Giáo án Tự chọn Văn 9 - Thực hành viết bài văn thuyết minh có sử dụng yếu tố nghệ thuật

Tuần 1,2 Ngày dạy: 26/8 & 3/9/2009
Tiết 1,2
THỰC HÀNH VIẾT BÀI VĂN THUYẾT MINH
 CÓ SỬ DỤNG YẾU TỐ NGHỆ THUẬT
A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 - Giúp HS rèn luyện kĩ năng sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
 - Biết vận dụng phù hợp các biện pháp nghệ thuật khi viết văn thuyết minh.
 - Biết phân biệt các dạng văn Thuyết minh : Thuyết minh về danh lam thắng cảnh; Thuyết minh về thể loại văn học; Thuyết minh cách làm (Phương pháp).
B- CHUẨN BỊ
 GV : Tài liệu tham khảo về văn Thuyết minh, bảng phụ ghi dàn bài.
 	 HS : Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của GV
C- TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC
 1. Ổn định lớp
 2.. Bài mới :	
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
GV
GV
GV
GV
HS
GV
GV
HS
GV
GV
HS
GV
HS
GV
GV
GV
HS
GV
- Yêu cầu HS dựa vào SGK để trả lời nội dung sau :
 ? Kể tên các biện pháp nghệ thuật thường được sử dụng trong văn thuyết minh ?
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện nội dung trả lời của HS.
- Hướng dẫn HS thảo luận nhóm và trả lời những nội dung sau :
 ? Để sử dụng các biện pháp nghệ thuật trong văn thuyết minh em phải làm gì ?
- Gợi ý : Sử dụng so sánh, liên tưởng bằng cách nào? Muốn sử dụng biện pháp Nhân hoá ta cần làm gì ?
- Cử đại diện trả lời trước lớp.
- Nhận xét, bổ sung cho hoàn thiện câu trả lời của HS.
 ? Em hãy nêu tác dụng của việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật tròng văn thuyết minh ?
- Suy nghĩ, trả lời.
- Nhận xét- Lấy một số dẫn chứng minh hoạ cho HS hiểu rõ vấn đề.
 TIẾT 2
- Yêu cầu HS lập dàn bài và viết bài 
- Lập dàn bài thuyết minh về chiếc nĩn lá Việt Nam
? Nĩn thường cĩ hình dáng ntn? Làm bằng nguyên liệu gì? Cách làm nĩn ntn? Nĩn thường được sản xuất ở đâu, vùng nào nổi tiếng về nghề làm nĩn?
? Nĩn cĩ tác dụng ntn trong đời sống của con người Việt Nam?
? Kết bài cần nêu được những ý nào?
- Giao nhiệm vụ cho từng nhĩm viết phần mở bài, các ý của phần thân bài
- Viết bài theo phân cơng của GV, trình bày trước lớp phần bài viết của mình.
- HS đọc bài trước lớp và chỉ ra những biện pháp nghệ thuật đã sử dụng.
- Nhận xét, sửa chữa , bổ sung.
- Gv nhận xét, sửa chữa, cho điểm biểu dương.
I. Những điểm chung.
1- Các biện pháp nghệ thuật thường được sử dụng trong văn thuyết minh.
 - Nhân hoá.
 - Liên tưởng, tưởng tượng.
 - So sánh.
 - Kể chuyện.
 - Sử dụng thơ, ca dao.
2- Cách sử dụng :
- Lồng vào câu văn thuyết minh về đặc điểm cấu tạo, so sánh, liên tưởng.
- Tự cho đối tượng thuyết minh tự kể về mình (Nhân hoá).
- Trong quá trình thuyết minh về công dụng của đối tượng thường sử dụng các biện pháp so sánh, liên tưởng.
- Xem đối tượng có liên quan đến câu thơ, ca dao nào dẫn dắt, đưa vào trong bài văn.
- Sáng tác câu truyện.
* Chú ý : Khi sử dụng các yếu tố trên không được sa rời mục đích thuyết minh.
3- Tác dụng :
- Bài văn thuyết minh không khô khan mà sinh động, hấp dẫn.
II. Thực hành : 
- Đề bài : Em hãy giới thiệu chiếc nón lá Việt Nam.
 Dàn bàì
1. Mở bài: Nêu định nghĩa về chiếc nĩn lá Việt Nam.(hoặc trích dẫn lời thơ về chiếc nĩn)
2. Thân bài:
- Hình dáng của nĩn thường là hình chĩp. Nĩn được làm bằng la cọ, vành bằng tre. Cách làm nĩn . Nĩn thường được sản xuất ở đâu? Vùng nào nổi tiếng về nghề làm nĩn?
- Tác dụng của chiếc nĩn trong cuộc sống của con người Việt Nam?
- Cĩ thể dùng nĩn làm quà tặng người thân, bạn bè.
- Nĩn cịn được dùng trong điệu múa nĩn
- Nĩn trở thành biểu tượng cho người phụ nữ Việt Nam.
3. Kết bài:
- Cảm nghĩ về chiếc nĩn lá Việt nam.
- Trong cuộc sống hiện đại, liệu chiếc nĩn lá cĩ cịn được vị trí, vai trị như trước nữa k khi người ta đã cĩ nhiều đồ dùng đội đầu khác?
 	4. Củng cố :
 	? Em hãy trình bày các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong viết văn thuyết minh ?
 Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật ấy ?
 5. Hướng dẫn học tập : Viết bài văn thuyết minh về một lồi cây yêu thích hoặc đồ dùng có sử dụng các biện pháp nghệ thuật : So sánh, liên tưởng, nhân hố.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
 Kí duyệt tuần 1
 Ngày 24 tháng 8 năm 2009
 Nguyễn Thị Hương
 -