PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
( Lê Anh Trà )
A. Mục tiêu: Qua tiết học, HS có thể :
- Thấy được sự kết hợp hài hoà giữa phẩm chất dân tộc và tính nhân loại trong tiếp nhận văn hoá trong phong cách Hồ Chí Minh.
- Có kĩ năng đọc, tìm hiểu, phân tích VB nhật dụng.
- Có ý thức học tập và rèn luyện theo gương của Bác
B. Chuẩn bị :
- GV: Sưu tầm tranh ảnh, bài viết về nơi ở và làm việc của Bác; những mẩu chuyện về sự giản dị của Bác
- HS: + Đọc kĩ văn bản, soạn bài
+ Ôn lại kiến thức về văn bản nhật dụng và VB thuyết minh
C. Hoạt động trên lớp :
1. Ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số : 9A: 9B:
2. Kiểm tra bài cũ : Kiếm tra việc chuẩn bị bài của HS
3. Bài mới : Giới thiệu bài
Ngµy so¹n: 03.09.2009 Ngµy d¹y: 07.09.2009 TuÇn 1 - Bµi 1 TiÕt 1 - V¨n b¶n: Phong c¸ch Hå ChÝ Minh ( Lª Anh Trµ ) A. Môc tiªu: Qua tiÕt häc, HS cã thÓ : - ThÊy ®îc sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a phÈm chÊt d©n téc vµ tÝnh nh©n lo¹i trong tiÕp nhËn v¨n ho¸ trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh. - Cã kÜ n¨ng ®äc, t×m hiÓu, ph©n tÝch VB nhËt dông. - Cã ý thøc häc tËp vµ rÌn luyÖn theo g¬ng cña B¸c B. ChuÈn bÞ : - GV: Su tÇm tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ n¬i ë vµ lµm viÖc cña B¸c; nh÷ng mÈu chuyÖn vÒ sù gi¶n dÞ cña B¸c - HS: + §äc kÜ v¨n b¶n, so¹n bµi + ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n nhËt dông vµ VB thuyÕt minh C. Ho¹t ®éng trªn líp : 1. æn ®Þnh tæ chøc : KiÓm tra sÜ sè : 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò : KiÕm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS 3. Bµi míi : Giíi thiÖu bµi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS I) T×m hiÓu chung : ? Em h·y cho biÕt xuÊt xø cña VB? ? XÐt vÒ tÝnh chÊt néi dung, em thÊy v¨n b¶n nµy thuéc lo¹i v¨n b¶n nµo? - GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i tªn c¸c VB nhËt dông ®· häc ë líp 8 ? Qua phÇn ®äc, so¹n bµi ë nhµ, em h·y x¸c ®Þnh PTB§ chÝnh cña VB nµy. II) §äc, hiÓu VB : 1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch : - GV híng dÉn ®äc vµ ®äc ®o¹n 1: Giäng b×nh tÜnh, chËm r·i, khóc triÕt - GV híng dÉn HS t×m hiÓu phÇn chó thÝch: yªu cÇu HS gi¶i nghÜa tõ phong c¸ch vµ nªu nhËn xÐt vÒ sè luîng tõ H¸n ViÖt xuÊt hiÖn trong chó thÝch - GV nhÊn m¹nh: ViÖc sö dông nhiÒu c¸c tõ H¸n ViÖt trong chó thÝch lµ cã môc ®Ých cña t¸c gi¶. VËy môc ®Ých ®ã lµ g×, chóng ta sÏ t×m hiÓu sau. 2. Bè côc: ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nªu néi dung cña tõng phÇn? 3. T×m hiÓu VB : a) VÎ ®Ñp trong phong c¸ch v¨n ho¸ cña B¸c. - GV yªu cÇu HS theo dâi vµo phÇn 1 cña VB vµ cho biÕt: ? §o¹n v¨n ®· kh¸i qu¸t vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c nh thÕ nµo? ? V× sao Ngêi l¹i cã vèn tri thøc v¨n ho¸ s©u réng nh thÕ? ? B¸c ®· sö dông vèn v¨n ho¸ s©u réng ®Ó lµm g×? - GV yªu cÇu HS kÓ tªn nh÷ng s¸ng t¸c v¨n ch¬ng cña B¸c ë ch¬ng tr×nh líp 8 vµ cho biÕt B¸c viÕt