Kì thi tuyển sinh lớp 10 trung học phổ thông năm học 2010 - 2011 môn thi : Ngữ văn

KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 
NĂM HỌC 2010 - 2011 
MÔN THI : NGỮ VĂN 
--------- 
Phần I (7,0 ñiểm) 
 Cho ñoạn trích 
 "Con bé thấy lạ quá, nó chớp mắt nhìn tôi như muốn hỏi ñó là ai, mặt nó bỗng tái ñi, rồi vụt 
chạy và kêu thét lên : "Má! Mà!". Còn anh, anh ñứng sững lại ñó, nhìn theo con, nỗi ñau ñớn khiến 
mặt anh sầm lại trông thật ñáng thương và hai tay buông xuống như bị gãy" 
(Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2009, tr.196) 
 1. ðoạn trích trên ñược rút ra từ tác phẩm nào, của ai ? Kể tên hai nhân vật ñược người kể 
chuyện nhắc tới trong ñoạn trích. 
 2. Xác ñịnh thành phần khởi ngữ trong câu : " Còn anh, anh ñứng sững lại ñó, nhìn theo 
con, nỗi ñau ñớn khiến mặt anh sầm lại trông thật ñáng thương và hai tay buông xuống như bị gãy" 
 3. Lẽ ra, cuộc gặp mặt sau tám năm xa cách sẽ ngập tràn niềm vui và hạnh phúc nhưng trong 
câu chuyện, cuộc gặp ấy lại khiến anh vật "anh" "ñau ñớn". Vì sao vậy ? 
 4. Hãy viết một ñoạn văn nghị luận khoảng 12 câu theo phép lập luận quy nạp làm rõ tình 
cảm sâu nặng của người cha ñối với con trong tác phẩm trên, trong ñoạn văn có sử dụng câu bị 
ñộng và phép thể (gạch gưới câu bị ñộng và những từ ngữ dùng làm phép thể). 
Phần II (3,0 ñiểm) 
 Bài thơ "Bếp lửa" của Bằng Việt ñược mở ñầu như sau : 
 "Một bếp lửa chờn vờn sương sớm 
 Một bếp lửa ấp iu nồng ñượm 
 Cháu thương bà biết mấy nắng mưa." 
(Ngữ văn 9, tập một, NXB Giáo dục 2009, tr.143) 
 1. Chỉ ra từ láy trong dòng thơ ñầu. Từ láy ấy giúp em hình dung gì về hình ảnh "bếp lửa" 
mà tác giả nhắc tới ? 
 2. Ghi lại ngắn gọn cảm nhận của em về câu thơ : "Cháu thương bà biết mấy nắng mưa". 
 3. Tình cảm gia ñình hòa quyện với tình yêu quê hương ñất nước là một ñề tài quen thuộc 
của thơ ca. Hãy kể tên 2 bài thơ Việt Nam hiện ñại trong chương trình Ngữ văn 9 viết về ñề tài ấy 
và ghi rõ tên tác giả. 
---------------- 
BÀI GIẢI GỢI Ý 
Phần I 
 1) ðoạn trích trên ñược rút từ tác phẩm "Chiếc lược ngà" của Nguyễn Quang Sáng. Hai 
nhân vật ñược người kể chuyện nhắc tới trong ñoạn trích là : Bé Thu, nó (con bé) và anh Sáu (anh). 
 2) Thành phần khởi ngữ trong câu : "Còn anh". 
 3) Lý do khiến nhân vật anh Sáu ñau ñớn là vì : Trên mặt anh bấy giờ có một "cái thẹo" bởi 
chiến tranh gây ra, khiến mặt anh không giống với tấm hình bé Thu có ñược cho nên "nó" ñã không 
nhận anh là cha. 
