Giáo án: Tự chọn Ngữ Văn 9 - Trường THCS Lập Thạch

Tiết 1
GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH, PHƯƠNG PHÁP 
 HỌC TẬP CÁC CHỦ ĐỀ TỰ CHỌN
S:
G:
A. Mục tiêu cần đạt: HS cần nắm: 
-GV giới thiệu chương trình dạy học tự chọn trong năm để Hs nắm, đồng thời xây dựng kế hoạch học tập cho mình.
-Gv giúp Hs củng cố lại chương trình đang học, vận dụng kiến thức đã học để làm bài cũ hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng học tập.
B. Chuẩn bị: GV: Kế hoạch dạy học tự chọn.
 HS: Tự trang bị sách tham khảo.
C.Kiểm tra:
D.Các hoạt động:
HĐ1: GV giới thiệu chung chương trình (theo kế hoạch của tổ)
HĐ2: Tìm hiểu phương pháp học tập: 
GV: Muốn học tập tốt phai làm gì?
Hăng say vượt khó:
-Học bài phải thuộc,làm bài phải đầy đủ, phấn đấu không bao giờ bị điểm kém.
-Cần phải chống : Học tập cá nhân, tinh thần ngại khó,t ư tuởng quân bình. 
- Giải pháp cụ thể :
 +Tranh thủ thời gian ,chăm học,tự giải quyết tốt và đày đủ nhiệm vụ học tập,dù khó khăn đến đâucũng phải hoàn thành.
 +Phải phấn đấu vượt qua mọi khó khăn trong sinh hoạt để đi học đều học bài làm bài đầy đủ , chu đáo.
2.Độc lập suy nghĩ:
-Tự mình đào sâu suy nghĩ,tìm tịi,học hỏi trong học tập.
-Nắm vững kiến thức lin quan từng bi.
3.Học tập phải có kế hoạch:
-Sắp xếp giờ nghỉ, giờ chơi thích hợp và khoa học.
-Học bài phải thuộc, phải hiểu một cách thấu đáo.
-Học phải biết ghi chép theo sự hiểu biết của mình.
-Học tới đâu ôn tới đó: Học chương mới, ôn chương cũ, học bài mới ôn bài cũ.
HĐ3: Các chủ đề năm học: Có 6chủ đề (Theo kế hoạch của tổ)
GV: Nêu các chủ đề và yêu cầu về tài liệu học tập các chủ đề (theo qui định của tổ CM)
I.PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP:
1.Hăng say vượt khó khăn:
2.Độc lập suy nghĩ:
3.Học tập phải có kế hoạch:
II.CÁC CHỦ ĐỀ NĂM HỌC:
(Theo kế hoạch tự chọn của tổ)
CĐ 1: Phương pháp xây dựng đoạn văn trong thực hành viết văn bản
CĐ 2: Kĩ năng viết văn bản tự sự
CĐ 3: Tổng kết từ vựng
CĐ 4: Luyện tập về liên kết câu và liên kết đoạn văn
CĐ 5: Phương pháp xây dựng văn bản Nghị luận xã hội.
CĐ 6: Phương pháp xây dựng văn bản Nghị luận văn học
CĐ 7: Tổng kết ngữ pháp
 E.H­íng dÉn vÒ nhµ: 
-Nắm vững chương trình, kế hoạch học tập, có động cơ học tập đúng đắn.
- Tiết 2: Chủ đề 1: Các cách xây dựng đoạn văn trong thực hành viết văn bản.
**************************************************************
TiÕt: 2,3,4,5,6
Chủ đề 1: 
PHƯƠNG PHÁP XÂY DỰNG ĐOẠN VĂN
TRONG THỰC HÀNH VIẾT VĂN BẢN
So¹n:
	1. MỤC TIÊU:
	Sau khi học xong chủ đề này, học sinh cần nắm được một số nội dung và kĩ năng sau:
- Nhận biết được các kiểu đoạn văn thường gặp trong việc tạo lập văn bản.
- Viết được các kiểu đoạn văn và vận dụng vào việc tạo lập văn bản trong các giờ làm văn.
2. THỜI GIAN: 5 tiết
3. TÀI LIỆU:
	- Sách giáo khoa Ngữ văn 6,7,8,9.
