Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 140 + 141: Những ngôi sao xa xôi Lê Minh Khuê

Ngày soạn : 14/3/2011
Ngày dạy : 18/3/2011
TIẾT 140 + 141 NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI	
	Lê Minh Khuê 
A. Mức độ cần đạt:
Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện và nét dặc sắc trong cách miêu tả nhân vật và nghệ thuật kể chuyện của Lê Minh Khuê
B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
1. Kiến thức 
Giúp HS cảm nhận được tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu gian khổ hy sinh nhưng vẫn lạc quan của các nhân vật nữ trong truyện.
2. Kỹ năng :
Phân tích được những nét đặc sắc nghệ thuật về miêu tả nhân vật và nghệ thuật kể chuyện.
3. Thái độ : Bồi dưỡng tình cảm yêu quê hương, biết trân trọng cống hiến của thế hệ đi trước.
C. Phương pháp : Phát vấn, trình chiếu, thảo luận nhóm
D. Tiến trình bài dạy
	1. ổn định: 9a2 
2. Kiểm tra : Tóm tắt lại đoạn trích ( HS tóm tắt theo ý hiểu của mình.)
9ª2 ............................................................................................................................................................
	3. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS
NỘI DUNG BÀI DẠY
Hướng tìm hiểu văn bản ( 35)
-Nêu sự hiểu biết của mình về tác giả?
- HS đọc bài ? Giọng đọc chậm. GV đọc đoạn cuối. 
? Ngôi kể ? Sự lựa chọn vai kể như vậy có tác dụng gì ?
+ Ngôi thứ nhất xưng “tôi”
+ Vai kể phù hợp với nội dung truyện.
+ Vẻ đẹp của những cô gái TNXP trên tuyến đường Trường Sơn.
 - Truyện viết về chiến tranh có nhiều chi tiết về bom đạn, chiến đấu hy sinh nhưng qua đoạn trích ta thấy chủ yếu hướng về điều gì ? 
 Hướng vào thế giới nội tâm, làm hiện lên vẻ đẹp tâm hồn của con người trong chiến tranh.
- Đọc truyện em hãy hình dung và nhận xét hoàn cảnh sống chiến đấu của 3 cô gái thanh niên xung phong?
-Em có nhận xét gì về cuộc sống của họ?
- Công việc của họ như thế nào? tìm chi tiết miêu tả công việc của họ?
? để vượt qua được hoàn cảnh nguy hiểm , ác liệt đó phải có điều kiện gì?
? Đối với ba cô gái công việc của họ như thế nào?
- Công việc với họ đã trở thành bình thường
*: Phân tích cách nhân vật 
- Truyện kể về ba cô gái TNXP trong tổ trinh sát mặt đường như thế nào ?Hoàn cảnh sống của họ ? Họ xuất thân từ đâu ? Phẩm chất chung là gì ? Sở thích của họ có giống nhau không ?
 (Đọc đoạn văn diễn tả : 
 “Chúng tôi có 3 người ... trong hang”
 “Quả bom lạnh lùng ....(117) trên đầu (118)”
* Phân tích nhân vật Phương Định 
- Nhân vật Phương Định được kể như thế nào ?
 - Vào chiến trường 3 năm ta thấy Phương Định ra sao ? Với công việc, với bạn bè ...?
 Đọc đoạn Phương Định phá bom nổ chậm ... Tâm lý nhân vật được miêu tả tinh tế cụ thể đến từng cảm giác).
- Tìm chi tiết miêu tả trong lần phá bom của Phương Định?
- Khi ở bên quả bom Phương Định có cảm giác như thế nào?
- Em có nhận xét như thế nào về NT miêu tả?
-Cảm giác của Phương Định được miêu tả ở thời điểm nào?
Trước con mưa Phương Định có cảm xúc như thế nào? nhớ về ai?
- điều đó có ý nghĩa gì đối với cô?
- Từ tính cách của cả ba nhân vật nữ TNXP cũng như tập trung miêu tả rõ hơn về nhân vật Phương Định Lê Minh Khuê đã làm rõ hình tượng những cô gái TNXP ? 
 - Thành công về nội dung nghệ thuật của truyện Những ngôi sao xa xôi ?
 - Cảm nhận của em về các nhân vật trong truyện ?
- Củng cố: 
 - Cách kể chuyện miêu tả tâm lí nhân vật
 - Tính cách nhân vật chính
 - Hát ca khúc: cô gái mở đường
2- Hướng dẫn về nhà: ( 1 phút)
- Đọc lại văn bản chuẩn bị bài chương trình địa phương.
I Giới thiệu chung
1. Tác giả : SGK
2. Tác phẩm : SGK
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc, Tóm tắt đoạn trích
2. Tim hiểu văn bản
- Ngôi kể : Ngôi thứ nhất
- Bố cục :
3. Phân tích : 
a. Hoàn cảnh sống chiến đấu của tổ nữ thanh niên xung phong
* Hoàn cảnh
- Sống trong hang đá
- đường bị đánh lở loét
- màu đất đỏ trắng lẫn lộn
=> Miêu tả tỉ mỉ -> cuộc sống ở nơi trọng điểm giữa chiến trường khắc nghiệt -> nơi tập chung bom đạn.
* Công việc: 
- Đếm bom chưa nổ, đưa khối lượng đất đếm hố bom
-> Nguy hiểm, đòi hỏi sự bình tĩnh, dũng cảm, khéo léo, kinh nghiệm
* Cuộc sống : bình yên, tơi trẻ.
+Đối lập với sự khốc liệt, căng thẳng
+Hiện thực cuộc chiến đấu gian khổ, ác liệt của quân dân ta thời đánh Mĩ.
b. Tính cách 3 cô TNXP
* Nét chung:
- Họ là những cô gái còn rất trẻ
- Có nhiều mơ ước hay xúc động
- Có tinh thần trách nhiệm cao, lòng dũng cảm không sợ hy sinh gian khổ
* Nét riêng:
+ Phương Định hồn nhiên, nhạy cảm, mơ mộng
+ Chị Thao từng trải, thiết thực
+ Nho thích thêu thùa
- > Họ có cá tính, sở thích riêng. Tính tình khác nhau
=> Hình tượng về những nữ TNXP tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm trong cuộc sống chiến đầu đầy gian khổ
c. Vẻ đẹp các nhân vật tiêu biểu
* Nhân vật Phương Định:
- Con gái Hà Nội hồn nhiên, vô tư,quen nguy hiểm, giàu mơ ước.
- Tình đồng chí, đồng đội thắm thiết, nhạy cảm, quan tâm đến hình thức
- Trong lần phá bom:
+ Đến gần quả bom -> thấy ánh mắt chiến sĩ dõi theo-> không sợ-> đi thẳng
- Khi đến bên quả bom- tiếng động đến gai người-> rùng mình
- Cảm xúc trước trận mưa: kỉ niệm tràn về hình ảnh gia đình, thành phố
-> Miêu tả cụ thể thế giới nội tâm cô gái Hà Nội duyên dáng, tâm hồn trẻ trung, lãng mạn, dũng cảm, gứn bó tinh thần đồng đội
4. Tổng kết : 
a. Nghệ thuật:
- Ngôi kể thứ nhất, người kể cũng là nhân vật trong truyện
- Miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật
- Có lời trần thuật, lời đối thoại thự nhiên
b. Ý nghĩa:
Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt.
III. Hướng dẫn tự học:
- Tóm tắt truyện
- Viết đoạn văn phân tích nhân vật trong truyện
- Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương ( TLV)
E. Rút kinh nghiệm: