Giáo án môn Vật lý 9 - Tiết 38 - Bài 34: Máy phát điện xoay chiều

Ngày soạn : 9/11/2011
Ngày giảng : 9AB : 12/11
Tiết 38 Bài 34: MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
I.Mục tiêu 
 1.Kiến thức : 
 - Nhận biết được hai bộ phận chớnh của một mỏy phỏt điện xoay chiều, chỉ ra được rụto và stato của mỗi loại mỏy.
 - Trỡnh bày được nguyờn tắc hoạt động của mỏy phỏt điện xoay chiều.
 - Nờu được cỏch làm cho mỏy phỏt điện cú thể phỏt điện liờn tục.
 2.Kĩ năng : 
 Quan sỏt, mụ tả trờn hỡnh vẽ. Thu thập thụng tin từ SGK.
 3. Thỏi độ : Thấy được vai trũ của vật lý học → yờu thớch mụn học.
II. Chuẩn bị :
 1. Đối với GV
 - Một mỏy phỏt điện xoay chiều nhỏ.
 - Một hỡnh vẽ lớn treo lờn bảng về sơ đồ cấu tạo 2 loại mỏy phỏt điện xoay chiều
 - Dự kiến ghi bảng : Ghi đầy đủ cấu tạo và nguyờn tắc HĐ của MPĐ xoay chiều, cỏch làm quay mỏy phỏt điện.
 2. Đối với HS
 - Học bài cũ và đọc trước bài mới
III. Tiến trình lên lớp: 
Hoạt động của trò
Trợ giúp của thầy
HĐ1: Kiểm tra 
?Nờu cỏch tạo ra dũng điện xoay chiều.
HĐ2: Nêu vấn đề.
- Đưa ra dự đoỏn
Dũng điện xoay chiều lấy ở lưới điện sinh hoạt cú HĐT 220V đủ để thắp được hàng triệu búng đốn cựng một lỳc → Vậy giữa đinamụ xe đạp và mỏy phỏt điện ở nhà mỏy điện cú điểm gỡ giống và khỏc nhau ?
HĐ3: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
I. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
1.Quan sỏt.
- Quan sỏt hỡnh vẽ 34.1 ; 34.2 để trả lời cõu hỏi C1 : -Hai bộ phận chớnh là cuộn dõy và nam chõm.
-Khỏc nhau : 
+Mỏy ở hỡnh 34.1 :
Rụto là cuộn dõy, Stato là nam chõm.Cú thờm bộ gúp điện là vành khuyờn và thanh quột.
+Mỏy ở hỡnh 34.2 :
Rụto là nam chõm, Stato là cuộn dõy.
C2 : Khi nam chõm hoặc cuộn dõy quay thỡ số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dõy dẫn luõn phiờn tăng giảm → thu được dũng điện xoay chiều trong cỏc mỏy trờn khi nối hai cực của mỏy với cỏc dụng cụ tiờu thụ điện.
 Suy nghĩ trả lời :
- Loại mỏy cú cuộn dõy dẫn quay cần cú thờm bộ gúp điện. Bộ gúp điện chỉ giỳp lấy dũng điện ra ngoài dễ dàng hơn.
- Cỏc cuộn dõy của mỏy phỏt điện được quấn quanh lừi sắt để từ trường mạnh hơn.
- Hai loại mỏy phỏt điện trờn tuy cấu tạo cú khỏc nhau nhưng nguyờn tắc hoạt động đều dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ.
2.Kết luận : Cỏc mỏy phỏt điện xoay chiều đều cú 2 bộ phận chớnh là nam chõm và cuộn dõy dẫn.
Treo hỡnh 34.1 ; 34.2 phúng to. y/c HS quan sỏt hỡnh vẽ kết hợp với quan sỏt mụ hỡnh mỏy phỏt điện trả lời cõu C1.
Hướng dẫn thảo luận cõu C1, C2.
? Loại mỏy phỏt điện nào cần cú bộ gúp điện 
? Bộ gúp điện cú tỏc dụng gỡ 
? Vỡ sao khụng coi bộ gúp điện là bộ phận chớnh ?
? Vỡ sao cỏc cuộn dõy của mỏy phỏt điện lại được quấn quanh lừi sắt ?
? Hai loại mỏy phỏt điện xoay chiều cú cấu tạo khỏc nhau nhưng nguyờn tắc hoạt động cú khỏc nhau khụng ?
? vậy 2 loại mỏy phỏt điện ta vừa xột ở trờn cú cỏc bộ phận chớnh nào ?
HĐ4: Tìm hiểu đặc điểm của máy phát điện xoay chiều trong kỹ thuật.
II. Máy phát điện xoay chiều trong kỹ thuật.
- Nghiờn cứu phần II để nờu được một số đặc điểm kĩ thuật :
-Cường độ dũng điện đến 2000A.
-Hiệu điện thế xoay chiều đến 25000V.
-Tần số 50Hz.
-Cỏch làm quay mỏy phỏt điện : Dựng động cơ nổ, dựng tuabin nước, dựng cỏnh quạt giú,
? Y/c HS nghiờn cứu phần II sau đú gọi 1, 2 HS nờu những đặc điểm kĩ thuật của mỏy phỏt điện xoay chiều trong kĩ thuật :
? Cường độ dũng điện.
? Hiệu điện thế.
? Tần số.
? Kớch thước.
? Cỏch làm quay rụto của mỏy phỏt điện.
HĐ5: Vận dụng – Củng cố.
III. Vận dụng.
- Suy nghĩ trả lời cõu hỏi C3.
C3 : Đinamụ xe đạp và mỏy phỏt điện ở nhà mỏy phỏt điện.
-Giống nhau : Đều cú nam chõm và cuộn dõy dẫn, khi một trong hai bộ phận quay thỡ xuất hiện dũng điện xoay chiều.
-Khỏc nhau : Đinamụ xe đạp cú kớch thước nhỏ hơn → Cụng suất phỏt điện nhỏ, hiệu điện thế, cường độ dũng điện ở đầu ra nhỏ hơn.
Y/c HS dựa vào thụng tin thu thập được trong bài trả lời cõu hỏi C3
HDVN : 
- Học và làm bài tập 34 (SBT) 
- Đọc phần “Cú thể em chưa biết”
IV. Bài học kinh nghiệm
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
.............................................................................................................................