	- Các loại sách bài tập tham khảo bộ môn Ngữ văn.
	- Các bài tập giáo viên tự biên soạn ( phần bài tập này cần photo để phát cho học sinh trước khi học tập chủ đề)
3. QUÁ TRÌNH LÊN LỚP:
Tiết 1,2 (của chủ đề) 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
* Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đoạn văn.
Giáo viên cho học sinh đọc bất kì một đoạn văn nào trong phần văn bản và trả lời câu hỏi
GV: Qua việc đọc các đoạn văn đã cho, em thử cho biết: Về mặt hình thức, các đoạn văn có gì giống nhau?
HS: Trả lời
GV: Chốt và cho HS ghi
GV: Về mặt nội dung, các em thấy các đoạn văn đó có chức được một ý trọn vẹn hay chưa?
HS: Trả lời
GV Chốt
GV: Giảng: Câu mang ý chính, khái quát của đoạn văn thì gọi là câu chủ đề (còn gọi là câu chốt). Vậy, có phải là đoạn văn nào cũng có câu chốt hay không? Vì sao?
HS: Trả lời.
GV: Chỉnh sửa và chốt ý 
* Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiẻu các cách xây dựng đoạn văn.
 Bước 1: Hướng dẫn tìm hiểu đoạn diễn dịch.
HS: Đọc đoạn văn1
GV: Trong đoạn văn trên, câu nào mang ý nghĩa khái quát bao trùm toàn đoạn văn? Xét vị trí của nó so với những câu khác trong đoạn.
HS: Câu (1) là câu mang ý khái quát của cả đoạn văn. Nó đứng ở đầu đoạn văn.
GV: Các câu còn lại trong đoạn văn có yêu cầu gì?
HS: Các câu còn lại trong đoạn làm sáng tỏ thêm ý cho câu 1
GV: Chốt: Đoạn văn có cách trình bày như trên gọi là đoạn văn trình bày theo cách diễn dịch, còn gọi là đoạn diễn dịch.
GV: Vậy, cách trình bày diễn dịch là cách trình bày như thế nào?
HS: Trình bày.
GV: Chốt lại ý.
HS: Ghi nhớ.
GV: Mô hình của đoạn văn 1 có thể biểu diễn như sau:
 (1)Câu chốt
 (2.a) (2.b) (2.c) (2.d)
GV: Ví dụ đoạn văn trình bày theo cách diễn dịch có số lượng là (n) câu thì mô hình cho đoạn văn đó sẽ như thế nào?
HS: Lên bảng thực hiện.
GV: Cho nhận xét và chỉnh sửa.
 Bước 2: Hướng dẫn tìm hiểu đoạn quy nạp.
HS: Đọc đoạn văn 2. 
GV: Trong đoạn văn trên, câu nào mang ý nghĩa khái quát bao trùm toàn đoạn văn? Xét vị trí của nó so với những câu khác trong đoạn.
HS: Ở đoạn văn 2, câu mang ý khái quát là câu số (2). Câu này nắm ở cuối đoạn văn.
GV: Vai trò của các câu ở trên làm gì trong đoạn đó?
HS: TRả lời.
GV: Chốt: Đoạn văn có cách trình bày như trên gọi là đoạn văn trình bày theo cách quy nạp, còn gọi là đoạn quy nạp.
GV: Vậy, cách trình bày quy nạp là cách trình bày như thế nào?
HS: Trình bày.
GV: Chốt lại ý.
HS: Ghi nhớ.
GV: Mô hình của đoạn văn 2 có thể biểu diễn như sau:
 (1.a) (1.b) (1.c ) 
 (2) Câu chốt
GV: Ví dụ đoạn văn trình bày theo cách quy nạp có số lượng là (n) câu thì mô hình cho đoạn văn đó sẽ như thế nào?
HS: Lên bảng thực hiện.
GV: Cho nhận xét và chỉnh sửa.
 Bước 3: Hướng dẫn tìm hiểu đoạn móc xích.
HS: Đọc đoạn văn 3.
GV: Trong đoạn văn trên, các câu có mối liên hệ như thế nào với nhau?
HS: Trong đoạn văn 3, ý của câu sau được lấy lại một phần đã có ở ý câu trước
GV: Em hãy chỉ ra sự lặp lại đó.
