Giáo án Số học lớp 6 - Tiết 53: Quy tắc dấu ngoặc

Ngày soạn:
Ngày giảng:
Tiết 53 : Quy tắc dấu ngoặc
A. Mục tiêu.
1. Kiến thức
- H/s hiểu được quy tắc dấu ngoặc (bỏ dấu ngoặc và đưa số hạng vào trong dấu ngoặc). Biết vận dụng vào bài tập.
- Hiểu khái niệm tổng đại số, biết viết gọn bằng cách dùng các phép biến đổi trong tổng đại số.
2. Kỹ năng
- H/s vận dụng thành thạo quy tắc bỏ dấu ngoặc
 Và đưa số hạng vào trong dấu ngoặc.
- Có k/n thực hiện phép tính về cộng ; trừ các số nguyên, rút gọn biểu thức.
3. Thái độ :
- Cẩn thận, nhanh nhẹn, sáng tạo, khi vận dụng kiến thức giải toán.
B. Chuẩn bị
* G/v : Bảng phụ ghi (quy tắc dấu ngoặc)
 	 Các phép biến đổi trong tổng đại số, bài tập
* H/s : 
C. tiến trình dạy học
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1. Kiểm tra bài cũ
Hãy tính gt biểu thức
5 + (42 - 15) + 17) - (42 + 17)
Nêu cách làm ?
H/s 1 em lên bảng tính giá trị trong ngoặc trước rồi thực hiện phép tính từ trái sang phải.
ĐVĐ: Ta nhận thấy 2 biểu thức trong () đều có 42 + 17 vậy có cách nào bỏ được dấu ngoặc này để việc tính toán thuận lợi hơn không ?
=> bài hôm nay
+ (42-15)+17)-(42+17)
= 5 + 44 - 59
= 49 - 59
= - 10
Hoạt động 2. Quy tắc dấu ngoặc
Yêu cầu 1 h/s làm ?1
Tương tự hãy so sánh số đối của tổng (-3 + 5 + 4) với tổng các số đối của các số hạng => nhận xét
H/s 1 em trả lời miệng |?1| :
 a. Số đối của 2 là -2
 Số đối của -5 là 5
 " 2 + (-5) là - 2 (2+ (-5)
 = - (-3) = 3
b. Có : (-2) + (+5) = + 3
 - [2 + (-5)] = (-2) + (+5)
H/s : - (-3 + 5 + 4) = -6
 3 + (-5) + (-4) = -6
Vậy: - (-3 + 5 + 4) = 3 + (-5) + (-4)
G/v qua VD hãy rút ra nhanạ xét khi bỏ dấu ngoặc có dấu (-) đằng trước ta phải làm như thế nào ?
- Y/cầu h/s làm tiếp ?2
- Tính và so sánh kết quả 
7 + (5-13)
7 + 5 + (-13) ?
Rút ra nhận xét khi bỏ dấu ngoặc có dấu (+) đằng trước thì dấu các số hạng trong ngoặc như thế nào ?
- H/s giữ nguyên
b. 12 -(14-6) và 12 - 4 + 6
Khi bỏ dấu ngoặc có dấu (-) đằng trước thì dấu các số hạng trong ngoặc như thế nào ?
- Yêu cầu h/s phát biểu lại quy tắc bỏ dấu ngoặc (2 h/s phát biểu)
- G/viên đưa quy tắc lên màn hình và khắc sâu.
- HD h/s làm ví dụ : Tính nhanh
a. 324 + [112 - (112+324)
b. (257) - [(-257 + 156)-56]
Nêu 2 cách bỏ ngoặc ?
H/s bỏ ngoặc đơn trước [ ]
HD h/s cách 2b (SGK)
Nhận xét : Số đối của 1 tổng = tổng các số đối.
H/s  Ta đổi dấu các số hạng trong ngoặc.
