Giáo án ngữ văn 9 - Trường PTDT Nội Trú - Tiết 70 đến tiết 103

Ngµy so¹n :10/12/2006	Ngµy gi¶ng:12/12/2006
 TiÕt :70
Ng­êi kÓ chuyÖn 
trong v¨n b¶n tù sù
A. PhÇn chuÈn bÞ 
	I. Môc tiªu cÇn ®¹t 
	Gióp häc sinh:
	+ HiÓu vµ nhËn diÖn ®­îc thÕ nµo lµ ng­êi kÓ chuyÖn, vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a ng­êi kÓ chuyÖn víi ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù.
	+ RÌn luyÖn kÜ n¨ng nh©n diÖn vµ tËp kÕt hîp víi c¸c yÕu tè nµy trong khi ®äc v¨n còng nh­ khi viÕt v¨n.
	II. ChuÈn bÞ 
	ThÇy: Tµi liÖu SGK, SGV.
	§äc, t×m hiÓu hÖ thèng vÝ dô vµ c©u hái SGK.
Trß: Häc bµi cò, ®äc bµi míi.
	§äc vÝ dô, tr¶ l× c¸c c©u hái SGK.
B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp
I. KiÓm tra bµi cò 
	GV: ThÕ nµo lµ ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù.
	HS: §èi tho¹i lµ h×nh thøc ®èi ®¸p, trß chuyÖn gi÷a hai hoÆc nhiÒu ng­êi.
	§éc tho¹i lµ lêi cña mét ng­êi nµo ®ã nãi víi chÝnh m×nh hoÆc nãi víi mét ai ®ã trong t­ëng t­îng. Khi ®éc tho¹i thµnh lêi phÝa trªn c©u nãi cã g¹ch ®Çu dßng. Khi kh«ng thµnh lêi th× kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng: §éc tho¹i néi t©m.
 II. Bµi míi 
	Ai còng biÕt tù sù lµ kÓ l¹i sù viÖc, thuËt l¹i sù viÖc diÔn ra nh­ thÕ nµo ? Nh­ng ai lµ ng­êi kÓ chuyÖn ? Ng­êi kÓ xuÊt hiÖn ë ng«i nµo, x­ng lµ g× ? Cã nghÜa lµ sù viÖc Êy ®­îc nh×n nhËn qua con m¾t cña ai ? ng­êi ®ã lµ ngõ¬i nµo ? §Ó tr¶ lêi c©u hái ®ã chóng ta cïng nhau t×m hiÓu bµi h«m nay.
GV: §o¹n trÝch kÓ vÒ ai vµ kÓ vÒ sù viÖc g× ?
GV: ë ®©y ai lµ ng­êi kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù viÖc trªn.
GV: Nh÷ng c©u: (1) giäng c­êi nh­ ®Çy tiÕc rÎ.
 (2) Nh÷ng ng­êi con g¸i s¾p xa ta.
Kh«ng biÕt bao giê gÆp ta n÷a, hay nh×n ta nh­ vËy.... lµ nhËn xÐt cña ng­êi nµo? vÒ ai? 
GV: VËy ng­êi kÓ chuyÖn c¨n cø vµo ®©u ®Ó cã thÓ nhËn xÐt vÒ t©m tr¹ng , c¶m xóc hµnh ®éng cña c¸c nh©n vËt.
GV: Nh­ vËy trong ®o¹n v¨n trªn ng­êi kÓ kh«ng hÒ xuÊt hiÖn nh­ng ta cÇn c¶m nhËn ®­îc g× ?
GV: Tõ ph©n tÝch trªn em nhËn xÐt vÒ vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.
GV: Ng­êi kÓ chuyÖn xuÊt hiÖn d­íi h×nh thøc vµ ng«i kÓ nµo ?
GV: Ng­êi kÓ chuyÖn tr×nh bµy sù viÖc g¾n víi mét ®iÓm nh×n nµo ®ã. Theo em cã mÊy lo¹i ®iÓm nh×n ?
GV: §äc ®o¹n trÝch SGK
GV: So víi ®o¹n trÝch ë môc I c¸ch kÓ ë ®o¹n trÝch nµy cã g× kh¸c.
GV: Ng«i kÓ nµy cã ­u ®iÓm g× vµ cã h¹n chÕ g× so víi ng«i kÓ ë ®o¹n trªn ?
GV: Chän mét trong ba nh©n vËt ( ng­êi ho¹ sÜ , anh thanh niÖn hoÆc co kÜ s­ n«ng nghiÖp) lµ ng­êi kÓ chuyÖn, sau ®ã chuyÓn ®o¹n v¨n trÝch ë môc I thµnh mét ®o¹n v¨n kh¸c sao cho nh©n vËt ,sù kiÖn, lêi v¨n vµ c¸ch kÓ phï hîp víi ng«i thø nhÊt.
I. Vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù ( 18 phót)
* VÝ dô:
 §äc ®o¹n trÝch SGK-192
HS: Th¶o luËn theo nhãm.
B¸o c¸o kÕt qu¶.
- KÓ vÒ phót chia tay gi÷a c« kÜ s­ trÎ, «ng ho¹ sÜ giµ vµ anh thanh niªn.
HS: Ng­êi kÓ vÒ phót chia tay trong ®o¹n v¨n ®ã kh«ng xuÊt hiÖn, kh«ng ph¶i lµ mét trong ba nh©n vËt ®· nãi tíi trong ®o¹n v¨n.
Trong ®o¹n v¨n ta thÊy c¸c nh©n vËt ®Òu trë thµnh ®èi t­îng miªu t¶ mét c¸ch kh¸ch quan.
 Anh thanh niªn võa vµo kªu lªn.
 C« kÜ s­ mÆt ®á öng.
 Bçng ng­êi ho¹ sÜ giµ quay l¹i.
NÕu ng­êi kÓ lµ mét trong ba nh©n vËt trªn th× ng«i kÓ vµ lêi v¨n ph¶i thay ®æi. HoÆc lµ xøng "t«i" hoÆc lµ x­ng tªn mét trong ba nh©n vËt ®ã ®Ó kÓ l¹i chuyÖn cho phï hîp.
Nh­ thÕ ng­êi kÓ chuyÖn ë ®©y lµ v« nh©n x­ng kh«ng xuÊt hiÖn trong c©u chuyÖn (cã thÓ hiÓu lµ ng«i thø 3)
HS: ChÝnh lµ nhËn xÐt cña ng­êi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niªn suy nghÜ cña anh ta.
- Còng cã khi ng­êi kÓ nhËn xÐt kh¸ch quan, cã khi nhËm vai vµo mét (ng«i thø 1)
- C©u (2) Ng­êi kÓ chuyÖn nh­ nhËp vai vµo nh©n vËt anh thanh niªn ®Ó nãi hä nh÷ng suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña anh, tuy nhiªn vÉn lµ c©u trÇn thuËt cña ng­êi kÓ chuyÖn. C©u nãi ®ã kh«ng ®¬n thuÇn lµ nãi hé t©m tr¹ng cña anh thanh niªn lµ tiÕng lßng, t©m tr¹ng cña nhiÒu ng­êi trong t×nh huèng ®ã. NÕu ®©y chØ lµ c©u nãi cña anh thanh niªn th× tÝnh kh¸i qu¸t sÏ bÞ mÊt ®i.
HS: Th¶o luËn:
Ng­êi kÓ c¨n cø vµo chñ thÓ ®øng ra kÓ c©u chuyÖn, ®èi t­îng ®­îc miªu t¶ ng«i kÓ, ®iÓm nh×n vµ lêi v¨n.... ®Ó nhËn xÐt vÒ t©m tr¹ng, c¶m xóc, hµnh ®éng cña c¸c nh©n vËt.
Tõ ®ã ng­êi kÓ thÊy hÕt vµ biÕt tÊt c¶ mäi viÖc, mäi ng­êi ho¹t ®éng t©m t­, t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt.
HS: Ng­êi kÓ tuy kh«ng xuÊt hiÖn nh­ng l¹i cã mÆt ë hÇy hÕt c¸c phÇn, c¸c c©u trong ®o¹n, lµ ng­êi hiÓu biÕt mäi viÖc vÒ c¸c nh©n vËt kÓ , nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ hä.
HS: Th¶o luËn.
- Ng­êi kÓ chuyÖn lµ ng­êi ®øng ra kÓ c©u chuyÖn trong t¸c phÈm.
HS: XuÊt hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc vµ ng«i kÓ kh¸c nhau.
+ V« nh©n x­ng.
+ NhËp vµo vai mét nh©n vËt trong truyÖn.
+ Khi th× ë ng«i thø nhÊt.
+ Khi th× ë ng«i thø ba.
HS: Cã ba lo¹i ®iÓm nh×n.
+ §iÓm nh×n bªn ngoµi. (quan s¸t bªn ngoµi- kh¸ch quan)
+ §iÓm nh×n bªn trong (th«ng qua ®«i m¾t cña mét nh©n vËt.)
+ §iÓm nh×n thÊu suèt : ®iÓm nh×n cã mÆt ë kh¾p n¬i, thÊy mäi ho¹t ®éng, hiÓu hÕt mäi t©m t­, t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt ®¸nh gi¸ vÒ hä.
Chó ý: Kh«ng nªn ®ång nhÊt ng­êi kÓ chuyÖn víi t¸c gi¶, ngay c¶ trong khi ng­êi kÓ x­ng lµ "t«i"
 * Ghi nhí – SGK.
II. LuyÖn tËp (18 phót)
1 . Bµi tËp 1.
HS: §äc ®o¹n trÝch.
2. Bµi tËp 2.
HS: Ng­êi kÓ chuyÖn trong ®o¹n v¨n cña Nguyªn Hång lµ nh©n vËt "t«i" (ng«i thø nhÊt) – chó bÐ – trong cuéc gÆp gì c¶m ®éng víi mÑ m×nh sau nh÷ng ngµy xa c¸ch.
HS: Th¶o luËn.