nh÷ng TP ®ã b»ng nh÷ng ng«n ng÷ g×? - GV cho HS th¶o luËn: Khi tiÕp thu vèn v¨n ho¸ nh©n lo¹i nh vËy, v¨n ho¸ d©n téc cña B¸c cã bÞ mai mét kh«ng? - GV cho HS liªn hÖ vÒ viÖc tiÕp thu, héi nhËp víi v¨n ho¸ thÕ giíi cña tÇng líp hs, thanh niªn hiÖn nay ? §Ó thuyÕt minh vÒ vÎ ®Ñp phong c¸ch v¨n ho¸ cña B¸c, t¸c gi¶ ®· dïng nh÷ng PP thuyÕt minh nµo? - GV cho HS ®äc l¹i ®o¹n:" Nhng ®iÒu rÊt hiÖn ®¹i" vµ hái: ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ sù nhµo nÆn cña hai nguån v¨n ho¸ quèc tÕ vµ d©n téc ë B¸c? ? Nh vËy ngoµi PT chÝnh lµ TM, t¸c gi¶ cßn sö dông thªm nh÷ng PTB§ nµo n÷a? ? Tõ ®ã em h·y kh¸i qu¸t l¹i c¸c vÎ ®Ñp trong phong c¸ch v¨n ho¸ cña Hå ChÝ Minh * GV chèt : B»ng PTB§ chÝnh lµ thuyÕt minh kÕt hîp víi c¸c PT kÓ vµ b×nh luËn, t¸c gi¶ ®· lµm næi bËt vÎ ®Ñp trong phong c¸ch v¨n ho¸ HCM. §ã lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i. III) LuyÖn tËp : _ GV tæ chøc cho HS luyÖn tËp b»ng bµi tËp 4 ë s¸ch thiÕt kÕ.: Cho HS th¶o luËn - GV nhËn xÐt kÕt qu¶ tr¶ lêi cña c¸c nhãm. Sau ®ã ®a ®¸p ¸n chÝnh x¸c. - Dùa vµo phÇn th«ng tin ë cuèi VB ®Ó tr¶ lêi - Tr¶ lêi: VB nhËt dông - 1 HS nh¾c l¹i - Th¶o luËn x¸c ®Þnh PTB§ chÝnh : ThuyÕt minh - 2 HS ®äc tiÕp ®Õn hÕt VB - Dùa vµo phÇn chó thÝch tr¶ lêi * Th¶o lu©n, x¸c ®Þnh VB chia lµm 2 phÇn + PhÇn 1: Tõ ®Çu rÊt hiÖn ®¹i VÎ ®Ñp trong phong c¸ch v¨n ho¸ cña B¸c + PhÇn 2: Cßn l¹i VÎ ®Ñp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c * HS Ph¸t hiÖn : Vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c rÊt s©u réng * HS Ph¸t hiÖn qua c¸c chi tiÕt SGK. + §i nhiÒu, tiÕp xóc nhiÒu + Nãi vµ viÕt nhiÒu thø tiÕng + Lµm nhiÒu nghÒ + Häc hái, t×m hiÓu.. uyªn th©m * HS Th¶o luËn, tr¶ lêi: - Ho¹t ®éng CM - S¸ng t¸c v¨n ch¬ng * HS nh¾c l¹i. - NhËt kÝ trong tï: tiÕng H¸n - ThuÕ m¸u : tiÕng Ph¸p * HS Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi: Vèn v¨n ho¸ d©n téc cña B¸c kh«ng hÒ bÞ mai mét. B¸c ®· trªn nÒn t¶ng v¨n ho¸ d©n téc mµ tiÕp thu ¶nh hëng quèc tÕ - HS tù liªn hÖ vµ tr¶ lêi * HS Ph¸t hiÖn : - PP liÖt kª, so s¸nh. - Dùa vµo viÖc gi¶i thÝch tõ nhµo nÆn vµ cã thÓ tr¶ lêi: §ã lµ sù ®an xen, kÕt hîp, bæ sung s¸ng t¹o hµi hoµ gi÷a 2 nguån. * HS Th¶o luËn, ph¸t hiÖn : KÓ kÕt hîp víi b×nh luËn * HS HS kh¸i qu¸t l¹i : - VÎ dÑp trong phong c¸ch v¨n ho¸ cña B¸c lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ thÕ giíi. * HS Nghe kÕt hîp víi tù ghi - HS th¶o luËn theo hai nhãm: - §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi. c¸c nhãm nhËn xÐt chÐo nhau. 4. Cñng cè : ? Qua tiÕt häc nµy, em häc tËp ®îc nh÷ng g× ë B¸c. ? Nªu vÎ ®Ñp trong phong c¸ch v¨n ho¸ cña B¸c. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m ch¾c c¸c néi dung ®· ®îc t×m hiÓu ë tiÕt 1 - §äc kÜ l¹i v¨n b¶n : §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c ë líp 7 §äc vµ t×m hiÓu tiÕp phÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n -------------------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 03 .09.2009 Ngµy d¹y: 08.09.2009 TuÇn 1- Bµi 1 TiÕt 2 - V¨n b¶n : Phong c¸ch Hå ChÝ Minh (TiÕp) ( Lª Anh Trµ ) A. Môc tiªu: Qua tiÕt häc, HS cã thÓ : - ThÊy râ vÎ ®Ñp trong phong c¸ch sèng cña B¸c. §ã lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a vÜ ®¹i vµ b×nh dÞ. - TiÕp tôc cã kÜ n¨ng t×m hiÓu, ph©n tÝch VB nhËt dông. - §îc båi dìng lßng kÝnh yªu vµ tù hµo vÒ B¸c B. ChuÈn bÞ : - GV vµ HS cïng chuÈn bÞ nh yªu cÇu cña tiÕt häc tríc. C. Ho¹t ®éng trªn líp 1. æn ®Þnh tæ chøc: KT sÜ sè : 9A: 9B: 2. KT bµi cò: ? §iÒu k× l¹ nhÊt trong phong c¸ch v¨n ho¸ HCM lµ g×? V× sao cã thÓ nãi nh vËy? 3. Bµi míi : - GV giíi thiÖu chuyÓn tiÕp vµo bµi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS 3. T×m hiÓu VB : ( tiÕp ) b) VÎ ®Ñp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c. - GV yªu cÇu HS theo dâi vµo phÇn vb thø hai vµ cho biÕt ? Lèi sèng gi¶n dÞ cña HCM ®îc biÓu hiÖn nh thÕ nµo? - GV yªu cÇu HS nhËn xÐt vÒ c¸ch thuyÕt minh cña t¸c gi¶ : + vÒ ng«n ng÷ ? + VÒ PP thuyÕt minh ? ? V× sao cã thÓ nãi lèi sèng cña B¸c lµ sù kÕt hîp gi÷a gi¶n dÞ vµ thanh cao ? - GV yªu cÇu HS t×m thªm d/c nãi vÒ lèi sèng gi¶n dÞ mµ thanh cao cña B¸c. - GV gi¸o dôc HS häc tËp lèi sèng gi¶n dÞ, tiÕt kiÖm cña B¸c. ? Trong phÇn cuèi cña VB , t¸c gi¶ ®· dïng nh÷ng PPTM nµo ? ChØ ra c¸c biÓu hiÖn cña PP ®ã ? ? PPTM ®ã cã t¸c dông g× ? ? T¹i sao cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng lèi sèng cña B¸c cã kh¶ n¨ng ®em l¹i h¹nh phóc thanh cao cho t©m hån vµ thÓ x¸c ? ? Trong phÇn 2 cña v¨n b¶n, ®Ó lµm næi bËt vÎ ®Ñp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c, t¸c gi¶ ®· dïng nh÷ng biÖn ph¸p nµo ? Qua ®ã em nhËn thøc ®îc g× vÒ vÎ ®Ñp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c ? éGV chèt vµ ghi b¶ng: Qua biÖn ph¸p thuyÕt minh so s¸nh, liÖt kª kÕt hîp víi b×nh luËn, chän läc nh÷ng dÉn chøng tiªu biÓu, t¸c gi¶ ®· cho ta thÊy ®îc vÎ ®Ñp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c. §ã lµ sù kÕt hîp gi÷a gi¶n dÞ vµ thanh cao; gi÷a vÜ ®¹i vµ b×nh dÞ. 4. Tæng kÕt : ( ghi nhí : SGK ) ? Ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt chÝnh mµ ta võa nh¾c ®Õn khi t×m hiÓu VB th× ®Ó lµm næi bËt vÎ ®Ñp trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c, t¸c gi¶ cßn sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nµo kh¸c n÷a ? ( ViÖc sö dông nhiÒu tõ H¸n ViÖt ? ViÖc ®an xen th¬ NguyÔn BØnh Khiªm) ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ vÎ ®Ñp trong phong c¸ch HCM ? - GV cho HS ®äc phÇn ( ghi nhí ) * HS theo dâi vµo phÇn vb thø hai vµ tr¶ lêi - N¬i ë, n¬i lµm viÖc ®¬n s¬ - Trang phôc hÕt søc gi¶n dÞ - ¨n uèng ®¹m b¹c * HS th¶o luËn, ph¸t biÓu - ng«n ng÷ TM: gi¶n dÞ, c¸ch nãi d©n d· ( vµi, vÎn vÑn, chiÕc) - PPTM: LiÖt kª c¸c biÓu hiÖn cô thÓ, x¸c thùc * HS th¶o luËn nhãm, ghi kÕt qu¶ ra phiÕu häc tËp vµ gäi ®¹i diÖn tr¶ lêi : - §©y kh«ng ph¶i lµ lèi sèng kh¾c khæ cña nh÷ng con ngêi tù vui trong c¶nh nghÌo - Kh«ng ph¶i lµ c¸ch