Giáo án Ngữ Văn 9 - Trường THCS Sào Nam - Tuần 12

Tuần 12 
Tiết 56 KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp HS cảm nhận được : 
 - Tình yêu thương con và ước vọng của người mẹ dân tộc Tà Ôi trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, từ đó phần nào hiểu được lòng yêu quê hương, đất nước và khát vọng tự do của nhân dân ta trong thời kì lịch sử này. 
- Giọng điệu thơ thiết tha, ngọt ngào của Nguyễn Khoa Điềm qua những khúc ru cùng bố cục đặc sắc của bài thơ
 B. Chuẩn bị của thầy và trò :
	- Thầy : Nghiên cứu SGK, SGV, SBT
	- Học sinh : Đọc trước SGK, soạn bài
 C. Lên lớp :
	I. Ổn định tổ chức
	II. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy đọc thuộc bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”(hoặc bài thơ bếp lửa)
- Hãy nêu những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ
- Vì sao có thể nói bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá" là khúc “tráng ca” của thời kỳ mới độc lập ?
 - Bếp lửa là cái tình cái nghĩa của con người không quên quá khứ, không quên quê hương. Em có đồng ý với nhận định ấy không ?
	III. Bài mới:
*Hoạt động l : Giới thiệu bài 
Giới thiệu đề tài của bài thơ, khơi gợi không khí lịch sử trên đất nước ta thời bấy giờ để HS có tâm thế phù hợp trước khi bước vào đọc, tìm hiểu văn bản 
HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
HOẠT ĐÔNG CỦA HS
GHI BẢNG
-*Hoạt động 2: Hướng dẫn HS đọc chú thích (*) để nắm được vài nét cơ bản về nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm
1. Bài thơ là lời hát ru .Lời hát ru có ba khúc, mỗi khúc có hai khổ và đều mở đầu bằng hai câu : Em cu Tai... đừng rời lưng mẹ rồi kết thúc bằng lời ru trực tiếp cửa người mẹ : Ngủ ngoan a-kay ơi... (bốn câu). Từng lời ru trực tiếp của người mẹ được ngắt nhịp đều đặn ở giữa dòng thơ. Theo em, cách lặp đi lặp lại, cách ngắt nhịp như thế có tác dụng tạo nhịp điệu như thế nào cho lời ru, có liên quan gì đến nội dung tình cảm của bài thơ ? (Thảo luận nhóm đôi)
- Hs đọc chú thích về tác giả.
- Cách lặp đi lặp lại, cách ngắt nhịp đã tạo nên âm điệu dìu dặt, vấn vương của lời ru. - thể hiện một cách đặc sắc tình cảm thiết tha, trìu mến của người mẹ . 
- Điệu hát ru vừa có sự lặp lại vừa phát triển qua ba khúc của bài thơ
I. Đọc và tìm hiểu chú thích:
-Tác giả (SGK) 
II. Tìm hiểu văn bản 
1. Khúc hát ru: Cách lặp, cách ngắt nhịp đặc sắc
*Hoạt động 3: Phân tích hình ảnh người mẹ Tà-ôi trong bài thơ. 
 Gợi ý : Qua từng đoạn thơ người mẹ được miêu tả trong những công việc gì, hoàn cảnh nào ? Tìm những chi tiết, hình ảnh thể hiện sự vất vả, gian khổ của người mẹ ở chiến khu.
 (Hs thảo luận, ghi kết quả vào giấy trong đưa lên đèn chiếu để trình bày)
- Em hiểu như thế nào về mối liên hệ giữa công việc người mẹ đang làm với tình cảm ước mong của mẹ qua các khúc ru?
- Qua công việc và những ước mơ của mẹ thể hiện trong lời ru, em nhận ra người mẹ ấy là người như thế nào ? 
2. Phân tích hình ảnh người mẹ Tà-ôi được miêu tả trong bài thơ . 
 Hình ảnh người mẹ được gắn với hoàn cảnh, công việc cụ thể :
-Mẹ giã gạo góp phần nuôi bộ đội kháng chiến với những câu thơ giàu sức gợi cảm
“Nhịp chày  làm gốí”
 -Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi. Sự chịu đựng gian khổ của người mẹ giữa rừng núi mênh mông, heo hút:
“Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ” 
-Mẹ cùng các anh trai, chị gái tham gia chiến đấu 
“Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng”
“Mẹ địu em đi để giành trận cuối” 
 Mối liên hệ giữa tình cảm, ước mong trong các lời ru này với hoàn cảnh, công việc thật tự nhiên và chặt chẽ .