HS: Trả lời
GV: Chốt: Đoạn văn có cách trình bày như trên gọi là đoạn văn trình bày theo cách móc xích còn gọi là đoạn móc xích.
GV: Vậy, cách trình bày móc xích là cách trình bày như thế nào?
HS: Trình bày.
GV: Chốt lại ý.
HS: Ghi nhớ.
GV: Mô hình của đoạn văn 3 có thể biểu diễn như sau:
(1) 
 (2) 
 (3) 
GV: Ví dụ đoạn văn trình bày theo cách móc xích có số lượng là (n) câu thì mô hình cho đoạn văn đó sẽ như thế nào?
HS: Lên bảng thực hiện.
GV: Cho nhận xét và chỉnh sửa.
GV: Theo em, đoạn văn trình bày theo cách móc xích có câu chốt hay không?
HS: Phát biểu 
GV: Chốt: Đoạn văn móc xích có thể có hoặc không có câu chốt.
I. Đoạn văn: 
- Về hình thức: Đoạn văn được quy ước từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống dòng.
- Về mặt nội dung: Đoạn văn diễn đạt một ý trọn vẹn.
- Đoạn văn có thể có câu chốt hoặc không có câu chốt.
II. Các cách xây dựng đoạn văn:
1. Trình bày đoạn văn theo cách diến dịch:
- Diễn dịch là cách trình bày đi từ ý chung khái quát đến các ý chi tiết, cụ thể, làm sáng tỏ ý chung, khái quát đó. Câu mang ý chung, khái quát đứng trước đoạn văn và có tư cách là câu chốt của đoạn văn.
- Ví dụ: Đoạn 1
- Mô hình: 
 (1) Câu chốt
 (2) (3)... (n)
2. Trình bày đoạn văn theo cách quy nạp:
- Quy nạp là cách trình bày đi từ các ý chi tiết cụ thể , rút ra ý chung, khái quát. Theo đó câu mang ý chung đứng sau câu kia và nó có tư cách là câu chốt của đoạn văn đó.
- Ví dụ: Đoạn 2.
- Mô hình:
 (1) (2) (n-1) 
 (n) Câu chốt
3. Trình bày đoạn văn theo cách móc xích:
- Móc xích là cách sắp xếp ý nọ tiếp ý kia theo lối ý sau móc nối vào ý trước ( qua những từ cụ thể) để bổ sung, giải thích cho ý trứơc
- Ví dụ: Đoạn 3
- Mô hình:
(1) 
 (2) 
 ... (n) 
- Đoạn văn trình bày theo cách móc xích có thể có hoặc không có câu chốt. 
******************************************************************
Tiết 3+4 (của chủ đề)
1. MỤC TIÊU:
	Sau khi học xong chủ đề này, học sinh cần nắm được một số nội dung và kĩ năng sau:
- Nhận biết được các kiểu đoạn song hành, đoạn tổng-phân-hợp.
- Viết được các kiểu đoạn văn và vận dụng vào việc tạo lập văn bản trong các giờ làm văn.
2. TÀI LIỆU:
	- Sách giáo khoa Ngữ văn 6,7,8,9.
	- Các loại sách bài tập tham khảo bộ môn Ngữ văn.
	- Các bài tập giáo viên tự biên soạn ( phần bài tập này cần photo để phát cho học sinh trước khi học tập chủ đề)
	3. BÀI CŨ:
- Thế nào là đoạn diễn dịch, đoạn qui nạp? Vẽ lược đồ.
4. QUÁ TRÌNH LÊN LỚP:
 Bước 4: Hướng dẫn tìm hiểu đoạn song hành
HS: Đọc đoạn văn 4
GV: Đoạn văn trên có câu nào mang ý chung, khái quát của toàn đoạn văn không? Có chi tiết nào ở câu trước được lặp lại ở câu tiếp theo không?
HS: Trả lời: Đoạn văn tren không có câu nào mang ý chung, khái quát.
GV: Chốt: Đoạn văn có cách trình bày như trên gọi là đoạn văn trình bày theo cách song hành còn gọi là đoạn song hành.
GV: Vậy, cách trình bày song hành là cách trình bày như thế nào?
HS: Trình bày.
GV: Chốt lại ý.
HS: Ghi nhớ.