 4) Thí sinh có thể có những cách trình bày riêng. Tuy nhiên phải ñáp ứng ñúng yêu cầu của 
ñề: Viết ñoạn văn nghị luận khoảng 12 câu theo phép lập luận qui nạp làm rõ tình cảm sâu nặng của 
người cha (anh Sáu) ñối với con (bé Thu) trong tác phẩm "Chiếc lược ngà" trong ñoạn văn có sử 
dụng câu bị ñộng và phép thế (gạch gưới câu bị ñộng và những từ ngữ dùng làm phép thế). 
 Sau ñây chỉ là một gợi ý tham khảo : 
 - Suốt tám năm trời xa cách, anh Sáu lúc nào cũng canh cánh bên lòng tình cảm thương nhớ 
con. 
 - Trong tám năm ấy, anh chỉ thấy con qua tấm ảnh nhỏ. 
 - ðến lúc ñược trở về, cái tình cha cứ nôn nao trong người anh. 
 - Khi xuồng vào bến, thấy một ñứa bé ñộ tám tuổi mà anh ñoán biết là con, không thể chờ 
xuồng cập bến anh nhún chân nhảy thót lên xô chiếc xuồng tạt ra và cất tiếng gọi con. 
 - Nhưng trái với lòng mong ước và suy nghĩ của anh, bé Thu nhất quyết không nhận anh là 
cha. 
 - Anh vô cùng ñau ñớn . 
 - Suốt mấy ngày anh luôn mong ñược nghe một tiếng gọi "ba" của con bé, nhưng cái tiếng 
ấy vẫn không ñược nó thốt ra. 
 - Chỉ ñến lúc anh chuẩn bị ra ñi và khi bé Thu ñã hiểu ra sự việc, "nó" mới cất lên một tiếng 
gọi "ba" ñến "xé ruột". 
 - Nhưng vì nhiệm vụ, anh vẫn phải lên ñường với bao xúc ñộng và lưu luyến. 
 - Những ngày ở tại chiến trường miền ðông, lúc nào anh cũng thương nhớ con, hối hận ñã 
ñánh "nó" và kiên trì làm chiếc lược bằng ngà ñể tặng con. 
 - Thậm chí, lúc hấp hối anh vẫn không quên nghĩ ñến con, nhờ ñồng ñội gửi chiếc lược ấy 
lại cho con. 
 - Anh quả thật là một người cha có tình cảm sâu nặng ñối với con. 
Phần II 
 1) Từ láy trong dòng thơ ñầu : "chờn vờn". 
 Từ láy này có tác dụng gợi tả hình ảnh ngọn lửa lúc to, lúc nhỏ; lúc cao, lúc thấp; soi tỏ hình 
ảnh của người và vật chung quanh. Từ láy này còn có tác dụng dựng nên một hình ảnh gần gũi, 
quen thuộc từ bao ñời nay trong các gia ñình Việt Nam, nhất là ở nông thôn trước ñây. 
 2) Câu thơ " Cháu thương bà biết mấy nắng mưa" gợi lên nhiều cảm nhận : 
 - Một câu thơ giản dị về từ ngữ nhưng giàu sức gợi cảm. 
 - Tình cảm thương yêu của người cháu ñối với bà. 
 - Cuộc ñời vất vả, cực khổ, lam lũ, yêu thương và hi sinh của bà. 
 - Tình cảm gia ñình cao quí (tình bà cháu) 
 - Hình ảnh cao quí của người phụ nữ Việt Nam qua hình ảnh người bà. 
 - Phản ánh tình cảm cao ñẹp của người Việt Nam trong gia ñình. 
 3) Hai bài thơ Việt Nam hiện ñại trong chương trình Ngữ văn 9 viết về ñề tài tình cảm gia 
ñình hòa quyện với tình yêu quê hương ñất nước : "Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ" của 
nhà thơ Nguyễn Khoa ðiềm và bài "Nói với con" của Y Phương. 
Nguyễn Hữu Dương 
(Trung tâm BDVH và LT ðH Vĩnh Viễn)