Giáo án Ngữ văn lớp 7 - Văn bản Báo cáo

Tuần: 33	 Ngày soạn: 20/04/2013
Tiết: 125	 	 Ngày dạy : 22/04/2013
VĂN BẢN BÁO CÁO
A. Mức độ cần đạt
 - Tìm hiểu sâu hơn về văn bản hành chính ở kiểu văn bản báo cáo.
	- Hiểu được các tình huống cần viết văn bản báo cáo.
	- Biết cách viết một văn bản báo cáo đúng quy cách.
B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
 1. Kiến thức: Đặc điểm văn bản báo cáo: hoàn cảnh, mục đích, yêu cầu, nội dung và cách làm loại văn bản này.
 2. Kĩ năng
- Nhận biết văn bản báo cáo.
- Viết văn bản báo cáo đúng quy cách.
- Nhận ra được những sai sót thường gặp khi viết văn bản báo cáo.
 3. Thái độ: Biết vận dụng kiến thức được học để vận dụng vào các hoàn cảnh cụ thể.
C. Phương pháp
Vấn đáp, thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề.
D. Tiến trình dạy học
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: Lớp 7A2 vắng (P,KP..)
 Lớp 7A5 vắng (P,KP..) 	
2. Kiểm tra bài cũ: C Thế nào là văn bản đề nghị? Nêu cách viết văn bản đề nghị?
3. Bài mới: Tiết trước chúng ta đã được tìm hiểu loại văn bản đề nghị với mục đích khi muốn đề đạt một nguyện vọng nào đó lên cấp trên, có quyền hạn giải quyết. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu một loại văn bản mới đó là văn bản báo cáo. Vậy loại văn bản này có gì giống và khác với văn bản đề nghị?
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài dạy
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung
Hướng dẫn tìm hiểu đặc điểm của văn bản báo cáo
Gv yêu cầu Hs đọc 2 văn bản sgk. 
 CViết văn bản báo cáo để làm gì?
-> Báo cáo nhằm tổng hợp trình bày về tình hình, sự việc và các kết quả đạt được một cá nhân hay tập thể.
 CBáo cáo cần chú ý những yêu cầu gì về nội dung và hình thức trình bày? -> Nội dung phải ngắn gọn, đầy đủ, trình bày rõ ràng, lời lẽ đúng mực; Hình thức: Sạch sẽ, trang trọng theo một số mục quy định sẵn.
 CHãy nêu một số trường hợp phải viết báo cáo trong sinh hoạt và học tập của trường, lớp của em?
-> Báo cáo về tình hình học tập và giữ gìn nề nếp lớp. Báo cáo về việc thu lượm hạt cây, vệ sinh trường lớp.
 CTrong 3 tình huống ở mục 3, tình huống nào phải viết báo cáo? -> Tình huống b.
Hướng dẫn tìm hiểu cách làm văn bản đề nghị
 CQua tìm hiểu hai văn bản, em thấy một văn bản báo cáo có những mục nào và được trình bày theo thứ tự như thế nào? 
-> Các mục quan trọng trong một văn bản báo cáo là: CBáo cáo của ai? Báo cáo với ai? Báo cáo về việc gì? Kết quả như thế nào?
 CĐiểm giống và khác nhau giữa hai văn bản báo cáo này là gì? Giống: cách trình bày; Khác về nội dung.
Gv yêu cầu Hs rút ra cách thức làm văn bản báo cáo?
Gv tóm lại, Hs đọc dàn mục văn bản báo cáo trong Sgk.
CVề hình thức trình bày, khi viết văn bản báo cáo em phải lưu ý vấn đề gì?
-> Tên văn bản cần viết chữ in hoa, khổ chữ to. Các phần cân đối cách nhau 2 - 3 dòng. Không viết sát lề giấy và không chừa khoảng trống trên và dưới quá lớn. Kết quả báo cáo phải rõ ràng, cụ thể chi tiết.
Gv cho HS đọc phần lưu ý Sgk.
Gv tóm lại nội dung bài, cho Hs đọc ghi nhớ sgk.
Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập 
Bt1: Hs làm nhóm: Gv phát cho các em một số văn bản báo cáo, cho Hs chỉ ra nội dung, hình thức, phần, mục được trình bày trong báo cáo đó.
- Gv hướng dẫn Hs chơi trò chơi: Một bên đưa ra tình huống, một bên nêu văn bản cần dùng trong tình huống đó và ngược lại. Trình bày lí do vì sao lại dùng văn bản đó.
Bt2: Hs thảo luận với nhau, nêu và phân tích các lỗi cần tránh khi viết văn bản báo cáo.
Bt3: Gv đưa ra một tình huống, chia nhóm, yêu cầu Hs thực hành viết văn bản đó ra bảng phụ.
Các nhóm nhận xét lẫn nhau. Gv nhận xét, chữa bài.
Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học
Gv hướng dẫn, Hs nghe, thực hiện.
I. Tìm hiểu chung
1. Nội dung
1.1. Đặc điểm của văn bản báo cáo
- Mục đích: Báo cáo nhằm tổng hợp trình bày về tình hình, sự việc và các kết quả đạt được một cá nhân hay tập thể.
- Nội dung: Phải ngắn gọn, đầy đủ, trình bày rõ ràng, lời lẽ đúng mực.
- Hình thức: Sạch sẽ, trang trọng, theo một số mục quy định sẵn.
1.2. Cách làm văn bản báo cáo
- Các mục quan trọng trong một văn bản báo cáo là: Báo cáo của ai? Báo cáo với ai? Báo cáo về việc gì? Kết quả như thế nào?
- Dàn mục văn bản đề nghị: (Sgk/135)
- Lưu ý: 
 + Tên văn bản cần viết chữ in hoa, khổ chữ to.
 + Các phần cân đối cách nhau 2 - 3 dòng. Không viết sát lề giấy và không chừa khoảng trống trên và dưới quá lớn. Kết quả báo cáo phải rõ ràng, cụ thể chi tiết.
2. Ghi nhớ: (Sgk/136)
II. Luyện tập
Bt1: Hs làm theo nhóm
Bt2: Hs thảo luận nhóm
Bt3:
III. Hướng dẫn tự học
- Nắm được đặc điểm văn bản báo cáo.
- Sưu tầm thêm một số văn bản báo cáo làm tài liệu học tập.
- Chuẩn bị bài tiếp theo: “Luyện tập làm văn bản đề nghị và báo cáo”.
E. Rút kinh nghiệm 
Tuần: 33	 Ngày soạn: 20/04/2013
Tiết: 126	 	 Ngày dạy : 22/04/2013
LUYỆN TẬP LÀM VĂN BẢN ĐỀ NGHỊ VÀ BÁO CÁO
A. Mức độ cần đạt
- Nắm được cách thức làm hai loại văn bản đề nghị và báo cáo.
- Biết ứng dụng các văn bản đề nghị và báo cáo vào các tình huống cụ thể.
- Tự rút ra những lỗi thường mắc, phương hướng và cách sửa chữa các lỗi thường mắc phải khi viết hai loại văn bản trên.
B. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng, thái độ
 1. Kiến thức
- Tình huống viết văn bản đề nghị và báo cáo.
- Cách làm văn bản đề nghị và báo cáo. Tự rút ra những lỗi thường mắc, phương hướng và cách sửa chữa các lỗi thường mắc phải khi viết hai loại văn bản này.
- Thấy được sự khác nhau giữa hai loại văn bản trên.
 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết một văn bản đề nghị và báo cáo đúng quy cách.
 3. Thái độ: Vận dụng những điều được học để áp dụng vào hoàn cảnh cụ thể.
C. Phương pháp
Vấn đáp, thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề.
D. Tiến trình dạy học
 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: Lớp 7A2 vắng (P,KP..)
 Lớp 7A5 vắng (P,KP..) 
 2. Kiểm tra bài cũ: CNêu khái niệm của văn bản đề nghị và văn bản báo cáo?
 3. Bài mới: Những tiết học trước, chúng ta đã biết thế nào là văn bản đề nghị và báo cáo. Hôm nay, một lần nữa, chúng ta lại thực hành viết hai loại văn bản này.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài dạy
Hoạt động 1: Hướng dẫn ôn lại lí thuyết về văn bản đề nghị và báo cáo
 Yêu cầu Hs xem lại kiến thức của các bài 28, 29, 30. 
CMục đích và nội dung của văn bản báo cáo và đề nghị có gì khác nhau?
-> Mục đích của văn bản đề nghị là đề đạt ý kiến, nguyện vọng xin được giải quyết còn mục đích của văn bản báo cáo là tổng hợp trình bày về tình hình, sự việc và các kết quả đạt được của một cá nhân hay tập thể cho cấp trên được biết. 
- Nội dung của văn bản đề nghị chủ yếu là trình bày nguyện vọng của người viết để xin được giải quyết một vấn đề gì đó còn nội dung của văn bản báo cáo thì chủ yếu lại là tổng hợp tình hình, nêu rõ kết quả đã đạt được bằng những số liệu cụ thể.
CHình thức của văn bản báo cáo và đề nghị có gì khác nhau? -> Các mục tương đối giống nhau, điểm khác nhau cơ bản về hình thức là báo cáo có tên thường là nêu báo cáo vế vấn đề gì; còn văn bản đề nghị thì chỉ ghi chung là Giấy đề nghị.
CCả hai văn bản khi viết cần tránh những sai sót gì? Những mục nào cần chú ý trong các văn bản?
-> Khi viết cần tránh các lỗi về nội dung như: Văn viết rườm rà, lời lẽ dài dòng, diễn đạt lủng củng không rõ ràng; Về hình thức: Chữ xấu, tẩy xoá, trình bày không cân đối, các mục lộn xộn...
Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập
Gv yêu cầu Hs thảo luận để làm bài tập 1.
Hs thảo luận và nêu lên các tình huống 
Gv yêu cầu Hs làm bài 2: Cho các tình huống, hãy viết văn bản báo cáo và văn bản đề nghị để trình bày trước lớp.
Cho các tình huống sau:
- Tình huống 1: Cô giáo chủ nhiệm muốn biết tình hình học tập và giữ gìn nề nếp của lớp trong tuần.
 - Tình huống 2: Nơi em ở, có một cơ sở sản xuất nhựa gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới cuộc sống xung quanh. Em hãy viết Giấy đề nghị gửi Chủ tịch UBND xã, kiến nghị về vấn đề này.
Gv chia nhóm. Hs tiến hành làm nhóm trên bảng phụ trong khoảng 5 – 7 phút, sau đó trình bày trước lớp.
Gv nhận xét, chỉnh sửa cho Hs.
- Gv yêu cầu Hs làm miệng bài tập 3.
Hoạt động 3: Hướng dẫn tự học
Gv hướng dẫn, hs nghe, thực hiện.
I. Ôn tập lí thuyết 
1. So sánh mục đích, nội dung và hình thức trình bày của văn bản đề nghị và văn bản báo cáo.
2. Những lỗi cần tránh khi viết văn bản báo cáo và đề nghị:
 + Lỗi về nội dung như: Văn viết rườm rà, lời lẽ dài dòng, diễn đạt lủng củng, không rõ ràng.
 + Các lỗi về hình thức: Chữ xấu, tẩy xoá, trình bày không cân đối, các mục lộn xộn...
II. Luyện tập
1. Bt1
2. Bt2
3. Bt 3:
- Tình huống a: Viết báo cáo là không phù hợp mà phải viết đơn trình bày hoàn cảnh và đề đạt nguyện vọng của mình.
- Tình huống b: Phải viết báo cáo vì cô giáo muốn biết tình hình và kết quả của lớp trong việc giúp đỡ các gia đình thương binh, liệt sỹ, Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
- Tình huống c: Trường hợp này không thể viết đơn mà phải viết văn bản đề nghị.
III. Hướng dẫn tự học
- Tiếp tục thực hành viết văn bản đề nghị và báo cáo.
- Phát hiện và sửa các lỗi thường mắc trong một văn bản đề nghị và văn bản báo cáo.
- Chuẩn bị bài tiếp theo: Ôn tập Tập làm văn.
E. Rút kinh nghiệm