GV: Cho thêm ví dụ
GV: Mô hình của đoạn văn 4 có thể biểu diễn như sau:
 (1) (2) (3) (4) (5) (6)
GV: Ví dụ đoạn văn trình bày theo cách song hành có số lượng là (n) câu thì mô hình cho đoạn văn đó sẽ như thế nào?
HS: Lên bảng thực hiện.
GV: Cho nhận xét và chỉnh sửa.
GV: Theo em, đoạn văn trình bày theo cách song hành có câu chốt hay không?
HS: Phát biểu 
GV: Chốt: Đoạn văn song hành không có câu chốt.
 Bước 5: Hướng dẫn tìm hiểu đoạn tổng - phân -hợp.
HS: Đọc đoạn văn 5
GV: Em hãy cho biết trong đoạn văn đó, có câu nào mang ý chúng, khái quát của đoạn văn hay không?
HS: Câu đầu và câu cuối đều là câu mang ý chung, khái quát.
GV: Em hãy xét vị trí các câu còn lại so với 2 câu đó.
HS: Nhận xét.
GV: Nhận xét: Các câu còn lại làm sáng tỏ thêm cho ý của câu đầu và câu cuối đoạn.
GV: Kiểu xây dựng đoạn văn trên là sự kết hợp của cách xây dựng đoạn diễn dịch và quy nạp. Đó là đoạn văn tổng - phân - hợp.
GV: Vậy, cách trình bày tổng - phân - hợp là cách trình bày như thế nào?
HS: Trình bày.
GV: Chốt lại ý.
HS: Ghi nhớ.
GV: Cho thêm ví dụ
HS: Phân tích ví dụ.
GV: Theo em, đoạn văn trình bày theo cách này câu chốt nằm ở vị trí nào trong đoạn văn?
HS: Phát biểu 
GV: Chốt: Đoạn văn tông - phân - hợp có 2 câu chốt nằm ở đầu và cuối đoạn văn.
GV: Mô hình của đoạn văn 5 có thể biểu diễn như sau:
(1) Câu chốt 1
(2) (3) (4)
 (5) Câu chốt 2
GV: Ví dụ đoạn văn trình bày tổng - phân - hợp có số lượng là (n) câu thì mô hình cho đoạn văn đó sẽ như thế nào?
HS: Lên bảng thực hiện.
GV: Cho nhận xét và chỉnh sửa.
 Bước 6: Hướng dẫn lưu ý.
GV: Có phải khi trình bày một đoạn văn chúng ta chỉ được pháep dùng một trong các cách trên hay không?
HS: Trả lời.
GV: Lưu ý. Khi viết đoạn văn có thể kết hợp nhiều cách trình bày nội dung trong cùng một đoạn văn, chứ không nhất thiết là mỗi đoạn văn có một cách trình bày riêng lẽ.
4. Trình bày đoạn văn theo cách song hành.
- Song hành là cách trình bày đoạn văn sắp xếp các ý ngang nhau, không có hiện tượng ý này bao quát ý kia hoặc ý này móc nối vào ý kia.
- Ví dụ: đoạn 4
- Mô hình: 
 (1) (2) ... (n)
- Đoạn song hành không có câu chốt.
5. Trình bày đoạn văn tổng - phân - hợp:
- Đoạn văn tổng - phân - hợp là cách trình bày nội dung đoạn văn  ... nh
4. Bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá" cña t¸c gi¶ Thanh H¶i ®­îc s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo ?
A. Khi t¸c gi¶ trªn ®­êng ®i c«ng t¸c
B. Khi t¸c gi¶ ®i th¨m xø HuÕ
C. Khi t¸c gi¶ ®ang n»m trªn gi­êng bÖnh
Bài tập 3:
1. Tªn khai sinh cña t¸c gi¶ bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c lµ g× ?
A. Ph¹m B¸ Ngo·n.
B. Phan Ngäc Hoan.
C. Høa VÜnh S­íc.
D. Phan Thanh ViÔn.
2. Bµi th¬ “ViÕng L¨ng B¸c” ®­îc s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo ? C©u tr¶ lêi nµo sau ®©y ®óng nhÊt ?