sèng tù lµm cho kh¸c ®êi - §©y lµ c¸ch sèng cã v¨n ho¸ thÓ hiÖn mét quan niÖm thÈm mÜ: C¸i ®Ñp lµ sù gi¶n dÞ, tù nhiªn * Mét sè HS thùc hiÖn yªu cÇu cña GV: - §äc th¬, kÓ chuyÖn. * HS ph¸t hiÖn : PPTM b»ng so s¸nh. - So s¸nh c¸ch sèng cña HCM víi l·nh tô cña c¸c níc kh¸c - So s¸nh c¸ch sèng cña B¸c víi c¸c bËc hiÒn triÕt xa Nªu bËt sù kÕt hîp gi÷a vÜ ®¹i vµ b×nh dÞ ë nhµ c¸ch m¹ng HCM; thÓ hiÖn niÒm c¶m phôc tù hµo cña ngêi viÕt vÒ B¸c. * HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi dùa theo sù gîi ý cña GV. Sù b×nh dÞ g¾n víi thanh cao, trong s¹ch; t©m hån kh«ng ph¶i chÞu ®ùng nh÷ng toan tÝnh vô lîi t©m hån ®îc thanh cao. - Sèng thanh b¹ch, gi¶n dÞ, thÓ x¸c kh«ng ph¶i g¸nh chÞu ham muèn, bÖnh tËt thÓ x¸c ®îc thanh cao , h¹nh phóc * HS kh¸i qu¸t l¹i: - BiÖn ph¸p thuyÕt minh. - BiÖn ph¸p kÓ xen lÉn b×nh luËn. - VÎ ®Ñp gi¶n dÞ mµ thanh cao trong phong c¸ch sinh ho¹t cña B¸c. * HS ph¸t biÓu : Ngoµi PPTM ; kÓ kÕt hîp víi b×nh luËn ; chän läc chi tiÕt, t¸c gi¶ cßn ®an xen th¬ NguyÔn BØnh Khiªm vµ sö dông nhiÒu tõ H¸n ViÖtt¹o nªn sù gÇn gòi gi÷a HCM víi c¸c bËc hiÒn triÕt cña d©n téc * HS dùa vµo phÇn ghi nhí kh¸i qu¸t l¹i * 1 HS ®äc phÇn ( ghi nhí ) 4. LuyÖn tËp, cñng cè : ? NÕu coi VB Phong c¸ch HCM lµ VB nhËt dông th× môc ®Ých cña Vb nµy lµ g× ? ? Tõ bµi Phong c¸ch HCM, em häc tËp ®îc ®iÒu g× ®Ó viÕt VB thuyÕt minh ? 5. HD vÒ nhµ : - N¾m ch¾c néi dung, ý nghÜa cña VB - Thùc hiÖn phÇn LT- SGK vµ bµi tËp 1,2- SBT - §äc kÜ vµ so¹n VB §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh Ngµy so¹n: 03.09.2009 Ngµy d¹y: 10.09 2009 TuÇn 1- Bµi 1 TiÕt 3 - tiÕng ViÖt : C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A. Môc tiªu: Qua tiÕt häc, HS cã thÓ : - §îc cñng cè kiÕn thøc ®· häc vÒ héi tho¹i ë líp 8 - N¾m ®îc néi dung ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ ph¬ng ch©m vÒ chÊt - BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp B. ChuÈn bÞ : - GV: B¶ng phô ghi néi dung bµi tËp cña phÇn LT - HS : ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vÒ héi thoai ë líp 8. §äc, t×m hiÓu tríc néi dung tiÕt häc. C. Ho¹t ®éng trªn líp : 1. æn ®Þnh tæ chøc: KT sÜ sè : 9A: 9B: 2. KiÓm tra bµi cò : ? Em h·y nh¾c l¹i nh÷ng néi dung kiÕn thøc ®· häc vÒ héi tho¹i trong ch¬ng tr×nh líp 8? 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS - GV dÉn vµo bµi, ghi ®Çu bµi vµ néi dung tiÕt d¹y I) Ph¬ng ch©m vÒ lîng : 1) VÝ dô: a) VD1. - GV gäi HS ®äc VD1- SGK - GV sö dông c©u hái cuèi VD1 ®Ó híng dÉn HS t×m hiÓu ? Khi An hái: "häc b¬i ë ®©u"? mµ Ba tr¶ lêi" ë díi níc" th× c©u tr¶ lêi cã ®¸p øng ®iÒu mµ An muèn biÕt kh«ng ? CÇn tr¶ lêi nh thÕ nµo ? ? Tõ ®ã cã thÓ rót ra bµi häc g× vÒ giao tiÕp ? b) VD2. - GV cho HS ®äc vµ t×m hiÓu VD2- SGK ? V× sao truyÖn nµy l¹i g©y cêi ? ? LÏ ra 2 anh ®ã ph¶i hái vµ tr¶ lêi nh thÕ nµo ? ? Nh vËy cÇn tu©n thñ ®iÒu g× khi giao tiÕp? 2) NhËn xÐt : ? Tõ viÖc t×m hiÓu 2VD trªn , em rót ra nhËn xÐt g× khi giao tiÕp ? é GV chèt