à công việc tấm lòng của người mẹ : bền bỉ, quyết tâm, thắm thiết yêu con, nặng tình thương buôn làng, quê hương, bộ đội, khát khao độc lập tự do
2. Hình ảnh người mẹ Tà-ôi:
- Hình ảnh người mẹ được gắn với hoàn cảnh, công việc cụ thể : giã gạo, tỉa bắp , cùng các con tham gia chiến đấu 
*Mối liên hệ giữa tình cảm, ước mong trong các lời ru này với hoàn cảnh, công việc thật tự nhiên và chặt chẽ: công việc là tấm lòng của người mẹ
*Các hình ảnh thơ đẹp , giàu ý nghĩa
IV. Củng cố : 
 - Cho hs đọc lại bài thơ
V. Hướng dẫn học tập :
 - Cho HS nắm vững nội dung bài thơ, tiểu sử tác giả, học thuộc bài thơ
 - Phân tích được hình ảnh bà mẹ Tà- ôi trong bài thơ
Tuần 12 
Tiết 57 KHÚC HÁT RU NHỮNG EM BÉ LỚN TRÊN LƯNG MẸ
MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp HS cảm nhận được : 
 - Tình yêu thương con và ước vọng của người mẹ dân tộc Tà Ôi trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cưu nước, từ đó phần nào hiểu được lòng yêu quê hương, đất nước và khát vọng tự do của nhân dân ta trong thời kì lịch sử này. 
 - Giọng điệu thơ thiết tha, ngọt ngào của Nguyễn Khoa Điềm qua những khúc ru cùng bố cục đặc sắc của bài thơ
 B. Chuẩn bị của thầy và trò :
	- Thầy : Nghiên cứu SGK, SGV, SBT
	- Học sinh : Đọc trước SGK, soạn bài
 C. Lên lớp :
	I. Ổn định tổ chức
	II. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy đọc thuộc bài thơ “Khúc hát ru"
- Hãy Phân tích hình ảnh người mẹ Tà ôi trong bài thơ
	III. Bài mới:
 *Hoạt động l : Giới thiệu bài 
Giới thiệu nội dung đã phân tích ( kết hợp sửa kiểm tra miệng ) 
HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
HOẠT ĐÔNG CỦA HS
GHI BẢNG
*Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu tt
3. Em hiểu như thế nào về hai câu thơ : Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi - Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng ? 
Phân tích tình cảm của người mẹ đối với con ở câu thơ thứ hai.
- Hình ảnh mặt trời ở câu thơ sau đã được chuyển nghĩa, được tượng trưng hoá . Con là mặt trời của mẹ. Con là nguồn hạnh phúc ấm áp vừa gần gũi vừa thiêng liêng của đời mẹ à con đã góp phần sưởi ấm lòng tin yêu, ý chí của mẹ 
- Hình ảnh mặt trời được chuyển nghĩa, được tượng trưng hoá
4. Qua các khúc ru, em cảm nhận tình cảm của người mẹ đối với con như thế nào ? Nhận xét về mối liên hệ giữa lời ru trực tiếp của người mẹ với hoàn cảnh, công việc mà mẹ đang làm ở từng đoạn thơ, về sự phát triển của tình cảm và ước vọng của người mẹ qua ba khúc ru. 
 Ở đoạn 1, đoạn 2, tình, thương gắn với tình thương bộ đội tình, buôn làng, quê hương gian khổ. à Ước mong hạt gạo trắng ngần, hạt bắp lên đều, con mau chóng lớn khôn để trở thành chàng trai cường tráng, mạnh mẽ trong lao động sản xuất
 - Ở đoạn 3, tình thương con gắn với tình yêu đất nước đang anh dũng kháng chiến. à mong ước con trở thành người lính chiến đấu ,mong ước con được làm người dân của một đất nước hoà bình .