?2 : 
7 + (5-13) = 7 + (-8) = -1
7 + 5 + (-13) = -1
Vậy 7 + (5 - 13) = 7 + 5 + (-13)
H/s  phải đổi dấu tất cả các số hạng trong ().
b. 12 -(14-6) và 12 - 4 + 6
= 12 - [4 + (-6)]
= 12 - (-2)
= 14
12 - 4 + 6 = 14
Vậy 12 - (4-6) = 12 - 4 + 6
* Quy tắc bỏ dấu ngoặc (SGK- )
VD : Tính nhanh
a. 324 + [112 - (112+324)
= 324 + [112-112-324]
= 324 + (-324) = 0
b. (257) - [(-257 + 156)-56]
= (-257) - [-257 + 156 - 56]
= - 257 + 257 - 156 + 56
= 0 + (-100) = - 100
y/c h/s HĐ nhóm làm ?3 cả 2 phần
H.s thảo luận nhóm làm ?3
- G/v hướng dẫn h/s thảo luận thống nhất kết quả 2-3 nhóm.
- G/v chốt lại kinh tế qua ?3
Vận dụng quy tắc bỏ dấu ()
3 : 
a. (768 - 39) - 768
= 768 - 39 - 768 - 39
b. (-1579) - (12 - 1579)
= 1579 - 12 + 1579
= - 12
Hoạt động 3. Tổng đại số
G/v giới thiệu như SGK
Tổng đại số là 1 dãy các phép tính cộng trừ ; số nguyên
Viết gọn tổng đại số
5 + (-3) - (-6) - (+7)
1 h/s thực hiện 
- G/v giới thiệu các phép biến đổi trong tổng đại số
- Thay đổi các vị trí các số hạng
- Cho các số hạng vào trong dấu ngoặc dó dấu (+) (-) đằng trước
G/v nêu chú ý SGK
5 + (-3) - (-6) - (+7)
= 5 + (-3) + (+6) + (-7) 
= 5 - 3 + 6 - 7
Kết luận (SGK)
a. Thay đổi vị trí số hạng
a - b – c = - b + a – c = - c - b + a
VD: 
97 - 150 - 47
=
97 - 47 - 150
=
 50 - 150 
=
- 100
b. Nhóm đặt dấu ngoặc nhóm các số hạng.
a - b - c = (a – b )- c = a - (b + c)
VD :
284 - 75 - 25
= 284 - (75 + 25)
=
284 - 100
=
184
* Chú ý : SGK
Hoạt động 4. Luyện tập - củng cố
? So sánh quy tắcbỏ dấu ngoặc và quy tắc cho các số hạng vào trong dấu ngoặc.
- Cho h/s làm bài tập 57
2 h/s làm a ; c
- Y.c 2 h.s lên bảng làm tiếp bài 59
* Bài tập đúng sai - giải thích
a. 15 - (25 + 12) = 15 - 25 + 12
b. 43 - 8 - 25 = 43 - (8 - 25)
* Bài tập nâng cao
a. CM đẳng thức
S = (a-b-c) + (-c+b+a) - (a+b) = b-a
b. Cho a > b tính |S| biết
Bài tập 57 (SGK)
a. (-17) + 5 + 8 + 17
= [(-17) + 17] + (8 + 17) = 25
b. (-4) + (-440) + (-6) + 440
= [(-440) + 440] - (4 + 6) = - 10
Bài 59 (SGK)
a. (2736 - 75) - 2736
= (2736 - 2736) - 75 = -75
b. (-2002) - (57 - 2002)
= - 2002 - 57 + 2002 = -57
- H/s suy nghĩ làm 
a. -a + b + c -c + b + a - a - b
= (-a + a)+(-b + b)+(-c + c)+(b-a) = b - a
b. Với a > b thì |S| = |b-a| = - (b-a) = a - b
Hoạt động 5. Hướng dẫn về nhà
- Ôn các quy tắc cộng, trừ các số nguyên ; tính chất phép cộng
- Quy tắc dấu ngoặc
- Bài tập 58 ; 60 (SGK)
- Bài 89 đến 94 (SBT-65)
Bài tập : Cho x ẻ {-2 ; -1 ; 0 ; 1 ;  ; 11}
 y ẻ {-89 ; -88 ; -87 ;  ; -1 ; 0 ; 1}
Tìm giá trị lớn nhất (GTLN) và giá trị nhỏ nhất (GTNN) của hiệu x - y