l¹i : Khi giao tiÕp, cÇn nhí nãi cho ®óng, ®ñ, kh«ng thõa, kh«ng thiÕu 3) KÕt luËn : ( Ghi nhí 1: SGK ) - GV tæ chøc cho HS vËn dông lµm bµi tËp1- sgk - phÇn LT: VËn dông ph¬ng ch©m vÒ lîng ®Ó ph©n tÝch lçi c©u. II) Ph¬ng ch©m vÒ chÊt : 1) VÝ dô : - GV cho HS ®äc truyÖn cêi ë VD 2) NhËn xÐt: - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: ? TruyÖn ... g viÖc gîi cho “t«i”nghÜ vÒ ®Æc ®iÓm cña t¬ng lai. 4. Cñng cè: - HS ®äc vµ nªu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ mét ®o¹n v¨n hay cã trong truyÖn - Nªu mét vµi hiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - TiÕp tôc ®äc, nghiªn cøu vµ so¹n bµi “Cè h¬ng”. - Ên tîng cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt t«i. -------------------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 06.12.2008 Ngµy d¹y: 13.12.2008 TiÕt 78 - V¨n b¶n: Cè h¬ng Lç TÊn A.Môc tiªu: Gióp häc sinh - Cñng cè néi dung ®· häc ë tiÕt tríc . - Ph©n tÝch nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc dïng ®Ó lµm næi bËt sù thay ®æi ë nh©n vËt NhuËn Thæ, ë nh÷ng nh©n vËt kh¸c còng nh c¶nh vËt ë lµng quª. - T×m hiÓu nh÷ng ph¬ng thøc biÓu ®¹t ë tõng ®o¹n . - Ph©n tÝch truyÖn - Nghiªm tóc häc tËp. B .ChuÈn bÞ: - GV: ®äc, nghiªn cøu vµ so¹n bµi - HS: ®äc vµ dù kiÕn nh÷ng c©u tr¶ lêi. C. TiÕn tr×nh d¹y – häc : 1. æn ®Þnh . 2. KiÓm tra : - NhËn xÐt vÒ c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña truyÖn ? - X¸c ®Þnh nh©n vËt chÝnh , nh©n vËt trung t©m cña t¸c phÈm ? 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS ? T×m nh÷ng chi tiÕt hoµn thµnh b¶ng thèng kª sau, rót ra nhËn xÐt ? ? T¸c gi¶ ®· nãi vÒ sù thay ®æi cña con ngêi vµ c¶nh vËt ë lµng quª nh thÕ nµo ? Träng ®iÓm cña sù thay ®æi ®ã lµ g× ? ? Trong mäi thay ®æi , ®iÒu mµ “ t«i”®au xãt nhÊt lµ g× ? ? BiÖn ph¸p ®èi chiÕu cña t¸c gi¶ cã g× ®Æc s¾c ? ?Qua ®ã t¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g× ? GV: Trong bµi t¹p v¨n “V× sao t«i viÕt tiÓu thuyÕt’’, Lç TÊn nãi râ «ng hay chän nh÷ng ngêi bÊt h¹nh lµm ®Ò tµi -> V¹ch trÇn ung nhät cña x· héi + l«i hÕt bÖnh tËt cña chÝnh nh÷ng ngêi lao ®éng ra mµ lµm cho mäi ngêi chó ý t×m c¸ch ch¹y ch÷a. ? ý nghÜa nhan ®Ò Cè h¬ng ?X¸c ®Þnh c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh ë tõng ®o¹n ? ? Gi¸ trÞ cña truyÖn ? ? ý nghÜa h×nh ¶nh ‘’ con ®êng ‘’? 5. Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc dïng ®Ó lµm næi bËt sù thay ®æi ë nh©n vËt NhuËn Thæ ,ë nh©n vËt kh¸c còng nh c¶nh vËt ë lµng quª: a . C¶nh vËt ë lµng quª C¶nh vËt tríc m¾t C¶nh vËt trong håi øc . -> 2 biÖn ph¸p nghÖ thuËt chÝnh ®îc sö dông lµ håi øc , ®èi chiÕu . -Trong viÖc chØ râ sù thay ®æi cña con ngêi vµ c¶nh vËt ë lµng quª ,t¸c gi¶ cã nãi ®Õn sù sa sót vÒ kinh tÕ , t×nh c¶nh ®ãi nghÌo cña n«ng d©n do n¹n ¸p bøc, tham nhòng nÆng nÒ, song träng ®iÓm vÉn lµ sù thay ®æi vÒ diÖn m¹o tinh thÇn (thÓ hiÖn qua tÝnh c¸ch cña thÝm Hai D¬ng , nh÷ng ngêi kh¸ch mîn cí “mua ®å gç”, mîn cí ®Õn tiÔn mÑ con “t«i”®Ó “lÊy ®å ®¹c “, ®Æc biÖt lµ qua tÝnh c¸ch cña NhuËn Thæ ). -Trong mäi thay ®æi ,®iÒu mµ “t«i” ®au xãt nhÊt lµ mèi quan hÖ gi÷a NhuËn thæ vµ “t«i “. - §Ó lµm næi bËt sù thay ®æi cña lµng quª, t¸c gi¶ kh«ng chØ ®èi chiÕu tõng nh©n vËt trong qu¸ khø víi hiÖn t¹i mµ cßn ®èi chiÕu nh©n vËt nµy trong hiÖn t¹i víi nh©n vËt kia trong qu¸ khø .