Giáo án môn Vật lý lớp 9 - Tiết 9: Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn

Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
Tuần 5 - Tiết 9: Sự phụ thuộc của điện trở 
vào vật liệu làm dây dẫn
I/ Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- So sánh được mức độ dẫn điện của các chất hay các vật liệu căn cứ vào điện trở suet của chúng
- Nắm được công thức : R= .
2. Kỹ năng:
- Bố trí và tiến hành được TN để chứng tỏ rằng R của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn 
- Dự đoán kết quả và vận dụng công thức để giải bài tập
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, đoàn kết và có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm.
II/ Chuẩn bị:
- Chuẩn bị cho mỗi nhóm : 1 nguồn điện, 1 công tắc, 1 ampe kế, 1 vôn kế, dây nối và 2 dây điện trở có cùng chiều dài, tiết diện làm bằng hai chất khác nhau.
III/ các hoạt động dạy học
1. Kiểm tra (15/)
A- Đề bài: (Học sinh không phải chép đề)
Bài 1: Khoanh tròn vào đáp án đúng nhất?
1) Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn tăng lên 3 lần thì cường độ dòng điện chậy qua dây dẫn thay đổi như thế nào?
A. Không thay đổi. B. Giẩm 3 lần.
C. Tăng 3 lần. D. Không thể xác định chính xác .
2) Cho hai điện trở R1= 30W , R2= 20W được mắc song song. Điện trở tương đương của mạch là:
A. Rtđ= 10W. C. Rtđ= 50W
B. Rtđ= 12W. D. Rtđ= 600W.
3) Điện trở của dây dẫn sẽ:
A. Không phụ thuộc vào bản chất mà chỉ phụ thuộc vào chiều dài của dây dẫn.
B. Tăng lên gấp đôi khi chiều dài dây dẫn giảm đi 2 lần.
C. Không thay đổi khi tăng chiều dài và giảm tiết diện.
D. Giảm đi 2 lần khi tiết diện dây tăng lên gấp đôi.
Bài 2: Khi đặt vào hai dầu dây dẫn hình trụ làm bằng nhôm có tiết diện đều S1= 0,56 mm2, một hiệu điện thế 10V thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 2,5A. Tính:
a) Điện trở của dây dẫn .
b) Người ta thay dây dẫn trên bằng một dây dẫn khác bằng nhôm, cùng chiều dài nhưng tiết diện của dây là S2 = 100 mm2 . Hỏi điện trở R2 của dây là bao nhiêu?
(chú ý : bài làm không cần tóm tắt đầu bài)
B- Đáp án:
Bài 1: khoanh tròn đúng mỗi câu được 2 điểm
1- C 2- B 3- D
Bài 2: a) Điện trở của dây dẫn thứ nhất là:
 ADCT: R= = = 4W (2 điểm)
 b) Điện trở của dây dẫn thứ hai là:
 ADCT: = suy ra R2= R1.= 4.= 0,0224W (2 điểm) 
2. Bài mới:
Trợ giúp của thầy
tg
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Tình huống học tập
 Ta thường nói đồng dẫn điện tốt hơn nhôm. Căn cứ vào đâu để xác định đồng dẫn điện tốt hơn nhôm hay vật liệu này dẫn điện tốt hơn vật liệu khác?
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn
Gv yêu cầu học sinh thảo luận trả lời C1
Gv yêu cầu học sinh vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành TN xác định điện trở của dây dẫn?
Gv giới thiệu dụng cụ có để làm TN
Gv nêu mục đích TN
Gv phát dụng cụ
Gv yêu cầu các nhóm lắp mạch điện như hình vẽ. Xác định U, I để tính R?
• Từ kết quả TN em có nhận xét gì về điện trở của các dây dẫn? 
• Điện trở của dây dẫn có phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn không?
• Tại sao 2 dây dẫn khác nhau có cùng l, S lại có R khác nhau như vậy?
Hoạt động 3 Tìm hiểu điện trở suất.
Gv yêu cầu học sinh đọc tài liệu phần 1
Gv mời lần lượt học sinh trả lời các câu hỏi sau:
• Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bởi đại lượng nào?
• Đại lượng trên có trị số được xác định như thế nào?
• Kí hiệu của đại lượng điện trở suất là gì?
• Đơn vị điện trở suất?
Gv giới thiệu bảng 1.
Gv yêu cầu học sinh làm câu C2
Hoạt động4: Xây dung công thức tính điện trở của dây dẫn 
Gv treo bảng 2
Gv mời học sinh cùng làm theo câu C3 theo bảng 2
• Công thức tính điện trở của dây dẫn như thế nào?
• Trong đó các đại lượng là gì? Có đơn vị là gì?
Hoạt động 5: Vận dụng
Gv mời học sinh lên bảng làm câu C4
HD: S =. R2= .
Gv mời 3 học sinh làm C5 
Gv hướng dẫn câu C6: t= 200C, = ?
S = .= R2 ADCT: R= .
2/
10/
5/
10/
Hs lắng nghe
Hs suy nghĩ có thể dự đoán và trả lời
i- sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm vật dẫn
Các nhóm thảo luận trả lời câu C1
Hs vẽ sơ đồ mạch điện
1. Thí nghiệm
Hs quan sát lắng nghe
Nhóm trưởng nhận dụng cụ
Các nhóm làm TN, xác định U, I và R 
2. Kết luận
Hs trả lời các câu hỏi 
Hs tự rút ra kết luận
* Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn
Hs nêu lên dự đoán về sự khác nhau của chúng.
ii- điện trở suất- công thức điện trở 
1. Điện trở suất
Hs đọc tài liệu
Lần lượt học sinh trả lời các câu hỏi và có thể ghi chép
Hs lắng nghe
Hs làm câu C2
2. Công thức điện trở
Hs quan sát 
Cá nhân học sinh cùng hoàn thành bảng 2
3. Kết luận
Hs rút ra công thức điện trở, các đại lượng trong đó và có htể ghi chép
iii-Vận dụng 
Hs lên bảng làm C4: R = 0,087W.
3 Hs làm câu C5:
+R = 0,056W.
+R = 25,5W.
+R = 3,4W.
Hs ghi chép hướng dẫn và làm C6. 
iv-Củng cố dặn dò (3/)
1. Củng cố:
- Điện trở của dây dẫn có quan hệ như thế nào với tính dẫn điện của dây dẫn ?
- Điện trở của dây dẫn phụ thuộc như thế nào với các yếu tố: chiều dài, tiết diện và chất làm dây dẫn?
2.Dặn dò:
- VN học thuộc “ghi nhớ” làm các bài tập trong SBT.
- VN đọc trước bài 10