- ­u ®iÓm: Miªu t¶ ®­îc nh÷ng diÔn biÕn t©m lÝ s©u s¾c, phøc t¹p, nh÷ng t×nh c¶m tinh tÕ, sinh ®éng cña nh©n vËt "t«i"
- H¹n chÕ: trong viÖc miªu t¶ bao qu¸t c¸c ®èi t­îng kh¸ch quan, sinh ®éng khã t¹o ra c¸i nh×n nhiÒu chiÒu, do ®ã dÔ g©y nªn sù ®¬n ®iÖu trong giäng v¨n trÇn thuËt.
HS: Chän mét trong ba nh©n vËt.
ChuyÓn ®o¹n v¨n trÝch ë môc I chia thµnh mét ®o¹n v¨n kh¸c.
 §äc ®o¹n v¨n ë líp.
 NhËn xÐt.
GV ®äc cho häc sinh nghe ®o¹n v¨n tham kh¶o (STK-411)
 * Cñng cè:( 1 phót) 
	Vai trß cña ng­êi kÓ chuyÖn
DÉn d¾t ng­êi ®äc ®i vµo c©u chuyÖn.
Giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng...
T¶ ng­êi vµ t¶ vËt.
	Ng«i kÓ:
Ng«i thø nhÊt.
Ng«i thø ba
	XuÊt hiÖn d­íi h×nh thøc:
V« nh©n x­ng.
NhËp vµo vai mét nh©n vËt trong chuyÖn.
III. H­íng dÉn häc sinh häc vµ lµm bµi ë nhµ ( 2 phót).
	Häc thuéc ghi nhí SGK.
	Hoµn thiÖn bµi tËp 2 phÇn b.
	§äc tr­íc bµi míi: LuyÖn nãi: Tù sù kÕt hîp víi biÓu c¶m, nghÞ luËn, chuyÓn ®æi ng«i kÓ.
	+ LËp ®Ò c­¬ng cho c¸c bµi tËp 1, 2,3 (179)
	+ Th¶o luËn theo nhãm.
	+ TËp tr×nh bµy tr­íc líp ®Ó c¸c b¹n nhËn xÐt , gãp ý.
	Bµi 14.15
 KÕt qu¶ cÇn ®¹t
C¶m nhËn ®­îc t×nh cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña cha con «ng S¸u trong truyÖn: ChiÕc l­îc ngµ. N¾m ®­îc nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, ®Æc biÖt lµ nh©n vËt chÎ con; NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn cña t¸c gi¶.
Häc sinh n¾m v÷ng néi dung kiÕn thøc vÒ tiÕng ViÖt trong ch­¬ng tr×nh cña häc k× I qua tiÕt «n tËp .
Thùc hiÖn tèt bµi kiÓm tra phÇn TiÕng ViÖt ë häc k× I.
Häc sinh lµm tèt bµi kiÓm tra t¹i líp phÇn: V¨n th¬ hiÖn ®¹i.
Ngµy so¹n :11/12/2006	Ngµy gi¶ng:13/12/2006
 TiÕt :71+72
 V¨n b¶n:ChiÕc l­îc ngµ
 ( NguyÔn Quang S¸ng)
A. PhÇn chuÈn bÞ 
I. Môc tiªu cÇn ®¹t 
	Gióp häc sinh:
	+ C¶m nhËn ®­îc t×nh cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña cha con «ng S¸u trong truyÖn. N¾m ®­îc nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, ®Æc biÖt lµ nh©n vËt bÐ thu, nghÖ thuËt x©y dùng t×nh hèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn cña t¸c gi¶.
	+ RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m, biÕt ph¸t hiÖn nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt ®¸ng chó ý trong mét truyÖn ng¾n.
	+ Gi¸o dôc häc sinh t×nh c¶m gia ®×nh, t×nh cha con s©u nÆng.
II. ChuÈn bÞ 
	ThÇy: Tµi liÖu SGK, SGV.
	§äc , tãm t¾t v¨n b¶n, t×m hiÓu hÖ thèng c©u hái SGK
Trß: Häc bµi cò, ®äc bµi míi.
	§äc phÇn chó thÝch, tãm t¾t v¨n b¶n , so¹n theo c©u hái SGK.
	T×m hiÓu c¸c chi tiÕt vÒ nh©n vËt bÐ Thu , «ng S¸u.
B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp
I. KiÓm tra bµi cò ( 7 phót) 
	GV: Tãm t¾t truyÖn ng¾n: LÆng lÏ SaPa ? Nªu t­ t­ëng chñ ®Ò cña truyÖn.
	HS: Tãm t¾t ng¾n gän: ®¶m b¶o néi dung.
	T­ t­ëng chñ ®Ò: Trong c¸i v¾ng lÆng cña Sa Pa, SaPa khi nghe tªn ng­êi ta chØ nghÜ ®Õn truyÖn nghØ ng¬i nh­ng ë ®ã cã nh÷ng con ng­êi thÇm lÆng ®ang ngµy ®ªm lao ®émg miÖt mµi gãp c«ng søc ®Ó x©y dùng Tæ quèc. 