( NhuËn Thæ - Thñy Sinh : cæ ®eo vßng b¹c /cæ kh«ng ®eo vßng b¹c ; khu«n mÆt trßn trÜnh /vµng vät ,gÇy cßm ). => T¸c gi¶ : - Ph¶n ¸nh t×nh c¶nh sa sót vÒ mäi mÆt cña x· héi Trung Quèc ®Çu thÕ kØ XX. - Ph©n tÝch nguyªn nh©n vµ lªn ¸n c¸c thÕ lùc ®· t¹o lªn thùc tr¹ng ®¸ng buån Êy . +ChØ ra nh÷ng mÆt tiªu cùc n»m ngay trong t©m hån ,tÝnh c¸ch cña b¶n th©n ngêi lao ®éng . +NhuËn Thæ khæ v× con ®«ng , mïa mÊt , thuÕ nÆng, lÝnh tr¸ng, trém cíp, quan l¹i, th©n hµo vµ ®au ®ín h¬n lµ g¸nh nÆng tinh thÇn v× mª tÝn, quan niÖm cò kÜ vÒ ®¼ng cÊp . -“Cè h¬ng” kh«ng chØ lµ n¬i ch«n rau c¾t rèn . +Cßn lµ bøc ¶nh thu nhá cña x· héi , ®Êt níc. +Nh÷ng thay ®æi cã tÝnh ®iÓn h×nh cña x· héi Trung Quèc cËn ®¹i -> VÊn ®Ò bøc thiÕt : “ph¶i x©y dùng mét cuéc ®êi míi , mét cuéc ®êi mµ chóng t«i cha tõng ®îc sèng”. b) C¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t ë tõng ®o¹n . -§o¹n (a): Chñ yÕu lµ tù sù + biÓu c¶m -§o¹n (b): Miªu t¶ + håi øc , ®èi chiÕu -§o¹n ( c) : LËp luËn . III.Tæng kÕt : Ghi nhí - sgk IV.LuyÖn tËp : ý nghÜa cña h×nh ¶nh “con ®êng”. 4. Cñng cè: - HS tiÕp tôc ®äc vµ nªu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ mét ®o¹n v¨n hay cã trong truyÖn - N¾m v÷ng néi dung võa ph©n tÝch. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - TiÕp tôc ®äc, nghiªn cøu vµ häc bµi ®Ó n¾m v÷ng néi dung. - Ên tîng cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt t«i. - §äc, nghiªn cøu vµ chuÈn bÞ tríc néi dung tiÕt tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3. -------------------------------------------------------------------- Ngµy so¹n : TuÇn 16– TiÕt 79 ¤n tËp tËp lµm v¨n ******************** A.Môc tiªu cÇn ®¹t : Gióp häc sinh 1.KiÕn thøc, kÜ n¨ng : - N¾m ®îc c¸c néi dung chÝnh cña phÇn tËp lµm V¨n ®· häc trong Ng÷ v¨n 9,thÊy ®îc tÝnh chÊt kÕt hîp cña chóng víi v¨n b¶n chung . - ThÊy ®îc tÝnh kÕ thõa vµ ph¸t triÓn cña c¸c néi dung tËp lµm v¨n ®· häc ë líp 9 b»ng c¸ch so s¸nh , ®èi chiÕu víi néi dung c¸c kiÓu v¨n b¶n ®· häc ë nh÷ng líp díi . 3. Th¸i ®é: - Nghiªm tóc häc tËp. B .ChuÈn bÞ : Thµy – trß so¹n bµi. C. C¸c ho¹t ®éng d¹y – häc : 1. æn ®Þnh . 2. KiÓm tra : Sù chuÈn bÞ cña häc sinh . 3. Bµi míi : ?Nh÷ng néi dung träng t©m cña tËp lµm v¨n líp 9 tËp 1? (Häc sinh th¶o luËn ) Gi¸o viªn kÕt luËn ?C¸c biÖn ph¸p vµ yÕu tè nghÖ thuËt cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh ? * B¶ng so s¸nh Miªu t¶ §èi tîng : sù vËt , con ngêi hoµn c¶nh cô thÓ . -Cã h cÊu , tëng tîng -Dïng nhiÒu so s¸nh , liªn tëng . -Mang nhiÒu c¶m xóc chñ quan cña ngêi viÕt . -Ýt dïng sè liÖu cô thÓ , chi tiÕt . -Dïng nhiÒu trong s¸ng t¸c v¨n ch¬ng . -Ýt tÝnh khu«n mÉu , ®a nghÜa. ?VD. §o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m ? ?VD ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn ? VD ®o¹n v¨n tù sù sö dông c¶ miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn ? I .Néi dung träng t©m cña tËp lµm v¨n 9 tËp 1 . 