Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 51 đến Tiết 70

Ngày soạn: 24/10/2010 Ngày dạy:02/11/2010
 Tiết 51- 52 Đọc hiểu VB: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ
- Huy Cận -
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 
 1/ Kiến thức.
- Những hiểu biết bước đầu về tác giả Huy Cận và hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
- Những xúc cảm của nhà thơ trước biển cả rộng lớn và cuộc sống lao động của ngư dân trên biển.
- Nghệ thuật ẩn dụ, phóng đại, cách tạo dựng những hình ảnh tráng lệ, lãng mạn.
2/ Kĩ năng.
- Đọc – hiểu một tác phẩm thơ hiện đại.
- Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật trong bài thơ.
- Cảm nhận được cảm hứng về thiên nhiên và cuộc sống lao động của tác giả được đề cập đến trong tác phẩm.
- Sự cần thiết của việc bảo vệ môi trường biển.
3/ Thái độ.
 	Biết quý trọng cuộc sống, con người lao động và có nhiều hoạt động thiết thực bảo vệ môi trường biển
II. CHUẨN BỊ :
- GV : Soạn giáo án, chân dung Huy Cận , bảng phụ
 	- HS : Trả lời câu hỏi ở SGK
III. C¸c b­íc lªn líp.
 1. æn ®Þnh tæ chøc.
2. KiÓm tra bµi cò: - Chän mét khæ th¬ trong bài Bài th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh mµ em thÝch nhÊt, ®äc thuéc vµ nªu lÝ do t¹i sao em thÝch?
3. Tæ chøc d¹y-hoc.
*Ho¹t ®éng 1: T¹o t©m thÕ
-Thêi gian: 2 phót
- Ph­¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh.
*Ho¹t ®éng 2: Tri gi¸c
- Thêi gian: 15 phót
- Ph­¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh , vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò
- KÜ thuËt: ho¹t ®éng c¸ nh©n kÕt hîp víi th¶o luËn nhãm bµn lµm vë bt ,kt ®éng n·o, kh¨n phñ bµn
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
ChuÈn KT cÇn ®¹t
* H­íng dÉn c¸ch ®äc: Giäng phÊn chÊn hµo høng, chó ý c¸c nhÞp th¬ 4/3, 2/2/3, c¸c vÇn tr¾c nèi tiÕp xen lÉn víi nh÷ng vÇn b»ng t¹o nªn ©m h­ëng võa v÷ng ch¾c khoÎ kho¾n, võa vang xa.
I. §äc, chó thÝch.
1. §äc.
* §äc 2 khæ ®Çu, gäi HS ®äc tiÕp?
- Nh÷ng nÐt c¬ b¶n nhÊt vÒ t¸c gi¶ Huy CËn?
* Giíi thiÖu ch©n dung Huy CËn vµ bæ sung thªm.
- Hoµn c¶nh ra ®êi bµi th¬?
* Giíi thiÖu tËp " Trêi mçi ngµy l¹i s¸ng".
- KT viÖc n¾m chó thÝch
- Theo dâi.
- §äc theo yªu cÇu.
- Dùa vµo SGK tr×nh bµy.
- Quan s¸t, ghi chÐp bæ sung t­ liÖu
- Dùa vµo SGK tr×nh bµy.
- Tr×nh bµy theo yªu cÇu.
2. Chó thÝch.
* T¸c gi¶.
- Nhµ th¬ tiªu biÓu cña nÒn th¬ ca hiÖn ®¹i ViÖt Nam.
* T¸c phÈm.
- 1958, t¹i vïng má Qu¶ng Ninh, in trong tËp " Trêi mçi ngµy l¹i s¸ng".
* Tõ khã.
*Ho¹t ®éng 3: Ph©n tÝch
 - Thêi gian: 50 phót
 - Ph­¬ng ph¸p: thuyÕt tr×nh , vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò
 - KÜ thuËt: ho¹t ®éng c¸ nh©n kÕt hîp víi th¶o luËn nhãm bµn theo kt ®éng n·o
- Néi dung miªu t¶ vµ biÓu c¶m cña bµi th¬?
+ §èi t­îng MT? MT theo tr×nh tù nµo?
+ Néi dung biÓu c¶m lµ g×?
* T×m hiÓu kh¸i qu¸t:
- Miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m.
- Miªu t¶: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ ra kh¬i - ®¸nh b¾t - trë vÒ.
- BiÓu c¶m: Nh÷ng c¶m høng vÒ ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ khi ra kh¬i - ®¸nh b¾t - trë vÒ.
II. T×m hiÓu v¨n b¶n.
- Theo m¹ch c¶m xóc Êy, h·y x¸c ®Þnh bè côc bµi th¬? Giíi h¹n vµ néi dung kh¸i qu¸t tõng phÇn?
* T×m hiÓu kh¸i qu¸t:
* Bè côc: 3 phÇn.
- Khæ th¬ ®Çu: §oµn thuyÒn ra kh¬i.
- Nh÷ng khæ th¬ gi÷a bµi: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸.