 II. Bµi míi ( 1 phót) 
	Trong cuéc sèng cã rÊt nhiÒu nh÷ng t×nh huèng Ðo le x¶y ra nhÊt lµ hoµn c¶nh chiÕn tranh ¸c liÖt ®Ó thÓ hiÖn vµ thö th¸ch t×nh c¶m con ng­êi. ChiÕc l­îc ngµ cña nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng t×nh huèng thËt ngÆt nghÌo trong nh÷ng n¨m th¸ng chiÕn tranh chèng MÜ gian lao ë MiÒn Nam. Néi dung truyÖn nh­ thÕ nµo ? Ta t×m hiÓu ë tiÕt häc h«m nµy.
GV: H·y tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng?
GV: TruyÖn ®­îc viªt vµo thêi gian nµo ?
GV nªu yªu cÇu ®äc: Giäng trÇm tÜnh, c¶m ®éng, h¬i buån. Chó ý nh÷ng c©u ®èi tho¹i ng¾n.
 GV ®äc mÉu – HS ®äc.
GV: Em tãm t¾t néi dung cña c©u chuyÖn.
GV: TruyÖn ®­îc x©y dùng b»ng mÊy t×nh huèng ?
GV: T×nh huèng nµo ®· béc lé s©u s¾c c¶m ®éng t×nh c¶m cha con cña «ng S¸u ?
GV: Nh©n vËt bÐ Thu ®­îc kÓ chñ yÕu trong mèi quan hÖ nµo ? Vµo nh÷ng thêi ®iÓm nµo ?
Quan sat ®o¹n v¨n kÓ vÒ nh©n vËt bÐ Thu trong nh÷ng ngµy «ng S¸u vÒ th¨m nhµ.
GV: BÐ Thu cã nh÷ng ph¶n øng nh­ thÕ nµo khi nghe «ng s¸u gäi m×nh lµ con x­ng ba ?
GV: BÐ Thu ®· trßn m¾t nh×n. §ã lµ ®«i m¾t nh×n nh­ thÕ nµo ? Vµ bÐ Thu vôt ch¹y , kªu thÐt ®ã lµ cö chØ nh­ thÕ nµo ?
GV: Cö chØ vµ tiÕng kªu Êy biÓu hiÖn c¶m xóc lóc ®ã cña bÐ thu nh­ thÕ nµo ?
GV: BÐ Thu ®· cã ph¶n øng nµo n÷a khi ph¶i mêi «ng S¸u ¨n c¬m.
GV: B×nh th­êng ®ã lµ c¸ch nãi d­îc dïng trong quan hÖ nµo ? Tõ ®ã em thÊy th¸i ®é cña bÐ Thu víi mäi ng­êi ra sao ?
GV: Trong b÷a c¬m, bÐ Thu ®· cã ph¶n øng g× ?
GV: Ph¶n øng ®ã cho thÊy th¸i ®é cña bÐ Thu ®èi víi «ng S¸u NTN ?
GV: Ph¶n øng cù tuyÖt cña bÐ Thu cã ph¶i lµ dÊu hiÖu cña ®øa trÎ h­ kh«ng ? T¹i sao?
Theo dâi ®o¹n truyÖn kÓ vÒ nh©n vËt bÐ Thu
GV: VÎ mÆt cña bÐ Thu ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo ?
GV: VÎ mÆt Êy biÓu lé mét néi t©m nh­ thÕ nµo ?
GV: Khi nghe «ng s¸u nãi : "Th«i ba ®i nghe con" bÐ Thu ®· ph¶n øng ra sao ?
GV: LÇn nµy bÐ Thu còng kªu thÐt lªn. em c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ tiÕng kªu Êy ?
GV: Em nghÜ g× vÒ lêi b×nh luËn sau cña ng­êi kÓ chuyÖn " TiÕng kªu cña nã ....tõ ®¸ylßng nã ?
GV: Nh÷ng cö chØ ®­îc miªu t¶ ë trªn ®· diÔn t¶ lßng yªu quý ba cña bÐ Thu nh­ thÕ nµo ?
GV: C¶m nhËn cña em vÒ lêi nãi cña bÐ Thu
 Kh«ng cho ba ®i...
 Ba vÒ.....
GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt bÐ Thu trong hai ®o¹n truyÖn võa ph©n tÝch ë trªn ? Tõ ®ã gióp em c¶m nhËn ®­îc g× vÒ nh©n vËt bÐ Thu ?
* Theo dâi ®o¹n truyÖn kÓ vÒ nh÷ng ngµy th¨m nhµ cña «ng S¸u.
GV: V× sao ng­êi th©n mµ «ng S¸u khao kh¸t ®­îc gÆp nh¸t chÝnh lµ ®øa con.
GV: §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn ë chi tiÐt nµo ?
GV: Em thÊy t×nh c¶m cña «ng S¸u lóc nµy nh­ thÕ nµo ?
GV: H×nh ¶nh «ng S¸u khi bÞ ®øa con tõ chèi ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo?
