Giáo án môn Vật lý lớp 9 - Tiết 41: Máy biến thế

Soạn ngày:
Giảng ngày:
Tiết 41: máy biến thế
I/ Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Nêu được bộ phận chính của máy biến thế.
- Nêu được công dụng chính của máy biến thế là làm tăng , giảm hiệu điện thế hiệu dụng.
2. Kỹ năng:
- GiảI thích được vì sao máy biến thế lại chỉ hoạt động với dòng điện xoay chiều.
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc và yêu khoa học bộ môn. 
II/ Chuẩn bị: 
- Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 1 máy biến thế nhỏ, 1 nguồn điện xoay chiều, 1 vôn kế xoay chiều và 1 vôn kế một chiều.
III/ các hoạt động dạy học
Trợ giúp của thày
tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ 
Bài tập: Người ta muốn tải một công suất điện 33kw từ nhà máy thủy điện đến khu dân cư cách nhàn máy 50000m với điện trở của dây dẫn R = 80. Tính công suất hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây hao phí trong 2 TH:
a) Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tải điện là 220V.
b) Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tải điện là 22kV
Hoạt động 2: Tình huống học tập
Muốn truyền tải điện năng đi xa, người ta phải tăng hiệu điện thế ở giữa hai đầu đường dây tải điện để làm giảm hao phí. Nhưng các dụng cụ điện trong nhà chỉ sử dụng điện ở hiệu điện thế 220V. Để giải quyết cả hai nhiệm vụ tăng thế và giảm thế người ta phải dùng máy biến thế. Vậy máy biến thế có cấu tạo và hoạt động như thế nào? 
Hoạt động 3: Tìm hiểu cấu tạo của máy biến thế 
Gv phát dụng cụ
Gv yêu cầu Hs quan sát dụng cụ và Hvẽ 
Gv mời Hs trình bầy cấu tạo của máy biến thế 
Hoạt động 4: Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động
Gv mời Hs dự đoán câu C1
Gv yêu cầu Hs làm TN kiểm tra 
Gv yêu cầu Hs khá giải thích câu C2
Gv cho Hs làm TN chứng minh
* Em rút ra kết luận gì về nguyên tắc hoạt động của máy biến thế? 
Hoạt động 5: Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế?
Gv yêu cầu Hs quan sát dụng cụ và ghi lại n1- Sơ cấp, n2- Thứ cấp.
Gv yêu cầu các nhóm làm TN theo yêu cầu: Đo U1 và U2
1) n1< n2, U1 = 3VU2 =?
1) n1 = n2, U1 = 6VU2 =?
1) n1 > n2, U1 = 9VU2 =?
Gv mời Hs dựa vào kết quả TN trả lời C3
* Em dựa vào bảng 1, có nhận xét gì về U1, n1 và U2, n2? 
Gv giới thiệu máy tăng thế , máy hạ thế 
Hoạt động 6: Tìm hiểu cách lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện
Gv yêu cầu Hs đọc tài liệu, quan sát H.37.
* Máy tăng thế đặt ở nơi nào ? Máy hạ thế đặt ở nơi nào?
Hoạt động 7: Vận dụng
Gv yêu cầu Hs làm việc cá nhân vận dụng kiến thức để làm câu C4
5/
3/
10/
10/
7/
5/
Hai Hs lên bảng trả lời
HS1 trả lời yêu cầu a 
HS 2 trả lời yêu cầu b
Hs khác nhận xét, bổ xung 
Hs lắng nghe
Hs suy nghĩ, trả lời
i- cấu tạo và hoạt động của máy biến thế
1. Cấu tạo
Nhóm trưởng nhận dụng cụ
Các nhóm quan sát dụng cụ và Hvẽ
Hs trình bầy và ghi chép
2. Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động
Cá nhân Hs dự đoán yêu cầu C1 
Các nhóm làm TN kiểm tra
Hs khá giải thích
Hs làm TN chứng minh
3. Kết luận 
Khi đặt vào hai đầu cuộn dây sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều
Ii – tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế
1. Quan sát 
Hs các nhóm quan sát và ghi chép vào bảng
Các nhóm làm TN 
Hs trả lời câu C3: Tỉ lệ thuận
2. Kết luận
Hiệu điện thế ở mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn dây
iii- Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tảI điện
Hs đọc tài liệu và quan sát H.37
Cá nhân Hs trả lời
ii-Vận dụng 
Hs làm việc cá nhân vận dụng trả lời trả lời câu C4.
iv- củng cố – Dặn dò (5/)
1. Củng cố:
- Hiệu điện thế ở hai đầu các cuộn dây của máy biến thế liên hệ với số vòng dây của mỗi cuộn dây như thế nào? 
2. Dặn dò:
-VN Học thuộc “ghi nhớ”- Làm BT.
-VN chuẩn bị báo cáo theo mẫu báo cáo T104