A. Sau khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ kÕt thóc th¾ng lîi, MiÒn Nam hoµn toµn gi¶i phãng, ®Êt n­íc thèng nhÊt, ViÔn Ph­¬ng ra th¨m MiÒn B¾c, vµo l¨ng viÕng B¸c Hå.
B. Trong khi MiÒn Nam ®ang th¾ng lín, cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ s¾p kÕt thóc, nhµ th¬ cïng víi c¸c dòng sÜ m¶nh ®Êt Thµnh ®ång Tæ quèc ra th¨m MiÒn B¾c vµo l¨ng viÕng B¸c Hå. 
C. N¨m 1977, sau khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ kÕt thóc th¾ng lîi, ®Êt n­íc thèng nhÊt, l¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh còng võa kh¸nh thµnh, ViÔn Ph­¬ng ra th¨m MiÒn B¾c, vµo l¨ng viÕng B¸c Hå.
D. C¶ A, B, C ®Òu sai.
3. C¶m xóc bao trïm bµi th¬ lµ g× ?
A. NiÒm xóc ®éng s©u s¾c cña t¸c gi¶ tr­íc nh÷ng cèng hiÕn vÜ ®¹i cña B¸c cho ®Êt n­íc.
B. NiÒm xóc ®éng tr­íc kh«ng khÝ trang nghiªm vµ t×nh c¶m ch©n thµnh cña dßng ng­êi ngµy vµo l¨ng viÕng B¸c.
C. NiÒm xóc ®éng thiªng liªng, thµnh kÝnh, lßng biÕt ¬n vµ tù hµo pha lÉn xãt ®au khi t¸c gi¶ tõ MiÒn Nam ra viÕng l¨ng B¸c.
D. C¶ A vµ B.
4. Bµi th¬ “ViÕng l¨ng B¸c" cã sù kÕt hîp nh÷ng ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo lµ chÝnh ?
A. Tù sù vµ biÓu c¶m.
B. Tù sù vµ miªu t¶.
C. Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m.
D. Miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
5. §äc ®o¹n th¬ sau ®©y vµ khoanh trßn vµo ch÷ c¸i tr­íc nh÷ng ý kiÕn ®óng vÒ ý nghÜa t­îng tr­ng cña h×nh ¶nh hµng tre ®øng trong b·o t¸p m­a sa bªn l¨ng B¸c.
Con ë MiÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c
§· thÊy trong s­¬ng hµng tre b¸t ng¸t
¤i hµng tre xanh xanh ViÖt Nam
B·o t¸p m­a sa ®øng th¼ng hµng
A. Hµng tre t­îng tr­ng cho cèt c¸ch thanh cao cña Hå Chñ TÞch.
B. Hµng tre t­îng tr­ng cho ®Êt n­íc ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam kiªn c­êng bÊt khuÊt trong mäi thö th¸ch gian lao.
C. Hµng tre t­îng tr­ng cho søc m¹nh ®oµn kÕt cña c¸c d©n téc ViÖt Nam.
D. C¶ hai ý A vµ C.
6. Tõ “con” trong c©u th¬: “Con ë MiÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c” thuéc tõ lo¹i g×?
A. Lµ danh tõ.
B. Lµ ®¹i tõ.
C. Lµ trî tõ.
D. C¶ A, B, C ®Òu kh«ng ®óng.
7. Côm tõ “th¨m l¨ng B¸c” trong c©u th¬ : “Con ë MiÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c” thÓ hiÖn ®iÒu g× ?
A. Nãi gi¶m, nãi tr¸nh sù thËt ®au xãt bëi B¸c ®· qua ®êi.
B. Ng­êi vÉn sèng m·i trong lßng nh©n d©n MiÒn Nam.
C. ThÓ hiÖn t×nh c¶m kÝnh yªu, gîi t×nh c¶m gÇn gòi th©n th­¬ng cña nhµ th¬ vµ cña toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam ®èi víi B¸c.
D. C¶ ba ý trªn.
8. §äc ®o¹n th¬ : 
Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng
ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á
Ngµy ngµy dßng ng­êi ®i trong th­¬ng nhí
KÕt trµng hoa d©ng b¶y m­¬i chÝn mïa xu©n
a) Khæ th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc g× cña t¸c gi¶ ?
