Giáo án Ngữ văn khối 6 - Tiết 55: Ôn tập truyện dân gian (Tiếp)

Soạn: 6.12.2006
Giảng:
Tiết 55: Ôn tập truyện dân gian (Tiếp)
A. Mục tiêu cần đạt:
- HS luyện tập để nắm chắc hơn về truyện dân gian. Biết so sánh sự giống và khác của các thể loại. Tìm hiểu một số yếu tố thần kì và ý nghĩa của các yếu tố đó.
- Rèn kĩ năng so sánh tổng hợp.
B. Chuẩn bị:
 - GV: Bài soạn
 - HS chuẩn bị kĩ bài.
C. Các hoạt động dạy và học:
1. ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
H. Kể tên các truyện dân gian đã học? Cho biết các truyện đó thuộc thể loại nào? Trong số các truyện đã học em thích nhất truyện nào? Vì sao?
3. Bài mới:
* Hoạt động 1:
Giờ trước các em đã được ôn các văn bản truyện dân gian, để thấy được sự giống và khác nhau giữa các thể loại , mục đích khi tác giả viết truyện là gì? Chúng ta cùng nhau luyện tập để hiểu rõ điều đó.
* Hoạt động 2:
- cho h/s kể tóm tắt truyện “con rồng cháu tiên sọ dừa ”
H. Hai truyện trên có điểm gì giống và khác nhau. 
H. Truyện ngụ ngôn – truyện cười có gì giống và khác nhau.
H. Cho biết hình tượng cá vàng có vai trò gì?
- Gv: Gợi ý:
+ Kể chuyện tưởng tượng.
+ Đặt mình vào bối cảnh của truyện để tâm sự cùng nhân vật.
- HS làm độc lập.
- Trình bày trước lớp.
- HS nhận xét, GV bổ xung.
 Có thể cho điểm những HS làm tốt.
-
II. Luyện tập :
1. bài tập 1 : so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa cổ tích , truyền thuyết, truyện ngụ ngôn, truyện cười: 
a, so sánh truyện cổ tích , truyền thuyết :
* Giống nhau : 
- đều có yếu tố tưởng tượng , kỳ ảo 
- co nhiều chi tiết ( mô típ) giống nhau 
* khác nhau 
- truyền thuyết kể về các nhân vật , sự kiện lịch sử , thể hiện cách đánh giấ của ND đối với nhân vật , sự kiện lịch sử làm cho người đọc , người nghe tin là câu truyện có thật 
- Cổ tích : kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật nhất định , thể hiện quan niệm ước mơ của ND về chiến thắng cuối cùng giữa cái thiện với cái ác , cái công bằng thắng cái bất công
b. so sánh truyện ngụ ngôn – truyện cười :
* Giống nhau : thường chế giễu , phê phán những cái xấu của con người và khuyên dăn người đời 1 bài học nào đó . 
* khác nhau : 
- Mđích truyện cười : Gây cười để mua vui hoặc phê phán, châm biếm những sự việc, hiện tượng, T/cách trái với tự nhiên.
-Mđích truyện ngụ ngôn: Khuyên nhủ, răn dậy người ta một vấn đề cụ thể nào đó trong cuộc sống.
2. B.tập 2: Tìm hiểu vai trò, vị trí của các hình tượng trong truyện cổ tích .
*hình tượng cá vàng:
- Cá vàng đại diện cho lòng tốt, cái thiện, công lí của nhân dân.
* Hình tượng cây đàn thần:
- Tiếng đàn đại diện cho cái thiện, TY hoà bình của ND nó là vũ khí đặc biệt để cảm hoá kẻ thù.
* Hình tượng niêu cơm thần:
- Tượng chưng cho tấm lòng nhân đạo, tư tưởng yêu chuộng hoà bình của ND ta.
* Hình tượng cây bút thần :
- Thể hiện ước mơ công lí của ND. Giúp đỡ người nghèo khó trừng trị những kẻ tham lam độc ác – Thể hiện ước mơ về những khả năng kỳ diệu của con người.
3. B.tập 3:
- Viết một đoạn truyện tưởng tượng kể về một cuộc gặp gỡ giữa em với một nhân vật trong truyện dân gian mà em biết.
* Yêu cầu:
- HS chọn một nhân vật trong các truyện đã học, tưởng tượng cuộc gặp gỡ với nhân vật đó, dựa vào truyện để kể lại.
- Lời kể phải tự nhiên, không gò bó ép buộc.
 4. Củng cố: H. Phân biệt sự giống và khác nhau giữa truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn và truyện cười. 
 5. HDH: - Việc ôn tập lại các đơn vị kiến thức.
Xem lại Kthức DT và cụm DT.