OÅÂn ñònh lôùp : 
2. Baøi cuõ : (khoâng)
3. Baøi môùi :
Hoaït ñoäng 1: Tieán haønh vaän haønh maùy phaùt ñieän xoay chieàu ñôn giaûn.
-Phaân phoái maùy phaùt ñieän, caùc phuï kieän.
-Yeâu caàu HS maéc maïch ñieän theo sô ñoà.
-Yeâu caàu HS traû lôøi caâu C1, C2.
-GV nhaän xeùt hoaït ñoäng chung cuûa caùc nhoùm roài yeâu caøu HS tieán haønh tieáp.
-HS: 
+ Hoaït ñoäng nhoùm.
+ Vaän haønh coù ñeøn saùng thì baùo caùo GV kieåm tra.
+ Ghi caâu traû lôøi C1, C2 vaøo baûn baùo caùo.
Hoaït ñoäng 2: Vaän haønh maùy bieán theá.
-GV phaùt duïng cuï TN, giôùi thieäu qua caùc phuï kieän.
-Giôùi thieäu sô ñoà hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá.
-Theo doõi HS tieán haønh TN.
-Yeâu caàu laäp tæ soá: vaø 
roài nhaän xeùt.
-Laøm laïi TN nhö treân nhöng ruùt moät phaàn loõi saét ôû maùy bieán theá ra. So saùnh hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá so vôùi luùc tröôùc.
-Yeâu caàu HS baùo caùo keát quaû-GV ñoái chieáu keát quaû.
KQ ño
Laàn TN
n1(voøng)
n2(voøng)
U1(voân)
U2(voân)
1
200
400
3V
2
200
400
6V
3
400
200
6V
-HS trong nhoùm trao ñoåi C3, HS traû lôøi C3 vaøo baùo caùo.
-Maùy bieán theá hoaït ñoäng keùm hôn, coâng thöùc nghieäm cuûa maùy bieán theá khoâng coøn ñuùng nöõa 
Hoaït ñoäng 3: Cuûng coá höôùng daãn veà nhaø. 
1. Qua baøi TH em coù nhaän xeùt gì ? Keát quaû thu ñöôïc so vôùi lí thuyeát coù gioáng nhau khoâng?
2. Höôùng daãn HS chuaån bò baøi toång keát chöông II: Ñieän töø hoïc. HS chuaån bò ra vôû baøi taäp, laøm tröôùc phaàn I töï kieåm tra
1.Traû lôøi
2. Tieáp thu
D. Ruùt kinh nghieäm :