- Khæ cuèi: §oµn thuyÒn trë vÒ.
- §äc khæ 1? Thêi ®iÓm ra kh¬i cña ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ ®­îc nh¾c tíi trong lêi th¬ nµo?
- Ph¸t hiÖn.
1. §oµn thuyÒn ra kh¬i.
- MÆt trêi xuèng biÓn nh­ hßn löa
Sãng ®· cµi then ®ªm sËp cöa.
- Trong lêi th¬ nµy, kh«ng gian vµ thêi gian ®­îc h×nh t­îng ho¸ nh­ thÕ nµo?
- B»ng c¸ch nµo nhµ th¬ ®· s¸ng t¹o ra nh÷ng h×nh ¶nh ®ã?
- Tõ ®ã, cã thÓ h×nh dung mét c¶nh t­îng thiªn nhiªn nh­ thÕ nµo?
- MÆt trêi lÆn ®­îc vÝ nh­ hßn löa ch×m xuèng biÓn.
- Con sãng biÓn ®ªm ®­îc vÝ nh­ then cµi cöa cña biÓn.
- TrÝ t­ëng t­îng vµ liªn t­ëng ®éc ®¸o.
- C¶m nhËn, tr×nh bµy.
=> BiÓn c¶ k× vÜ, tr¸ng lÖ.
- Trªn nÒn biÓn c¶ k× vÜ vµ tr¸ng lÖ ®ã, ho¹t ®éng cña con ng­êi ®­îc miªu t¶ qua h×nh ¶nh th¬ nµo?
- Ph¸t hiÖn h×nh ¶nh th¬.
- §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ l¹i ra kh¬i
C©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i.
- ý kiÕn: Trong khæ th¬ ®Çu, cã sù ®èi lËp ho¹t ®éng cña thiªn nhiªn víi ho¹t ®éng cña con ng­êi. Em cã ®ång ý kh«ng? H·y diÔn gi¶i sù ®èi lËp nµy?
- Kh¼ng ®Þnh , gi¶i thÝch.
=> Sù sèng cña biÓn c¶ ®ang dÇn khÐp l¹i, th× ho¹t ®éng cña con ng­êi b¾t ®Çu s«i ®éng trªn biÓn kh¬i.
- Theo em, ý nghÜa cña viÖc t¸c gi¶ x©y dùng nh÷ng h×nh ¶nh ®èi lËp nµy lµ g×?
- Lµm næi bËt t­ thÕ lao ®éng cña con ng­êi tr­íc biÓn c¶.
- Trong chuyÕn ra kh¬i Êy, cã ®iÒu g× ®Æc biÖt?
- Cã c©u h¸t c¨ng buåm cïng giã kh¬i.
- Em hiÓu c©u h¸t c¨ng buåm lµ thÕ nµo? Néi dung lêi h¸t thÓ hiÖn ®iÒu g×? Qua ®ã, em hiÓu g× vÒ nh÷ng ng­êi ®¸nh c¸ trªn biÓn?
HÕt tiÕt 51 chuyÓn tiÕt 52
- Lêi ca tiÕng h¸t cña ng­êi lao ®éng, c©u h¸t n©ng c¸nh buåm ra kh¬i.
- Lêi h¸t mong ­íc ®¸nh ®­îc thËt nhiÒu c¸.
=> NiÒm vui, niÒm h¨ng say, l¹c quan trong c«ng viÖc.
- Nhµ th¬ tËp trung miªu t¶ nh÷ng ®èi t­îng nµo?
- C¸ vµ ng­êi ®¸nh c¸.
2. §oµn thuyÒn ®¸nh c¸.
- Nh÷ng c©u th¬ míi l¹ nhÊt vÒ c¸ lµ nh÷ng c©u th¬ nµo?
- Chó thÝch SGK ®· diÔn gi¶i nh­ thÕ nµo vÒ sù s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ trong nh÷ng lêi th¬ nµy?
- Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ trong nh÷ng lêi th¬ nµy?
- Sù s¸ng t¹o kÕt hîp víi c¸ch dïng tõ mang l¹i hiÖu qu¶ g×? 
- Ph¸t hiÖn.
- §äc 2 chó thÝch: C¸ thu, c¸ song.
- §¹i tõ x­ng h« "em" ®Ó gäi c¸; ®éng tõ " loÐ"; tÝnh tõ " vµng choÐ", " ®en hång"...
- T¹o ®­îc nh÷ng h×nh ¶nh ®Æc biÖt, sinh ®éng vµ míi l¹ vÒ c¸ biÓn -> Dùng lªn bøc tranh th¬ ®Çy mµu s¾c k× ¶o, giµu cã cña biÓn.
* C¸. 
- C¸ thu biÓn §«ng nh­ ®oµn thoi
§ªm ngµy dÖt biÓn mu«n luång s¸ng
- C¸ song lÊp l¸nh ®uèc ®en hång
C¸i ®u«i em quÉy tr¨ng vµng choÐ
- VÈy b¹c ®u«i vµng loÐ r¹ng ®«ng.