GV: Trong b÷a c¬m bÐ Thu cã ph¶n øng ®«ng ®· th¸i ®é g× ?
GV: Theo em v× sao «ng S¸u l¹i ®¸nh con ?
 *Theo dâi tiÕp ®o¹n truyÖn kÓ vÒ ngµy «ng S¸u ra ®i.
GV: Lóc chia tay ra ®i , «ng ®· cã nh÷ng b ...  tÕt n¨m nay ® ®è kÞ nhau: tr×nh bµy 2 luËn ®iÓm ( §ßi hái TK míi – Nh÷ng c¸i m¹nh c¸i yÕu cña ng­êi ViÖt Nam)
+ PhÇn kÕt bµi: PhÇn cßn l¹i.
II. Ph©n tÝch v¨n b¶n. ( 25 phót)
 1. PhÇn më bµi.
HS: C©u më ®Çu.
HS: 
+ §èi t­îng: Líp trÎ ViÖt Nam.
+ Néi dung: nhËn ra c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña ng­êi ViÖt Nam.
- Môc ®Ých: RÌn nh÷ng thãi quen tèt ®Ó b­íc vµo nÒn kinh tÕ míi.
HS: CÇn thiÕt: V× ®©y lµ vÊn ®Ò thêi sù cÊp b¸ch ®Ó chóng ta héi nhËp víi nÕn kinh tÕ thÕ giíi ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta tiÕn lªn hiÖn ®¹i vµ bÒn v÷ng.
HS: NhËn ra c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña ng­êi ViÖt Nam.
2. PhÇn Th©n bµi:
 a) Nh÷ng ®ßi hái cña thÕ kØ míi.
 HS: Th¶o luËn theo nhãm
 Mïa xu©n lµ thêi ®iÓm ®Çy niÒm tin vµ hi väng vÒ sù nghiÖp vµ h¹nh phóc cña mçi ngõ¬i vµ cña c¶ d©n téc.
 ThÕ kØ míi vµ thiªn niªn kØ míi võa høa hÑn, võa thö th¸ch ®èi víi con ng­êi trªn hµnh tinh cña chóng ta ®Ó t¹o nªn nh÷ng k× tÝch míi.
HS: Hai yªu cÇu:
+ Kh¸ch quan: sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ, sù giao thoa vµ héi nhËp gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ ® ®ã lµ hiÖn thùc kh¸ch quan ®Æt ra, lµ sù ph¸t triÓn tÊt yÕu cña ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi.
+ Chñ quan: N­¬c ta ph¶i cïng mét lóc gi¶i quyÕt 3 nhiÖm vô:
 - Tho¸t khái t×nh tr¹ng nghÌo nµn cña nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp.
 - §Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa.
 - TiÕp cËn ngay víi nÒn kinh tÕ tri thøc.
Þ Lµ yªu cÇu n¶y sinh tõ néi bé nÒn kinh tÕ n­íc ta tr­íc nh÷ng ®ßi hái míi cña thêi ®¹i.
HS: Cã lÏ sù chuÈn bÞ b¶n th©n con ng­êi lµ quan träng nhÊt .
V× : Lao ®éng cña con ng­êi ViÖt Nam lu«n lµ ®éng lùc cña mäi nÒn kinh tÕ. Muèn cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao vµ bÒn v÷ng cÇn tr­íc hÕt ®Õn yÕu tè con ng­êi.
HS: T¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng ®o¹n v¨n ng¾n víi nhiÒu thuËt ng÷: kinh tÕ, chÝnh trÞ v× vÊn ®Ò nghÞ luËn cña t¸c gi¶ mang néi dung kinh tÕ chÝnh trÞ cña thêi hiÖn ®¹i liªn quan ®Õn nhiÒu ng­êi.
T¸c dông: diÔn ®¹t ®­îc nh÷ng th«ng tin kinh tÕ.
 Th«ng tin nhanh, gän , dÔ hiÓu.
HS: B­íc vµo thÕ kØ míi, mçi chóng ta còng nh­ toµn nh©n lo¹i cÇn khÈn tr­¬ng chuÈn bÞ hµnh trang tr­íc yªu cÇu ph¸t triÓn cao cña nÒn kinh tÕ.
b) Nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ng­êi ViÖt Nam.
* §iÓm m¹nh.
HS: Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi.
 CÇn cï s¸ng t¹o.
 §oµn kÕt trong kh¸ng chiÕn.
 ThÝch øng nhanh
HS: §¸p øng yªu cÇu s¸ng t¹o cña x· héi hiÖn ®¹i, h÷u Ých trong mét nÒn kinh tÕ ®ßi hái tinh thÇn kØ luËt cao, thÝch øng víi hoµn c¶nh chiÕn tranh b¶o vÖ ®Êt n­íc vµ tËn dông ®­îc c¬ héi ®æ míi.
* §iÓm yÕu.
HS: 
-YÕu vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n vµ kh¶ n¨ng thùc hµnh, kh«ng coi träng nghiªm ngÆt quy tr×nh c«ng nghÖ, ch­a quen víi c­êng ®é khÈn tr­¬ng.
