Giáo án phụ đạo Văn 8 - Trường THCS Châu Quế Thượng

Giáo án phụ đạo Văn 8 - Trường THCS Châu Quế Thượng

Tiết 1:

Ôn tập truyện kí Việt Nam

Tôi đi học- Trong lòng mẹ

 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:

 1. Kiến thức: Học sinh nắm được:

 -Đặc điểm của truyện ký:Kết hợp tự sự + miêu tả + biểu cảm

 _Đọc tìm hiểu nội dung ý nghĩa của truyên ngắn: Tôi đi học và đoạn trích :

 Trong lòng mẹ

 2.Kĩ năng: -Luyện kĩ năng đọc,phân tích tâm trạng nhân vật

 3.Thái độ: -Giáo dục ý thức trân trọng các nhân vật

 B. PHƯƠNG PHÁP : Luyện đọc , nêu vấn đề, gợi mở

 C. Chuẩn bị :

 GV: Giáo án

 HS : Ôn bài

 D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

 1. Ổn định lớp

 2. Bài cũ :

 3. Bài mới

 a.Giáo viên giới thiệu bài

 

doc 68 trang Người đăng honghoa45 Lượt xem 587Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án phụ đạo Văn 8 - Trường THCS Châu Quế Thượng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 Tuần 1 Ngày soạn: 12/9/2012
 Ngày dạy:15/9/2012
Tiết 1:
Ôn tập truyện kí Việt Nam
Tôi đi học- Trong lòng mẹ
 A.MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 1. Kiến thức:	Học sinh nắm được:
 -Đặc điểm của truyện ký:Kết hợp tự sự + miêu tả + biểu cảm
 _Đọc tìm hiểu nội dung ý nghĩa của truyên ngắn: Tôi đi học và đoạn trích :
 Trong lòng mẹ
 2.Kĩ năng: -Luyện kĩ năng đọc,phân tích tâm trạng nhân vật
 3.Thái độ:	 -Giáo dục ý thức trân trọng các nhân vật 
 B. PHƯƠNG PHÁP : Luyện đọc , nêu vấn đề, gợi mở
 C. Chuẩn bị :
 GV: Giáo án
 HS : Ôn bài
 D.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
 1. Ổn định lớp
 2. Bài cũ :
 3. Bài mới
 a.Giáo viên giới thiệu bài
 b.Triển khai bài
 Hoạt động của thầy và trò
 Nội dung chính
? Tôi đi học của Thanh Tịnh được viết theo thể loại nào?
?Nhân vật chính được thể hiện ở phương diện nào ?
 ?Nêu chủ đề của tác phẩm ?
?Nêu những yếu tố tạo nên chất thơ của tác phẩm ?
? Phát biểu chủ đề của văn bản : Tôi đi học bằng một câu ngắn gọn
Học sinh lần lượt đọc
?Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng được viết theo thể loại nào?
? Em hiểu gì về những sự kiện được nói tới trong hồi ký?
? Nêu nội dung của đoạn trích :Trong lòng mẹ?
? Theo em, nhớ lại cuộc nói chuyên với người cô,tức là tác giả nhớ lại điều gì?
?Mục đích chính của tác giã khi viết : “Tôi cười dài trong tiếng khóc” là gì?
Vừa đau đớn vừa uất ức căm giận khi nghe những lời nói
? Em hiểu từ “rất kịch” trong câu văn : “Nhưng nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giong nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của tôi kia, tôi cúi đầu không đáp” nghĩa là gì?
?Tìm các biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong văn bản để diễn tả trạng thái tình cảm của bé Hồng đối với người mẹ của mình ?
 -Học sinh tìm
 “Giá những cổ tụcgiữa sa mạc”
