Giáo án Ngữ văn lớp 9 - Văn bản: Tiếng nói của văn nghệ

Häc kú II
Tuần 21- tiết 96
Ngày soạn: 3/1/10 
Ngày dạy: 7/1/10
 Văn bản: TIẾNG NĨI CỦA VĂN NGHỆ
 (Nguyễn Đình Thi ) 
A. Mục tiêu: Giúp hs : 
 1. Kiến thức: 
- Nói với tâm hồn con người , làm cho tâm hồn con người được sống , ấy là khả năng kì diệu của văn nghệ .
- Tinh thần khẳng định vai trò không thể thiếu của nghệ thuật đối với đời sống xã hội và con người.
- Nét riêng trong nghệ thuật nghị luận của tác giả về một vấn đề lập luận nghệ thuật đối với đời sống xã hội và con người.
 2. Kĩ năng:Đọc – hiểu và phân tích VBNL
 3. Giáo dục tư tưởng: - Tình cảm yêu quí , trân trọng Tiếng nói của văn nghệ .
B. Chuẩn bị.
 1/ Giáo viên : soạn bài, bảng phụ,
 2/ Học sinh: soạn bài ở nhà.
C.Tiến trình các hoạt động dạy – học: 
 1/ Ổn định lớp
 2/ Kiểm tra bài cũ : ( 5’ )
 _ Tác giả Chu Quang Tiềm khuyên chúng ta nên chọn sách như thế nào? Em đã học theo lời khuyên ấy đến đâu? (2hs)
 3/ Bài mới:
Hoạt động của thầy & Trò
Nội dung
Hoạt động1:(15’) hd đọc, tìm hiểu chú thích.
*Gv: yêu cầu hs đọc chậm – thể hiện cảm xúc.
 Dựa vào chú thích em hãy cho biết vài nét về tác giả NĐT?
? dựa vào chú thích – phát biểu.
? Văn bản được viết theo thể loại nào? Đặc điểm của thể loại này là gì?
? suy nghĩ – phát biểu.
Gv: nhận xét chốt vấn đề.
Hoạt động 2: (25’) hd tìm hiểu văn bản.
? Qua đọc văn bản, em hãy cho biết hệ thống luận điểm của bài văn nghin luận trên?
Hs: thảo luận – tìm ra hệ thống luận điểm.
Gv: nhận xét và chốt các luận điểm.
? Qua các luận điểm đĩ em hãy cho biết bố cục của văn bản trên?
Hs: suy nghĩ – phát biểu.
1.Từ đầu  xung quanh : Nội dung của văn nghệ
2.Tiếp  trang giấy : Tiếng nói văn nghệ rất cần thiết cho đời sống con người
3.Còn lại : Nghệ thuật xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội.
? Tác phẩm nghệ thuật lấy chất liệu từ đâu?
Hs: Từ thực tại đời sống.
? Nhưng khi viết tác phẩm người nghệ sĩ có lấy nguyên xi thực tại ấy không?
? Khi sáng tạo tác phẩm người nghệ sĩ gửi gắm vào đó điều gì?
Hs: Gửi cách nhìn, lời nhắn của riêng mình
? Như vậy nội dung của tác phẩm văn nghệ không phải là câu chuyện, là con người như ở ngoài đời mà quan trọng hơn là người nghệ sĩ gửi gắm điều gì trong đó?
*HS đọc “Nguyễn Du hay Tôn-xtôi”
? Để chứng minh cho nhận định trên, tác giả đưa ra phân tích những dẫn chứng văn học nào?
Hs:: Tác giả chọn 2 dẫn chứng rất tiêu biểu, dẫn từ 2 tác giả vĩ đại của văn học Việt Nam và thế giới (Nguyễn Du và Tôn-xtôi)
? Hai dẫn chứng dẫn ấy mang đến cho người đọc vấn đề gì?
Hs:*Hai câu thơ của Nguyễn Du gợi cho người đọc :
+ Cảm nhận được cảnh mùa xuân tươi đẹp.
+ Chúng ta rung động với cái đẹp lạ lùng mà tác giả miêu tả.
+ Chúng ta cảm nhận được những sự sống tươi trẻ luôn tái sinh.
=> Đó chính là lời nhắn gửi trong những nội dung của Truyện Kiều.
* Tiểu thuyết “An-na Ca-rê-nhi-na” làm cho người đọc bâng khuâng thương cảm trước cái che át thảm khốc của An-na Ca-rê-nhi-na. 
?Như vậy, tác phẩm văn nghệ mang đến cho người đọc vấn đề gì?
I. Đọc, tìm hiểu chú thích.
1. Đọc.
2. Chú thích.
a. Tác giả: 
- Nguyễn Đình Thi (1924-2003)
- Oâng là một nghệ sĩ đa tài: viết văn, làm thơ, soạn kịch, sáng tác nhạc, viết tiểu luận phê bình ..và dường như ở lĩnh vực nào ông cũng có những đóng góp đáng ghi nhận. Đặc biệt NĐT là nghệ sĩ có tinh thần tiên phong trong việc tìm tòi và đổi mới nghệ thuật , nhất là lĩnh vực thơ ca. 
b. Tác phẩm: 
- Thể loại : Nghị luận một vấn đề (lập luận giải thích + chứng minh.)
II. Tìm hiểu văn bản.
1-Nội dungphản ảnh, thể hiện của văn nghệ
- Người nghệ sĩ không sao chép thực tại mà muốn nói 1 điều gì mới mẻ  muốn đem 1 phần của mình góp vào đời sống chung quanh
=> Người nghệ sĩ gửi gắm tư tưởng, tấm lòng vào tác phẩm.
-Tác phẩm văn nghệ mang đến cho người đọc bao rung động, ngỡ ngàng trước những điều tưởng chừng như quen thuộc.
-Tác phẩm văn nghệ chứa đựng những say xưa, vui buồn, yêu ghét, mơ mộng của nghệ sĩ.
. 
-*Nội dung chủ yếu của văn nghệ là hiện thực mang tính cụ thể, sinh động, là đời sống tình cảm của con người qua cái nhìn và tình cảm cĩ tính cá nhân của nghệ sĩ
4. Củng cố:
- Em hãy cho biết nội dung của văn nghệ và vai trị của văn nghệ đối với đời sống con người?
5. Hd về nhà.
- Con người cần tiếng nói văn nghệ 
- Con đường của văn nghệ đến với người đọc và sức mạnh kì diệu của nó
..&?&..
Häc kú II
Tuần 21- tiết 97
Ngày soạn:3/1/10 
Ngày dạy: 8/1/10
 Văn bản: TIẾNG NĨI CỦA VĂN NGHỆ (tt)
 (Nguyễn Đình Thi )
A/ Mục tiêu :
	- Giúp học sinh hiểu được nội dung của văn nghệ và sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống con người. 
	- Hiểu thêm cách viết bài nghị luận qua tác phẩm nghị luận ngắn gọn, chặt chẽ và giàu hình ảnh của Nguyễn Đình Thi.
- Tiếp tục giúp các em tìm hiểu nội dung phản ánh và thể hiện của văn nghệ.
- Giáo dục các em lịng yêu văn nghệ
B/ Chuẩn bị: 
- Pp tích hợp, soạn bài, bảng phụ
C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học:
 	1.Ổn định tổ chức lớp: 
 2. Kiểm tra bài: (5’)
 ? - Em hãy cho biết nội dung của văn nghệ và vai trị của văn nghệ đối với đời sống con người?
 3.Bài mới:
Hoạt động của thầy & Trò
Nội dung
Hoạt động 1(25’)
*HS đọc “Mỗi tác phẩm lớn nhất là trí thức”
? Vì sao con người cần đến tiếng nói của văn nghệ?
?-Văn nghệ giúp chúng ta  chính mình “Mỗi tác phẩm lớn  của tâm hồn.”
? Đối với những người bị ngăn cản với cuộc sống bên ngoài, tiếng nói văn nghệ đến với họ ntn?
? Đối với những người nhà quê lam lũ, vất vả khi tiếp nhận văn nghệ họ ntn?
? Như vậy, văn nghệ có phân biệt người tiếp nhận không?
* Thảo luận : Nếu không có văn nghệ đời sống con người sẽ ra sao?
? Cuộc sống đơn điệu, khó khăn, đầy sự đau khổ, buồn chán, thiếu sự rung cảm và ước mơ trong cuõc sống.
? Tại sao con người lại cần đến tiếng nĩi của văn nghệ?
? Nếu khơng cĩ văn nghệ thì cuộpc sống con người chúng ta sẽ như thế nào?
? Em hãy lấy ví dụ cụ thể để chứng minh?
Hs: suy nghĩ – phát biểu
Gv: nhận xét – chốt vấn đề
Hoạt động 2 (15’)
? Để văn nghệ đến với cuộc sống con người cĩ những con đường nào?
? Văn nghệ cĩ khả năng kì diệu như thế nào đối với đời sống con người?
Hs: suy nghĩ – phát biểu
Gv: nhận xét – chốt vấn đề
Em hiểu câu văn sau như thế nào?
.“Nghệ thuật khơng đứng ngồi trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lịng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên đường ấy’’
? Em hãy nêu những nét đặc sắc về mặt nghệ thuật của văn bản?
? Cách lập luận và trình bày luận điểm như thế nào?
Hs: suy nghĩ – phát biểu
Câu (5): Bố cục hợp lí, chặt chẽ, cách dẫn dắt tự nhiên—Cách viết nhiều hình ảnh cĩ dẫn chứng về thơ văn, về đời sống thực tế để khẳng định khắc phục các ý kiến, nhận định, để tăng thêm sức hấp dẫn cho tác phẩm.---Giọng văn tốt lên lịng chân thành, niềm say sưa, đặc biệt nhiệt hứng dâng cao ở phần cuối.
Hoạt động3: hd tổng kết
II. Tìm hiểu văn bản (tt) 
2-Con người cần tiếng nói văn nghệ
- Văn nghệ giúp chúng ta sống đầy đủ hơn, phong phú hơn với cuộc đời và với chính mình “Những nghệ sĩ lớn đem tới được cho cả thời đại họ một cách sống của tâm hồn.”
- Văn nghệ trở nên cần thiết trong những trường hợp con người bị ngăn cách với cuộc sống đời thường “Văn nghệ đã làm cho tâm hồn họ thực được sống.” 
- Văn nghệ làm cho con người vui lên, biết rung cảm và ước mơ trong cuộc đời còn nhiều vất vả “Lời gửi của văn nghệ là sự sống.”
- Văn nghệ nói chuyện với tất cả tâm hồn chúng ta, không riêng gì trí tuệ, nhất là trí thức.
3-Con đường của văn nghệ đến với người đọc và sức mạnh kì diệu của nó
- Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm.
- Tác phẩm văn nghệ chứa đựng tình yêu ghét, vui buồn của con người trg đời sống thường ngày.
- Tư tưởng của nghệ thuật không khô khan, trừu tượng mà lắng sâu, thấm vào những cảm xúc, những nỗi niềm.
- Tác phẩm văn nghệ lay động cảm xúc, đi vào nhận thức, tâm hồn chúng ta qua con đường tình cảm.
- Đến với tác phẩm văn nghệ, ta được sống cùng cuộc sống miêu tả trg đó, được yêu, ghét, vui, buồn, chờ đợi cùng nhân vật và người nghệ sĩ
 III. Tổng kết.
=> Ghi nhớ ( sgk)
4. Củng cố:
- Em hãy cho biết nội dung của văn nghệ và vai trị của văn nghệ đối với đời sống con người?
5. Hd về nhà.
- Học bài, phân tích, học thuộc ghi nhớ.
- Soạn bài mới: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới
..&?&..