- ThiÕu ®øc tÝnh tØ mØ vµ kØ luËt lao ®éng.,- §è kÞ trong lµm kinh tÕ, cuéc s«ng ®êi th­êng.
- K× thÞ víi kinh doanh, sïng ngo¹i hoÆc bµi ngo¹i, thiÕu coi träng ch÷ tÝn.
HS:
+ Khã ph¸t huy trÝ th«ng minh, kh«ng thÝch øng víi nÒn kinh tÕ tri thøc.
+Kh«ng t­¬ng t¸c víi nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ho¸.
+Kh«ng phï hîp víi nÒn s¶n xuÊt lín.
+ G©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ héi nhËp.
HS: C¸c luËn cø ®­îc nªu song song.
 Sö dông thµnh ng÷ vµ tôc ng÷.
® Nªu bËt ®­îc c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña con ng­êi ViÖt Nam.
HS: T¸c gi¶ nghiªng vÒ chØ ra ®iÓm yÕu cña ng­êi ViÖt Nam
Dông ý: Muèn mäi ng­êi ViÖt Nam kh«ng chØ biÕt tù hµo vÒ nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng tèt ®Ñp mµ cßn biÕt b¨n kho¨n, lo l¾ng vÒ nh÷ng yÕu kÐm rÊt cÇn ®­îc kh¾c phôc cña m×nh.
3. PhÇn kÕt bµi:
HS: LÊp ®Çy hµnh trang b»ng nh÷ng ®iÓm m¹nh, vøt bá nh÷ng ®iÓm yÕu.
HS: V×: Hµnh trang vµo thÕ kØ míi ph¶i lµ nh÷ng gi¸ trÞ hiÖn ®¹i. Do ®ã cÇn lo¹i bá nh÷ng yÕu kÐm, lçi thêi vµ ng­êi ViÖt Nam m¾c ph¶i
HS: §ã lµ nh÷ng ­u ®iÓm ,nhÊt lµ nh÷ng nh­îc ®iÓm trong tÝnh c¸ch cña con ng­êi ViÖt Nam chóng ta, ®Ó kh¾c phôc vµ v­¬n tíi.
HS: Nh÷ng thãi quen cña nÕp sèng CN , tõ giê giÊc häc tËp, lµm viÖc, nghØ ng¬i ®Õn ®Þnh h­íng nghÒ nghiÖp trong t­¬ng lai.
HS: Tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ tèt ®Ñp cña truyÒn thèng, ®ång thêi kh«ng nÐ tr¸nh ,phª ph¸n nh÷ng biÓu hiÖn yÕu kÐm cÇn ®­îc kh¾c phôc cña ng­êi ViÖt Nam.
§ã lµ th¸i ®é yªu n­íc tÝch cùc cña ng­êi quan t©m lo l¾ng ®Õn t­¬ng lai cña ®Êt n­íc m×nh, d©n téc m×nh.
* T¸c dông: Gióp mäi ng­êi tr¸nh ®­îc t©m lÝ ngé nhËn tù ®Ò cao qu¸ møc, tù tho¶ m·n kh«ng cã ý thøc c¶n trë sù cã h¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc ta trong bèi c¶nh hiÖn nay.
III. Tæng kÕt- ghi nhí. ( 2 phót)
+ NghÖ thuËt: 
Bè côc m¹ch l¹c.
Quan ®iÓm râ rµng.
LËp luËn ng¾n gän.
Sö dông thµnh ng÷ vµ tôc ng÷.
+ Néi dung: (Ghi nhí - SGK -30)
IV. LuyÖn tËp ( 2 phót)
HS: Tù nªu ý kiÕn cña m×nh
Ph­¬ng h­íng kh¾c phôc
NhËn xÐt
Gi¸o viªn kh¸i qu¸t bæ xung.
III. H­íng dÉn häc sinh häc vµ lµm bµi ë nhµ ( 1 phót).
	§äc v¨n b¶n, n¾m néi dung häc thuéc ghi nhí.
	§äc bµi míi: Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng Ten.
	Yªu cÇu: §äc chó thÝch, n¾m phÇn t¸c gi¶, t¸c phÈm , so¹n theo c©u hái SGK.
Ngµy so¹n :24/1/2007	Ngµy gi¶ng:27/1/2007
 TiÕt : 103
C¸c thµnh phÇn biÖt lËp
(TiÕp theo) .
A. PhÇn chuÈn bÞ 
I. Môc tiªu cÇn ®¹t 
	Gióp häc sinh.
	NhËn biÕt hai thµnh phÇn biÖt lËp : gäi - ®¸p vµ phô chó.
	N¾m ®­îc c«ng dông riªng cña mçi thµnh phÇn trong c©u.
	 BiÕt ®Æt c©u cã thµnh phÇn gäi - ®¸p, thµnh phÇn phô chó.
II. ChuÈn bÞ 
	ThÇy: Tµi liÖu SGK, SGV.
	T×m hiÓu hÖ thèng c©u hái SGK
Trß: Häc bµi cò , ®äc bµi míi.
	§äc vÝ dô, th¶o luËn tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK.