?Tìm đoạn văn nói lên niềm sung sướng vô biên của bé Hồng khi gặp lại mẹ ? 
 “Gương mặt mẹ tôi lạ thường”
?Em hiểu gì về chú bé Hồng qua đoạn trích trong lòng mẹ ?
?Nêu nghệ thuật đặc sắc của đoạn trích.
I.Văn bản : Tôi đi học
Đọc văn bản
Tìm hiểu văn bản
Truyện ngắn trữ tình .
 -Tâm trạng.
-Tôi đi học tô đậm cảm giác trong sáng,nảy nở trong lòng n /v “Tôi” ở buổi đến trường đầu tiên.
-Truỵên được bố cục theo dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nv “Tôi” theo trình tự thời gian của buổi tựu trường 
+Kết hợp hài hoà tự sự ,miêu tả biểu cảm
+Tình huống truyện chứa đựng chất thơ
+Hình ảnh so sánh giàu chất trử tình
II.Văn bản :Trong lòng mẹ
Đọc văn bản
Tìm hiểu văn bản
_Thể loại hồi ký
-Là những sự kiện đã xãy ra trong quá khứ mà tác giả là người tham dự hoặc chứng kiến
-Đoạn trích chủ yếu trình bày diễn biến tâm trạng của bé Hồng
-+Cảnh ngộ tội nghiệp của một đứa trẻ
 +Cảnh ngộ thương tâm của người mẹ hiền từ
-Nói lên tâm trạng phức tạp của bé Hồng : Với những lời nói của người cô về mẹ mình
_Giọng nói “rất kịch” :Giả dối
 -+Người đàn bà xấu xa, xảo quyệt ,thâm đọc với những “rắp tâm tanh bẩn”
+Là người đại diện cho thành kiến phi nhân đạo, cổ hủ của xã hội lúc bấy giờ
-Thể hiện sự căm hờndữ dội của bé Hồng đối với những cổ tục phong kiến đã đày đoạ người mẹ của mình
-Niềm sung sướng vô biên của bé Hồng khi gặp lại mẹ
-Chú bé chịu nhiều nỗi đau mất mát
-Chú bé dễ xúc động, tinh tế và nhạy cảm
-Chú bé có tình thưong yêu vô bờ bến đối với mẹ
-+Giàu chất trữ tình
 +Miêu tả tâm lý nhân vật đặc sắc
 +Có những hình ảnh so sánh độc đáo
4.Củng cố: 
 Đặc điểm của truyện ký Việt Nam?
-Nội dung ý nghĩa của các văn bản
5.Dặn dò :Về học kỹ bài
 Chuẩn bị đọc ,tóm tắt văn bản :Tức nước vỡ bờ và Lão Hạc
6. Rút kinh nghiệm:
.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 Tiết 2 
 CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷
 I.CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ chÝnh lµ sù kh¸i qu¸t vÒ nghÜa 
tõ ng÷ theo nh÷ng cÊp ®é kh¸c nhau ( réng - hÑp)
 XÐt mèi quan hÖ nghÜa cña tõ ng÷ chØ khi chóng cïng tr­êng nghÜa 
 TÝnh chÊt réng hÑp cña tõ ng÷ chØ lµ t­¬ng ®èi mµ th«i
 C¸c tõ ng÷ cã nghÜa hÑp th­êng cã tÝnh chÊt gîi h×nh cô thÓ h¬n tõ 
 ng÷ cã nghÜa réng
 II. LuyÖn tËp
 1. LËp s¬ ®å thÓ hiÖn cÊp ®é kh¸i qu¸t vµ cô thÓ cña c¸c nhãm tõ 
 ®©y.
 a. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i: xe, xe m¸y, xe h¬i, thuyÒn, thuyÒn thóng, 
 thuyÒn buåm
TÝnh c¸ch: hiÒn, ¸c, hiÒn lµnh, hiÒn hËu, ¸c t©m, ¸c ý
 2. T×m c¸c tõ ng÷ cã nghÜa hÑp n»m trong c¸c tõ : hoa, chim, ch¹y,
 s¹ch.
 3. T×m tõ ng÷ cã nghÜa kh¸i qu¸t cho c¸c nhãm tõ sau:
 - Gh×, n¾m, «m
 - Léi, ®i, b¬i
 4. Gi¶i thÝch sù kh¸c nhau vÒ ph¹m vi nghÜa cña c¸c cÆp tõ sau:
 - Bµn vµ bµn gç
 - §¸nh vµ c¾n 
 Bµi lµm 
1.S¬ ®å thÓ hiÖn cÊp ®é kh¸i qu¸t cña c¸c nhãm tõ ng÷ 
