Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 107: Các thành phần chính của câu - Giáo viên: Nguyễn Hùng Cường

Chaøo möøng ù thaày veà tham döï giôø Ngöõ vaên lôùp 6A4TIẾT 107: Giáo viên: Nguyễn Hùng Cường Trường THCS Bình Chánh-Châu PhúCÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂUKIỂM TRA BÀI CŨBài 2: Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước tên các kiểu hoán dụ thường gặp:	A. Lấy bộ phận để gọi toàn thể.	B. Lấy vật chứa để gọi vật bị chứa.	C. Lấy hình thức để chỉ sự vật.	D. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật.	E. Lấy phẩm chất để chỉ con người.	G. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.Bài 1: Theá naøo laø hoaùn duï? 	 Hoaùn duï laø goïi teân söï vaät, hieän töôïng, khaùi nieäm baèng teân cuûa moät söï vaät, hieän töôïng, khaùi nieäm khaùc coù quan heä gaàn guõi vôùi noù nhaèm taêng söùc gôïi hình, gôïi caûm cho söï dieãn ñaït ? 	Xét VD /SGK/92:	Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)TNCNVNBỏ trạng ngữ: Tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.Bỏ chủ ngữ: Chẳng bao lâu, đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Bỏ vị ngữ: Chẳng bao lâu, tôiGHI NHỚ 1: SGK trang 92//Ví duï:SGK/92a/Moät buoåi chieàu, toâi ra ñöùng cöûa hang nhö moïi khi, xem hoaøng hoân xuoáng. 	(Toâ Hoaøi)VN1VN2 Ñaëc ñieåm cuûa vò ngöõ:	 Coù khaû naêng keát hôïp vôùi phoù töø chæ thôøi gian. Traû lôøi caùc caâu hoûi: Laøm gì? Nhö theá naøo? Laø gì?b/Chôï Naêm Caên naèm saùt beân bôø soâng, oàn aøo, ñoâng vui, taáp naäp. (Ñoaøn Gioûi)VN1 VN2VN3VN4 Caáu taïo cuûa vò ngöõ:Moät töø: Ñoäng töø, tính töø hoaëc danh töø.Moät cuïm töø: Cuïm ñoäng töø, cuïm tính töø hoaëc cuïm danh töø.Coù theå coù moät hoaëc nhieàu vò ngöõ. c/Caây tre laø ngöôøi baïn thaân cuûa noâng daân Vieät Nam[]Tre, nöùa,mai, vaàu giuùp ngöôøi traêm nghìn coâng vieäc khaùc nhauIII. Chuû ngöõ:Ví duï 1:Chaúng bao laâu, toâi ñaõ trôû thaønh moät chaøng deá thanh nieân cöôøng traùng. 	(Toâ Hoaøi)Chôï Naêm Caên naèm saùt beân bôø soâng, oàn aøo, ñoâng vui, taáp naäp. (Ñoaøn Gioûi)Ví duï 2:CNCN Ñaëc ñieåm cuûa chuû ngöõ:	 Neâu teân söï vaät, hieän töôïng. Traû lôøi caùc caâu hoûi: Ai? Caùi gì? Con gì?Tre, nöùa, mai, vaàu giuùp ngöôøi traêm nghìn coâng vieäc khaùc nhau.	(Theùp Môùi)Ví duï 3:CN1CN2CN3CN4 Caáu taïo cuûa chuû ngöõ:Danh töø, ñaïi töø.Cuïm danh tö,ñoäng töø, tính töø.Coù theå coù moät hoaëc nhieàu chuû ngöõ.Baøi taäp:Tìm thaønh phaàn chuû ngöõ, vò ngöõ trong caùc caâu sau:c. Döôùi boùng tre cuûa ngaøn xöa, thaáp thoaùng maùi ñình, maùi chuøa coå kính.a. Hoïc taäp chaêm chæ laø nhieäm vuï cuûa hoïc sinh.b. Khieâm toán laø moät ñöùc tính toát.CNVNCNVNVNCN1CN2Ñoâi baïn hoïc taäp1. Vai trò của vị ngữ trong câu?2. Vị ngữ có thể kết hợp với từ nào trước nó?3. Vị ngữ trả lời cho các câu hỏi nào? Nêu ý nghĩa gì?4. Vị