Sáng kiến kinh nghiệm - Chủ đề: Lỗi chính tả ở học sinh - Một số hình thức chữa lỗi chính tả trong giờ ngữ văn

Phòng GD&ĐT Mỏ Cày
Trường THCS Tân Trung
Bài viết: SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
CHỦ ĐỀ:
LỖI CHÍNH TẢ Ở HỌC SINH-
MỘT SỐ HÌNH THỨC CHỮA LỖI CHÍNH TẢ TRONG GIỜ NGỮ VĂN
1/ GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ:
Trong môn học Ngữ văn , với ba phân môn được học thì có thể nói đây là môn học có vai trò nền tảng cung cấp , cũng như tạo điều kiện để học sinh rèn luyện, trau dồi và phát huy ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ một cách thường xuyên. Chính vì vậy , rèn luyện học sinh biết và viết đúng Tiếng Việt là điều rất quan trọng và không dễ dàng gì mấy. Hiện nay trong trường , thực trạng học sinh viết sai chính tả là rất phổ biến. Điều này phát hiện dễ dàng thông qua cách phát âm, cách viết của học sinh. Đặc biệt là khi viết bài tập làm văn- khi các em tự thể hiện năng lực trình bày kiến thức, bộc lộ tư tưởng thì các em càng viết sai nhiều. Là giáo viên trực tiếp đứng lớp nhiều năm , tôi cũng nhận thấy thực trạng trên. Phải làm sao để các em nhận biết và chữa các lỗi ấy một cách nhanh nhất và dễ dàng nhất? . Vì thế tôi luôn cố gắng tìm tòi thêm những tài liệu, sách vở và ở đồng nghiệp... Thật may mắn, tôi đã đúc kết phương pháp tốt từ một số bài viết của những người có kinh nghiệm. Tôi đã áp dụng từ suốt học kỳ qua. Quả thực kết quả rất khả quan. Sau đây tôi tôi xin chia xẻ cùng đồng nghiệp đã từng có suy nghĩ, trăn trở như tôi.
2/ NGUYÊN NHÂN MẮC LỖI:
Nguyên nhân dẫn đến sai lỗi chính tả nhiếu nhất ở học sinh là do lỗi phát âm lệch chuẩn theo địa phương và do chưa hiểu đúng nghĩa của từ. Thực trạng mắc lỗi chính tả còn do sai sót về dấu như quên ghi dấu hoặc có những từ các em bỏ dấu không đúng tạo lỗi sai chính tả...
3/ NỘI DUNG SAI VÀ CÁCH SỬA SAI:
Thực tế dạy cho học sinh thấy được các lỗi chính tả đa dạng thật khá phức tạp. Có những lỗi giáo viên phải chữa ngay từ cách phát âm ở các em ; Có lỗi giáo viên dùng qui tắc chính tả để hướng dẫn và chữa lỗi , nhưng có lỗi giáo viên phải dùng các “mẹo luật chính tả” để giúp các em dễ hiểu hơn , mang lại kết quả cao hơn .
Với trường hợp học sinh sai về dấu câu, giáo viên trong lúc chấm bài nên sửa ngay chỗ ấy hoặc ghi lời phê để nhắc các em lưu ý khắc phục. Nếu có điều kiện ( tiết trả bài chẳng hạn ) giáo viên hướng dẫn học sinh chỉ ra, sửa chữa để nhắc nhở các em. 
Chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng: Nguyên nhân học sinh viết sai lỗi chính tả còn là vì các em phát âm chưa đúng hoặc do nghe chưa đúng nên viết sai. Vì vậy nói, viết phù hợp chuẩn chính tả là cách khắc phục tốt nhất. Tiếng Việt ta lấy phương ngữ Bắc làm chuẩn Tiếng Việt. Và lỗi chính tả là không riêng nơi nào ,mà đặc trưng cho từng khu vực. Phương ngữ Bắc nhầm lẫn ở cặp phụ âm đầu: tr/ ch, r/ d, s/ x hoặc cặp vần: ưu/ iu, ươn/ iêu.... Phương ngữ Trung chưa phân biệt thanh hỏi - ngã. Riêng phương ngữ Nam thì mắclỗi ở các phụ âm đầu v/ d/ gi , c/ k ; phụ âm cuối : c/ t/ ch , n/ ng/ nh hoặc nguyên âm: i/ iê, u/ o...
Do vậy để giúp học sinh viết đúng chính tả thì chính tả phải đi liền với chính âm, nghĩa là luyện phát âm cho học sinh về thanh, về âm để phát âm đúng. (Chú ý với các trường hợp nói ngọng, nói lắp, nói đớt). Giáo viên có thể phân tích cấu tạo âm tiết để các em phân tích từ ngữ khó viết, khó nhớ, hoặc cung cấp cho các em mẹo luật chính tả liên quan đến các từ khó ấy. Song song cách ấy, giáo viên đọc chính âm và viết trực quan lên bảng ; hoặc học sinh viết bài và nộp cho giáo viên chấm để khảo sát mức độ nghe, viết của học sinh. Việc giáo viên đọc chính âm đúng chuẩn chính tả cũng là cách tốt nhất giúp học sinh có thói quen chú ý đến phát ngôn , sắc thái riêng của từng từ. Đồng thời , việc phát âm đúng cũng rèn cho học sinh khả năng tự kiềm chế, tự kiểm soát mình trong khi nói và viết .