 => Bøc tranh ®Çy mµu s¾c k× ¶o, giµu cã cña biÓn.
- §Ó viÕt ®­îc nh÷ng c©u th¬ hÊp dÉn nh­ vËy thÕ, nhµ th¬ cÇn vËn dông nh÷ng n¨ng lùc nghÖ thuËt nµo?
- Trùc tiÕp quan s¸t.
- Dåi dµo trÝ t­ëng t­îng, liªn t­ëng.
- Qua ®ã, em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña nhµ th¬?
- TÊm lßng tha thiÕt víi vÎ ®Ñp vµ sù giµu cã cña biÓn, cña quª h­¬ng ®Êt n­íc...
- Nh÷ng con ng­êi lao ®éng trªn biÓn ®­îc nhµ th¬ miªu t¶ qua nh÷ng c©u th¬ nµo?
 - Sö dông b¶ng phô.
- Ph¸t hiÖn.
- Quan s¸t.
* Ng­êi lao ®éng.
- ThuyÒn ta l¸i giã víi buåm 
..
Dµn ®an thÕ trËn l­íi v©y gi¨ng.
- Ta h¸t bµi ca gäi c¸ vµo
........................
Nu«i lín ®êi ta tù buæi nµo.
- Sao mê kÐo l­íi kÞp trêi s¸ng
Ta kÐo xo¨n tay chïm c¸ nÆng.
- Em thÝch nhÊt h×nh ¶nh th¬ nµo? V× sao?
* HS tù béc lé:
- " ThuyÒn ta... biÓn b»ng": C©u th¬ chøa nhÒu chi tiÕt t¹o h×nh -> Con thuyÒn dòng m·nh lao ®i gi÷a mªnh m«ng biÓn trêi -> tr¸ng lÖ.
- " Ra ®Ëu ... l­íi v©y gi¨ng": Ho¹t ®éng ®¸nh b¾t c¸ cña ng­êi d©n k× c«ng, gian khã, t¸o b¹o vµ quyÕt liÖt, cÇn ®Õn sù dòng c¶m vµ hiÖp ®ång...
- " Sao mê... chïm c¸ nÆng": Lao ®éng khÈn tr­¬ng, miÖt mµi nh­ng hiÖu qu¶.
- " Ta h¸t.... tù buæi nµo": Nh÷ng con ng­êi l¹c quan trong lao ®éng, ©n t×nh víi biÓn vµ tin yªu cuéc sèng... 
- Theo em, tõ bøc tranh th¬ nµy, nhµ th¬ ®· thÓ hiÖn c¸ch nh×n ntn vÒ mèi quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ng­êi trong cuéc sèng cña chóng ta?
- Suy nghÜ, tr×nh bµy.
=> Thiªn nhiªn thèng nhÊt, hµi hoµ víi con ng­êi; con ng­êi lao ®éng lµm chñ thiªn nhiªn, lµm chñ cuéc sèng.
- §äc l¹i khæ th¬ cuèi?
 - HS ®äc.
3. §oµn thuyÒn trë vÒ.
- C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? 
- Sö dông b¶ng phô.
- Ph¸t hÞªn.
- Quan s¸t.
C©u h¸t c¨ng buåm víi giã kh¬i
§oµn thuyÒn ch¹y ®ua cïng mÆt trêi
MÆt trêi ®éi biÓn nh« mµu míi
M¾t c¸ huy hoµng mu«n dÆm kh¬i
- C©u h¸t më ®Çu vµ kÕt thóc bµi th¬ cã g× gièng vµ kh¸c nhau?
- Kh¸c nhau ë ý nghÜa hay thanh ®iÖu? §iÒu ®ã cã t¸c dông nh­ thÕ nµo trong viÖc t¹o ©m h­ëng cho khæ th¬?
- Gièng nhau: C©u h¸t c¨ng buåm.
- Kh¸c nhau: ë tõ " cïng" vµ tõ " víi".
- Kh¸c nhau ë thanh ®iÖu: " cïng" mang thanh b»ng, " víi" mang thanh tr¾c - > T¹o ©m h­ëng, khÝ thÕ hµo hïng...
- H×nh ¶nh næi bËt trong khæ th¬ lµ h×nh ¶nh nµo? H×nh ¶nh ®ã gîi mét c¶nh t­îng nh­ thÕ nµo?
- H×nh ¶nh: §oµn thuyÒn ch¹y ®ua cïng mÆt trêi -> §oµn thuyÒn chë nÆng, ®Çy c¸ gi­¬ng buåm lao nhanh trªn biÓn c¶ vµo lóc r¹ng ®«ng.
- Qua ®ã, ta c¶m nhËn mét cuéc sèng lao ®éng nh­ thÕ nµo trªn vïng biÓn Tæ quèc?
- C¶m nhËn, tr×nh bµy.
=> NhÞp sèng hèi h¶, khÈn tr­¬ng, thµnh qu¶ lao ®éng to lín.