A. Sù ng­ìng mé thµnh kÝnh, thiªng liªng cña t¸c gi¶ nãi riªng vµ cña c¶ d©n téc ViÖt Nam nãi chung víi B¸c Hå vÜ ®¹i.
B. Nçi ®au lín lao cña t¸c gi¶ tr­íc sù ra ®i vÜnh viÔn cña B¸c Hå.
C. Lßng tù hµo cña t¸c gi¶ tr­íc sù vÜ ®¹i cña l·nh tô kÝnh yªu.
D. C¶ ba ý A, B, C.
b) Tõ “mÆt trêi” trong c©u th¬ “ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á” ®­îc t¸c gi¶ sö dông phÐp tu tõ nµo ? 
A. So s¸nh 	 
B. Èn dô
C. Ho¸n dô 	 	 
D. §iÖp ng÷
c) Tõ “mÆt trêi” trong c©u th¬ “ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á” mang ý nghÜa chÝnh lµ g× ?
A. Ca ngîi sù tr­êng tån, vÜnh h»ng cña h×nh ¶nh B¸c.
B. Ca ngîi c«ng lao to lín, vÜ ®¹i cña B¸c.
C. Ca ngîi vÎ ®Ñp diÖu k×, cao quÝ cña h×nh ¶nh B¸c.
D. C¶ ba ý trªn.
Bài 4:
Nhận xét về nghệ thuật tả người của Nguyễn Du qua đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều.
HD:
Nhận xét nghệ thuật tả người của Nguyễn Du qua đoạn trích Mã Giám Sinh mua Kiều cần đạt được các ý cơ bản sau :
- Bút pháp tả thực được Nguyễn Du sử dụng để miêu tả nhân vật Mã Giám Sinh. Bằng bút pháp này, chân dung nhân vật hiện lên rất cụ thể và toàn diện : trang phục áo quần bảnh bao, diện mạo mày râu nhẵn nhụi, lời nói xấc xược, vô lễ, cộc lốc "Mã Giám Sinh", cử chỉ hách dịch ngồi tót sỗ sàng... tất cả làm hiện rõ bộ mặt trai lơ đểu giả, trơ trẽn và lố bịch của tên buôn thịt bán người giả danh trí thức.
- Trong Truyện Kiều, tác giả sử dụng bút pháp tả thực để miêu tả các nhân vật phản diện như Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh, Hồ Tôn Hiến... phơi bày bộ mặt thật của bọn chúng trong xã hội đương thời, nhằm tố cáo, lên án xã hội phong kiến với những con người bỉ ổi, đê tiện đó.
Bài 5:
Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ sau: 
"Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo".
HD:
Học sinh cần làm rõ giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ như sau :
- Cảnh thực của núi rừng trong thời chiến khốc liệt hiện lên qua các hình ảnh : rừng hoang, sương muối. Người lính vẫn sát cánh cùng đồng đội : đứng cạnh bên nhau, mai phục chờ giặc.
- Trong phút giây giải lao bên người đồng chí của mình, các anh đã nhận ra vẻ đẹp của vầng trăng lung linh treo lơ lửng trên đầu súng : "Đầu súng trăng treo". Hình ảnh trăng treo trên đầu súng vừa có ý nghĩa tả thực, vừa có tính biểu trưng của tình đồng đội và tâm hồn bay bổng lãng mạn của người chiến sĩ. Phút giây xuất thần ấy làm tâm hồn người lính lạc quan thêm tin tưởng vào cuộc chiến đấu và mơ ước đến tương lai hoà bình. Chất thép và chất tình hoà quện trong tâm tưởng đột phá thành hình tượng thơ đầy sáng tạo của Chính Hữu.
..
Tiết 35: KIỂM TRA
Đề bài:
I/ Trắc nghiệm:
1. TruyÖn ng¾n BÕn quª ®­îc s¸ng t¸c vµo thêi k× nµo?
A. Thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
B. Thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ.
C. Thêi k× MiÒn B¾c hoµ b×nh.
D. Thêi k× x©y dùng ®Êt n­íc vµ ®i lªn CNXH.
2. Nh©n vËt NhÜ trong TruyÖn ng¾n BÕn quª lµ lo¹i nh©n vËt nµo ?
A. Nh©n vËt h×nh t­îng.
B. Nh©n vËt t­ t­ëng.
C. C¶ hai ý A vµ B.
3. ý nµo sau ®©y ®­îc coi lµ th«ng ®iÖp phï hîp nhÊt cña truyÖn ng¾n BÕn quª göi ®Õn ng­êi ®äc ?
A. Tr­íc khi xa quª, h·y biÕt sèng gÇn víi quª h­¬ng cña m×nh.
B. Quª h­¬ng, gia ®×nh lu«n lµ n¬i n­¬ng tùa trong nh÷ng ngµy cuèi ®êi...
C. H·y tr©n träng nh÷ng vÎ ®Ñp, nh÷ng gi¸ trÞ b×nh dÞ gÇn gòi cña cuéc sèng quª h­¬ng.
D. Con ng­êi ta trªn ®­êng ®êi thËt khã tr¸nh ®­îc nh÷ng c¸i vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh.
4. NghÖ thuËt ®Æc s¾c cña truyÖn ng¾n “BÕn quª” lµ g× ?
A. T¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ thÕ giíi néi t©m cña nh©n vËt vµ t¹o ra mét ®iÓm nh×n phï hîp ®Ó miªu t¶. 
B. NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ tinh tÕ, nhiÒu h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu t­îng, c¸ch x©y dùng t×nh huèng, trÇn thuËt theo dßng t©m tr¹ng cña nh©n vËt.
C. T¹o t×nh huèng nghÞch lÝ, kh¾c ho¹ nh©n vËt tµi t×nh, c¸ch dÉn truyÖn tù nhiªn hÊp dÉn, c©u v¨n gi¶n dÞ mµ ®Ëm ®µ, mang h¬i thë cña ®êi sèng.
D. Miªu t¶ s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt chÝnh trong truyÖn. Néi dung truyÖn c« ®äng, s©u s¾c.
5. T¸c gi¶ khai th¸c t×nh huèng nghÞch lÝ trong truyÖn BÕn quª ®Ó lµm g× ?
A. §Ó nãi lªn kh¸t väng sèng cña con ng­êi.
B. §Ó nãi vÒ lßng nh©n ¸i, sù hi sinh cao th­îng cña con ng­êi.
C. §Ó chiªm nghiÖm, rót ra mét triÕt lÝ vÒ ®êi ng­êi.
D. C¶ ba ý A, B, C.
6. §iÒn vµo chç trèng nh÷ng tõ ng÷ phï hîp : (Mçi dÊu ®iÒn mét tõ ghÐp).
- NiÒm kh¸t khao cña NhÜ ®­îc ®Æt ch©n lªn b·i båi bªn kia s«ng. §iÒu ­íc muèn Êy chÝnh lµ sù thøc tÜnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ ......................................, b×nh th­êng vµ s©u xa cña cuéc sèng. Nh÷ng gi¸ trÞ th­êng bÞ ng­êi ta bá qua vµ ...................................... nhÊt lµ lóc cßn trÎ khi nh÷ng ham muèn xa vêi ®ang l«i cuèn con ng­êi t×m ®Õn.
- C©u chuyÖn cña NhÜ víi cËu con trai, tõ sù viÖc Êy NhÜ ®· nghiÖm ra ®­îc c¸i .............................. phæ biÕn cña ®êi ng­êi : “Con ng­êi ta trªn ®êi thËt khã tr¸nh ®­îc nh÷ng c¸i ®iÒu ............................... hoÆc ..................................”
7. Nèi A víi B cho phï hîp :
A. H×nh ¶nh mang tÝnh biÓu t­îng
B. BiÓu t­îng
a) - Bøc tranh thiªn nhiªn : B·i s«ng mµu vµng thau xen mµu xanh non, con thuyÒn, c¸nh buån, nh÷ng ng­êi d©n ë ven s«ng.
1. BiÓu t­îng cho t×nh quª th©n th­¬ng, trÜu nÆng.
b) Ng­êi vî (Liªn), lò trÎ, cô gi¸o KhuyÕn
2. BiÓu t­îng cho nh÷ng ngµy cuèi cïng, sù sèng ®ang dÇn ng¾n ®i cña NhÜ.
c) Nh÷ng b«ng hoa b»ng l¨ng cuèi mïa, bê ®Êt lë dèc ®øng cña bê bªn nµy, nh÷ng t¶ng ®Êt ®æ oµ
3. BiÓu t­îng cho nh÷ng kh¸t khao vµ lêi c¶nh tØnh cña NhÜ
d) Con trai NhÜ ra vµo ®¸m ng­êi ch¬i ph¸ cê
 thÕ trªn hÌ phè.