 a. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i
 Xe ThuyÒn
 Xe m¸y Xe h¬i ThuyÒn thóng ThuyÒn buåm
 b. TÝnh c¸ch
 HiÒn ¸c
 HiÒn lµnh HiÒn hËu ¸c t©m ¸c ý
 2 .C¸c tõ ng÷ cã nghÜa hÑp h¬n n»m trong c¸c tõ ng÷ ®· cho lµ 
 hoahång s¸o 
 a. Hoa hoa huÖ b. Chim tu hó 
 hoa lan sÎ
 ch¹y nhanh s¹ch tinh
 c. Ch¹y ®Òu d. S¹ch s¹ch sÏ
 bÒn s¹ch ®Ñp
 3. Tõ ng÷ cã nghÜa kh¸i qu¸t cho c¸c nhãm tõ ®· cho lµ:
 a.Gh×, n¾m, «m lµ tõ gi÷ 
 b.Léi, ®i, b¬i lµ tõ di chuyÓn
 4.Sù kh¸c nhau vÒ ph¹m vi nghÜa
 a.Bµn vµ bµn gç
 Bµn chØ chung c¸c lo¹i ®å dïng ®­îc lµm b»ng gç, nhùa, s¾t, ®¸cã mÆt
 ph¼ng vµ ch©n ®øng, ®Ó bµy ®å ®¹c, thøc ¨n, ®Ó lµm viÖc
 Cßn bµn gç chØ lo¹i bµn lµm tõ chÊt liÖu gç
 b. §¸nh vµ c¾n.
 * Rút kinh nghiệm giờ dạy:
 .
 .
 .
	Tiết 3. 
Cñng cè tÝnh thèng nhÊt 
chñ ®Ò cña v¨n b¶n
A/ Môc tiªu: 
-Gióp HS n¾m v÷ng h¬n tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò cña v¨n b¶n th«ng qua viÖc tr¶ lêi c©u hái cñng cè vµ lµm bµi tËp.
-RÌn kü n¨ng vËn dông.
B/ Néi dung:
 I/KiÕn thøc c¬ b¶n:
1.Cho HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm chñ ®Ò.
( lµ ®èi t­îng vµ vÊn ®Ò chÝnh mµ v¨n b¶n biÓu ®¹t)
2.TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò thÓ hiÖn ë:
- Néi dung:
- CÊu tróc h×nh thøc:
3.. Bè côc v¨n b¶n lµ sù tæ chøc c¸c ®o¹n v¨n ®Ó thÓ hiÖn chñ ®Ò, th­êng gåm 3 phÇn; phÇn th©n bµi th­êng dïng mét sè c¸ch :theo tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian, logic kh¸ch quan cña ®èi t­îng, theo suy luËn cña ng­êi viÕt)
II/ LuyÖn tËp:
Bµi1:
 Mét b¹n dù ®Þnh viÕt mét sè ý sau trong bµi v¨n miªu t¶ quang c¶nh Héi kháe phï §æng ë tr­êng:
a.Cæng tr­êng t­¬i lªn v× cê, khÈu hiÖu
b.S©n tr­êng chËt chéi h¬n, ®«ng vui h¬n v× toµn thÓ thÇy trß vµ kh¸ch mêi bªn c¹nh nh÷ng b¨ng r«n, bãng bay.
c. LÔ ®µi ®­îc trang trÝ rùc rì
d. BÇu trêi trong xanh, n¾ng vµng hoe
e. Líp 7A ®ang tranh luËn vÒ gi¶i nhÊt bãng bµn
g. HÊp dÉn nhÊt lµ phÇn ®çng diÔn thÓ dôc nhÞp ®iªu, vâ thuËt
h. PhÇn thi ®Êu c¨ng th¼ng ë mçi gãc s©n tr­êng
 Theo em, c¸c ý trªn cã thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò kh«ng? ý nµo sÏ lµm bµi viÕt xa ®Ò, l¹c ®Ò?
 (* ý e sÏ lµm bµi viÕt l¹c ®Ò)
Bµi 2:
Trong ®o¹n v¨n sau ®©y, nÕu ®­îc rót bá mét c©u th× em sÏ bá c©u nµo? V× sao?
 “(1) KÜ thuËt tranh lµng Hå ®· ®¹t tíi sù trang trÝ tinh tÕ.(2) Nh÷ng bé tranh tè n÷ ¸o mµu, quÇn hoa chanh nÒn ®en lÜnh mét thø mµu ®en rÊt ViÖt Nam.(3)Mµu ®en kh«ng pha b»ng thuèc mµ luyÖn b»ng bét than cña nh÷ng chÊt liÖu gîi nh¾c tha thiÕt ®Õn ®ång quª ®Êt n­íc: than cña r¬m nÕp, than cña cãi chiÕu vµ than cña l¸ tre mïa thu rông l¸.(4) C¸i mµu tr¾ng ®iÖp còng lµ mét sù s¸ng t¹o gãp vµo kho tµng mµu s¾c cña d©n téc trong héi häa.( 5) Mµu tr¾ng Êy cµng ng¾m cµng ­a nh×n.(6) Nh÷ng h¹t c¸t cña ®iÖp tr¾ng nhÊp nh¸nh mu«n ngµn h¹t phÊn lµm t¨ng thªm vÎ ®Ñp th©m thóy cho khu«n mÆt, t¨ng thªm søc sèng cho d¸ng ng­êi trong tranh.”