Và để nói đúng, hay thì học sinh phải được tích lũy một số vốn từ ngữ, hiểu về ngôn ngữ và vận dụng vào viết bài cũng như vào hoạt động giao tiếp. Vốn kiến thức này có được do đâu? - Hình thành qua đọc và tiếp xúc, qua việc học tập không ngừng . Đây chính là cơ hội để học sinh tìm tòi học hỏi, tích lũy rộng hơn vốn từ ngữ của mình . Từ đó tiến đến sáng tạo vốn từ ngữ mới từ vốn từ ngữ cơ bản có được trong quá trình học tập. Một khi lượng từ học sinh có càng lớn càng hệ thống thỉ khả năng viết đúng càng cao. Hơn nữa giáo viên nên lấy ngữ liệu viết chính tả từ bài học của các em, cách này một phần khắc sâu lại kiến thức đồng thời một lần nữa các em được nắm lại nghĩa từ, ý nội dung bài học được sâu hơn .
Viết đúng chính tả đôi khi còn rất cần ở việc biết vận dụng, phán đoán hướng viết đúng dựa vào mẹo chính tả. Mẹo này thể hiện ở cách hiểu, nắm vững về qui tắc dấu thanh , cấu tạo tiếng , qui tắc về âm và vần ...
Muốn xây dựng được các năng lực trên, việc tích hợp tìm hiểu vốn từ ở các phân môn khác phải được chú ý thực hiện cụ thể, có hệ thống ở học sinh. Thông qua các tiết của phân môn Ngữ văn như tiết luyện nói, thực hành, tiết trả bài viết, luyện viết đoạn....sẽ giúp nhiều cho các em rèn luyện kĩ năng đọc, nói, viết... thành thạo hơn. Giáo viên cũng nên khuyến khích học sinh đọc sách, đến thư viện... lĩnh hội và tích lũy vốn từ, gia tăng hiểu biết về thế giới xung quanh. Đọc là cách tốt nhất để hạn chế viết sai chính tả. Đọc nhiều để nhớ mặt chữ, mà còn giúp nắm được nghĩa của từ, nghĩa chính và nghĩa chuyển, nghĩa trong từng lời nói, trong từng văn cảnh cụ thể. Từ đó người viết sẽ không nhầm lẫn khi viết các từ có hình thức, phát âm na ná nhau.
Trên là các cách có thể khắc phục bớt việc viết sai lỗi chính tả ở học sinh. Thực hiện được đòi hỏi người giáo viên phải có phương pháp , tổ chức, xây dựng và thực hiện cụ thể, có hệ thống vào giờ học chính khóa một cách nhuần nhuyễn , lôgic. Với học sinh, xây dựng cho các em có thói quen tự học, tìm tòi từ đúng khi cần diễn đạt , có thể để các em đánh gia ù , điều chỉnh , sửa chữa lẫn nhau . Về phần giáo viên , phải giúp các em thấy được chỗ sai của mình bằng cách gạch dưới chỗ sai hoặc sửa sai bằng mực đo û; Lồng vào bài kiểm tra ,yêu cầu xác định từ sai chính tả hoặc xác định nghĩa của từ diển đạt... ; Sửa sai ngay khi giáo viên trả bài kiểm tra. Có thể cho học sinh trình bày tại sao viết cách này đúng, cách kia sai ( tất nhiên các em dựa vào mẹo luật chính tả ); đề xuất với nhà trường trong những hội thi, giờ ngoại khóa đưa ra câu hỏi, hình thức có tác dụng nâng cao kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh...
4/ KẾT QUẢ:
Lồng vào tiết dạy trên lớp, tôi đã để ý vận dụng các biện pháp trên mỗi khi bắt gặp lỗi sai chính tả ở học sinh. Nhẹ nhàng, thân thiện đôi khi cả nghiêm khắc với đối tượng học sinh thường viết sai chính tả nữa. Và tôi nhận thấy các em có sự tiến bộ rõ rệt : Từ một bài viết có rất nhiều chỗ sửa mực đỏ vì lỗi chính tả, giờ đây chỉ còn bắt gặp chừng ba, bốn lỗi , thậm chí có những em trước đây thỉnh thoảng sai một vài lỗi thì nay đã khắc phục được. Tôi cũng thật vui vì nỗi trăn trở này được giải quyết bước đầu có hiệu quả , dù đây chỉ là kết quả còn khiêm tốn , chưa đạt đến mức triệt để . 
Hy vọng đây cũng là một phần nhỏ đóng góp kinh nghiệm cùng đồng nghiệp trong việc khắc phục lỗi chính tả cho học sinh , cho sự nghiệp giáo dục. Đó cũng là góp phần giữ vững và coi trọng vốn từ, sự giàu đẹp của Tiếng Việt như từ trước đến nay. Rèn cho học sinh viết đúng chính tả cũng đồng thời cũng là rèn cho học sinh các phẩm chất tốt như tính thẩm mĩ, kiên trì và bồi dưỡng lòng yêu quí Tiếng Việt, chữ viết của Tiếng Việt vậy !
****** Hết ******