1. V¨n b¶n thuyÕt minh : LuyÖn tËp viÖc kÕt hîp gi÷a thuyÕt minh víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶ . 2. V¨n b¶n tù sù : (1) : Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m vµ miªu t¶ néi t©m , gi÷a tù sù vµ lËp luËn (2): Mét sè néi dung míi trong v¨n b¶n tù sù : §èi tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m , ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß ngêi kÓ chuyÖn . II. Vai trß ,t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh : -Trong thuyÕt minh ,nhiÒu khi ph¶i kÕt hîp víi c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ c¸c yÕu tè miªu t¶ ®Ó bµi viÕt ®îc sinh ®éng ,hÊp dÉn . ThuyÕt minh §èi tîng : C¸c lo¹i sù vËt , ®å vËt -Trung thµnh víi ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng . -§¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan , khoa häc . - Ýt dïng tëng tîng , so s¸nh . -Dïng nhiÒu sè liÖu cô thÓ , chi tiÕt . - øng dông trong nhiÒu t×nh huèng , cuéc sèng , khoa häc -Theo mÉu , ®¬n nghÜa . III.VÝ dô : -§o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m . “Thùc sù , mÑ lo l¾ng ..MÑ ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®êng lµng dµi vµ hÑp “ ( Cæng trêng më ra –LÝ Lan – V¨n 7) -§o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn : “Vua Quang Trung cìi voichí b¶o lµ ta kh«ng nãi tríc “( Hoµng Lª nhÊt Thèng ChÝ – Ng« gia v¨n ph¸i – v¨n 9) -§o¹n v¨n tù sù sö dông c¶ miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn : “L·o kh«ng hiÓu t«i , t«i nghÜ vËy”( L·o H¹c – Nam Cao –v¨n 8) 4.Cñng cè , híng dÉn : - N¾m néi dung bµi . – So¹n bµi tiÕp theo : ¤n tËp tËp lµm v¨n ( TiÕp) Ngµy so¹n : TuÇn Ngµy so¹n: 27.11.2008 Ngµy d¹y: 01, 02.12.2008 TiÕt 70 - TËp lµm v¨n: Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù A. Môc tiªu: - Gióp häc sinh hiÓu vµ nhËn diÖn ®îc thÕ nµo lµ ngêi kÓ chuyÖn, vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn víi ng«i kÓ trong VBTS. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt hîp c¸c yÕu tè nµy trong khi ®äc v¨n còng nh khi viÕt v¨n. B. ChuÈn bÞ: - GV: + §äc, nghiªn cøu SGK,SGV vµ tµi liÖu tham kh¶o + B¶ng phô - HS: So¹n bµi theo yªu cÇu C. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra - Trong VBTS ta thêng vËn dông nh÷ng ng«i kÓ nµo? C¸c ng«i kÓ ®ã cã t¸c dông g×? 