	B¶ng phô, phiÕu häc tËp.
B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp
I. KiÓm tra bµi cò ( 5 phót) 
	GV: ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i ? Cho vÝ dô?
	ThÕ nµo lµ thµnh phÇn c¶m th¸n ? Cho vÝ dô?
	HS: Thµnh phÇn t×nh th¸i ®­îc dông ®Ó thÓ hiÖn c¸ch nh×n cña ng­êi nãi ®èi víi sù viÖc ®­îc nãi tíi trong c©u
	VD: Cã lÏ, trêi kh«ng m­a.
	Thµnh phÇn c¶m th¸n ®­îc dïng ®Ó béc lé t©m lÝ cña ng­êi nãi
	VD: Trêi ¬i ! ChØ cßn n¨m phót n÷a.
 II. Bµi míi ( 1 phót) 
	Trong tiÕt tr­íc chóng ta ®· t×m hiÓu vÒ thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u. Thµnh phÇn t×nh th¸i, thµnh phÇn c¶m th¸n. TiÕt häc nµy chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu c¸c thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u ( tiÕp theo)
GV: §äc ®o¹n trÝch SGK-31.
GV: Trong nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm ë ®o¹n trÝch trªn, tõ ng÷ nµo ®­îc dïng ®Ó gäi, tõ ng÷ nµo ®­îc dïng ®Ó ®¸p.
GV: Nh÷ng tõ ng÷ ®ã cã tham gia diÔn ®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u hay kh«ng?
GV: Trong c¸c tõ ng÷ in ®Ëm , tõ ng÷ nµo ®­îc dïng ®Ó t¹o cuéc tho¹i, tõ ng÷ nµo ®­îc dïng ®Ó duy tr× cuéc tho¹i ®ang diÔn ra.
* Nh÷ng tõ ng÷ cã ®Æc ®iÓm nh­ trªn trong thµnh phÇn biÖt lËp gäi lµ: thµnh phÇn gäi- ®¸p.
GV: ThÕ nµo lµ thµnh phÇn gäi ®¸p.
GV: §äc c©u a, b vµ tr¶ lêi c©u hái.
GV: NÕu l­îc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm trong c©u trªn th× nghÜa sù viÖc cña mçi c©u cã thay ®æi kh«ng? V× sao?
GV: ë c©u a, c¸c tõ ng÷ in ®Ëm ®­îc thªm vµo ®Ó chó thÝch cho côm tõ nµo?
GV: Trong c©u b, côm Chñ- vÞ in ®Ëm chó thÝch ®iÒu g×?
GV: C¸c thµnh phÇn võa xÐt ë trªn cã ®Æc ®iÓm chung g× vÒ c¸ch tr×nh bµy trong c©u? Chóng cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo?
* Nh÷ng tõ ng÷ cã ®Æc ®iÓm nh­ vËy trong thµnh phÇn biÖt lËp gäi lµ thµnh phÇn phô chó.
GV: Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó.Dùa vµo dÊu hiÖu nµo ®Ó nhËn biÕt thµnh phÇn phô chó trong c©u.
GV: §äc l¹i ghi nhí SGK- 32.
GV: §äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu cña bµi tËp 1.
GV: T×m thµnh phÇn gäi - ®¸p trong c©u ca dao sau vµ cho biÕt lêi gäi- ®¸p ®ã h­íng vÒ ai?
GV: T×m thµnh phÇn phô chó trong ®o¹n trÝch sau vµ cho biÕt chóng bæ xung ®iÒu g×?
GV: H·y cho biÕt thµnh phÇn phô chó ë mçi c©u trong bµi tËp 3, liªn quan ®Õn nh÷ng tõ ng÷ nµo tr­íc ®ã.
GV: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n tr×nh bµy suy nghÜ cña em vÒ viÖc chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi, trong ®ã cã c©u chøa thµnh phÇn phô chó.
I. Thµnh phÇn Gäi - §¸p ( 10 phót)
VD: §äc ®o¹n trÝch vµ tr¶ lêi c©u hái.
HS: Th¶o luËn:
B¸o c¸o kÕt qu¶
- Tõ "nµy" dïng ®Ó gäi.
- Côm tõ "th­a «ng" dïng ®Ó ®¸p.
HS: Nh÷ng tõ ng÷ dïng ®Ó gäi ng­êi kh¸c hay ®¸p lêi gäi cña ng­êi kh¸c kh«ng n»m trong sù viÖc ®­îc diÔn ®¹t.
HS: Th¶o luËn:
- Tõ "Nµy" dïng ®Ó thiÕt lËp quan hÖ giao tiÕp ( më ®Çu sù giao tiÕp) côm tõ " Th­a «ng" cã t¸c dông duy tr× sù giao tiÕp (thÓ hiÖn sù hîp t¸c héi tho¹i).
HS: Thµnh phÇn gäi - ®¸p ®­îc dïng ®Ó t¹o lËp hoÆc ®Ó duy tr× quan hÖ giao tiÕp.