*Ho¹t ®éng 4: Kh¸i qu¸t, ®¸nh gi¸
- Thêi gian: 10 phót
- Ph­¬ng ph¸p: vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò
- KÜ thuËt: ho¹t ®éng c¸ nh©n kÕt hîp víi th¶o luËn nhãm bµn theo kt ®éng n·o
- Theo em, nhµ th¬ ®· viÕt nh÷ng c©u th¬ nµy b»ng c¶m xóc nh­ thÕ nµo?
- C¶m xóc m·nh liÖt, phãng kho¸ng; niÒm phÊn chÊn, tù hµo cao ®é.
- §äc bµi th¬, em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng vÎ ®Ñp nµo cña cuéc sèng ®­îc ph¶n ¸nh?
- Thiªn nhiªn tr¸ng lÖ.
- Con ng­êi lao ®éng dòng c¶m, lµm chñ cuéc sèng.
- Tõ bµi th¬ nµy, nh÷ng t×nh c¶m nµo cña nhµ th¬ Huy CËn víi ®Êt n­íc, con ng­êi ®¸ng ®Ó chóng ta suy nghÜ, tr©n träng?
- Yªu quÝ vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn vµ con ng­êi lao ®éng.
- Tin yªu cuéc sèng,
- Em häc tËp ®­îc g× tõ nhµ th¬ khi viÕt v¨n miªu t¶ vµ biÓu c¶m qua bµi th¬ nµy?
- Khi miªu t¶, ngoµi quan s¸t cßn cÇn ®Õn trÝ t­ëng t­îng, liªn t­ëng.
- Muèn biÓu c¶m s©u s¾c ph¶i cã c¶m xóc m·nh liÖt, dåi dµo.
- §äc néi dung ghi nhí?
- HS ®äc.
* Ghi nhí.
Ho¹t ®éng 5: LuyÖn tËp
- Thêi gian: 7 phót
- Ph­¬ng ph¸p: 
- KÜ thuËt: ho¹t ®éng c¸ nh©n , th¶o luËn
- Môc tiªu: Cñng cè hiÓu biÕt vÒ vb
- §äc diÔn c¶m bµi th¬?
- Cã ý kiÕn cho r»ng: " Bµi th¬ lµ mét khóc tr¸ng ca vÒ nh÷ng ng­êi lao ®éng biÓn c¶ ViÖt Nam thÕ kØ XX". ý kiÕn cña em? V× sao?
- §äc theo yªu cÇu, nhËn xÐt.
* HS th¶o luËn nhãm bµn.
- §óng, v×:
+ ¢m ®iÖu vang, khoÎ, lêi th¬ trµn ®Çy c¶m h÷ng l·ng m¹n, mµu s¾c lung linh k× ¶o.
+ Nhµ th¬ ca ng­îi lao ®éng vµ con ng­êi lao ®éng lµm chñ ®Êt n­íc, lµm chñ cuéc ®êi. 
II. LuyÖn tËp.
* §äc diÔn c¶m bµi th¬.
* Th¶o luËn ý kiÕn.
4. H­íng dÉn vÒ nhµ.
- Học thuộc lòng bài thơ, nắm nội dung , nghệ thuật
- Làm BT1 phần luyện tập
-Soạn: Tổng kết từ vựng + Các biện pháp tu từ
 + Từ tượng hình , tượng thanh.
* Rút kinh nghiệm:
--------------------------------------
Ngày soạn: 25/10/2010 Giảng: 04/11/2010
Tiết 53
TỔNG KẾT TỪ VỰNG (Tiếp theo)
I/ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT.
Giúp HS:
1/ Kiến thức.
- Các khái niệm về từ tượng thanh, từ tượng hình và một số biện pháp tu từ đã học.
- Tác dụng của việc sử dụng các từ tượng thanh, tượng hình và các biện pháp tu từ từ vựng.
2/ kĩ năng.
- Nhận diện từ tượng thanh, từ tượng hình. Phân tích giá trị của từ tượng thanh, tượng hình trong văn bản.
- Nhận diện các biện pháp tu từ. Phân tích tác dụng của các phép tu từ trong một văn bản cụ thể.
 III/ CHUẨN BỊ :
 	- GV : Soạn giáo án, giấy A0, bút
 	- HS : Ôn , soạn bài ở nhà
 III/ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG.
 1. B­íc 1: æn ®Þnh
2. B­íc 2: KiÓm tra bµi cò: kiÓm tra trong qu¸ tr×nh «n tËp.
3. B­íc 3 : Bµi míi
Ho¹t ®éng 1 : Giíi thiÖu bµi ( t¹o t©m thÕ )
Môc tiªu: T¹o t©m thÕ vµ ®Þnh h­íng chó ý
Ph­¬ng ph¸p : VÊn ®¸p, ThuyÕt tr×nh.
 Thêi gian : 5 phót(KÕt hîp KTBC)
Ho¹t §éng 2, 3: TiÕn hµnh gióp HS hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc  ... , quý träng t×nh c¶m. 
- B¸c ®õng vÏ ch¸uch¸u giíi thiÖu víi b¸c nh÷ng ng­êi kh¸c ®¸ng vÏ h¬n.