- Tình cảm của người mẹ đối với con gắn với tình thương bộ đội, tình buôn làng, quê hương gian khổ, gắn với tình yêu đất nước đang anh dũng kháng chiến.
5. Em thấy tình yêu thương con của người mẹ gắn với những tình cảm gì ? Em hiểu thế nào về những ước mong, ý chí của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mĩ được thể hiện trong các khúc ru ?
-Từ những tìm hiểu trên, dựa vào phần ghi nhớ SGK tổng kết lại những nội dung nổi bật và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ.
 *Tình cảm, khát vọng của người mẹ ngày càng lớn rộng, ngày càng hoà cùng công cuộc kháng chiến gian khổ, anh dũng của quê hương, đất nước. 
 *Từ hình ảnh, tấm lòng người mẹ Tà - ôi, bài thơ đã thể hiện tình yêu quê hương, đất nước thiết tha, ý chí chiến đấu cho độc lập tự do và khát vọng thống nhất nước nhà của nhân dân ta trong thời kì kháng chiến chống Mĩ
 - HS đọc ghi nhớ SGK.
*Tình cảm, khát vọng của mẹ ngày càng lớn rộng, hoà cùng cuộc kháng chiến gian khổ, anh dũng
 * Từ hình ảnh, tấm lòng người mẹ Tà - ôi, bài thơ đã thể hiện tình yêu quê hương, đất nước thiết tha, ý chí chiến đấu của nhân dân trong kháng chiến chống Mĩ
III.Tổng kết:
- Ghi nhớ SGK.
*Hoạt động 3: Hướng dẫn HS luyện tập :
Gợi ý cho HS nhận xét về ý nghĩa của yếu tố tự sự trong bài thơ : Yếu tố tự sự này giúp bạn đọc hiểu rõ thêm sinh hoạt gian khổ, hành động bền bỉ (sản xuất nuôi quân, tham gia chiến đấu) của nhân dân ta ở chiến khu Trị-Thiên thời chống Mỹ. 
IV.Củng cố: 1.Đọc diễn cảm bài thơ.
 2.Hãy cho biết khúc hát có những lời ru như thế nào ?
 V.Hướng dẫn về nhà:
 - Học thuộc bài thơ, tập phân tích.
 - Soạn bài Ánh trăng.
Tuần 12 
Tiết 58 ÁNH TRĂNG
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : Giúp HS
- Hiểu được ý nghiã của hình ảnh vầng trăng, từ đó thấm thía cảm xúc ân tình với quá khứ gian lao, tình nghĩa của Nguyễn Duy và biết rút ra bài học về cách sống cho mình 
 - Cảm nhận được sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố trữ tình và yếu tố tự sự trong bố cục, giữa tính cụ thể và tính khái quát trong hình ảnh của bài thơ 
B. Chuẩn bị của thầy và trò :
	- Thầy : Nghiên cứu SGK, SGV, SBT
	- Học sinh : Đọc trước SGK, soạn bài
C. Lên lớp :
	I. Ổn định tổ chức
	II. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy đọc thuộc bài thơ “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ”
- Hãy cho biết khúc hát có những lời ru như thế nào ?
- Hãy nêu cảm nhận của em về cái hay cái đẹp của những câu thơ 
“ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ em nằm trên lưng”
	III. Bài mới:
 *Hoạt động l Giới thiệu bài 
Giới thiệu chung về nhà thơ Nguyễn Duy và bài thơ ánh trăng. GV hướng dẫn HS đọc chú thích (*) trong SGK rồi hệ thống lại mấy nét cơ bản để tạo tâm thế tìm hiểu văn bản. Cần phân tích rõ cho HS về thời điểm sáng tác của bài thơ.
 HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
HOẠT ĐÔNG CỦA HS
GHI BẢNG
*Hoạt động 2 Hướng dẫn HS đọc văn bản và tìm hiểu các chú thích Cần đọc đúng ngữ điệu để cảm nhận tâm trạng của nhà thơ
- Ba khổ thơ đầu : Giọng kể nhip thơ chảy trôi bình thường
- Khổ 4 : Giọng thơ đột ngột cất cao, ngỡ ngàng 
- Khổ 5 và 6: Giọng thơ thiết tha rồi trầm lắng cùng xúc cảm và suy tư lặng lẽ 
1. Em có nhận xét gì về bố cục của bài thơ ?
Ánh trăng có sự kết hợp giữa tự sự với trữ tình. Trong dòng diễn biến của thời gian, sự việc, đâu là bước ngoặt để tác giả từ đó bộc lộ cảm xúc, thể hiện chủ đề của tác phẩm ?