 ( Theo NguyÔn Tu©n)
( *Trong ®o¹n v¨n nµy, c¸c c©u ®Òu h­íng tíi chñ ®Ò “ kÜ thuËt tranh lµng Hå” nh­ng nÕu cÇn th× cã thÓ bá c©u 2- nãi tíi ®Ò tµi cña tranh trong khi c¸c c©u kh¸c tËp trung nãi vÒ chÊt liÖu lµm nªn mµu ®en, tr¾ng cña tranh)
Bµi 3:
 NÕu ®­îc viÕt thªm mét c©u cho ®o¹n v¨n sau ®©y, em sÏ viÕt nh­ thÕ nµo?
 “ NhiÒu tuyÕn ®­êng bé nh­ quèc lé sè 1, 3, 5, 6 ®· ®i qua Hµ Néi t¹o nªn mèi liªn hÖ chÆt chÏ gi÷a Hµ Néi vµ c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c. Héi tô vÒ Hµ Néi cßn cã c¸c tuyÕn ®­êng s¾t quan träng: Hµ Néi – Lµo Cai, Hµ Néi – Th¸i Nguyªn, Hµ Néi – H¶i Phßng. M¹ng l­íi ®­êng s«ng cña Hµ Néi chñ yÕu lµ s«ng Hång. Víi c¶ng Hµ Néi, thµnh phè cã thÓ trao ®æi hµng hãa víi s©n bay quèc tÕ Néi Bµi, s©n bay Gia L©m, t¹o thµnh chiÕc cÇu nèi gi÷a n­íc ta víi thÕ giíi.
(* C¸c c©u trong ®o¹n ®Òu h­íng tíi môc tiªu kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ thuËn lîi cho giao th«ng cña thµnh phè Hµ Néi. V× thÕ cã thÓ viÕt thªm 1 c©u ®Æt ë ®Çu ®o¹n hoÆc cuèi ®o¹n, ch¼ng h¹n: Hµ Néi lµ ®Çu mèi giao th«ng quan träng cña c¶ n­íc)
Bµi 4.ViÕt ®o¹n v¨n theo chñ ®Ò : 
+M«i tr­êng
+d©n sè
+ häc tËp
* Rút knh nghiệm:
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tuần 2 Ngày soạn: 18/9/2012
 Ngày dạy: 21/9/2012
TiÕt 4 Trong lßng mÑ
 Nguyªn Hång
I. Môc tiªu cÇn ®¹t
 Häc sinh «n tËp l¹i mét c¸ch ch¾c ch¾n h¬n.
- HiÓu ®­îc t×nh c¶m ®¸ng th­¬ng vµ nçi ®au tinh thÇn cña nh©n vËt b¸ Hång, c¶m nhËn ®­îc t×nh yªu th­¬ng m·nh liÖt cña bÐ Hång ®èi víi mÑ.
- HiÓu ®­îc kh¸i niÖm v¨n håi kÝ vµ ®Æc s¾c cña thÓ v¨n nµy qua ngßi bót ®Ëm chÊt tr÷ t×nh, giµu søc truyÒn c¶m cña nhµ v¨n Nguyªn Hång
II. ChuÈn bÞ
- Gi¸o viªn: tËp truyÖn Nh÷ng ngµy th¬ Êu.
- Häc sinh: So¹n bµi
III. TiÕn tr×nh d¹y häc.
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra bµi cò: Nªu chñ ®Ò vµ nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña VB T«i ®i häc?
3.Giíi thiÖu bµi: 
Trong lµng v¨n häc ViÖt nam, Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n cã thêi th¬ Êu ®Çy cay ®¾ng vµ ®au khæ. Nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ cña NH ®· ®­îc «ng ghi l¹i trong tËp håi kÝ Nh÷ng ngµy th¬ Êu.
 4. Bµi míi: 
I. Vµi nÐt vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp
 - Nguyªn Hång ( 1918 - 1982), tªn khai sinh NguyÔn Nguyªn Hång.
 - Quª: ë thµnh phè Nam §Þnh.
 - ¤ng lµ ng­êi cã cuéc sèng cïng khæ vµ gÇn gñi víi ng­êi nghÌo khæ nªn ®­îc mÖnh danh lµ nhµ v¨n cña trÎ em vµ nhi ®ång. Khi viÕt vÒ hä, «ng tá niÒm yªu th­¬ng s©u s¾c m·nh liÖt,lßng tr©n träng.
- ¤ng lµ c©y bót cña ''chñ nghÜa nh©n ®¹o thèng thiÕt'', cã tr¸i tim nh¹y c¶m, dÔ bÞ tæn th­¬ng, dÔ rung ®éng víi nçi ®au vµ niÒm h¹nh phóc con ng­êi.
 - Lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c, tù häc mµ thµnh tµi.