-> khiªm tèn, thµnh thùc, c¶m thÊy c«ng viÖc vµ nh÷ng ®ãng gãp cña m×nh chØ lµ nhá bÐ.
- Nªu vÞ trÝ cña nh©n vËt ho¹ sÜ trong truyÖn ?
- Nh©n vËt ho¹ sÜ ®· béc lé quan ®iÓm vÒ con ng­êi vµ NT nh­ thÕ nµo ? Chñ ®Ò cña truyÖn béc lé qua c¸i nh×n cña nh©n vËt nµy ra sao ?
- V× sao «ng c¶m thÊy “ nhäc qu¸” khi kÝ ho¹ vµ suy nghÜ vÒ nh÷ng ®iÒu anh thanh niªn nãi ?
- Nh÷ng c¶m xóc vµ suy t­ cña «ng ho¹ sÜ cã t¸c dông g× ?
- Qua ph©n tÝch , em cã c¶m nhËn g× vÒ «ng ?
- Nh÷ng ®iÒu g× khiÕn c« kÜ s­ “ bµng hoµng” ? C« ®· hiÓu thªm nh÷ng g× sau cuéc gÆp gì víi anh thanh niªn ?
- Suy nghÜ cña c« g¸i trÎ ®Ó l¹i cho ng­êi ®äc Ên t­îng g× ?
- V× sao nhµ v¨n ®­a nh©n vËt c« kÜ s­ vµo trong t¸c phÈm ?
- Nh©n vËt b¸c l¸i xe hiÖn lªn nh­ thÕ nµo ?
- Nh©n vËt b¸c l¸i xe ®­îc ®­a vµo t¸c phÈm cã t¸c dông g× ?
* Qua nh÷ng c¶m xóc, suy nghÜ cña nh÷ng nh©n vËt phô, nh©n vËt chÝnh ®­îc hiÖn ra râ nÐt 
-> chñ ®Ò cña t¸c phÈm ®­îc më réng thªm. §©y lµ thñ ph¸p NT mµ t¸c gi¶ sö dông thµnh c«ng trong viÖc x©y dùng nh©n vËt chÝnh cña truyÖn.
- Trong t¸c phÈm cßn cã nh÷ng nh©n vËt nµo kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp ? Vai trß cña nh©n vËt Êy 
- Nhan ®Ò cña t¸c phÈm lµ “ LÆng lÏ Sa Pa” gióp em hiÓu g× ?
- T¹i sao tÊt c¶ c¸c nh©n vËt trong v¨n b¶n ®Òu kh«ng ®­îc gäi tªn cô thÓ ?
-> Tuy kh«ng dïng c¸ch kÓ tõ ng«i thø nhÊt, nh­ng hÇu nh­ ng­êi kÓ chuyÖn ®· nhËp vµo c¸i nh×n cña «ng ho¹ sÜ ®Ó quan s¸t vµ miªu t¶. 
- B»ng sù tõng tr¶i cña nghÖ nghiÖp vµ niÒm kh¸t khao cña ng­êi nghÖ sÜ ®i t×m ®èi t­îng nghÖ thuËt, «ng c¶m nhËn anh thanh niªn chÝnh lµ ®èi t­îng «ng cÇn t×m. (§ã lµ niÒm say mª lao ®éng vµ vÎ hån nhiªn cña anh , ng­êi lao ®éng míi ).
- Th¶o luËn, tr¶ lêi.
-> ¤ng c¶m thÊy “ nhäc” v× nh÷ng ®iÒu anh nãi thæi bïng ngän löa ®am mª c«ng viÖc nh­ thêi trai trÎ vµ ý t­ëng ®­a anh vµo s¸ng t¸c cÇn nhäc c«ng rÊt nhiÒu.
-> Lµm cho ch©n dung nh©n vËt chÝnh thªm s¸ng ®Ñp vµ chøa chiÒu s©u t­ t­ëng.
- HS tù béc lé.
- HS tr¶ lêi.
-> Tù béc lé, ®¸nh gi¸.
-> Gãp phÇn lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh.
- Ph¸t hiÖn chi tiÕt.
-> §©y lµ ng­êi trung gian, t¹o ra sù gÆp gì gi÷a c¸c nh©n vËt.
-> Lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh.
- Nghe, hiÓu.
- Ph¸t hiÖn , ph©n tÝch .
- Th¶o luËn, tr¶ lêi.
-> Nh÷ng con ng­êi sèng vµ lµm viÖc lÆng lÏ nh­ng kh«ng hÒ c« ®éc bëi hä g¾n bã víi ®Êt n­íc, víi con ng­êi.
- C¸c nh©n vËt chØ gäi chung chung -> kh¾c ho¹ chñ ®Ò cña truyÖn : Hä lµ nh÷ng con ng­êi b×nh th­êng, gi¶n dÞ, kh«ng tªn tuæihä cèng hiÕn thÇm lÆng cho ®Êt n­íc.
- Ph¸t hiÖn , ®¸nh gi¸.
2. C¸c nh©n vËt kh¸c.
a. Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ.