- Bài thơ như một câu chuyện nhỏ được kể theo trình tự thời gian. Cảm nghĩ trữ tình của nhà thơ men theo dòng tự sự.
- Quãng thời gian quá khứ :hồi nhỏ ,hồi chiến tranh sống hồn nhiên, gần gũi với thiên nhiên đến tưởng không bao giờ quên cái vầng trăng tình nghĩa ,ấy thế mà từ hồi về thành phố quen sống cùng những tiện nghi hiện đại, vầng trăng tình nghĩa đã như người dưng qua đường. 
-ở khổ thơ 4 là bước ngoặt để từ đó tác giả bộc lộ cảm xúc, thể hiện chủ đề của tác phẩm
I. Đọc và tìm hiểu chú thích 
1.Tác giả Nguyễn Duy
2. Bố cục bài thơ:
- Bài thơ như một câu chuyện nhỏ được kể theo trình tự thời gian. Cảm nghĩ trữ tình của nhà thơ men theo dòng tự sự.
*Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản.
2. Hình ảnh vầng trăng trong bài thơ mang nhiều tầng ý nghĩa. Hãy phân tích điều ấy. 
- Khổ thơ nào trong bài thể hiện tập trưng nhất ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh vầng trăng, chiều sâu tư tưởng mang tình triết lí của tác phẩm ? 
- Em cảm nhận gì ở tư thế lặng im. “Ngửa mặt lên nhìn mặt. Có cái gì rưng rưng” của nhà thơ ?
- Em cảm nhận như thế nào về câu thơ : Trăng cứ tròn vành vạnh
Kể chỉ người vô tình
Ánh trăng im phăng phắc 
Đủ cho ta giật mình 
(Tại sao ánh trăng im phăng phắc mà ta phải giật mình ? Em cảm nhận như thế nào về cái giật mình ấy ?
- Sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng ở tình huống đặc biệt gây ấn tượng mạnh 
- Vầng trăng (thiên nhiên hồn nhiên, tươi mát, người bạn tri kỉ).
 Sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng, làm ùa dậy bao kỉ niệm bao hình ảnh của thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu. (Như là đồng là bể . Như là sông là rừng) hiện hình trong nỗi nhớ, trong cảm xúc rưng rưng cửa một con người đang sống giữa phố phường hiện đại
- Trăng như là quê hương, như là tuổi thơ, như là quá khứ tình nghĩa, vẻ đẹp bình dị và vĩnh hằng của đời sống, quên trăng như là quên tất thảy những thứ thiêng liêng ấy 
II. Tìm hiểu văn bản 
1. Vầng trăng và người lính :
- Trăng xuất hiện đột ngột nơi đô thành làm ùa dậy bao kỉ niệm của quá khứ
- Trăng như là quê hương, như là tuổi thơ, như là quá khứ tình nghĩa, vẻ đẹp bình dị và vĩnh hằng của đời sống
- Cái giật mình đáng quý : không quên tình nghĩa quá khứ, giật mình có tác dụng nhắc nhở sẻ chia 
3* Nhận xét về kết cấu, về giọng điệu của bài thơ. Những yếu tố ấy có tác dụng gì đối với việc thể hiện chủ đề và tạo nên sức truyền cảm của tác phẩm ?
- Bài thơ như một câu chuyện riêng, có sự kết hợp hài hoà, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình 
- Kết cấu, giọng điệu cuả bài thơ có tác dụng làm nổi bật chủ đề, tạo nên tính chân thực, chân thành, sức truvền cảm sâu sắc cho tác phẩm, gây ấn tượng mạnh ở người đọc
2. Về kết cấu, về giọng điệu của bài thơ.
- Kết cấu như câu chuyện
- Giong điệu tâm tình, chân thực tạo nên sức truyền cảm sâu sắc 
4. Xác định thời điểm ra đời của bài thơ ánh trăng, liên hệ với cuộc đời Nguyễn Duy để phát biểu chủ đề bài thơ. Theo cảm nhận của em, chủ đề ấy có liên quan gì đến đạo lí, 1ẽ sống của dân tộc Việt Nam ta ?