 - Phong c¸ch: Giµu chÊt tr÷ t×nh, c¶m xóc thiÕt tha ch©n thµnh.
II. XuÊt xø vµ tãm t¾t
 1. XuÊt xø: §o¹n trÝch Trong lßng mÑ lµ ch­¬ng 4 cña tËp håi kÝ Nh÷ng ngµy th¬ Êu. T¸c phÈm gåm 9 ch­¬ng , ch­¬ng nµo còng chÊt chøa ®Çy kØ niÖm tuæi th¬ vµ ®Çy n­íc m¾t.
 2. Tãm t¾t:
 GÇn ®Õn ngµy giæ ®Çu bè, mÑ cña bÐ Hång ë Thanh Ho¸ vÉn ch­a vÒ. Mét h«m n ... riêng, lịch sử riêng, chế độ chủ quyền riêng.
- Bài văn tuyên bố : kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định thất bại.
* Củng cố: Học sinh học thuộc lòng các bài trên
 Nắm chắc nội dung, nghệ thuật các bài chiếu ,hịch ,cáo đã học .
 * Dặn dò học thuộc bài, ôn bài kĩ : 
 * Rút kinh nghiệm:
Ngày soạn :5/3/2010
Ngày dạy: 9/3
Tiết :49.50,51 ÔN LUYỆN VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH
 A.MỤC TIÊU :
1. Kiến thức: Giúp học sinh củng cố nắm vững các khái niệm về văn bản thuyết minh, các kiểu bài thuyết minh, phương pháp thuyết minh, bố cục và cách làm bài văn thuyết minh. 
2. Kỹ năng : Rèn các kỹ năng nhận biết đề bài, lập dàn bài - viết đoạn văn thuyết minh.
3.Thái độ: Thích tìm hiểu, khám phá và thích viết văn thuyết minh.
B. CHUẨN BỊ: Giáo viên soạn bài - Học sinh ôn bài.
C. NỘI DUNG :
 I. Ôn luyện lý thuyết.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
 NỘI DUNG CHÍNH
? Thuyết minhlà gì?
- HS trả lời 
- GV chốt
GVhướng dẫn h/stìm hiểu
GVh/dẫn h/slàm dàn bài
* Luyện tập
GVh/dẫn h/slàm
GVh/dẫn đề theo sách.
GVđọc sách.
I. Khái niệm:
 - Kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp cho người đọc, người nghe những tri thức về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân, ý nghĩa của các hiện tượng sự vật XH bằng phương thức trình bày, giới thiệu giải thích.
II.Luyện tập: 
 1.Giới thiệu với khách tham quan ngôi đình (chùa, đền hoặc một di tích lịch sử,danh lam thắng cảnh ở quê hương em )
 TÌM HIỂU ĐỀ
-Giới thiệu chung
-Gíơi thiệu cụ thể về cấu trúc,từng phần,về lịch sử hình thành,tu tạo,về ý nghiaxax hội,văn hoá ,lịch sử...
-Những tài liệu sách vở,bản đổ tranh ảnh hiện vật phụ kèm .
 DÀN Ý
a.Mở bài :Tên danh lam,khái quát vị trí và ý nghĩa văn hoá,lịch sử ,xã hội của danh lam thắng cảnh .
b.Thân bài :
-Vị trí địa lý,quá trình hình thành,phát triển . địa hình, tu tạo trong quá trình lịch sử cho đến ngày nay.
-Cấu trúc quy mô từng khối từng mặt,từng phần
-Sơ lược thành tích
-Hiện vật trưng bày thờ cúng.
-Phong tục, lể hội
c.Kết bài:
Thái dộ tình cảm với danh lam thắng cảnh.
HS thuyết minh đình làng Hà Thượng (Gio Linh)
2.Thuyết minh về một văn bản,một thể loại văn học
DÀN BÀI
a.Mở bài : Giới thiệu chung về văn bản hoặc thể thơ,vị trí của nó đối với văn học,XH hoặc hệ thống thể loại.
b.Thân bài:
-Giới thiệu,phân tích cụ thể về nội dung và hình thức của văn bản, thể loại
-Hình thức thể loại: T/C,nội dung chủ yếu,số câu ,chử, cách gieo vần ,nhịp, cách sáng tạo...
c.Kết bài :-Những điều cần lưu ý khi thưỡng thức hoặc sáng tạo thể loại,văn bản.
Đề:Thuyết minh đặc điểm của thể thơ thất ngôn bát cú (7tiếng 8 câu )
 Thơ đường luật (trang 86-87 sách 45 đề trắc nghiêm ngữ văn 8 )
Đề : Giới thiệu một món ăn :Canh chua cá lóc (trang 90,91 sách 45 đề trăc nghiệm văn 8)
. 
II. Luyện tập:
1. H/Svề nhà đọc : Động Phong Nha, đền Ngọc Sơn.
2.Tìm tích luỹ : Các di tích lịch sử ở địa phương.
 * Củng cố: Phương pháplàm bài văn thuyết minh .
 * Dặn dò: học thuộc bài, ôn bài 
 * Rút kinh nghiệm:
 Ngày soạn 10/3/2010
 Ngày dạy:16/3
 Tiết :52,53,54 LUẬN ĐIỂM TRONG VĂN NGHỊ LUẬN
A. Mục tiêu bài học:
- Tiếp tục rèn kỹ năng trình bày luận điểm
- Rèn kỹ năng viết đoạn văn văn nghị luận theo lối diễn dịch, qui nạp
B. Nội dung bài học:
 Kiểm tra 15 phút :
Viết đoạn văn nội dung tự chọn trong đó có sử dụng câu:
-Câu trần thuật để bộc lộ cảm xúc, câu cầu khiến
- Câu nghi vấn dùng để đề nghị, câu cảm
 Lý thuyết
cứ theo một trình tự phù hợp và trình bày luận điểm đó
Khi trình bày luận điểm cần chú ý:
Chuyển đoạn bằng những từ ngữ có tính kiên kết để gắn bó luận điểm sẽ được trình bày với luận điểm đã được trình bày ở đoạn văn trên đó
- Thể hiện rõ ràng , chính xác nội dung của luận điểm trong câu chủ đề, câu chủ đề thường được đặt ở vị trí đầu tiên (diễn dịch ) hoạc đặt ở cuối đoạn ( qui nạp 
- Tìm đủ luận cứ , tổ chức các luận cứ theo một trật tự hợp lý
 - Diễn đạt trong sáng , hấp dẫn để làm cho sự trình bàyluận điểm có sự hấp dẫn người đọc
Muốn làm sáng tỏ một luận điểm, trước hết cần xác định:
- Luận điểm nằm ở lĩnh vực nào ? Đời sống hay văn học ? Gần hay xa với cuộc sống hs – Sau đó huy động những hiểu biết của người viết để tìm các luận cứ phù hợp và hay phục vụ cho việc làm rõ luận điểm đã xác định ở trên
- Sắp xếp các luận điểm - Khi viết cần xác định vị trí câu chủ đề để biết đoạn văn trình bày theo kiểu diễn dịch hay qui nạp
Bài tập thực hành:
Bàì tập 1: 
Đề : Dựa vào bài Chiếu dời đô và Hịch tướng sĩ hãy chứng minh rằng :Những người lãnh đạo anh minh như Lý Công Uẩn và Trần Quốc Tuấn luôn luôn quan tâm chăm lo đến hạnh phúc lâu bền của nhân dân
* Yêu cầu hs tìm hiểu đề :
Thể loại : nghị luận
Vấn đề nghị luận : Lý Công Uan và Trần Quốc Tuấn luôn chăm lo hạnh phúc lâu bền của nhân dân
Phạm vi : 2 tác phẩm
Bài văn sẽ có mấy luận điểm ? Nội dung ? Viết luận điểm thành câu văn hoàn chỉnh?
Hai luận điểm 
Nội dung :
Lo lắng cho nhân dân Lý Công Uan đưa ra một giải pháp thuyết phục : dời đô
Phải yêu thương chăm lo , quan tâm đến tướng sĩ Trần Quốc Tuấn mới có cái nhìn sâu sắc đến thế
*Yêu cầu hs xác định luận cứ ?
 1.Luận điểm 1:
- Chọn Đại la là vì dân : dân thuận tiện làm ăn buôn bán, an cư lạc nghiệp , được cả đời sống vật chất lẫn tinh thần; cứu dân ra khỏi cảnh ngập lụt ; khát vọng xây dựng một đất nước hùng cường cũng vì dân ; 
- Bộc lộ trực tiếp tấm lòng vì dân : Trẫm rất đau xót về việc đó 
2 .Luận điểm 2
-Quan tâm tới tướng sĩ : phê phán nghiêm khắc
- Ông vạch cho tướng sĩ thấy rõ nhục và vinh, thắng và bại, mất và còn , sống và chết khi đất nước có giặc
- Ông không chỉ lo cho tướng sĩ mà còn lo cho tổ tiên , gia đình , vợ con họ
- Ông còn lo từ việc ăn, mặc đến đời sống tinh thần từ việc nhỏ đến việc lớn
* Viết đoạn văn:
- Luận điểm 1: Viết theo kiểu diễn dịch
- Luận điểm 2 : dùng câu hoặc từ liên kết + viết theo kiểu diễn dich hoặc qui nạp
* Gv cho hs viết đoạn - đọc – nhận xét
Đề : Ích lợi của việc đọc sách
*Gv hướng dẩn theo sách 45 đề trắc nghiệm văn 8 trang 129
Đề 2: Ít lâu nay , một số bạn trong lớp có phần lơ là học tập . Em hãy viết một bài văn để thuyết phục bạn:Nếu khi còn trẻ ta không chịu khó học tập thì lớn lên chẵng làm được việc gì có ích.
*GV hướng dẩn theo sách 45 đề trắc nghiệm văn 8 trang 137
* Hướng dẫn về nhà: viết hoàn chỉnh bài văn
 A. Đọc văn bản 
 B.Tìm hiểu
H/S đọc bài :Chiếu dời đô .
? Chiếu là thể văn như thế nào ?
? Đăc điểm của thể văn trong bài văn “CD Đ” là gì?
? Bài Chiếu dời đô thuộc ptbđ chính nào? Vì sao?
? Giá trị nghệ thuật của bài văn: cd đô?
? Nội dung của bài văn CDĐ là gì?
a? Theo Lý Công Uẩn, kinh đô cũ ở núi Hoa Lư ( Ninh Bình ) của 2 triều đại Đinh Lê là không còn thích hợp? Vì sao? Điền vào chổ trống những lí do đó? 
b? Thành Đại La có những lợi thế gì để chọn làm kinh đô của đất nước? Điền vào chổ trống những lợi thế đó ?
Giáo viên hướng dẫn phân tích 
? Tại sao kết thúc bài : CDĐ Lý Thái Tổ không ra mệnh lệnh mà lại đặt câu hỏi: Các khanh nghĩ thế nào? Cách kết thúc như vậy có tác dụng gì?
1_Chiếu là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh. 
Chiếu có thể viết bằng văn vần ,văn biền ngẩu hoặc văn xuôi . Được công bố và đón nhận một cách trang trọng.Mỗi bài chiếu thể hiện một tư tưởng chính trị lớn lao, có ảnh hưởng lâu dài đến vận mênh đất nước .
__ Chiếu là văn nghi luận trong đó không phải chỉ có lý lẽ mà phải thể hiện hình ảnh vị thiên tử có tầm nhìn xa trông rộng,tâm hồn cao cả.
2_ Đặc điểm của thể văn chiếu :
+Là lời ban bố mệnh lệnh của các vua chúa xuống các thần dân .
+Là công bố những chủ trương , đường lối ,nhiệm vụ mà vua nêu ra và yêu cầu thần dân thực hiện.
+Bên cạch tính chất mệnh lệnh là tính chất tâm tình .
+Ngôn từ mang tính đơn thoại của người trên ban bố mệnh lệnh là ngôn từ mang tính chất .trao đổi , đối thoại.
3_Nghị luận 
_Vì bài văn nêu ý kiến đánh giá và bình luận. 
4_Nghệ thuật:
+Kết hợp giữa lý lẽ chặt chẽ và tình cảm chân thành .
+Lời văn cân xứng ,nhịp nhàng ,viết bằng văn xuôi xen câu văn biền ngẩu .
+Kết cấu tiêu biểu của văn nghị luận
5- Nội dung:
-Thông báo cho toàn dân biết việc dời đô.
- Phản ánh khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập thống nhất .
-Phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh
6-Luyện tập
a.- Triều đại không được lâu bền 
 - Trăm họ hao tốn .
b.-Thiên thời :Trung tâm trời đất 
-Địa lợi thế đất rộng , bằng mà thoáng 
-Nhân hoà :
7-Phân tích trình tự mạch lạc trong hệ thống lập luận của tác giả (bài chiếu dời đô) 
8.- Cách kết thúc mang tính đối thoại trao đổi tạo sự đồng cảm
- Thuyết phục ngưòi nghe bằng lí lẽ chặt chẽ và bằng cả lí lẽ chân thành .
- Nguyện vọng dời đô của Lí Thái Tổ phù hợp với nguyện vọng của nhân dân.
 II . Văn bản : Hịch tướng sĩ
? Hịch là thể văn như thế nào? 
?Đặc điểm nổi bật của hịch Tướng sĩ?
? Giá trị nghệ thuật của hịch Tướng sĩ?
? Nội dung bài :Hịch tướng sĩ là gì?
1. Hịch : là thể văn nghị luận thời xưa được vua chúa, tướng lĩnh hoặc thủ lĩnh một phong trao dùng để cổ động thuyết phục hoặc kêu gọi đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài .
2. Đặc điểm nổi bật của hịch là khích lệ tình cảm , tinh thần người nghe . Hịch được viết theo thể văn biền ngẫu có kết cấu chặt chẽ, có lý lẽ sắc bén, có dẫn chứng thuyết phục . Bố cục thường 4 phần 
3. Nghệ thuật lập luận:
Khích lệ nhiều mặt để tập trung vào một hướng chính : khính lệ tinh thần quyết chiến quyết thắng 
 4.Nội dung : 
-Thức tỉnh lòng yêu nước ,căm thù giặc của các tướng sĩ.
-Phê phán thái độ hành động của các tướng sĩ và chỉ ra những thái độ hành động đúng nên theo và cần làm .
- Kêu gọi tướng sĩ rèn luyện võ nghệ , học tập binh thư , nêu cao tinh thần quyết chiến quyết thắng.
 III. VĂN BẢN : NƯỚC ĐẠI VIỆT TA 
? Cáo là gì?
? Đặc điểm của thể cáo trong đoạn trích: Nước ĐV ta là gì?
? Nghệ thuật của văn bản Nước ĐV ta là gì 
? Vì sao đoạn trích nước ĐV ta có ý nghĩa như lời tuyên ngôn? độc lập .
?Nhiều ý kiến cho rằng : Ýthức dân tộc ở đoạn trích “NĐVTA” là sự tiếp nối và phát triển ý thức dân tộc ở bài “SNNN” Vì sao? Điền vào chổ trống những yếu tố mới được bổ sung trong “NĐVTA”?
H/S :làm –GV :Chữa bài
1. Cáo: là thể văn nghị luận cổ thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày một chủ trương hay công bố kết quả 1 sự nghiệp để mọi người cùng biết .
2. Đặc điểm: 
3. Nghệ thuật:
- Kết cấu chặt chẽ, mạch lạc, trình tự lập luận sắc bén .
- Lời văn cân xứng nhịp nhàng , sử dụng câu văn biền ngẫu.
- Lí lẽ đanh thép, dẫn chứng thực tiễn, phép so sánh cụ thể.
4. Ý nghĩa:
- Bài văn tuyên bố nước ta là đất nước độc lập: có văn hiến lâu đời, lãnh thổ riêng, phong tục tập quán riêng, lịch sử riêng, chế độ chủ quyền riêng.
- Bài văn tuyên bố : kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định thất bại.
* Củng cố: Học sinh học thuộc lòng các bài thơ trên
 Nắm chắc nội dung, nghệ thuật các bài chiếu ,hịch ,cáo đã học .
 * Dặn dò học thuộc bài, ôn bài kĩ : 
 * Rút kinh nghiệm:

Tài liệu đính kèm:

  • docGiao an Quan Que Thuong Van Yen Yen Bai.doc