3. Bµi míi: - Häc sinh ®äc ®o¹n v¨n trÝch trang 192 - §o¹n trÝch kÓ vÒ ai? vµ vÒ sù viÖc g×? - Ai lµ ngêi kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù viÖc trªn? - ChuyÖn ®îc kÓ theo ng«i thø mÊy? (Ng«i thø 3) - NÕu ngêi kÓ lµ mét trong 3 nh©n vËt trªn, th× ng«i kÓ vµ lêi v¨n sÏ ntn? - Nh÷ng "giäng cêi nhng ®Çy tiÕc rÎ" "Nh÷ng con ngêi s¾p ph¶i xa ta' lµ nhËn xÐt cña ngêi nµo, vÒ ai? - C¨n cø vµo chñ thÓ ®øng ra kÓ chuyÖn ®îc miªu t¶, ng«i kÓ, ®iÓm nh×n vµ lêi v¨n, em rót ra nhËn xÐt g×? - VËy trong VBTS, h×nh thøc kÓ chuyÖn theo ng«i kÓ thø mÊy? - KÓ chuyÖn theo ng«i thø 3 cã vai trß g×? - So s¸nh víi ®o¹n trÝch cña NguyÔn Thµnh Long võa ph©n tÝch ë trªn ®Ó rót ra nh÷ng nhËn xÐt vÒ sù gièng nhau vµ kh¸c nhau. - Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ ai? - Ng«i kÓ nµy cã u ®iÓm g× vµ cã h¹n chÕ g× so víi ng«i kÓ ë ®o¹n trªn? I. Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong VBTS: 1. §äc ®o¹n trÝch -SGK 2. NhËn xÐt: ® §o¹n trÝch kÓ vÒ phót chia tay gi÷a ngêi ho¹ sÜ giµ, c« g¸i vµ anh thanh niªn. ® Ngêi kÓ vÒ phót chia tay giÊu mÆt, kh«ng ph¶i lµ 1 trong 3 nh©n vËt ®· nãi tíi. V× thÕ c¶ 3 nh©n vËt trong ®o¹n v¨n dÒu trë thµnh ®èi tîng miªu t¶ mét c¸ch kh¸ch quan: + Anh thanh niªn võa gµo, kªu lªn + C« kÜ s ®á mÆt + Ngêi ho¹ sÜ giµ quay l¹i. ® Thay ®æi: ND: ph¶i xng "t«i" hoÆc xng tªn mét trong 3 nh©n vËt ®ã kÓ l¹i chuyÖn. ® Lµ nhËn xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niªn vµ suy nghÜ cña anh ta. Ngêi kÓ chuyÖn nh ®· nhËp vµo nh©n vËt anh thanh niªn ®Ó nãi hé suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña anh ta c©u nãi ®ã vang lªn kh«ng chØ nãi hé anh thanh niªn mµ lµ tiÕng lßng cña rÊt nhiÒu ngêi trong t×nh huèng ®ã. NÕu ®ã lµ c©u nãi trùc tiÕp cña anh thanh niªn th× tÝnh kh¸i qu¸t sÏ bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu. ® Nh vËy ngêi kÓ c©u chuyÖn ë ®©y dêng nh thÊy hÕt vµ biÕt tÊt mäi viÖc, mäi ngêi mäi hµnh ®éng, t©m t t×nh c¶m cña nh©n vËt. 3. Ghi nhí - H/s ®äc SGK II. LuyÖn tËp: 1. BT1 a. §äc ®o¹n trÝch (trang 193) - Lµ nh©n vËt "t«i" (ng«i thø nhÊt). §ã lµ chó bÐ kÓ l¹i cuéc gÆp gì c¶m ®éng víi ngêi mÑ cña m×nh sau nh÷ng ngµy xa c¸ch. - ¦u: gióp ngêi kÓ ®i s©u vµo t©m t t×nh c¶m, miªu t¶ ®îc nh÷ng diÔn biÕn t©m lÝ tinh vi, phøc t¹p ®ang diÔn ra t©m hån nh©n vËt "t«i" - H¹n chÕ: kh«ng miªu t¶ ®îc nh÷ng diÔn biÕn néi t©m cña nh©n vËt "ngêi mÑ", tÝnh kh¸ch quan kh«ng cao, lêi v¨n trÇn thuËt dÔ nhµm ch¸n, ®¬n ®iÖu. 2. BT2 trang 194 H·y chän mét trong ba nh©n vËt (ngêi ho¹ sÜ, anh thanh niªn, c« kÜ s n«ng nghiÖp) sau ®ã chuyÓn ®o¹n v¨n trÝch ë môc 1 thµnh mét ®o¹n kh¸c sao cho nh©n vËt, sù kiÖn, lêi v¨n vµ c¸ch kÓ phï hîp víi ng«i thø nhÊt. D. Cñng cè: - S¾p xÕp c¸c ý sau ®©y thµnh 1 ®o¹n v¨n sao cho hîp lÝ. Sau khi xÕp l¹i h·y chÊm c©u vµ viÕt hoa cho ®óng. (a) Trong VBTS (b) dêng nh cã mÆt kh¾p n¬i trong truyÖn; (c) ngêi kÓ chuyÖn thêng kh«ng lé diÖn; (d) ®ã lµ ngêi biÕt hÕt mäi viÖc; (e) thêng ®a ra nh÷ng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc; (g) hiÓu biÕt mäi hµnh ®éng, t©m t, t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt vµ cã thÓ xÕp theo thø tù: a, c, b, d, g, e) §. VÒ nhµ: - TiÕp tôc lµm BT2 trang 194 ------------------------------------------------------------------
Tài liệu đính kèm: