Giáo án Toán 9 - Tuần 12 - Năm học 2019-2020

 Ngày soạn: 10/10/2019 Tuần 12
 Ngày dạy: /11/2019 Tiết 
 BÀI TẬP VỀ KHÁI NIỆM VÀ TÍNH CHẤT HÀM SỐ
 I. MỤC TIÊU:
 - Kiến thức: HS nắm vững khái niệm hàm số, đồ thị hàm số, hàm số đồng biến, 
nghịch biến.
 - Kĩ năng: Rèn kĩ năng tính giá trị của hàm số, chứng minh hàm số đồng biến.
 - Thái độ: HS được giáo dục tính cẩn thận, chính xác trong cách xác định hàm số, 
thấy được những ứng dụng của hàm số trong thực tiễn.
 II. CHUẨN BỊ:
 - GV: Thước, bảng phụ , phấn màu
 - HS: Ôn tập về :Quy tắc cộng trừ phân số, quy tắc “chuyển vế” và quy tắc “dấu 
ngoặc”. Thước, máy tính bỏ túi 
 III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
 1. Ổn định lớp:
 2. Kiểm tra bài cũ: 
 Bài 1:Tìm a biết hàm số y = (a -1)x + 2 đồng biến , nghịch biến ?
 Bài 2 :Tìm m để các hàm số sau là bậc nhất 
 a) y = (m-1)x –m
 b)y = (2m-1)x2 + mx -1
 - Đáp án:
 Bài 1:
 Hàm số đồng biến khi a – 1 > 0 a > 1
 Hàm số nghịch biến khi a – 1 < 0 a < 1
 Bài 2 :
 a) m -1 0 m 1
 1
 b) 2m-1 = 0 và m 0 m = 
 2
 3. Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
 Hoạt động 1: Lý thuyết
- Nêu khái niệm hàm số ? - HS trả lời... + Hàm số có thể cho bởi bảng 
đồ thị hàm số? Đồ thị hàm số y = f(x) là hoặc bởi công thức y = f(x)
 tập hợp tất cả các điểm + Đồ thị hàm số y = f(x) là 
 biểu diễn các cặp giá trị (x; tập hợp tất cả các điểm biểu 
 f(x)) trên mặt phẳng tọa độ diễn các cặp giá trị (x; f(x)) 
- Hàm số y = f(x) đồng - HS trả lời: Đồng biến khi trên mặt phẳng tọa độ
biến khi nào, nghịch biến a>0, nghịch biến khi a<0 + Cho hàm số y = f(x) xác 
khi nào ? định với mọi x thuộc R. với 
- GV nhận xét, cho điểm x1, x2 bất kì thuộc R:
 - Nếu x1< x2 mà f(x1) < f(x2) 
 1 thì ta nói hàm số đó đồng 
 biến trên R
 - Nếu x1 f(x2) 
 thì ta nói hàm số đó nghịch 
 biến trên R
 Hoạt động 2: Luyện tập
Bài 1: Cho hàm số y = Bài 1:
g(x)= 3 x. Tính: g(0); Ta có g(0) = 3 .0 = 0;
 4 4
 1 3 1 3 3 3
g(1/2); g(2); g(a); g(a+1) g( ) = . g(2) = .2 
- Yêu cầu HS lên bảng - HS lên bảng làm 2 4 2 8 4 2
 3 3
thực hiện g(a) = a ; g(a+1) = (a+1)
- Yêu cầu HS nhận xét bài - Vài HS nhận xét bài làm 4 4
làm của bạn của bạn
- Nhận xét bổ sung Bài 2: 
Bài 2 Ta có 
Cho hàm số - HS đọc đề bài: f(-3)= a(-3)5 + b(-3)3 +c(-3) -5
f(x) = ax5 +bx3 +cx -5 f(3) = a.35+ b.33 + c .3 -5 
(a,b,c là hằng số ). Nên f(-3) + f(3) = -10 . 
Cho biết f(-3) = 208. tính Do đó 208 + f(3) = -10
f(3) Vậy f(3) = -10 - 208 = - 218
- Hãy tính f(-3) theo a,b,c - HS: 
và f(3) theo a,b,c ? f(-3)= a(-3)5 + b(-3)3 +c(-3) 
 -5
 f(3) = a.35+ b.33 + c .3 -5 
- Hãy tính f(-3) + f(3) = ? - HS: f(-3) + f(3) = -10 . 
- 1 HS lên bảng trình bày - Cả lớp thực hiện , một Bài 3: 
 HS lên bảng trình bày Với x1,x2 bất kì thuộc R, ta có:
- Nhận xét bổ sung 2
 y1= f(x1) = x1 5
Bài 3: Cho hàm số - HS đọc đề và suy nghĩ 3
 2 cách giải 2
 y =f(x)= x + 5 y2 = f(x2) = x1 5
 3 3
với x thuộc R.Chứng minh Nếu x1 < x2 thì x1 - x2 < 0 
rằng hàm số đồng biến trên Do đó 
R 2 2
 y1 - y2 = ( x1 5)- ( x2 5 )
- Để chứng minh hàm số - Ta phải chứng minh :Với 3 3
 2
đồng biến ta phải chứng mọi x R: x > x f(x ) > = (x1 - x2) < 0
 1 2 1 3
minh như thế nào? f(x )
 2 y - y = f(x ) - f(x ) < 0
-Yêu cầu HS lên bảng làm -HS lên bảng làm, cả lớp 1 2 1 2
 f(x ) < f(x )
 cùng làm vào vở 1 2
- Nhận xét bổ sung Vậy: Hàm số đã cho đồng 
Bài 4: biến trên R
Xác định hàm số y = f(x), Bài 4
 Ta có f(a + 1) = a2 + 3a + 1 
 2 biết rằng giá trị của f(x) = a2 +2a + 1 + a + 1-1
tại x = a + 1 là: = (a +1)2 + (a +1) – 1
 f(a + 1) = a2 + 3a + 1 Đặt x = a + 1, 
- Hướng dẫn HS làm toán - Nghe và làm theo hướng Ta được f(x) = x2 + x -1 
 dẫn Vậy f(x) = x2 + x -1 
+ Biến đổi f(a + 1) = a2 + - HS: f(a + 1) = a2 + 3a + 1 Bài 5: 
3a + 1 về dạng tổng các số = a2 +2a + 1 + a + 1-1 y = -2x2 + x -1 = -2(x2 – x) – 1
 2
hạng (a + 1) ? = (a +1) + (a +1) – 1 = -2[x2 -2. 1 x + ( 1 )2 -( 1 )2]- 1
+ Đặt x = a + 1 ta có f(x) = - Đặt x = a + 1, 4 4 4
 2 1 7 7
? Ta được f(x) = x + x -1 = -2 (x - )2 - 
 Vậy f(x) = x2 + x -1 4 8 8
Bài 5 Hàm số đạt giá trị lớn nhất 
Tìm giá trị lớn nhất của - HS đọc và ghi đề bài bằng
hàm số : - 7 khi x = 1
a) y = -2x2 + x – 1 8 4
 x 1 x 1
b) y = b) y = 3 2
 x 3 x 2 2x 4 x x 2x 4
 x 1
- Nêu phương pháp tìm giá - HS trả lời 
 (x2 2x 4)(x 1)
trị lớn nhất và GTNH của 
 1
hàm số a ? 
- Hãy phân tích hàm số đã - Nghe và làm theo hướng x2 2x 4
 1 1
cho về dạng bình phương dẫn = (x 1)
của một tổng hay 1 hiệu , (x 1) 2 3 3
cộng hoặc trừ một hằng Hàm số đạt giá trị lớn nhất 
số. bằng 1 , khi x = 1
- Nêu phương pháp tìm giá - HS nêu phương pháp 3
trị lớn nhất và GTNH của 
hàm số b ?
- Phân tích mẫu thành nhân x 1
 - HS: y = 
tử có chứa thừa số là tử và x 3 x 2 2x 4
 x 1
rút gọn biêủ thức đã cho ? 
 (x2 2x 4)(x 1)
 1
 x2 2x 4
 = 
 1 1
 (x 1)
 (x 1) 2 3 3
- Tìm giá trị nhỏ nhất của - HS: Hàm số đạt giá trị 
mẫu? Từ đó suy ra GTLN 
 lớn nhất bằng 1 , khi x = 1
của hàm số y 3
 4. Củng cố: Nhắc lại phương pháp giải các dạng bài tập vừa giải
 5. Hướng dẫn về nhà: 
 + Ôn lại khái niệm hàm số , đồ thị hàm số , hàm số đồng biến , nghịch biến
 3 + Xem lại các bài tập đã chữa .
IV. RÚT KINH NGHIỆM: 
 Điền Hải, ngày tháng năm 2019
 Ký duyệt tuần 12
 4