Tiết 25 - Tiếng Việt:
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TỪ VỰNG (tiếp theo)
A. MỤC TIÊU: Giúp học sinh:
Nắm được hiện tượng phát triển của từ vựng của một ngôn ngữ bằng cách tăng số lượng từ ngữ :
- Tạo thêm tữ ngữ mới.
- Mượn từ ngữ của tiếng nước ngoài.
B. PHƯƠNG PHÁP:
- Nêu và giải quyết vấn đè, luyện tập.
C. CHUẨN BỊ:
- GV: Soạn bài và đọc tài liệu tham khảo.
- HS: Đọc và chuẩn bị bài ở nhà; tham khảo tài liệu có liên quan đến bài học
Ngµy so¹n: 05/10/2007 Ngµy d¹y: 10-1 /10/2007 TiÕt 25 - TiÕng ViƯt: sù ph¸t triĨn cđa tõ vùng (tiÕp theo) A. Mơc tiªu: Giĩp häc sinh: N¾m ®ỵc hiƯn tỵng ph¸t triĨn cđa tõ vùng cđa mét ng«n ng÷ b»ng c¸ch t¨ng sè lỵng tõ ng÷ : - T¹o thªm t÷ ng÷ míi. - Mỵn tõ ng÷ cđa tiÕng níc ngoµi. b. ph¬ng ph¸p: - Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ì, luyƯn tËp. C. ChuÈn bÞ: - GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o. - HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi häc. d. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ỉn ®Þnh tỉ chøc. - KiĨm tra sÜ sè. II. KiĨm tra bµi cị. C©u hái: NghÜa cđa tõ biÕn ®ỉi vµ ph¸t triĨn nh thÕ nµo? Trong trêng hỵp cã nghÜa chuyĨn ®ỵc h×nh thµnh theo ph¬ng thøc chuyĨn nghÜa nµo? III. Bµi míi. 1/. Giíi thiƯu bµi. - GV dÉn d¾t HS vµo bµi míi. 2/. TriĨn khai bµi. Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: T×m hiĨu c¸ch t¹o tõ ng÷ míi - HS th¶o luËn c©u hái 1- SGK: H·y cho biÕt trong thêi gian gÇn ®©y cã nh÷ng t÷ ng÷ míi nµo ®ỵc cÊu t¹o trªn c¬ së c¸c tõ sau: ®iƯn tho¹i, kinh tÕ, di ®éng, së h÷u, tri thøc, ®Ỉc khu, trÝ tuƯ? Gi¶i nghÜa cđa nh÷ng tõ ng÷ míi cÊu t¹o ®ã? (Tra tõ ®iĨn ®Ĩ biÕt nghÜa nh÷ng tõ míi cÊu t¹o.) - HS tr¶ lêi c©u hái 2 SGK: H·y t×m nh÷ng tõ ng÷ míi cã cÊu t¹o theo m« h×nh: x + tỈc ( nh kh«ng tỈc...) - GV: Tõ ®ã em rĩt ra nhËn xÐt g× vỊ sù ph¸t triĨn nghÜa cđa tõ vùng? ? Cã mÊy c¸ch t¹o tõ míi. ? LÊy VD? - HS rĩt ra kÕt luËn; §äc ghi nhí. I. T¹o tõ ng÷ míi. 1. VÝ dơ: a. Nh÷ng tõ ng÷ míi ®ỵc cÊu t¹o trong thêi gian gÇn ®©y trªn c¬ së c¸c tõ: ®iƯn tho¹i, kinh tÕ, di ®éng, së h÷u, tri thøc, ®Ỉc khu, trÝ tuƯ: - §iƯn tho¹i di ®éng: ®iƯn tho¹i v« tuyÕn nhá mang theo ngêi, ®ỵc sư dơng trong vïng phđ sãng cđa c¬ së cho thuª bao. - Kinh tÕ tri thøc: nỊn kinh tÕ chđ yÕu dùa vµo viƯc s¶n xuÊt, lu th«ng, ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cã hµm lỵng tri thøc cao. - §Ỉc khu kinh tÕ: khu vùc dµnh riªng cho ®Ĩ thu hĩt vèn vµ c«ng nghƯ níc ngoµi víi nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·i. - Së h÷u trÝ tuƯ: quyỊn së h÷u ®èi víi s¶n phÈm do ho¹t ®éng trÝ tuƯ mang l¹i, ®ỵc ph¸p luËt b¶o hé quyỊn t¸cgi¶....... b. Tõ ng÷ míi theo m« h×nh cÊu t¹o: x + tỈc: Tin tỈc, kh«ng tỈc, l©m tỈc... 2. KÕt luËn - T¹o tõ míi lµ mét c¸ch ®Ĩ ph¸t triĨn tõ vùng TiÕng ViƯt. - Cã 2 c¸ch t¹o tõ míi: + Ph¬ng thøc l¸y: VÝ dơ: ®iƯu ®µ, ®iƯu ®µng, lØnh kØnh, lÞch kÞch.................................................. + Ph¬ng thøc ghÐp: c¸c tõ ng÷ míi chđ yÕu ®ỵc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng l¹i víi nhau. VÝ dơ: xe m¸y, xe t¨ng,.., c«ng n«ng...... * Ghi nhí Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu mỵn tõ ng÷ cđa tiÕng níc ngoµi Häc sinh ®äc vÝ dơ 1a, b - GV: T×m tõ H¸n ViƯt trong ®o¹n trÝch? - Häc sinh lµm bµi tËp 2 mơc II. - GV: Nh÷ng tõ nµy cã nguån gèc tõ ®©u? - HS x¸c ®Þnh ®ỵc lµ tõ tiÕng Anh. - GV: VËy qua ph©n tÝch vÝ dơ em cã thĨ rĩt ra nhËn xÐt g×? HS ®äc ghi nhí II. Mỵn tõ ng÷ cđa tiÕng níc ngoµi 1. VÝ dơ: a. T×m tõ H¸n ViƯt: 1a: Thanh minh, tiÕt, lƠ, t¶o mé, héi, ®¹p thanh, yÕn thanh, bé hµnh, xu©n, tµi tư, giai nh©n. 1b: B¹c mƯnh, duyªn phËn, thÇn linh, chøng gi¸m, thiÕp, ®oan trang, tiÕt trinh, b¹ch ngäc. b. Tõ ng÷ míi: a: BƯnh AIDS -> Cã nguån gèc tõ b: Ma-kÐt-ting tiÕng Anh. 2. KÕt luËn Trong qu¸ tr×nh ph¸t triĨn, TiÕng ViƯt ®· mỵn rÊt nhiỊu tõ ng÷ níc ngoµi ®Ĩ lµm phong phĩ cho vèn TiÕng ViƯt. Chđ yÕu lµ mỵn tiÕng H¸n. * Ghi nhí Ho¹t ®éng 3: LuyƯn tËp Bµi 1: Lµm theo nhãm t¹i chç gi¸o viªn tỉ chøc b¸o c¸o kÕt qu¶ s÷a ch÷a kÕt luËn. Bµi 2: Chia nhãm lµm bµi 2 (4 nhãm) Mçi nhãm t×m 2 tõ, thi nhanh trong 3 phĩt lªn b¶ng. GV sưa ch÷a c¸ch gi¶i nghÜa khen thëng ®éi lµm nhanh. (Gỵi ý: c¸c ngµnh lÜnh vùc kh¸c nhau) Bµi 3: GV chia 2 cét cho 2 HS lªn ®iỊn vµo cét. Bµi 4: GV tỉ chøc cho HS th¶o luËn theo yªu cÇu SGK. iii. luyƯn tËp Bµi 1: - X + trêng (ChiÕn trêng, c«ng trêng...) - X + ho¸ (c¬ giíi ho¸..) - X + ®iƯn tư (th ®iƯn tư, gi¸o dơc ®iƯn tư...) Bµi 2: 5 tõ míi gÇn ®©y. - Bµn tay vµng (bµn tay tµi giái, hiÕm cã trong viƯc thùc hiƯn 1 thao t¸c lao ®éng vµ kinh tÕ nhÊt ®Þnh.) - C¬m bơi (c¬m gi¸ rỴ, trong qu¸n nhá.) - CÇu truyỊn h×nh. - C«ng nghƯ cao... - C«ng viªn níc. - §êng cao tèc. Bµi 3: Tõ mỵn tiÕng H¸n - M·ng xµ - Biªn phßng - Than «, n« lƯ - T« thuÕ, phi ¸n - Phª b×nh, ca sÜ Tõ mỵn ng«n ng÷ ¢u - Xµ phßng - ¤ t« - Ra ®i « - Cµ phª - Ca n« Bµi 4: Th¶o luËn: Ng«n ng÷ cđa 1 ®Êt níc cÇn thay ®ỉi phï hỵp víi sù ph¸t triĨn. * Híng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ - N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc; Lµm bµi tËp hoµn chØnh. -TiÕp tơc su tÇm tµi liƯu, chuÈn bÞ cho tiÕt häc tiÕp theo. - ChuÈn bÞ: TruyƯn KiỊu cđa NguyƠn Du. D. §¸NH GI¸ §IỊU CHØNH KÕ HO¹CH: * Thêi gian * KiÕn thøc * Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng: Ngµy so¹n: 07/10/2007 Ngµy d¹y: /10/2007 TiÕt 26 - V¨n b¶n: TruyƯn KiỊu cđa NguyƠn Du A. Mơc tiªu: Giĩp häc sinh: - N¾m ®ỵc nh÷ng nÐt chđ yÕu vỊ cuéc ®êi, con ngêi, sù nghiƯp v¨n ch¬ng cđa NguyƠn Du. - N¾m ®ỵc cèt truyƯn, nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n vỊ néi dung vµ nghƯ thuËt cđa TruyƯn KiỊu. Tõ ®ã thÊy ®ỵc TruyƯn KiỊu lµ kiƯt t¸c cđa v¨n häc d©n téc. B. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS: - GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o; Tranh NguyƠn Du vµ TruyƯn KiỊu. V¨n b¶n TruyƯn KiỊu, su tÇm mét sè lêi b×nh vỊ NguyƠn Du vµ TruyƯn KiỊu - HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi häc. C. tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y häc * ỉn ®Þnh líp, kiĨm tra bµi cị. Bµi cị: ? KiĨm tra viƯc so¹n bµi cđa häc sinh. * Tỉ chøc d¹y häc bµi míi Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: T×m hiĨu t¸c gi¶ NguyƠn Du GV yªu cÇu HS dùa vµo th«ng tin SGK giíi thiƯu vµi nÐt chÝnh vỊ tiĨu sư cđa NguyƠn Du. Gỵi ý: + N¨m sinh, n¨m mÊt, tªn tù, biƯt hiƯu cđa NguyƠn Du? + H·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh vỊ thêi ®¹i, gia ®×nh, cuéc ®êi cđa NguyƠn Du? - HS tr¶ lêi GV chØnh sưa vµ bỉ sung thªm. - GV: Nh÷ng biÕn cè lÞch sư x· héi cã ¶nh hëng ®Õn nh÷ng s¸ng t¸c cđa «ng? - HS rĩt ra nhËn xÐt. - GV: Cuéc ®êi «ng ®· cã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn s¸ng t¸c TruyƯn KiỊu ? - Häc sinh ph¸t biĨu, GV kh¸i qu¸t, bỉ sung. - GV: KĨ tªn nh÷ng t¸c phÈm chÝnh cđa NguyƠn Du ? Ch÷ H¸n? Ch÷ N«m? - HS kĨ ®ỵc mét sè t¸c phÈm tiªu biĨu. Gi¸o viªn chuyĨn ý sang mơc II. I. T¸c gi¶ NguyƠn Du 1. Cuéc ®êi - NguyƠn Du (1765 - 1820) Tªn ch÷: Tè Nh, hiƯu: Thanh Hiªn. Quª qu¸n: Lµng tiªn §iỊn, HuyƯn Nghi Xu©n, TØnh Hµ TÜnh. - Gia ®×nh: NguyƠn Du xuÊt th©n trong mét gia ®×nh ®¹i quý téc, nhiỊu ®êi lµm quan vµ cã truyỊn thèng v¨n häc. - Thêi ®¹i: Cã nh÷ng biÕn ®ỉi kinh thiªn ®éng ®Þa, tËp ®oµn phong kiÕn tranh giµnh quyỊn lùc, quyÕt liƯt, khëi nghÜa n«ng d©n T©y S¬n, qu©n Thanh x©m lỵc, Quang Trung ph¸ tan qu©n Thanh, ®¸nh ®ỉ chÝnh quyỊn Lª - TrÞnh, NguyƠn. NguyƠn ¸nh lËt ®ỉ T©y S¬n thiÕt lËp triỊu NguyƠn ... NguyƠn Du g¾n bã víi mét triỊu ®¹i lÞch sư ®Çy biÕn ®éng, nhiỊu sù kiƯn lÞch sư träng ®¹i, v× vËy ®· t¸c ®éng m¹nh tíi t×nh c¶m vµ nhËn thøc cđa «ng, lµm xuÊt hiƯn nh÷ng quan niƯm míi vỊ nh©n sinh, x· héi, con ngêi trong ®ã cã trµo lu nh©n ®¹o CN. 2. V¨n häc N¨ng khiÕu v¨n häc bÈm sinh+ Vèn sèng v« cïng phong phĩ + Tr¸i tim yªu th¬ng vÜ ®¹i tậ nªn thiªn tµi NguyƠn Du. Sù nghiƯp v¨n häc cđa NguyƠn Du víi nh÷ng s¸ng t¹o lín cã gi¸ trÞ c¶ vỊ ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m, xuÊt s¾c nhÊt lµ "TruyƯn KiỊu". - T¸c phÈm : + Ch÷ H¸n : C¸c tËp th¬ : Thanh Hiªn thi tËp, B¾c hµnh t¹p lơc, Nam trung t¹p ng©m. ( 243 bµi ). + Ch÷ N«m: TruyƯn KiỊu, V¨n chiªu hån....... Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu TruyƯn KiỊu - GV: VÞ trÝ cđa TruyƯn KiỊu trong nỊn v¨n häc ViƯt Nam ? - HS x¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa TruyƯn KiỊu - GV:Em h·y nªu nguån gèc cđa TruyƯn KiỊu? VËy TruyƯn KiỊu cã ph¶i lµ t¸c phÈm phiªn dÞch kh«ng? - HS chØ ra nguån gèc cđa TruyƯn KiỊu. - GV: X¸c ®Þnh thĨ lo¹i cđa TruyƯn KiỊu ? - HS x¸c ®Þnh ®ỵc thĨ lo¹i cđa VB. GV giíi thiƯu thªm vỊ truyƯn N«m. Häc sinh dùa vµo néi dung tãm t¾t TruyƯn KiỊu lÇn lỵt kĨ l¹i truyƯn theo 3 ®o¹n lín. GV cho HS th¶o luËn nhãm (5 nhãm) c¸c c©u hái sau: - Nhãm 1: Qua tãm t¾t t¸c phÈm em h×nh dung x· héi ®ỵc ph¶n ¸nh trong TruyƯn KiỊu lµ x· héi nh thÕ nµo? - Nhãm 2: NguyƠn Du rÊt c¶m th¬ng víi cuéc ®êi cđa ngêi phơ n÷ em h·y dÉn ra vµi VD ®Ĩ chøng minh? - Nhãm 3: ViƯc kh¾c ho¹ h×nh tỵng nh÷ng nh©n vËt M· Gi¸m Sinh, Hå T«n HiÕn trong c¸ch miªu t¶ nhµ th¬ biĨu hiƯn th¸i ®é nh thÕ nµo? - Nhãm 4: NguyƠn Du x©y dùng trong t¸c phÈm mét nh©n vËt anh hïng theo em lµ ai? Mơc ®Ých cđa t¸c gi¶? - Nhãm 5: C¸ch Thuý KiỊu b¸o ©n b¸o o¸n thĨ hiƯn t tëng g× cđa t¸c phÈm? - HS th¶o luËn vµ b¸o c¸o kÕt qu¶. GV thuyÕt tr×nh 2 thµnh tùu lín vỊ nghƯ thuËt cđa t¸c phÈm. - GV cho HS minh ho¹ c¸ch sư dơng ng«n ng÷ trong t¶ c¶nh, t¶ c¶nh ngơ t×nh trong nh÷ng ®o¹n trÝch. GV cho HS ®äc phÇn ghi nhí (SGK). II . TruyƯn KiỊu ( §o¹n trêng t©n thanh ) 1. VÞ trÝ : §Ønh cao chãi läi cđa nỊn v¨n häc ViƯt Nam, mét trong nh÷ng kiƯt t¸c cđa v¨n häc thÕ giíi, vµ cđa nghƯ thuËt thi ca TV. 2. Nguån gèc : Dùa theo cèt truyƯn Kim V©n KiỊu TruyƯn cđa Thanh T©m Tµi Nh©n ( Trung Quèc ). B»ng thiªn tµi nghƯ thuËt vµ tÊm lßng nh©n ®¹o s©u s¾c, NguyƠn Du ®· thay m¸u ®ỉi hån, lµm cho t¸c phÈm trë thµnh mét kiƯt t¸c vÜ ®¹i cđa v¨n häcViƯt Nam. 3. ThĨ lo¹i : - TruyƯn th¬ ch÷ N«m, theo thĨ lơc b¸t. - Dµi 3254 c©u. 4. Tãm t¾t : - GỈp gì ®Ýnh íc. - Gia biÕn lu l¹c. - §oµn tơ. 5. Gi¸ trÞ cđa TruyƯn KiỊu : a. Néi dung : * Gi¸ trÞ hiƯn thùc : -TruyƯn KiỊu lµ mét bøc tranh vỊ mät x· héi bÊt c«ng, tµn b¹o. - Sè phËn bÊt h¹nh cđa mét ngêi phơ n÷ ®øc h¹nh, tµi hoa trong x· héi phong kiÕn. * Gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c : - TruyƯn KiỊu ®Ị cao t×nh yªu tù do kh¸t väng c«ng lý vµ ca ngỵi phÈm chÊt cao ®Đp cđa con ngêi. -TruyƯn KiỊu lµ tiÕng nãi lªn ¸n c¸c thÕ lùc tµn b¹o chµ ®¹p lªn quyỊn sèng con ngêi. Hoµi Thanh : " §ã lµ mét b¶n ¸n, mét tiÕng kªu th¬ng, mét íc m¬ vµ mét c¸i nh×n bÕ t¾c " b. Gi¸ trÞ nghƯ thuËt : - TruyƯn KiỊu lµ mét kiƯt t¸c nghƯ thuËt, víi bĩt ph¸p cđa mét nghƯ sÜ thiªn tµi, lµ sù kÕt tinh thµnh tùu v¨n häc d©n téc trªn hai ph¬ng diƯn ng«n ng÷ vµ thĨ lo¹i. Thµnh c«ng cđa NguyƠn Du lµ trªn tÊt c¶ c¸c ph¬ng diƯn mµ ®Ỉc s¾c nhÊt lµ nghƯ thuËt x©y dùng nh©n vËt. -TruyƯn KiỊu lµ tËp ®¹i thµnh cđa ng«n ng÷ v¨n häc d©n téc * Híng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ - N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc; - BTVN: ViÕt v¨n b¶n giíi thiƯu kh¸i qu¸t vỊ NghuyƠn Du vµ TruyƯn KiỊu. -TiÕp tơc su tÇm tµi liƯu, chuÈn bÞ cho tiÕt häc tiÕp theo. - ChuÈn bÞ: ChÞ em Thuý KiỊu. Ngµy so¹n: 08/10/2007 Ngµy d¹y: 12/10/2007 TiÕt 27 - V¨n b¶n: CHÞ EM THUý KIỊU A. Mơc tiªu: Giĩp häc sinh: - ThÊy ®ỵc tµi n¨ng nghƯ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cđa NguyƠn Du: kh¾c ho¹ nh÷ng nÐt riªng vỊ nhan s¾c, tµi n¨ng, tÝnh c¸ch, sè phËn Thuý V©n, Thuý KiỊu b»ng bĩt ph¸p nghƯ thuËt cỉ ®iĨn. - ThÊy ®ỵc c¶m høng nh©n ®¹o trong truyƯn KiỊu: Tr©n träng, ca ngỵi vỴ ®Đp con ngêi. - BiÕt vËn dơng bµi häc ® ... lỈng thay b»ng: v¾ng lỈng, yªn tÜnh b, Thµnh lËp b»ng: thiÕt lËp c, C¶m xĩc thay b»ng: c¶m ®éng, c¶m phơc. * Bµi tËp 4. TiÕng ViƯt cđa chĩng ta lµ mét ng«n ng÷ trong s¸ng vµ giµu ®Đp . Muèn g×n gi÷ sù trong s¸ng vµ giµu ®Đp cđa ng«n ng÷ d©n téc ph¶i häc tËp lêi ¨n tiÕng nãi. IV. Cđng cè. - Häc sinh tr¶ lêi c©u: ? T¹i sao ph¶i cÇn trau dåi vèn tõ ? lµm thÕ nµo ®Ĩ lµm t¨ng vèn tõ ?. V. DỈn dß. Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ: - TiÕp tơc trau dåi vèn tõ. - BTVN: Hoµn chØnh c¸c bµi tËp vµo vë ( bµi tËp 5,6,7,8,9). - ChuÈn bÞ: ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 2 (§äc vµ lµm dµn ý c¸c ®Ị trong sgk trang 105). Ngµy so¹n: 05/10/2008 Ngµy d¹y: 08/10/2008 TiÕt 34,35 - TËp lµm v¨n: viÕt Bµi tËp lµm v¨n sè 2 (V¨n tù sù kÕt hỵp víi yÕu tè miªu t¶) A. Mơc tiªu: Giĩp häc sinh: - BiÕt vËn dơng nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ĩ thùc hµnh viÕt mét bµi v¨n tù sù kÕt hỵp víi miªu t¶ c¶nh vËt , con ngêi , hµnh ®éng . - RÌn luyƯn kÜ n¨ng diƠn ®¹t , tr×nh bẳ B. ph¬ng ph¸p: - ViÕt bµi tù luËn. c. ChuÈn bÞ: - GV: Ra ®Ị vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o; - HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; ®äc vµ lµm dµn ý c¸c ®Ị trong sgk trang 105; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi kiĨm tra. D. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ỉn ®Þnh tỉ chøc. ( 1’ ) II. KiĨm tra bµi cị. iii. bµi míi. ( 84’ ) 1/. Giíi thiƯu bµi. 2/. TriĨn khai bµi. *. §Ị bµi: Tëng tỵng 20 n¨m sau, vµo mét ngµy hÌ, em vỊ th¨m l¹i trêng cị. H·y viÕt th cho mét b¹n häc håi Êy kĨ l¹i mét buỉi th¨m trêng ®Çy xĩc ®éng ®ã. *. Yªu cÇu: 1. Yªu cÇu: -X¸c ®Þnh thĨ lo¹i : + ViÕt th – tù sù tëng tỵng. Cã sù kÕt hỵp yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù. - Néi dung : KĨ vỊ buỉi th¨m trêng vµo mét ngµy hÌ sau 20 n¨m xa c¸ch. Tëng tëng ®· trëng thµnh, cã mét vÞ trÝ c«ng viƯc naß ®ã - H×nh thøc: ViÕt díi d¹ng mét bøc th cho ngêi b¹n. 2. Cho ®iĨm: a. Néi dung: * Më bµi: ( 1 ®iĨm ) - Giíi thiƯu hoµn c¶nh, lÝ do vỊ th¨m trêng cị ,vÞ trÝ cđa m×nh khi viÕt th cho b¹n. - C¶m xĩc cđa “t«i”. * Th©n bµi: ( 6,0 ®iĨm ) - Miªu t¶ c¶nh tỵng ng«i trêng vµ nh÷ng ®ỉi thay (g¾n víi c¶nh ngµy hÌ) + Nhµ trêng, líp häc nh thÕ nµo? + C¶nh thiªn nhiªn ra sao? - T©m tr¹ng cđa m×nh + Trùc tiÕp xĩc ®éng nh thÕ nµo? + Kû niƯm gỵi vỊ lµ g×? + Kû niƯm víi ngêi viÕt th - KÕt thĩc buỉi th¨m nh thÕ nµo? * KÕt bµi: ( 1 ®iĨm ) - Suy nghÜ g× vỊ ng«i trêng - Høa hĐn víi b¹n ngµy häp líp. - KÕt thĩc th. b. H×nh thøc: - Bè cơc: 1,0 ®iĨm - Lêi v¨n, dïng tõ, ®Ỉt c©u: 1,0 ®iĨm IV. Cđng cè. ( 3’ ) - GV: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ qĩa tr×nh lµm bµi cđa häc sinh. V. DỈn dß. ( 2’ ) Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ: - ViÕt l¹i bµi viÕt ë nhµ. - ChuÈn bÞ: M· gi¸m sinh mua KiỊu. Ngµy so¹n: 09/10/2008 Ngµy d¹y: 15/10/2008 TiÕt 36. V¨n b¶n: m· gi¸m sinh mua kiỊu A. Mơc tiªu: Giĩp häc sinh: - HiĨu ®ỵc tÊm lßng nh©n ®¹o cđa NguyƠn Du: khinh bØ vµ c¨m phÉn s©u s¾c bän bu«n ngêi; ®au ®ín, xãt xa tríc thùc tr¹ng con ngêi bÞ h¹ thÊp, bÞ trµ ®¹p - ThÊy ®ỵc nghƯ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cđa t¸c gi¶: kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch qua diƯn m¹o,cư chØ. - RÌn kÜ n¨ng ®äc, ph©n tÝch nh©n vËt. B. Ph¬ng ph¸p: - Gi¶ng, vÊn ®¸p, th¶o luËn nhãm. c. ChuÈn bÞ: - GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o; Su tÇm mét sè lêi b×nh vỊ ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiỊu; B¶ng phơ vµ tranh ¶nh vỊ TruyƯn KiỊu. - HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi häc. d. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ỉn ®Þnh tỉ chøc. ( 1’ ) - KiĨm tra sÜ sè. II. KiĨm tra bµi cị. ( 5’ ) C©u hái: ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch "C¶nh ngµy xu©n"? III. Bµi míi. GV: DÉn d¾t HS vµo bµi míi. Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 1: §äc - t×m hiĨu chung v¨n b¶n ( 15’ ) - GV: Híng dÉn HS ®äc. GV ®äc mÉu.( yªu cÇu: Giäng ®äc râ rµng, cã søc biĨu c¶m ). - HS: §äc theo sù híng dÉn cđa GV. - GV: KiĨm tra viƯc HS n¾m tõ ng÷ khã. TËp trung c¸c tõ ng÷ thuéc chĩ thÝch: (1), (2), (3),... - HS: Tr¶ lêi theo yªu cÇu cđa GV. - GV: H·y x¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa ®o¹n trÝch trong t¸c phÈm TruyƯn KiỊu? - HS: Dùa vµo chĩ thÝch vµ néi dung ®o¹n trÝch ®Ĩ x¸c ®Þnh. - GV: §o¹n trÝch tËp trung ®Ị cËp néi dung g×? - HS: X¸c ®Þnh néi dung ®o¹n trÝch. i. §äc - t×m hiĨu chung v¨n b¶n. 1. §äc. - Sgk. 2. T×m hiĨu tõ ng÷ khã. - Sgk. 3. VÞ trÝ ®o¹n trÝch - N»m ë ®Çu phÇn thø hai (Gia biÕn vµ lu l¹c). - §o¹n trÝch gåm 26 c©u tõ c©u 621 ®Õn c©u 646 trong TruyƯn KiỊu. 4. §¹i ý. §o¹n trÝch nãi vỊ viƯc M· Gi¸m Sinh ®Õn mua KiỊu. Ho¹t ®«ng 2: T×m hiĨu chi tiÕt v¨n b¶n ( 19’ ) - GV: Cho HS quan s¸t tranh vµ yªu cÇu HS nªu c¶m nhËn vỊ M· Gi¸m Sinh. - HS: §äc n¨m c©u ®Çu ®o¹n trÝch. - GV: Qua c¸c c©u th¬ trªn ta biÕt g× vỊ lai lÞch cđa M· Gi¸m Sinh? - HS: Dùa vµo v¨n b¶n x¸c ®Þnh. - GV: C¸ch giíi thiƯu lai lÞch cđa M· Gi¸m Sinh cã ®iỊu g× ®¸ng chĩ ý? Em cã nhËn xÐt g× vỊ con ngêi M· Gi¸m Sinh qua lai lÞch vµ lêi nãi cđa y? - HS: Ph¸t hiƯn vµ rĩt ra nhËn xÐt. - GV: DiƯn m¹o cđa M· Gi¸m Sinh ®ỵc t¸c gi¶ vÏ b»ng nh÷ng nÐt vÏ nµo? DiƯn m¹o Êy cho thÊy M· Gi¸m Sinh lµ ngêi nh thÕ nµo? - HS: T×m hiĨu, tqr¶ lêi. GV b×nh. - HS: §äc tõ Tríc thÇy....sç sµng - GV: Cư chØ, hµnh ®éng cđa thÇy tí M· Gi¸m Sinh ®ỵc kh¾c ho¹ nh thÕ nµo? Qua ®ã cho thÊy b¶n chÊt con ngêi y ra sao? - HS: X¸c ®Þnh cư chØ, hµnh ®éng cđa nh©n vËt vµ rĩt ra nhËn xÐt. - GV: Tõ t×m hiĨu trªn, em cã nhËn xÐt chung g× vỊ M· Gi¸m Sinh? - HS rĩt ra tiĨu kÕt. - GV: NÐt nỉi bËt trong nghƯ thuËt t¶ ngêi cđa NguyƠn Du trong ®o¹n trÝch trªn lµ g×? - HS: X¸c ®Þnh ngßi bĩt t¶ ngêi ®Ỉc s¾c cđa NguyƠn Du. II. t×m hiĨu chi tiÕt v¨n b¶n 1. Nh©n vËt M· Gi¸m Sinh. a. DiƯn m¹o, cư chØ. - Lai lÞch: + Ngêi "viƠn kh¸ch". + Tªn: M· Gi¸m Sinh (XuÊt hiƯn trong vai mét chµng sinh viªn Quèc Tư Gi¸m, ®i mua KiỊu lµm lÏ). + Quª: HuyƯn L©m Thanh + Tuỉi: Qu¸ niªn ngo¹i tø tuÇn. Lai lÞch kh«ng râ rµng, cơ thĨ. - Ng«n ng÷: céc lèc, khiÕm nh·. - DiƯn m¹o: + Mµy r©u nh½n nhơi, + ¸o quÇn b¶nh bao ch¶i chuèt lè l¨ng, kƯch cìm. - D¸ng ®iƯu, cư chØ: + Tríc thÇy sau tí lao xao ån µo, l¸o nh¸o, kÐm lÞch sù. + "Ngåi tãt": tÝnh tõ chØ b¶n chÊt ngåi nhanh, ngåi chỉm hỉm, ng¶ ghÕ kh«ng cÇn ai ®ỵi, ai mêi, M· Gi¸m Sinh hiƯn râ lµ con ngêi ngç ng¸o, hçn xỵc.. * M· Gi¸m Sinh lµ kỴ gi¶ dèi, thiÕu lƠ ®é, thiÕu lÞch sù vµ lßng tù träng. H¾n kh«ng ph¶i lµ mét sinh viªn mµ chØ lµ mét kỴ tiĨu nh©n, v« häc, ®Ých thÞ lµ mét con bu«n. - NghƯ thuËt: Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt qua hµnh ®éng, cư chØ. IV. Cđng cè. ( 3’ ) - HS nh¾c l¹i vÞ trÝ vµ ®¹i ý cđa ®o¹n trÝch. V. DỈn dß. ( 2’ ) GV híng dÉn häc sinh: - N¾m v÷ng kiÕn thøc ®o¹n trÝch ®ỵc häc. - BTVN: §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiỊu. - ChuÈn bÞ bµi míi: M· Gi¸m Sinh mua KiỊu ( phÇn tiÕp theo ). Ngµy so¹n: 09/10/2008 Ngµy d¹y: 15/10/2008 TiÕt 37 V¨n b¶n: m· gi¸m sinh mua kiỊu ( tiÕp theo ) A. Mơc tiªu: Giĩp häc sinh: - HiĨu ®ỵc tÊm lßng nh©n ®¹o cđa NguyƠn Du: khinh bØ vµ c¨m phÉn s©u s¾c bän bu«n ngêi; ®au ®ín, xãt xa tríc thùc tr¹ng con ngêi bÞ h¹ thÊp, bÞ trµ ®¹p - ThÊy ®ỵc nghƯ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cđa t¸c gi¶: kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch qua diƯn m¹o,cư chØ. - RÌn kÜ n¨ng ®äc, ph©n tÝch nh©n vËt. B. Ph¬ng ph¸p: - Gi¶ng, vÊn ®¸p, th¶o luËn nhãm. c. ChuÈn bÞ: - GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o; Su tÇm mét sè lêi b×nh vỊ ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiỊu; B¶ng phơ vµ tranh ¶nh vỊ TruyƯn KiỊu. - HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi häc. d. tiÕn tr×nh lªn líp: I. ỉn ®Þnh tỉ chøc. ( 1’ ) - KiĨm tra sÜ sè. II. KiĨm tra bµi cị. ( 5’ ) C©u hái: ? §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch " M· Gi¸m Sinh mua KiỊu "? III. Bµi míi. GV: DÉn d¾t HS vµo bµi míi. Ho¹t ®éng cđa GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t Ho¹t ®«ng 1: T×m hiĨu chi tiÕt v¨n b¶n ( 25’ ) - HS: §äc l¹i ®o¹n trÝch. - GV: B¶n chÊt con bu«n cđa M· cßn ®ỵc thĨ hiƯn ë ®iĨm nµo? - HS: T×m hiĨu tr¶ lêi. - GV: Em hiĨu g× vỊ tÝnh c¸ch cđa M· Gi¸m Sinh qua c©u th¬ nãi vỊ c¸ch ®Ỉt vÊn ®Ị cđa y: "R»ng.... Lam KiỊu" - HS: Tr¶ lêi, nhËn xÐt, rĩt ra kÕt luËn. - GV: Ph©n tÝch hµnh ®éng "cß kÌ" ng· gi¸ cđa M· Gi¸m Sinh vµ kÕt qu¶ cđa viƯc tho¶ thuËn? - HS: Ph©n tÝch, dÉn chøng, minh häa. - GV: Tãm l¹i, M· gi¸m Sinh lµ nh©n vËt nh thÕ nµo? - HS: Rĩt ra kÕt luËn. - GV: T©m tr¹ng Thuý KiỊu khi gỈp M· Gi¸m Sinh nh thÕ nµo? - HS chØ ra t©m tr¹ng cđa KiỊu. - GV: V× sao KiỊu im lỈng trong suèt cuéc mua b¸n? - HS: T×m hiĨu, tr¶ lêi, nhËn xÐ vµ lý gi¶i ®ỵc t©m tr¹ng KiỊu. - GV: Th¸i ®é cđa NguyƠn Du? - HS: Rĩt ra nhËn xÐt. - GV: Bỉ sung, thèng nhÊt. - HS: Ghi nhí. II. t×m hiĨu chi tiÕt v¨n b¶n 1. Nh©n vËt M· Gi¸m Sinh: a. DiƯn m¹o, cư chØ. b. B¶n chÊt, tÝnh c¸ch. - B»ng mäi c¸ch, mäi thđ ®o¹n, h¾n nh×n KiỊu, ng¾m KiỊu víi nh÷ng hµnh ®éng bØ ỉi: "®¾n ®o c©n s¾c c©n tµi" - h¾n c©n ®o ®ong ®Õm, tÝnh to¸n thiƯt h¬n råi "Ðp cung cÇm nguyƯt thư bµi qu¹t th¬" nhÊc lªn, ®Ỉt xuèng xoay xë ®đ ®iỊu nh mãn hµng chỵ bĩa. - C©u ®Çu y cè ra vỴ lµ ngêi cã häc thøc, th«ng th¹o "®iĨn cè", ¨n nãi hoa v¨n nhng y kh«ng thĨ lªn giäng hµo hoa ®ỵc qu¸ mét c©u. C©u thø 2 ®· béc lé th¸i ®é thùc dơng, nãi tr¾ng, nãi th¼ng vµo vÊn ®Ị. - Mua b¸n ng· gi¸ "cß kÌ" keo kiƯt, ti tiƯn, bØ ỉi. Y lỵi dơng b¾t bÝ, d×m gi¸, tr¶ víi gi¸ rỴ nhÊt. Tõ ngµn vµng h¹ xuèng cßn h¬n bèn tr¨m - cha ®ỵc mét nưa. Mét tªn bu«n thÞt, b¸n ngêi. Con bu«n sµnh sái ®ª tiƯn, ghª tëm. 2. T©m tr¹ng Thuý KiỊu: - §au buån, nhơc nh·, xãt xa, ª chỊ. - KiỊu ng¹i ngïng, e lƯ. - Nµng lµ hiƯn th©n cđa nçi khỉ ®au, c©m lỈng. Suèt cuéc mua b¸n KiỊu kh«ng nãi lÊy mét c©u, chØ ©m thÇm chÞu ®ùng v× nµng ®· tù nguyƯn b¸n m×nh chuéc cha. Nµng s½n sµng hµnh ®éng tÊt c¶ v× ch÷ "hiÕu". - T¸c gi¶ ®· thĨ hiƯn t©m tr¹ng cđa KiỊu b»ng tÊt c¶ nçi ®au qu»n qu¹i, ®au ®ín, tëng nh níc m¾t r¬i, m¸u ch¶y trªn ®Çu ngän bĩt. Ho¹t ®éng 3: Tỉng kÕt - GV: Tỉ chøc cho HS lµm viƯc theo nhãm. ? H·y nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghƯ thuËt cđa ®o¹n trÝch? - HS: Thùc hiƯn theo híng dÉn vµ yªu cÇu cđa GV. - GV: Tỉ chøc cho HS tr¶ lêi, nhËn xÐt ®a ra kÕt luËn. - HS: Tr¶ lêi, ®a ra kÕt luËn theo yªu cÇu cđa GV. - HS: §äc ghi nhí SGK. III. tỉng kÕt - §o¹n trÝch lµ mét dÉn chøng, chøng minh hïng hån cho tµi n¨ng miªu t¶ t©m lÝ vµ x©y dùng h×nh tỵng nh©n vËt tµi t×nh cđa ®¹i thi hµo NguyƠn Du. - Nã lµ mét trong mu«n vµn tiÕng kªu th¬ng tríc sè phËn bÊt h¹nh cđa ngêi phơ n÷, ®ång thêi lµ lêi kÕt ¸n ©m thÇm mµ kh«ng kÐm phÇn m·nh liƯt. C¸i x· héi phong kiÕn suy tµn ®· sinh ra nh÷ng kỴ bÊt l¬ng nh M·, v× lỵi Ých c¸ nh©n chĩng s½n sµng chµ ®¹p th« b¹o lªn nh©n phÈm co ngêi. IV. Cđng cè. ( 5’ ) - HS: + §äc l¹i ®o¹n trÝch. + LÊy dÉn chøng minh häa ph©n tÝch tÝnh c¸ch nh©n vËt M· Gi¸m Sinh. V. DỈn dß. ( 2’ ) GV híng dÉn häc sinh: - N¾m v÷ng kiÕn thøc ®o¹n trÝch ®ỵc häc. - BTVN: §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiỊu. - ChuÈn bÞ bµi míi: Lơc V©n Tiªn cøu KiỊu NguyƯt Nga.
Tài liệu đính kèm: