Giáo án môn Vật lý lớp 9 - Tiết 39: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều. đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều

Soạn ngày: 13/01/08
Giảng ngày:30/01/08
Tiết 39: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế xoay chiều.
I/ Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Nhận biết được các tác dụng nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều.
- Nhận biết được kí hiệu của ampe kế xoay chiều và vôn kế xoay chiều, sử dụng được các dụng cụ này.
2. Kỹ năng:
- Bố trí và tiến hành được TN chứng tỏ lực điện từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều.
- Sử dụng được ampe kế và vôn kế xoay chiều.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, hợp tác trong hoạt động nhóm, vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
II/ Chuẩn bị:
Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 1 ampe kế xoay chiều; 1 vôn kế xoay chiều; 1 bóng đèn; 1 công tắc; 1 nam châm điện; 1 nam châm vĩnh cửu; 1 nguồn điện và dây nối.
III/ các hoạt động dạy học
Trợ giúp của thày
tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
- Em hãy nêu cấu tạo chung của các máy phát điện xoay chiều?
- Các máy phát điện xoay chiều hoạt động dựa trên nguyên tắc nào?
Hoạt động2: Tình huống học tập
Dòng điện xoay chiều được dùng phổ biến trong đời sống và trong sản xuất. Vậy dòng điện xoay chiều có gì giống và khác với dòng điện một chiều? Đo cường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều như thế nào?
Hoạt động 3: Tìm hiểu những tác dụng của dòng điện xoay chiều.
 Gv tiến hành lần lượt 3 TN cho Hs quan sát và yêu cầu chỉ ra TN nào thể hiện tác dụng gì của dòng điện.
* Dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lí không?
Gv thông báo tác dụng sinh lý của dòng điện xoay chiều (nguy hiểm)
Hoạt động 4: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều. Phát hiện lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều.
* Có phải tác dụng từ của dòng điện xoay chiều giống hệt như dòng điện một chiều không ? Việc đổi chiều của dòng điện liệu có ảnh hưởng gì đến lực từ không? 
* Dòng điện xaoy chiều đổi chiều nhiều lần như vậy thì lực từ đổi chiều như thế nào?
Gv yêu cầu Hs đọc tài liệu
Gv phát dụng cụ
Gv yêu cầu Hs các nhóm làm TN H.35.2 để kiểm tra dự đoán.
Gv mời Hs giải thích tại sao?
Gv giới thiệu ta thấy khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của cuộn dây cũng đổi chiều. Vậy cực từ của Nam Châm cũng đổi chiều
* Em rút ra kết luận gì về sự phụ thuộc của lực từ vào chiều dòng điện? 
Gv mời một vài hs phát biểu kết luận. 
Hoạt động 5: Tìm hiểu các dụng cụ đo và cách đo cường độ dòng điện, hiệu điện thế xoay chiều.
 Ta đã biết dùng các dụng cụ có kí hiệu DC để đo I và U của dòng điện 1 chiều. Liệu các dụng cụ này có đo đực dòng điện xoay chiều không ?
* Nếu dùng thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra với kim của dụng cụ đo ?
Gv phát dụng cụ
Gv yêu cầu Hs tiến hành TN như yêu cầu sau:
+ Dùng ampe kế và vôn kế một chiều như H.35.4. Đổi chiều dòng điện.
+ Thay nguồn điện một chiều bằng nguồn điện xoay chiều.
+ Thay ampe kế và vôn kế một chiều bằng ampe kế và vôn kế xoay chiều và xoay phích cắm
* Muốn đo hiệu điện thế và cường độ của dòng điện xoay chiều ta dùng dụng cụ gì?
Gv thông báo khiái niêm và ý nghĩa của cường độ dòng điện và hiệu điện thế hiệu dụng
Hoạt động 6: Vận dụng
Gv yêu cầu Hs trả lời câu C3
Gv mời một Hs giải thích câu C4
5/
2/
5/
10/
10/
5/
Hai Hs trung bình lên bảng trả lời
HS1 trả lời yêu cầu 1 
HS 2 trả lời yêu cầu 2
Hs khác nhận xét, bổ xung 
Hs lắng nghe
Hs suy nghĩ, trả lời
i-tác dụng của dòng điện xoay chiều.
Hs quan sát Gv làm 3 TN mô tả theo H.35.1.
Từ đó Hs trả lời C1:
Hs trả lời
Hs trình bầy những hiểu biết của bản thân về hiện tượng điện giật. Nghe thông báo của Gv.
ii-tác dụng từ của dòng điện xoay chiều.
1. Thí nghiệm
Hs trả lời
Hs đọc tài liệu
Hs nêu dự đoán.
Nhóm trưởng nhận dụng cụ
Các nhóm làm TN theo H.35.2 để kiểm tra dự đoán
Hs giải thích tại sao
Hs lăng nghe và có thể ghi chép
Hs rút ra kết luận về sự phụ thuộc của lực từ vào chiều dòng điện.
2. Kết luận
- Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ tác dụng lên Nam Châm cũng đổi chiều
iii- đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của mạch điện xoay chiều.
Hs lắng nghe
Hs trả lời
Nhóm trưởng nhận dụng cụ
Các nhóm làm TN theo yêu cầu và nhận biết các kí hiệu một chiều và xoay chiều.
Hs tự rút ra kết luận về dụng cụ đo và cách đo hiệu điện thế cũng như cường độ dòng điện xoay chiều.
Hs lắng nghe
iv- Vận dụng
Hs vận dụng kiến thức trả lời C3
Hs giải thích câu C4
Iv- củng cố- dặn dò (5/)
1. Củng cố:
- Dòng điện xoay chiều có tác dụng gì giống và khác với dòng điện một chiều ? Trong các tác dụng đó tác dụng nào phụ thuộc vào chiều của dòng điện?
- Cách mắc vôn kế và ampe kế xaoy chiều có gì khác so với các dụng cụ đo của dòng điện một chiều ?
2. Dặn dò:
- VN Học thuộc “ghi nhớ”- Làm bài tập SBT.
- VN Đọc mục "Có thể em chưa biết"- Đọc trước bài 36.