Ghi nhớ
-Ánh trăng không chỉ là chuyện của riêng nhà thơ, chuyện của một người mà có ý nghĩa với cả một thế hệ 
- Bài thơ còn có ý nghĩa với nhiều người, nhiều thời bởi nó đặt ra vấn đề thái độ đối với quá khứ với những người đã khuất và cả đối với chính mình 
- Ánh trăng gợi lên đạo lí sống thuỷ chung đã trở thành truvền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam ta
3.Bài thơ mang nhiều ý nghĩa nhân văn sâu sắc 
*Hoạt động 4 Hướng dẫn HS thực hìện phần Luyện tập 
(yêu cầu 2 có thể làm ở nhà)
-Hs thực hiện phần luyện tập
III. Luyện tập 
IV. CỦNG CỐ :
	- Cho Hs đọc lại bài thơ.
	- Bài thơ Ánh trăng gợi cho mỗi người đọc điều gì ?
	- Theo em mạch cảm xúc của bài thơ như thế nào ?
V. HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
 - Học thuộc bài thơ
 - Mỗi tác giả đến với vầng trăng đều có những cảm hứng khác nhau,em hãy trình bày nét độc đáo cảm hứng của Nguyễn Duy trong bài thơ “Ánh trăng” này 
 - Chuẩn bị bài mới : soạn bài “Làng” của nhà văn Kim Lân
Tuần 12 
Tiết 59 TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
 (LUYỆN TẬP TỔNG HỢP)
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT . 
- Giúp HS biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học để phân tích những hiện tượng ngôn ngữ trong thực tiễn giao tiếp, nhất là trong văn chương 
B. Chuẩn bị của thầy và trò :
	- Thầy : Nghiên cứu SGK, SGV, SBT
	- Học sinh : Đọc trước SGK, soạn bài
C. Lên lớp :
	I. Ổn định tổ chức
	II. Kiểm tra bài cũ:
 - Hãy nêu những biện pháp tu từ về từ vựng đã học trong chương trình THCS. 
 - Hãy cho biết ẩn dụ là phép tu từ như thế nào ? Ẩn dụ và hoán dụ khác nhau như thế nào ? Cho ví dụ. 
	III. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
HOẠT ĐÔNG CỦA HỌC SINH
GHI BẢNG
*Hoạt động 1:
1. so sánh hai dị bản của câu ca dao:
Râu  ruột bầugật đầu khen ngon.
Râu ruột bùgật gù khen ngon:
Cho biết trong trường hợp này, gật đầu hay gật gù thể hiện thích hợp hơn ý nghĩa cần biểu đạt. Vì sao ?
- Điểm khác biệt : gật đầu - gật gù 
- Gật đầu: cúi đầu xuống rồi ngẩng lên ngay, thường để chào hỏi hay tỏ sự đồng ý
 - gật gù : gật nhẹ và nhiều lần, biêủ thị thái độ đồng tình, tán thưởng
à gật gù thể hiện thích hợp hơn ý nghĩa cần biểu đạt : tuy món ăn rất đạm bạc nhưng đôi vợ chồng nghèo ăn rất ngon miệng vì họ biết chia sẻ những niềm vui đơn sơ trong cuộc sống
Bài tập: 1
- Dùng từ cần phải hiểu nghĩa chính xác 
*Hoạt động 2
2. Nhận xét cách hiểu nghĩa từ ngữ của người vợ trong truyện cười (chỉ có một chân sútàCó một chân thì còn chơi bóng làm gì cơ chứ!
- chỉ có một chân sút- ý nói cả đội chỉ có một cầu thủ có khả năng ghi bàn, không phải chỉ một cầu thủ chỉ thuận một chân.
- Người vợ nghĩ rằng cầu thủ ấy chỉ có một chân.
- Đây là hiện tượng ông nói gà, bà nói vịt- không thể cộng tác đối thoại.
Bài tập 2:
- Từ được dùng với ý nghĩa tu từ: Hoán dụ.
*Hoạt động 3 
3. Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi :“Áo anh trăng treo”
-Hãy xác định trong số những từ đã cho, từ nào được dùng theo nghĩa gốc, từ nào được dùng theo nghĩa chuyển và nếu dùng theo nghĩa chuyển thì chuyển theo phương thức nào : ẩn dụ hay hoán dụ
-Những từ được dùng theo nghĩa gốc : miệng, chân, tay
- Những từ được dùng theo nghĩa chuyển : vai (hoán dụ), đầu (ẩn dụ)
Bài tập 3:
-Từ được dùng với ý nghĩa tu từ: Hoán dụ, ẩn dụ.
*Hoạt động 4
4. Vận dụng kiến thức đã học về trường từ vựng để phân tích cái hay trong cách dùng từ ở bài thơ sau : 
“áo em biết không ?”
- Các từ (áo) đỏ (cây) xanh, (ánh) hồngàtrường từ vựng chỉ màu sắc.
- lửa, cháy, tro à trường từ vựng chỉ lửa và những sự vật, hiện tượng có quan hệ liên tưởng với lửa.
 - Các từ thuộc hai trường từ vựng lại có quan hệ chặt chẽ với nhau. Màu áo đỏ của cô gái thắp lên trong mắt chàng trai (và bao người khác) ngọn lửa. Ngọn lửa đó lan toả trong con người anh làm anh say đắm, ngất ngây (đến mức có thể cháy thành tro) và lan ra cả không gian, làm không gian cũng biến sắc (cây xanh như cũng ánh theo hồng) 
Bài tập 4: 
- Trường từ vựng được vận dụng vào thơ tạo nên những hiệu quả bất ngờ, thú vị 
*Hoạt động 5 
5. Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
“ở đây  ăn rất ngon). 
Các sự vật và hiện tượng trên được đặt tên theo cách nào (đặt từ ngữ mới để gọi riêng sự vật, hiện tượng đớ hay dùng từ ngữ đã có sẵn theo một nội dung mới) ?
 Hãy tìm năm ví dụ về những sự vật, hiện tượng được gọi tên theo cách dựa vào đặc điểm riêng biệt của chúng. 
- Gọi tên theo cách dùng từ ngữ có sẵn với một nội dung mới: rạch, rạch Mái Giầm 
- Đựa vào đặc điểm của sự vật, hiện tượng được gọi tên : kênh, kênh Bọ Mắt ,kênh Ba Khía . 
- Trong tiếng Việt có rất nhiều trường hợp tương tự:: cà tím , cá kim, cá kìm, chè móc câu , chim lợn ,chuột đồng , gâú chó , mưc , ớt chỉ thiên , ong ruồi ,xe cút kít 
(HS có thể làm theo nhóm và cho các nhóm thi nhau xem nhóm nào tìm ra được nhiều tên gọi đáp ứng đúng yêu cầu của bài tập)
Bài tập 5 : 
Đặt tên cho sự vật dựa vào các đặc điểm của sự vật bằng các từ ngữ có sẵn 
*Hoạt động 6 
6. Truyện cười sau đây phê phán điều gì ?
“Một ông sính  gọi cho bố đốc tờ !"
- GV hướng dẫn HS phát hiện chi tiết gây cười. 
- Câu chuyện nhằm phê phán điều gì ?
- Bác sĩ-đốc tờ 
- Qua chi tiết gây cười đó, câu chuyện vui phê phán thói sính dùng từ nước ngoài của một số người
Bài tập 6:
Không nên dùng tiếng nước ngoài tùy tiện 
IV. Củng cố : 
	- Qua các bài tập em cần rút ra những kết luận gì về cách dùng từ trong tiếng Việt ?
V. Hướng dẫn học tập :
	- Ôn tập các bài tổng kết về từ vựng để chuẩn bị làm bài tập kiểm tra 15 phút 
	- Chuẩn bị bài mới : Chương trình tiếng Việt địa phương (Có hướng dẫn riêng )
Tuần 12 
Tiết 60 LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ 
 CÓ SỬ DỤNG YẾU TỐ NGHỊ LUẬN
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
Giúp HS biết cách đưa các yếu Tố nghị luận vào bài văn tư sự một cách hợp lí
B. Chuẩn bị của thầy và trò :
	- Thầy : Nghiên cứu SGK, SGV, SBT
	- Học sinh : Đọc trước SGK, soạn bài thực hành viết đoạn văn tự sự mục II/1-2.
C. Lên lớp :
	I. Ổn định tổ chức
	II. Kiểm tra bài cũ: 
Vì sao có thể có yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ? Hãy nêu một vài trường hợp văn bản tự sự đòi hỏi phải có yếu tố nghị luận ? Tác dụng của yếu tố nghị luận trong trường hợp này như thế nào ?
	III. Bài mới :
HS nhắc lại vai trò, tác dụng của các yếu tố nghị luận trong văn tự sự :Nghị luận là gì ? Trong văn tự sự nghị luận thường được thể hiện ở đâu ? Bằng những hình thức gì ?
*Hoạt động 1: 
- Giới thiệu bài : Kết hợp với kiểm tra bài cũ để vào bài 
HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
HOẠT ĐÔNG CỦA HỌC SINH
GHI BẢNG
*Hoạt động 2:Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận trong đoạn văn Lỗi lầm và sự biết ơn 
- Câu chuyện kể vể việc gì ? Yếu tố nghị luận được thể hiện ở đâu ? Tác dụng của yếu tố nghị luận như thế nào ?
- Câu chuyện kể về hai người bạn cùng đi trên sa mạc 
- Yếu tố nghị luận chủ yếu được thể hiện trong câu trả lời của người bạn được cứu "những điềulòng người" và câu kết của văn bản "vậylên đá" 
- Tác dụng : làm cho câu chuyện thêm sâu sắc, giàu tính triết lí và có ý nghĩa giáo dục cao . 
I.Thực hành tìm hiểu yếu tố nghị luận trong đoạn văn tự sự.
*Hoạt động 3: Cho HS làm bài tập của mục II.1(Thực hành viết đoạn văn tư sự có sử dụng yêú tố nghị luận) 
Hướng dẫn:
Bài tập này nêu lên những yêu cầu gì ?
- Buổi sinh hoạt lớp diễn ra thế nào ? Nội dung của buổi sinh hoạt là gì ? Em đã thuyết phục cả lớp rằng Nam là người bạn rất tốt như thế nào ?
GV yêu cầu một HS đọc đoạn văn và hướng dẫn cả lớp phân tích, góp ý. GV nhận xét, đánh giá
Hs xác định:
- Thời gian, địa điểm, người điều khiển, không khí của buổi sinh hoạt lớp 
- Hs nêu vấn đề mà mình phát biểu và lý do phát biểu , những lí lẽ ví dụ, lời phân tích
- HS viết đoạn văn (10 phút) theo các gợi ý đã trao đổi
II.Thực hành viết đoạn văn tư sự có sử dụng yêú tố nghị luận 
*Hoạt động 4 :Cho HS làm bài tập của mục II.2 (Thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng yêú tố nghị luận)
- Quy trình giống như bài tập II.1 .Riêng phần nội dung đoạn vãn có thể nêu một số ý 
a) Người em kể 
b) Một việc làm, lời nói hay một suy nghĩ của người đó đã để lại khiến cho em suy nghĩ . hoàn cảnh diễn ra điều đó 
c) Nội dung cụ thể của lời nói , suy nghĩ của người đó .Nói rõ nội dung đó giản dị mà sâu sắc, cảm động như thế nào ?
d) Sụy nghĩ về bài học rút ra từ câu chuyện trên.
IV. Củng cố :
	- Hãy cho biết tác dụng của yếu tố nghị luận trong văn tự sự .
	- Theo em yếu tố nghị luận thường xuất hiện trong những hoàn cảnh nào trong bài văn tự sự ?
V. Hướng dẫn học tập:
	- Thử đặt một đề văn yêu cầu sử dụng yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự 
 - Chuẩn bị bài mới :Luyện nói tư sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm.
 Đề bài : Hs tự đăt ra để luyện tập viết và sau đó đưa ra luyện nói.