- Ngßi bót cña «ng bÊt lùc trªn tõng chÆng ®­êng ®i cña «ng nh­ng nã nh­ lµ qu¶ tim n÷a cña «ng .do ®ã mµ «ng khao kh¸t.yªu thªm cuéc sèng
- VÞ ho¹ sÜ ®· b¾t gÆp 1 ®iÒu thËt ra «ng vÉn ao ­íc ®­îc biÕt .mét nÐt th«i còng ®ñ kh¼ng ®Þnh 1 t©m hån, kh¬i gîi 1 ý s¸ng t¸c.
- Ng­êi con trai Êy ®¸ng yªu thËt nh­ng lµm cho «ng ng¹c nhiªn qu¸.
-> Kh¸t khao NT ch©n chÝnh.
b. Nh©n vËt c« kÜ s­.
-> Cuéc gÆp gì víi anh thanh niªn khiÕn c« bµng hoµng. C« ®· hiÓu ®­îc : 
- Cuéc sèng tuyÖt ®Ñp, dòng c¶m cña anh vµ thÕ giíi nh÷ng con ng­êi nh­ anh.
- HiÓu con ®­êng c«®· lùa chän.
- Sù bõng dËy cña nh÷ng t×nh c¶m lín lao, cao ®Ñp.
c. Nh©n vËt b¸c l¸i xe.
- s«i næi, nhiÒu n¨m c«ng t¸c..
- 32 n¨m ch¹y trªn tuyÕn ®­êng, hiÓu t­êng tËn Sa Pa.
d. Nh©n vËt «ng kÜ s­ v­ên rau.
Anh c¸n bé nghiªn cøu sÐt.
=> Nh÷ng con ng­êi Sa Pa ®ang say mª lao ®éng, thÇm lÆng cèng hiÕngãp phÇn x©y dùng ®Êt n­íc.
*Ho¹t ®éng 4: Kh¸i qu¸t, ®¸nh gi¸
- Thêi gian: 10 phót
- Ph­¬ng ph¸p: vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò
- KÜ thuËt: ho¹t ®éng c¸ nh©n kÕt hîp víi th¶o luËn nhãm bµn theo kt ®éng n·o
- Trong truyÖn ng¾n cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè tr÷ t×nh, b×nh luËn víi tù sù. H·y chØ ra c¸c chi tiÕt t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh vµ nªu t¸c dông ?
- H·y nªu chñ ®Ò cña t¸c phÈm ?
 nh÷ng nÐt NT ®Æc s¾c cñavb?
-> chÊt tr÷ t×nh : bøc tranh thiªn nhiªn Sa Pa vµ vÎ ®Ñp cña nh÷ng con ng­êi thÇm lÆng, cuéc gÆp gì gi÷a 3 nh©n vËt
- HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc.
- HS ®äc ghi nhí.
* Ghi nhí : sgk / 189.
Ho¹t ®éng 5: LuyÖn tËp
- Thêi gian: 7 phót
- Ph­¬ng ph¸p: 
- KÜ thuËt: ho¹t ®éng c¸ nh©n , th¶o luËn
- Môc tiªu: Cñng cè hiÓu biÕt vÒ vb
Ho¹t ®éng 3 :
- Tãm t¾t l¹i v¨n b¶n ?
- Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt chÝnh ?
- HS thùc hiÖn.
III. LuyÖn tËp.
4. H­íng dÉn häc ë nhµ.
Häc ghi nhí, lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp.
ChuÈn bÞ cho bµi viÕt TLV sè 3 : «n tËp v¨n tù sù.
* Tù rót kinh nghiÖm.
-------------------------------
Ngµy so¹n : 14/11/2010 Ngµy gi¶ng : 25/11
 TiÕt 68, 69 : viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3.
I . Møc ®é cÇn ®¹t
 HS biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó viÕt mét bµi v¨n tù sù cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn.
- RÌn kÜ n¨ng diÔn ®¹t, tr×nh bµy khoa häc.
- Gi¸o dôc HS ý thøc s¸ng t¹o khi t¹o lËp v¨n b¶n.
 II. ChuÈn bÞ 
 - Thµy : Ra ®Ò, ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm phï hîp víi tr×nh ®é HS
 - Trß : ¤n tËp tèt ®Ó lµm bµi 
III. Tæ chøc d¹y vµ häc 
 B­íc 1: ¤n ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè HS
 B­íc 2: KiÓm tra bµi cò : KT sù chuÈn bÞ bµi cña HS
B­íc 3 : Tæ chøc d¹y vµ häc bµi míi
 * TiÕn tr×nh tæ chøc giê kiÓm tra
 GV chÐp ®Ò lªn b¶ng
 * §Ò bµi : 
 H·y t­ëng t­îng m×nh gÆp gì vµ trß truyÖn víi ng­êi lÝnh l¸i xe trong t¸c phÈm “ Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh” cña Ph¹m TiÕn DuËt. ViÕt bµi v¨n kÓ l¹i cuéc gÆp gì vµ trß chuyÖn ®ã.
