Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Tiết 143: Chương trình địa phương phần Tiếng Việt

Tuần 29	Ngày soạn: 07/03/2011
Tiết 143	Ngày dạy: 10/03/2011
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT
I Mục tiêu: Giúp HS:
1. Kiến thức:
-Mở rộng vốn từ địa phương
-Hiểu tác dụng của từ ngữ địa phương 
 2. Kĩ năng: 
-Nhận biết được một số từ ngữ địa phương ,biết chuyển chúng sang từ ngữ toàn dân tương ứng và ngược lại 
 3. Thái độ:
 -Giáo dục học sinh có thái độ đúng đắn đối với việc dùng từ ngữ địa phương trong đời sống, nhận xét về cách sử dụng từ ngữ địa phương khi dùng trong bài viết.
II. Chuẩn bị :
 - GV: Nghiên cứu kĩ văn bản ở sách chuẩn kiến thức,SGK + SGV để soạn bài.Bảng phụ bt1
 - HS: Đọc kĩ bài học,trả lời câu hỏi trong bài.
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động:
1.Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: - Kiểm tra vở soạn của 5 học sinh 
3. Bài mới: 
Hoạt động của giáo viên 
Nội dung
Hoạt động 1:Phương pháp thuyết trình
 *Hoạt động 2:Phương pháp thuyết trình ,vấn đáp tái hiện ,giải thích-minh họa ,thảo luận nhóm 
- GV cho HS đọc bài tập, xác định yêu cầu của bài tập 
? Tìm từ ngữ địa phương trong đoạn trích?
? Tìm các từ có nghĩa tương đương với các từ ấy trong từ toàn dân?
HS làm việc theo nhóm.(6 nhóm) làm trong 5’
Nhóm 1+2 câu a
Nhóm 3+4câu b
Nhóm 5+6câu c
Đại diện nhóm trả lời.
- Lớp nhận xét, bổ sung. GV nhận xét chung trên bảng phụ 
- HS đọc yêu cầu bài tập 2. 
 ?Từ kêu ở câu nào là từ địa phương, từ nào là từ toàn dân ?
? Hãy dùng cách diễn đạt khác hoặc dùng từ đồng nghĩa để làm rõ sự khác nhau đó.
- HS đọc yêu cầu bài tập 3
? Trong hai câu đố sau, từ nào là từ địa phương ? Những từ đó tương đương với những từ nào trong ngôn ngữ toàn dân ?
-Học sinh thảo luận theo căp trong 3’
-Đại diện các cặp trả lời ,lớp nhận xét ,bổ sung 
-GV nhận xét ,bổ sung 
- HS đọc yêu cầu bài tập 5.
?Có nên để cho nhân vật Thu trong
 truyện Chiếc lược ngà dùng từ ngữ
 toàn dân không ? Vì sao ?
-Học sinh trả lời ,lớp nhận xét bổ sung 
-GV nhận xét bổ sung 
- H: Tại sao trong lời kể chuyện của tác
 giả cũng có những từ ngữ điạ phương.
-Học sinh trả lời ,lớp nhận xét bổ sung 
-GV nhận xét bổ sung 
Luyện tập 
Bài tập 1: Xác định các từ ngữ địa phương và giải nghĩa các từ ngữ đó.
 a. Thẹo→ Sẹo
 Lặp bặp → lắp bắp.
 Ba → bố, cha.
 b. Má → mẹ.
 Kêu → gọi.
 Đâm → trở thành.
 Đũa bếp → đũa cả.
 Nói trổng → nói trống không.
 Vô → vào.
 c.Lui cui → lúi húi.
 Nhắm → cho là.
Bài tập 2.
 a. Kêu→ từ toàn dân, có thể thay thế bằng nói to.
 b.Kêu→ từ địa phương, tương đương với từ toàn dân là gọi.
Bài tập 3
 -Từ địa phương: Chi → gì.
 - Trái → quả.
 - Kêu → gọi.
 - Trống hổng trống hảng→ trống rỗng trống rễnh.
 Bài tập 5
 a. Không nên để cho nhân vật Thu trong truyện Chiếc lược ngà dùng từ toàn dân.Vì em bé chưa có dịp giao tiếp rộng rãi ra bên ngoài địa phương của mình. Hơn nữa nếu để cho nhân vật Thu dùng từ ngữ toàn dân thì chuyện sẽ mất đi nét riêng, độc đáo.
 b. Trong lời kể của tác giả vẫn dùng từ địa phương dễ hiểu để nêu sắc thái của vùng đất nơi việc được kể diễn ra. Tuy nhiên tác giả có chủ định không dùng quá nhiều từ ngữ địa phương để khỏi gây khó hiểu cho người đọc không phải là người địa phương đó.
 4.Củng cố 
- Khi sử dụng từ ngữ địa phương cần chú ý điều gì?
5.Dặn dò:
- Về nhà xem lại tất cả các bài tập đã làm. Làm bài tập 4 còn lại.
- Chuẩn bị viết bài TLV số 7.
IV.. Rút kinh nghiệm: ......................................................................................................
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................