ngữ trong câu có thể cấu tạo như thế nào?5. Số lượng của vị ngữ trong câu văn ?1. Vai trò của chủ ngữ trong câu?2. Chủ ngữ nêu ý nghĩa gì? Trả lời cho câu hỏi nào?3. Chủ ngữ trong câu có thể cấu tạo như thế nào?4. Động từ, tính từ hoặc cụm động từ, tính từ có thể làm chủ ngữ được không? Nếu có, em hãy lấy ví dụ?5. Số lượng của chủ ngữ trong câu văn ?VỊ NGỮCHỦ NGỮ1. Vai trò2. Vị trí3. Trả lời cho câu hỏi4. Khả năng kết hợp5. Cấu tạo6. Số lượngLà thành phần chính của câuThường đứng sau chủ ngữLàm gì? Làm sao? Như thế nào? Là gì?Có thể kết hợp với các phó từ trước nóThường là động từ, cụm động từ, tính từ, cụm tính từMột hoặc nhiềuLà thành phần chính của câuThường đứng trước vị ngữAi? Con gì? Cái gì?Thường là danh từ, cụm danh từ, đại từ.Một hoặc nhiềuGHI NHỚ 2: SGK trang 93.GHI NHỚ 3:SGK trang 94.	 (BT1/ Sgk trang 94)	Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ . Những ngọn cỏ gẫy rạp y như có nhát dao vừa lia qua. 	(Tô Hoài)Bài tập 2, 3 Sgk/94.Caâu 1 : Toâi : chuû ngöõ  ñaïi töø. ñaõ trôû  traùng vò ngöõ-cuïm ñoäng töø.Caâu 2 : Ñoâi caøng toâi : chuû ngöõ, cuïm danh töø, maãm boùng : vò ngöõ, tính töø.Caâu 3 : Nhöõng caùi vuoát ôû chaân , ôû khoeo ( chuû ngöõ, cuïm danh töø) cöù cöùng daàn vaø nhoïn hoaét ( Vò ngöõ, hai cuïm tính töø)Caâu 4 : Toâi : Chuû ngöõ, ñaïi töø, co caúng,coû : vò ngöõ, 2 cuïm ñoäng töø Nhöõng ngoïn coû ( chuû ngöõ, cuïm danh töø): gaãy raïp, y nhö coù nhaùt dao  qua (vò ngöõ, cuïm ñoäng töø).Bài tập 2, 3 Sgk/94.Baøi taäp 2,3 : a) Em/ ñaõ giuùp moät ñöùa beù qua ñöôøng. CNb) Trong lôùp em Nam/ raát hieàn laønh, hay giuùp ñôõ CNcaùc baïn.c) Thaïch Sanh/ laø 1 chaøng duõng só. CNBÀI TẬP NHANHa.	Chú bé loắt choắt	Cái xắc xinh xinh	Cái chân thoăn thoắt	Cái đầu nghênh nghênh	(Tố Hữu – Lượm)b. 	Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi, xem hoànghôn xuống. (Tô Hoài)	Hãy chỉ ra các thành phần chính và phụ trong các câu văn, câu thơ sau:CNCNCNCNCNVNVNVNVNVNTNBaøi taäp : (Cuûng coá)Ñieàn chöõ ñuùng (Ñ) hoaëc sai (S) vaøo caùc caâu sau:Caâu 1: Traïng ngöõ laø thaønh phaàn phuï cuûa caâu, coù theå löôïc 	 boû.Caâu 2: Chuû ngöõ-Vò ngöõ laø thaønh phaàn chính cuûa caâu.Caâu 3: Caùc töø ngöõ ñöôïc gaïch chaân laø thaønh phaàn chuû ngöõ:	Lom khom döôùi nuùi tieàu vaøi chuù	Laùc ñaùc beân soâng chôï maáy nhaø.	(Baø Huyeän Thanh Quan)Caâu 4: Thaønh phaàn vò ngöõ trong caùc caâu sau coù caáu taïo laø 	 moät cuïm tính töø:Haø Noäi laø thuû ñoâ cuûa nöôùc ta.Tieáng Vieät cuûa chuùng ta raát giaøu.Caâu 5: Chuû ngöõ thöôøng traû lôøi cho caùc caâu hoûi: Ai? Caùi gì? 	Con gì?ÑÑÑSSÑÑHƯỚNG DẪN VỀ NHÀ1. Học thuộc 3 ghi nhớ.2. Viết đoạn văn vào vở ghi.3. Làm đủ bài tập trong vở Luyện tập.4. Soạn bài: Tập làm thơ 5 chữ	* Tìm, chép lại các bài thơ 5 chữ.	* Nhận xét đặc điểm 	thể thơ.	* Tự viết một bài 	thơ của em (neáu coù theå)