 - HS lµm bµi, hÕt giê GV thu bµi.
 * §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm : 
A. Yªu cÇu.
- ThÓ lo¹i : tù sù ( cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn ).
- Néi dung : Cuéc trß truyÖn gi÷a em vµ anh bé ®éi l¸i xe trong bµi th¬ “ Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh”.
B. Dµn ý.
I. Më bµi : 
 - Giíi tiÖu t×nh huèng gÆp gì ( thêi gian, kh«ng gian, ®Þa ®iÓm, nh©n vËt )
II. Th©n bµi : DiÔn biÕn cña cuéc gÆp gì.
 1. Kh¾c ho¹ h×nh ¶nh ng­êi lÝnh l¸i xe sau nhiÒu n¨m khi chiÕn tranh kÕt thóc.
Giäng nãi : khoÎ, vang
TiÕng c­êi : s¶ng kho¸i 
Khu«n mÆt : thÓ hiÖn vÎ giµ dÆn, tõng tr¶i nh­ng vÉn cã nÐt hãm hØnh, yªu ®êi. ( YÕu tè miªu t¶ néi t©m : miªu t¶ nh÷ng suy nghÜ t×nh c¶m cña em khi gÆp gì ng­êi chiÕn sÜ )
 2. Cuéc trß truyÖn gi÷a em víi ng­êi chiÕn sÜ.
Ng­êi lÝnh Tr­êng S¬n kÓ l¹i cuéc sèng chiÕn ®Êu, nh÷ng n¨m th¸ng ®¸nh MÜ gian khæ ¸c liÖt. ( Dùa vµo néi dung bµi “ Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh”. Kh¾c ho¹ h×nh t­îng ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe : t×nh c¶m, nh÷ng ®Æc ®iÓm phÈm chÊt cña anh bé ®éi trong chiÕn tranh. )
Bµy tá nh÷ng suy nghÜ cña em vÒ chiÕn tranh, vÒ qu¸ khø hµo hïng cña cha anh lµ trang sö vÎ vang chãi läi ( yÕu tè miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn ).
Tr¸ch nhiÖm g×n gi÷ hoµ b×nh ( yÕu tè nghÞ luËn ).
III. KÕt bµi : 
Cuéc chia tay vµ Ên t­îng cña em vÒ ng­êi lÝnh vµ ­íc m¬ cña m×nh.
* H­íng dÉn HS häc ë nhµ.
¤n l¹i kiÕn thøc vÒ v¨n tù sù.
ChuÈn bÞ “ Ng­êi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù”.
-----------------------------------
 Ngµy so¹n : 14/11/2010 Ngµy gi¶ng: 26/11
 TiÕt 70 : ng­êi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù. 
I. Träng t©m kiÕn thøc kÜ n¨ng 
1. KiÕn thøc
- Vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù 
- Nh÷ng h×nh thøc kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù 
- §Æc ®iÓm cña mçi h×nh thøc ng­êi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm tù sù 
2. kÜ n¨ng 
- NhËn diÖn ng­êi kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm v¨n häc 
- VËn dông hiÓu biÕt vÒ ng­êi kÓ chuyÖn ®Ó ®äc - hiÓu v¨n b¶n tù sù hiÖu qu¶ 
3. Th¸i ®é 
 - ý thøc s¸ng t¹o khi t¹o lËp v¨n b¶n 
II. ChuÈn bÞ
 - ThÇy : ChuÈn ktkn, bµi so¹n 
 - Trß : so¹n bµi theo c©u hái SGK
III. Tæ chøc d¹y vµ häc 
 B­íc 1: ¤n ®Þnh tæ chøc: KiÓm tra sÜ sè HS
 B­íc 2: KiÓm tra bµi cò
 - Ng«i kÓ lµ g× ? Trong truyÖn “ LÆng lÏ Sa Pa” ng«i kÓ lµ ng«i thø mÊy ? T¸c gi¶ nh×n sù viÖc ë gãc ®é nµo ? Ng­êi kÓ vµ ng«i kÓ cã quan hÖ g× kh«ng ? 
B­íc 3 : Tæ chøc d¹y vµ häc bµi míi
 * Ho¹t ®éng 1 : T¹o t©m thÕ 
 - Thêi gian : 2 phót 
 - KÜ thuËt : ®éng n·o 
 - ph­¬ng ph¸p : vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò
Ho¹t §éng 2, 3, 4 : T×m hiÓu bµi ( §äc, quan s¸t vµ ph©n tÝch, gi¶i thÝch vÝ dô, kh¸i qu¸t kh¸i niÖm)
- Ph­¬ng Ph¸p : VÊn ®¸p ; Nªu vÊn ®Ò, thuyÕt tr×nh...
- KÜ thuËt : Phiªó häc tËp ( vë luyÖn tËp Ng÷ v¨n), Kh¨n tr¶i bµn, C¸c m¶nh ghÐp, ®éng n·o
- Thêi gian : 20 phót 
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
ChuÈn KTKN cÇn ®¹t
Ghi chó
* Yªu cÇu H ®äc VD
- §o¹n trÝch kÓ vÒ ai ? sù viÖc g× ?
