Ngữ văn 9 - Tóm tắt kiến thức cơ bản một số tác phẩm truyện

TÓM TẮT KIẾN THỨC CƠ BẢN MỘT SỐ TÁC PHẨM TRUYỆN
tt
Tên t/ phẩm
Ngôi kể-người kể
Tác giả
H/c sáng tác
Nhân vật chính
Nội dung 
Nghệ thuật
1
Làng – ngôi 3- giấu mặt
Kim Lân
(Ng. Văn Tài) sinh 1920, quê huyện Từ Sơn, Bắc Ninh; chuyên viết truyện ngắn về đề tài người nông dân và cuộc sống ở nông thôn
Thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp
Ông Hai là một nông dân thật thà, chất phác, có lòng yêu làng ,yêu nước, yêu kháng chiến sâu sắc, mãnh liệt
Qua diễn biến tâm trạng ông Hai khi nghe tin làng mình theo giặc, truyện nói lên tình yêu làng, lòng yêu nước, tinh thần kháng chiến mãnh liệt của ông Hai .
Xây dựng tình huống, miêu tả tâm lí, ngôn ngữ nhân vật.
2
Lặng lẽ Sa Pa - ngôi 3 - giấu mặt 
( nhưng có lúc thể hiện điểm nhìn qua nhân vật ông hoạ sĩ) 
Nguyễn Thành Long
(1925-1991)quê huyện Duy Xuyên, Quảng Nam, viết văn từ thời chống Pháp, chuyên viết truyện ngắn và kí .
Kết quả chuyến đi lên Lào Cai hè năm 1970- in trong tập “Giữa trong xanh”
Anh thanh niên 27 tuổi, làm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn- là người yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm, sống lạc quan, yêu đời, có tâm hồn nhân hậu, cởi mở, hiếu khách, khiêm tốn .
Kể về những người lao động bình thường, tiêu biểu là anh thanh niên, qua đó khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng 
Tình huống đơn giản hợp lí,cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận
3
Chiếc lược ngà – ngôi I – Tôi (bác Ba)
Nguyễn Quang Sáng (1932) quê huyện Chợ Mới, An Giang-viết nhiều thể loại : truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim và hầu như chỉ viết về cuộc sống và con người Nam Bộ.
Viết năm 1966-khi t/g hoạt động ở chiến trường NBộ- thời kì kháng chiến chống Mĩ
- Bé Thu - một em bé Nam Bộ tuy bướng bỉnh ương ngạnh nhưng em rất thương cha .
- Anh Sáu - một cán bộ kháng chiến rất thương con nhưng bé Thu không chịu anh là cha khiến anh rất đau lòng .
Thể hiện thật cảm động tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh 
- Sáng tạo tình huống bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí .
- Miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật
4
Bến quê – ngôi 3 - giấu mặt
Nguyễn Minh Châu
(1930-1989) quê huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An, ông là nhà văn quân đội, là một trong những cây bút văn xuôi tiêu biểu của nền văn học thời kì kháng chiến chống Mĩ, có nhiều đóng góp cho công cuộc đổi mới văn học nước nhà
in trong tập truyện cùng tên, xuất bản 1985
Nhĩ -một người thời trai trẻ đã từng đi đây đi đó nhiều nơi, về cuối đời bị buộc chặt vào giường bệnh không thể nào nhắc mình lên được . Lúc nầy anh mới cảm nhận được vẻ đẹp bình dị nơi bến quê thân thuộc và vẻ đẹp tâm hồn của người vợ .
Kể những cảm xúc, tâm trạng của nhân vật Nhĩ ở vào những ngày cuối đời, qua đó thể hiện những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời, thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, gần gũi của gia đình, quê hương .
Miêu tả tâm lí tinh tế, nhiều hình ảnh mang tính biểu tượng, xây dựng tình huống nghịch lí, trần thuật theo dòng tâm trạng nhân vật.
5
Những ngôi sao xa xôi – ngôi I – Tôi
( nh vật PhươngĐịnh)
Lê Minh Khuê – sinh 1949 , quê huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hoá, gia nhập TNXP và bắt đầu viết văn đầu những năm 70, là cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ ở tuyến đường Trường Sơn .
Một trong số tác phẩm đầu tay, viết năm 1971, trong lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt
Phương Định - một cô gái Hà Nội có ngoại hình khá và một tâm hồn giàu cảm xúc, hay mơ mộng, hồn nhiên và luôn nhớ về những kỉ niệm,cô rất thích hát và chép bài hát 
Truyện đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm , cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó chính là h/ả đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ NV trong thời kì kháng chiến chống Mĩ .
Sử dụng ngôi kể là nhân vật chính, kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, đặc biệt miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế .
6
Cố hương – ngôi I – Tôi (nh. vật anh Tấn)
Lỗ Tấn (1881- 1936) nhà văn nổi tiếng của Trung Quốc
Tôi - với những rung cảm về sự thay đổi của làng quê, của những con người ở quê sau 20 năm .
Thuật lại chuyến về quê lần cuối cùng của nhân vật tôi, những rung cảm của tôi trước sự thay đổi của làng quê , đặc biệt là của nhân vật Nhuận Thổ , tác giả phê phán XHPK, lễ giáo PK, đặt ra vấn đề con đường đi của người nông dân và của toàn xã hội để mọi người suy ngẫm .
-biện pháp nghệ thuật hồi ức và đối chiếu 
- bố cục đầu cuối tương ứng
7
Bố của Xi-mông – ngôi 3- giấu mặt
Guyđơ Mô-pa-xăng
(1850-1893)là nhà văn Pháp
Bác Phi-líp có tấm lòng nhân hậu, cao thượng 
Thể hiện diễn biến tâm trạng của ba nhân vật Xi-mông, Blăng-sốt, Phi-líp, qua đó nhắc nhở mọi người về lòng yêu thương bạn bè, lòng yêu thương con người ,sự cảm thông với những nổi đau và lầm lỡ của người khác .
miêu tả tâm lí nhân vật