II. Thµnh phÇn phô chó. ( 10 phót)
*VÝ dô:
a) Lóc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cña anh - vµ còng lµ ®øa con duy nhÊt cña anh, ch­a ®Çy mét tuæi.
 ( ChiÕc l­îc ngµ - NguyÔn Quang S¸ng)
b) L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghÜ vËy, vµ t«i cµng buån l¾m
 ( Nam Cao - L·o H¹c)
HS: §äc to VD a, b.
HS: Th¶o luËn
 B¸o c¸o kÕt qu¶
 Khi l­îc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm, nghÜa sù viÖc cña c¸c c©u trªn kh«ng thay ®æi vµ c¸c tõ ng÷ in ®Ëm lµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp ®­îc viÕt thªm vµo, nã kh«ng n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u.
HS: 
Chó thÝch co côm tõ " ®øa con g¸i ®Çu lßng"
HS: Trong ba côm chñ - vÞ ë c©u b
" T«i nghÜ vËy " lµ côm chñ - vÞ chØ viÖc diÔn ra trong trÝ cña riªng t¸c gi¶ .
- Hai côm chñ - vÞ cßn l¹i diÔn ®¹t viÖc t¸c gi¶ kÓ.
HS:
+ C¸ch tr×nh bµy: C¸c thµnh phÇn ®ã th­êng ®­îc ®Æt gi÷a c¸c dÊu:
- G¹ch ngang.
- NgoÆc ®¬n.
- DÊu phÈy.
+ T¸c dông: Chó thÝch, gi¶i thÝch thªm cho nh÷ng tõ ng÷ sù viÖc trong c©u hoÆc bµy tá th¸i ®é cña ng­êi nãi, ng­êi viÕt.
HS: Thµnh phÇn phô chó ®­îc dïng ®Ó bæ sung mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh cña c©u. Thµnh phÇn phô chó th­êng ®­îc ®Æt gi÷a hai ®Êu g¹ch ngang , hai dÊu phÈy, hai dÊu ngoÆc ®¬n hoÆc gi÷a mét dÊu g¹ch ngang víi mét dÊu phÈy. NhiÒu khi thµnh phÇn phô chó cßn ®­îc ®Æt sau dÊu hai chÊm.
* Ghi nhí ( SGK-32)
III. LuyÖn tËp ( 17 phót)
1. Bµi tËp 1
HS: Th¶o luËn theo nhãm
 B¸o c¸o kÕt qu¶.
+ Tõ dïng ®Ó gäi (Nµy)
+ Tõ dïng ®Ó ®¸p (V©ng)
KiÓu quan hÖ gi÷a ng­êi gäi vµ ng­êi ®¸p.
2. Bµi tËp 2
HS: TiÕp tôc th¶o luËn theo nhãm
 B¸o c¸o kÕt qña
- Côm tõ dïng ®Ó gäi "bÇu ¬i"
- Lêi gäi - ®¸p ®ã kh«ng h­íng ®Õn riªng ai.
3. Bµi tËp 3
HS: Th¶o luËn theo 4 nhãm.
 B¸o c¸o kÕt qña
a) Thµnh phÇn phô chó "KÓ c¶ anh" gi¶i thÝch cho côm tõ mäi ng­êi.
b) ThµnhphÇn phô chó " c¸c thÇy, c« gi¸o , c¸c bËc cha mÑ ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi mÑ " gi¶i thÝch cho côm tõ nh÷ng ng­êi n¾m gi÷ ch×a khãa cña c¸nh cöa nµy
c) Thµnh phÇn phô chó " Nh÷ng ng­êi chñ.....thÕ kØ tíi - gi¶i thÝch cho côm tõ " Líp trÎ"
d) Thµnh phÇn phô chó:" Cã ai ngê : thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn cña néi dung tr÷ t×nh "T«i"
nh©n vËt tr÷ t×nh "T«i" víi nh©n vËt "c« bÐ nhµ bªn"
4. Bµi tËp 4
HS: Th¶o luËn
 C¸c thµnh phÇn phô chó liªn quan ®Õn nh÷ng tõ ng÷ mµ nã cã nhiÖm vô gi¶i thÝch hoÆc cung cÊp th«ng tin phô vÒ th¸i ®é , suy nghÜ t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt ®èi víi nhau.
5. Bµi tËp 5.
- ViÕt vµo giÊy - ®äc tr­íc líp
- nhËn xÐt - bæ xung.
* Cñng cè: (1 phót)
	C¸c thµnh phÇn biÖt lËp:
	Thµnh phÇn t×nh th¸i.
	Thµnh phÇn c¶m th¸n.
	Thµnh phÇn gäi - ®¸p
	Thµnh phµn phô chó.
III. H­íng dÉn häc sinh häc vµ lµm bµi ë nhµ. ( 1 phót)
	¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc vÒ thµnh phÇn biÖt lËp, lµm hoµn thµnh c¸c bµi tËp
	§äc bµi míi: Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n.
	Yªu cÇu: §äc vÝ dô, tr¶ lêi c¸c c©u hái.
Phô lôc
Gi¸o ¸n ng÷ v¨n líp 9