4. BiÓu t­îng cho nh÷ng nÐt ®Ñp gi¶n dÞ, gÇn gòi quanh ta
e) NhÜ gi¬ c¸nh tay gÇy guéc ra phÝa ngoµi cöa sæ kho¸t kho¸t
5. BiÓu t­îng cho nh÷ng thãi xÊu ë ®êi.
8. Nh÷ng t×nh huèng chøa ®Çy nghÞch lÝ trong truyÖn “BÕn quª” lµ g× ?
A. Nh©n vËt NhÜ ®­îc ®Æt vµo hoµn c¶nh hiÓm nghÌo gi¸p ranh gi÷a sù sèng vµ c¸i chÕt.
B. Suèt ®êi NhÜ ®· tõng ®i ch¬i kh«ng sãt mét xã xØnh nµo trªn tr¸i ®Êt, cuèi ®êi l¹i bÞ cét chÆt vµo gi­êng bÖnh.
C. NhÜ ph¸t hiÖn ra ®­îc bªn ngoµi tÊm ®Öm n»m, anh t­ëng nh­ m×nh võa bay ®­îc mét nöa vßng tr¸i ®Êt.
D. NhÜ ph¸t hiÖn ra b·i båi bªn kia s«ng Hång - ngay tr­íc cöa sæ nhµ m×nh víi mét vÎ ®Ñp l¹ lïng
E. CËu con trai sa vµo ®¸m ng­êi ch¬i ph¸ cê thÕ trªn hÌ phè vµ cã thÓ l¹i trÔ mÊt chuyÕn ®ß trong ngµy.
II/ Tự luận:
Câu 1: ( 3 điểm )
Chép lại khổ thơ đầu của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong đoạn thơ đó.
Câu 2: (4điểm)
Phần cuối của tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương được tác giả xây dựng bằng hàng loạt những chi tiết hư cấu. Hãy phân tích ý nghĩa của các chi tiết đó.
Đáp án:
I/ Trắc nghiệm:
1.D	;2.B	;3.C	;4.C	;5.D	
6: đích thực, lãng quên, quy luật, vòng vèo, chùng chình
7. a-4; b-1; c-2; d-5; e-3
8.E.
II/ Tự luận:
Câu1: 
Học sinh chép chính xác khổ thơ đầu trong bài Đoàn thuyền đánh cá. Sai từ 3 lỗi về chính tả hoặc từ ngữ trừ 0,25 điểm.
Phân tích nghệ thuật nhân hoá và so sánh có trong đoạn thơ, phát hiện được những từ thể hiện các biện pháp đó : "như hòn lửa", "sóng cài then", "đêm sập cửa". Nhận thấy tác dụng của các hình ảnh góp phần gợi cho người đọc hình dung cảnh biển trong buổi hoàng hôn rực rỡ, lung linh và hùng vĩ. Sự bao la của vũ trụ đầy bí ẩn, mang một cảm quan mới của nhà thơ gắn với thiên nhiên, với biển, với trời.
Câu2: 
Các chi tiết hư cấu ở phần cuối truyện : cảnh Vũ Nương gặp Phan Lang dưới thuỷ cung, cảnh sống dưới Thuỷ cung và những cảnh Vũ Nương hiện về trên bến sông cùng những lời nói của nàng khi kết thúc câu chuyện. Các chi tiết đó có tác dụng làm tăng yếu tố li kì và làm hoàn chỉnh nét đẹp của nhân vật Vũ Nương, dù đã chết nhưng nàng vẫn muốn rửa oan, bảo toàn danh dự, nhân phẩm cho mình.
- Câu nói cuối cùng của nàng : “Đa tạ tình chàng, thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa” là lời nói có ý nghĩa tố cáo sâu sắc, hiện thực xã hội đó không có chỗ cho nàng dung thân và làm cho câu chuyện tăng tính hiện thực ngay trong yếu tố kì ảo : người chết không thể sống 
lại được.