Giáo án môn Vật lý lớp 7 - Tiết 15: Phản xạ âm tiếng vang

Ngày soạn : 22 / 11 Tuần 15
Này giảng : 4 / 12
Tiết 15 : phản xạ ÂM TIếng VANG 
I . Mục tiêu.
 1) Kiến thức:
 - Mô tả và giải thích được một số hiện tượng có liên quan đến tiếng vang.
 - Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và một số vật phản xạ âm kém.
 - Kể tên một số ứng dụng của phản xạ âm.
 2) Kỹ năng:
 - Rèn khả năng tư duy từ các hiện tượng thực tế, từ các thí nghiệm.
 3)Thái độ: 
 - Có thái độ nghiêm túc trong học tập, có ý thức vận dụng kiến thức vào thực tế.
II . Chuẩn bị.
 - Đối với cả lớp: vẽ to hình 14.1;14.2;14.4
III . Hoạt động dạy học
 1 . ổn định tổ chức . 
 2 . Kiểm tra bài cũ
 Nêu các môi trường truyền âm? vì sao tia chớp và tiếng sấm được tạo ra gần một lúc nhưng ta nhìn thấy chớp trước khi nghe tiếng sấm ?
 3 . Bài mới
Trợ giúp của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Đưa ra tình huống: tại sao khi nghe tiếng sấm ta lại còn nghe tiếng ì ầm kéo dài (tiếng sấm rền)
Giáo viên treo hình 14.1
Đưa ra tình huống : Hai người đứng trong động lớn 
- Yêu cầu học sinh so sánh 
 ? Thời gian âm truyền trực tiếp đến tai ta ?
 ? Thời gian ít nhất là bao nhiêu?
- Giáo viên thông báo: vách đá gọi là vật chắn.
? Âm dội lại khi gặp 1 vật chắn gọi là gì ?
- Giáo viên chốt : âm dội lại khi gặp 1 vật chắn là âm phản xạ 
? Phản xạ âm và tiếng vang có gì giống và khác nhau.
? Hoàn thành kết luận bằng cách điền từ thích hợp vào chỗ trống.
Giáo viên yêu cầu học sinh làm câu hỏi C1,C2,C3.
- Giáo viên chốt lại 
? Trước nguồn âm là 1 vật chắn thì hiện tượng phản xạ âm có thể xảy ra các khả năng nào ?
- G/V: khi âm phát ra gặp mặt một vật chắn dù làm bằng chất liệu nào có hiện tượng phản xạ âm vào phần tiếp theo.
- Yêu cầu học sinh tự đọc thông tin SGK.
? Tiến hành thí nghiệm với những dụng cụ gì ? Cách bố trí ?
? Hiện tượng gì sảy ra?
 + Mặt gương: âm nghe rõ.
 + Tấm bìa: âm nghe không rõ.
? Âm truyền như thế nào đến tai ta?
? Vật như thế nào thì phản xạ âm tốt, vật như thế nào thì phản xạ âm kém.
? Nếu tiếng vang keó dài thì tiếng nói và tiếng hát nghe có rõ không?
? Tránh hiện tượng âm bị lẫn do tiếng vang kéo dài thì ta phải làm như thế nào?
- Yêu cầu học sinh tự ghi câu C5 vào vở.
Cho học sinh làm câu C6, C7.
Cho học sinh lựa chọn phương án trả lời với câu C8
? Giải thích vì sao lại chọn phương án đó?
Hoạt động 1 : Tổ chức tình huống học tập
Học sinh trả lời câu hỏi của giáo viên.
Suy nghĩ vấn đề mà giáo viên đưa ra.
Hoạt động 2 : Tìm hiểu âm và tiếng vang.
I. Âm phản xạ - Tiếng vang.
- H/S tự tìm hiểu thông tin (SGK) trả lời câu hỏi:
- H/S : hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi 
- H/S : 1/15 giây
- H/S : Âm phản xạ 
- Âm gặp một mặt chắn.
- H/S : + giống : đều là âm phản xạ.
 + khác : tiếng vọng là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất 1/15 giây.
*Kết luận :
Có tiếng vang khi nghe thấy âm phản xạ cách âm trực tiếp một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
- H/S hoạt động nhóm trả lời câu hỏi C1;C2
Hoạt động cá nhân làm câu hỏi C3
- Học sinh nêu 3 khả năng.
 + Có phản xạ âm không đến tai ta, hoặc không phản xạ âm.
 + Có phản xạ đến tai nhỏ hơn 1/15 giây so với âm trực tiếp có tác dụng khuếch đại âm.
+ Có phản xạ đến tai lớn hơn 1/15 giây so với âm trực tiếp có tiếng vang.
Hoạt động3: Nghiên cứu vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém 
- H/S tự đọc thông tin SGK.
- H/S trả lời câu hỏi của giáo viên
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém.
- Âm truyền đến vật chắn, phản xạ rồi đến tai 
- Gương phản xạ âm tốt, tấm bìa phản xạ âm kém
- H/S nêu ý kiến.
- Học sinh vận dụng trả lời câu hỏi C4
Hoạt động 3 : Vận dụng
- Học sinh hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi
Của giáo viên: Tiếng vang kéo dài thì tiếng vang của âm trước lẫn với âm phát ra sau làm âm đến tai nghe không rõ.
- Tường sần sùi. Treo rèm vải dầy.
- Học sinh trả lời câu C6, C7.
- Câu C6: Hướng âm phản xạ từ tay đến tai nên nghe rõ hơn.
C7: S = v.t =1500m/s .0,5 s =750 m
- Học sinh nêu trước lớp.
4 . Củng cố _ dặn dò.
? Khi nào có âm phản xạ? Có phải cứ có âm phản xạ thì đều có tiếng vang không? Vật nào phản xạ âm tốt, âm kém?
Gv chốt lại kiến thức cơ bản
Về nhà học bài, làm các bài tập trong SBT: 14.1 đến 14.6 
IV . Bài học kinh nghiệm.