Giáo án môn Vật lý lớp 9 - Tiết 4: Đoạn mạch nối tiếp

Ngày soạn: 15/9/06
Ngày dạy: 19/9/06
Tiết 4: Đoạn mạch nối tiếp
I/ Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Suy luận để xây dựng được công thức tính điện trở tương đươnh của đoạn mạch nối tiếp 
RTĐ = R1 + R2 và hệ thức = 
- Mô tả được cách bố trí và tiến hành được TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí thuyết.
- Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải bài tập đơn giản về đoạn mạch nối tiếp. 
2. Kỹ năng:
- Mắc mạch điện theo sơ đồ và đọc các số chỉ của dụng cụ chính xác.
- Tính toán số liệu và rút ra nhận xét cần thiết.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, sử dụng các dụng cụ TN điện an toàn và yêu thích bộ môn.
II/ Chuẩn bị:
* Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 3 điện trở mẫu có giá trị 6W; 10W; 16W, 1 ampe kế, 1 vôn kế, 1 nguồn điện, 1 công tắc và các đoạn dây nối.
III/ các hoạt động dạy học.
Trợ giúp của GV
tg
Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ
• Phát biểu và viết hệ thức của định luật Ôm.
• Chữa bài tập 2.2 và 2.4 SBT.
Hoạt động 2: Tình huống học tập
* Liệu có thể thay thế hai điện trở mắc nối tiếp bằng một điện trở để dòng điện chạy qua mạch không thay đổi?
Hoạt động 3: Ôn tập
ở lớp 7: Có hai bóng đèn mắc nối tiếp
• Cường độ dòng điện chạy qua mỗi bóng đèn liên hệ với cường độ dòng điện qua mạch chính như thế nào?
• Hiệu điện thế giữa hai bóng đèn liên hệ với hiệu điện thế giữa hai đầu mạch chính như thế nào?
Hoạt động 4: Nhận biết đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp các hệ thức.
Gv yêu cầu học sinh quan sát H.4.1
Gv yêu cầu học sinh trả lời C1 và cho biết hai điện trở có mấy điểm chung?
Gv mời học sinh nêu hệ thức (1) và (2) như thế nào?
Gv hướng dẫn học sinh vận dụng các kiến thức vừa ôn tập và hệ thức của định luật Ôm để trả lời C2.
Hoạt động 5: Xây dựng công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
Gv yêu cầu học sinh đọc tài liệu 
• Thế nào là điện trở tương đương của một đoạn mạch?
Gv hướng dẫn học sinh xây dựng hệ thức số (4):
+ Viết hệ thức liên hệ giữa hiệu điện thế hai đầu đoạn mạch với hiệu điện thế hai đầu mỗi điện trở?
+ Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch là I. Viết biểu thức tính U, U1 và U2 theo I và R tương ứng.
Hoạt động 6: Tiến hành TN kiểm tra.
Gv phát dụng cụ
Gv hướng dẫn học sinh các nhóm mắc mạch điện và theo dõi, kiểm tra .
+ Đặt UAB thích hợp đo I qua R1 và R2 lần lượt là 6W; 10W.
+ Giữ nguyên UAB và thay R1 nối tiếp R2 bằng R12 = 16W đo I’. So sánh I và I’ .
Gv yêu cầu các nhóm thảo luận rút ra kết luận sau khi làm được kết quả TN
Gv mời học sinh đọc lại
Gv giới thiệu: Iđm và Isd. 
Hoạt động 7: Vận dụng
Gv yêu cầu học sinh trả lời câu C4
Gv yêu cầu học sinh trả lời câu C5
Gv giới thiệu mở rộng.
5/
2/
3/
5/
7/
10/
10/
Ba HS lên bảng trả lời:
HS1 trả lời câu hỏi
HS2 lên làm bài tập
HS3 lên làm bài tập
Hs khác nhận xét, bổ xung.
Hs lắng nghe.
Hs trả lời
i- cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong doạn mạch mắc nối tiếp
1. Nhớ lại kiến thức ở lớp 7
Hs trả lời
I = I1 = I2
U = U1+ U2
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp
Quan sát hình 4.1 và trả lời C1.
Hs nêu lại hệ thức (1) và (2)
Hs lắng nghe, vận dụng trả lời C2
ii- điện trở tương đương của đoạn mạch mắc nối tiếp
1. Điện trở tương đương
Hs đọc tài liệu
Hs trả lời 
2. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
Hs lắng nghe, quan sát.
Từng học sinh trả lời C3 theo từng gợi ý của Gv và tham gia thảo luận cả lớp.
3. Thí nghiệm kiểm tra
Nhóm trưởng nhận dụng cụ
Các nhóm mắc mạch điện và tiến hành TN theo hướng dẫn của sgk và Gv.
4. Kết luận
Các nhóm thảo luận nhóm để rút ra kết luận: Rtđ = R1+ R 2
Hs nhắc lại bằng lời
Hs lắng nghe và ghi chép
iii- vận dụng
Từng HS suy nghĩ làm bài tập C4.
Từng HS làm và lên bảng làm câu C5 
Hs lắng nghe và ghi chép.
iv- Củng cố- dặn dò(3/)
1. Củng cố:
* Đối với đoạn mạch mắc nối tiếp thì: Các hiệu điện thế, các cường độ dòng điện và các điện trở có mối liên hệ như thế nào?
2.Dặn dò:
- VN học thuộc “ghi nhớ” và làm bài tập.
- Đọc trước bài 5