- Ai lµ ng­êi kÓ c©u chuyÖn trªn ?
- Nh÷ng dÊu hiÖu nµo cho ta biÕt ë ®©y c¸c nh©n vËt kh«ng ph¶i lµ ng­êi kÓ chuyÖn ?
- Nh÷ng c©u “ giäng c­êi nh­ng ®Çy tiÕc rΔ vµ “ nh÷ng ng­êi con g¸i.nh­ vËy” lµ nhËn xÐt cña ng­êi nµo? vÒ ai ?
- H·y nªu nh÷ng c¨n cø ®Ó cã thÓ nhËn xÐt : ng­êi kÓ chuyÖn hÇu nh­ thÊy hÕt vµ biÕt tÊt c¶ mäi viÖc, mäi hµnh ®éng, t©m t­, t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt ?
- Qua viÖc t×m hiÓu ®o¹n v¨n trªn, em cã nhËn xÐt g× vÒ ng­êi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn trong v¨n tù sù ?
- §äc VD ( b¶ng phô ).
- kÓ vÒ cuéc chia tay gi÷a nh÷ng ng­êi ho¹ sÜ giµ, c« g¸i vµ anh thanh niªn.
-> Ng­êi kÓ vÒ phót chia tay ®ã kh«ng xuÊt hiÖn, kh«ng ph¶i lµ mét trong ba nh©n vËt ®· nãi tíi.
- C©u chuyÖn ®­îc kÓ theo ng«i thø 3.
- NÕu ng­êi kÓ lµ mét trong 3 nh©n vËt th× lêi v¨n ph¶i thay ®æi.
+ nhËn xÐt thø nhÊt cña ng­êi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niªn.
+ nhËn xÐt thø 2, ng­êi kÓ chuyÖn nhËp vµo nh©n vËt anh thanh niªn ®Ó nãi hé t©m t­, t×nh c¶m cña anh.
-> C¨n cø vµo chñ thÓ ®øng ra kÓ c©u chuyÖn, ®èi t­îng miªu t¶, ng«i kÓ, ®iÓm nh×n vµ lêi v¨n.
- Kh¸i qu¸t, rót ra ghi nhí.
I.Vai trß cña ng­êi kÓ trong v¨n b¶n tù sù.
1/ VÝ dô : 
2/ Ghi nhí : sgk / 193.
Ho¹t ®éng 5 : LuyÖn tËp , cñng cè 
Ph­¬ng ph¸p : VÊn ®¸p gi¶i thÝch
KÜ thuËt : Kh¨n tr¶i bµn, c¸c m¶nh ghÐp, dïng c¸c phiÕu ( PhÇn III, Vë LTNV); 
Thêi gian : 18-20 phót.
* Y/c HS ®äc BT.
- C¸ch kÓ ë ®o¹n trÝch nµy cã g× kh¸c víi ®o¹n trÝch ë môc I ?
- Ng«i kÓ nµy cã ­u ®iÓm vµ h¹n chÕ g× so víi ®o¹n trÝch trªn ?
* chia líp lµm 3 nhãm : mçi nhãm ®Æt m×nh lµ mét nh©n vËt, kÓ chuyÖn.
- Nh÷ng ­u ®iÓm vµ h¹n chÕ trong c¸ch kÓ nµy víi c¸ch kÓ ë môc I ?
- §äc yªu cÇu BT 1a.
- Lµm miÖng, nhËn xÐt .
- ¦u ®iÓm :
 ®i s©u vµo t©m t­ , t×nh c¶m, miªu t¶ ®­îc diÔn biÕn t©m lÝ tinh vi, phøc t¹p cña nh©n vËt.
- Nh­îc ®iÓm :
 kh«ng miªu t¶ bao qu¸t c¸c ®èi t­îng , khã t¹o ra c¸i nh×n nhiÒu chiÒu.
- §äc yªu cÇu BT 1b.
- Nhãm 1 : nh©n vËt anh thanh niªn.
- Nhãm 2 : nh©n vËt «ng ho¹ sÜ 
- Nhãm 3 : nh©n vËt c« kÜ s­.
-> Th¶o luËn, tr×nh bµy, nhËn xÐt .
II. LuyÖn tËp.
Bµi tËp 1 / 193.
a. Ng­êi kÓ lµ nh©n vËt “ t«i” – bÐ Hång ( ng«i I ).
b.
4.Cñng cè
- Nªu vai trß cña ng­êi kÓ trong v¨n b¶n tù sù ?
5. H­íng dÉn HS hoc ë nhµ.
Häc ghi nhí / sgk.
Lµm BT / b ( nh÷ng phÇn cßn l¹i ).
X¸c ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n “ Lµng”, “ ChiÕc l­îc ngµ”, “ chuyÖn ng­êi con g¸i Nam X­¬ng”, ng­êi kÓ th­êng ®øng ë vÞ trÝ nµo ? Vai trß ?
* Rót kinh nghiÖm.
----------------------------------